فی گوو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

فی گوو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

دانلود مقاله ایین کار نگهداری گلابی در سردخانه

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله ایین کار نگهداری گلابی در سردخانه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 مقدمه
این آیین کار راهنمای کلی است.زیرا مکان کشت ،رقمهای گوناگون و چگونگی موقعیت محلی ممکن است شرایط دیگری را برای برداشت و نگهداری مشخص سازد.
این آیین کار را نمی توان بگونه یکسان برای همه رقمها و در همه آب و هواهای گوناگون بکار برد و باید کارشناسان درباره دگرگونیهای مورد نیاز تصمیم گیری کنند.
از این گذشته ،عاملهای باغبانی در این آیین کار بحساب نیامده و به ضایعاتی که در هنگام نگهداری به وجود می آید پرداخته نشده است.اهمیت این دو موضوع فراموش نشده ،ولی همه عاملهای مؤثر (عاملهای محیطی یا روشهای فنی کشاورزی ) بخوبی شناخته شده نیستند ،افزون بر این ریشه بسیاری ناهنجاریهای فیزیولوژیکی گلابی همانند راههای مناسب مبارزه با آنها بطور یقین مشخص نمی باشد.بنابراین به سختی می توان درباره دو نکته بالا رهنمودهایی ارائه نمود با وجود این چند راهنمایی که در پیوست (ب)داده شده به اندازه بسنده ای در حد دانش روز دارای پایه محکمی بوده و سودمند می باشد.
با توجه به همه تنگناهای احتمالی برخاسته از این حقیقت، که میوه ها زنده بوده و بسیار تغییر پذیرند، بهره گیری از راهنمائیهای نگاشته شده در این آئین کار باید بتواند از زیانهای بسیاری در سردخانه جلوگیری کرده و در بیشتر موردها نگهداری دراز مدت را میسر می سازد.
1- هدف
هدف از تدوین این آئین کار راهنمایی درباره روش نگهداری رقمهای گلابی کشور در سردخانه برای تازه خوری می باشد.
2- دامنه کاربرد
این آئین کار در باره زمان برداشت ،روش چیدن ،جورکردن ،بسته بندی ،نگهداری و عرضه گلابی کاربرد دارد.
3- تعاریف و اصطلاحات
در این آئین کار واژه ها و اصطلاحات با تعاریف زیر به کار برده می شود.
3-1- گلابی: گلابی میوه درخت PYRUS. Communis.L از خانواده گلسرخیان می باشد.
3-2- سردخانه: سردخانه جایی است که می توان دما و دمه نسبی را تحت شرایط دلخواه کنترل نمود.
3-3- رسیدن: حالتی است که میوه حداکثر رشد را کرده و مواد غذایی مطلوب و مورد نظر را بدست آورده باشد.
4برداشت
4-1- زمان برداشت: گلابی را بسته به رقم باید هنگامی برداشت کرد که از دید فیزیولوژی رسیده باشد.بدیهی است که میوه در این مرحله هنوز رنگ ،بو ، مزه کام پذیر را ندارد و رسیدن به چونی بهینه نیاز به گذشت زمان دارد.
4-2- نشانه های رسیدن گلابی:با بهره گیری از نشانه های زیر می توان به رسیده بودن میوه گلابی پی برد:
4-2- 1- سفتی بافت میوه - سفتی بافت میوه را می توان با بهره گیری از ایستادگی سنج (مقاومت سنج 1 )اندازه گیری کرد.
4-2-2- نشاسته میوه - بودن نشاسته در بافت میوه را می توان با بهره گیری از اثر محلول ید/پتاسیم یدید روی برش میوه شناسایی و ارز یابی کرد.
4- 2-3-مواد جامد محلول در آب - مواد جامد محلول در آب را می توان با بهره گیری از دستگاه رفرکتومتر 2 اندازه گیری کرد.
4-2-4- جدا شدن میوه از شاخه - اگر میوه رسیده باشد به آسانی از شاخه جدا می شود.
4-2-5- رنگ زمینه پوست میوه - رنگ زمینه پوست میوه را می توان با بهره گیری از جدولهای رنگ ویژه برای هر رقم شناسایی کرد.
بهره گیری از نشانه های بالا برای تعیین هنگام برداشت درباره همه رقمها و در همه منطقه ها یکسان نیست ،و ممکن است درباره یک رقم نیز از منطقه ای به منطقه دیگر تغییر کند. باغدار باید بر پایه یافته های خود در بهره گیری از این نشانه ها بهترین هنگام برداشت را برای هر رقم در منطقه کاشت برگزیند. گزینش هنگام برداشت درباره رقمهای زودرس مانند شاه میوه مهمتر از رقمهای دیر رس است.
هنگام برداشت برای نگهداری در هوای کنترل شده 3 دارای اهمیت بیشتری از نگهداری در هوای معمولی است.
5- نگهداری
5-1- ویژگیهای لازم برای نگهداری: میوه هایی که برای نگهداری در نظر گرفته می شوند باید دارای چونی بر گزیده ،بدون کوفتگی و یا ناهنجاریهای فیزیولوژیکی بوده و هیچ نشانه ای از حمله قارچ و باکتری نداشته باشند. همچنین باید پاکیزه و بدون کمترین نم بگونه آب باشند.
5-2- گذاشتن در سردخانه: پس از برداشت باید هر چه زودتر میوه را در سردخانه گذاشت و دما به را به اندازه ای که در خور رقم میوه باشد پایین آورد.
یادآوری - برای نگهداری دراز مدت پیش سرد کردن و گرفتن دمای تند میوه لازم است.
5-3- روش نگهداری:میوه را باید با دقت جابجا کرد و در بسته هایی گذاشت که هوا به آسانی در آن گردش کند. هنگامی که کومه روی بار پاچیده شود انباشتگی میوه بیش بیش از 250کیلوگرم در متر مکعب از فضای قابل بهره گیری می باشد.
6- شرایط بهینه نگهداری
6-1- دما: گلابی ها را باید در پایین ترین دمای ممکن ،تا اندازه ای که از خطر یخ بستن پرهیز شود نگهداری کرد. بطور کلی بهترین نتیجه در دمای 0/5+ تا1- زینه سلسیوس بدست آمده است. یک زینه سلسیوس نابرابری در دمای نگهداری اثر ژرفی در انبار مانی دارد.
نشان داده شده است که نگهداری در انبار سرد تا اندازه کمی سبب پایین آمدن نقطه یخ بستن میوه می شود. بر این پایه درباره گلابی های ویلیامز 4 سفارش شده است که دمای آنرا در سردخانه کم کم از صفر تا -1/5 زینه سلسیوس پایین بیاورند. این روش سبب افزایش انبار زمانی به اندازه چشمگیری شده است ،ولی اجرای آن آسان نیست زیرا نمی توان دمای گنج (حجم) بزرگی از میوه را در سردخانه پایین آورد و اندازه همگون نگه داشت.
رسیدن میوه در طی نگهداری بستگی به گزینش دمای سردخانه دارد.هنگامی که دمای سردخانه پایین است ( 0تا 1- زینه سلسیوس )دگرگونی های مربوط به ویژگیهای رسیدن گلابی به آرامی انجام می گیرد و فرایند تکمیلی رساندن آنرا بعد از بیرون آوردن از سردخانه در دمای بالاتر ضروری می سازد.
از سوی دیگر در دمای معین (سه زینه سلسیوس برای کمیس 5 و چهار زینه سلسیوس برای رقم پاس کراسان 6رسیدن کند است ولی می تواند در سردخانه کامل شود.
برخی از رقمها تنها اگر دوره نگهداری در دمای پایین خیلی زیاد نباشد می توان در دمای بالاتر بطور کامل برسد (برای مثال ،کنتس 7 ،ویلیامز،کمیس). بالا رفتن ناگهانی دما می تواند سبب آغاز رسیدن میوه گردد. این فرایند رسیدن ،پس از پایین آوردن دما همچنان ادامه می باید و باز نمی ایستد.
6-2- دمه نسبی: گلابی را بطور معمول می توان در دمه نسبی بین 85تا 95درصد نگهداری کرد.
6-3- گردش هوا: گردش هوا با نرخ 20تا 30بار هوادهی( تهویه) یا 80تا 100متر مکعب در ساعت برای هر تن میوه سفارش می شود. بهره گیری از با کس پالت به گردش هوا کمک می کند.
6-4- مدت نگهداری: جدول شماره یک مدت نگهداری در شرایط بالا گفته را برای شماری از رقمها بدست می دهد. نگهداری نباید بیش از آنچه که برای حفظ چونی میوه لازم است دنبال شود. برای آگاهی از چگونگی میوه در سردخانه باید بگونه مرتب از آن نمونه برداری و نمونه ها بررسی شود. نمونه برداری از میوه باید به روشی انجام گیرد که پدیدار شدن هر ضایعه ای به تندی شناسایی شود.
6-5- کارهای لازم پس از پایان نگهداری: دمای سفارش شده برای رساندن گلابی پس از نگهداری در سردخانه 15تا 18زینه سلسیوس است.
با بهره گیری از اتیلن می توان به شتاب رسیدن گلابی افزود.گاز اتیلن بطور کلی با غلظت 0/1 تا 0/2 درصد در دمای 18زینه سلسیوس و دمه نسبی 90درصد مورد بهره گیری قرار می گیرد.
جدول شماره یک رقمهایی را که پس از نگهداری در سردخانه باید مورد رساندن تکمیلی قرار گیرند بدست می دهد.


7- سایر فرایندهای نگهداری
7-1- نگهداری در هوای کنترل شده: در این روش بیشتر از آمیزه های گازی زیر بهره گیری می شود. کربن دی اکسید 1تا 3درصد و اکسیژن 2تا 5درصد.
این آمیزه ها تنها به عنوان راهنما داده شده و کارشناسان باید سفارشهای لازم درباره آمیزه های دیگر را بر پایه نیاز ویژه هر رقم به کربن دی اکسید و اکسیژن با توجه به شرایط محلی بدهند. پیوست شماره یک نمونه ای از این سفارشها را بدست می دهد. زیادی کربن دی اکسید (بالای 5درصد) ممکن است سبب پدیدار شدن ناهنجاریهایی مانند قهوه ای شدن و سخت شدن بافت میوه در دوران نگهداری گردد.لازم است از بکارگیری آمیزه هایی که دارای کربن دی اکسید بالا هستند در نگهداری رقمهایی که بویژه حساس به این ناهنجاریها شناخته شده اند (برای مثال کمیس و ویلیامز )پرهیز کرد.
در جدول شماره 2بهترین آمیزه گازها همراه با دمای مورد نیاز برخی از رقمها برای بدست آوردن بیشترین انبار مانی آمده است.

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  16  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله ایین کار نگهداری گلابی در سردخانه

دانلود مقاله پمپ های آبرسانی

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله پمپ های آبرسانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 پمپ ها و قانون پمپ ها
شرح قوانین حاکم بر پمپها و تئوری آنها :
پمپهای گریز از مرکز ماشین هایی هستند که با استفاده از نیروی گریز از مرکز ( عکس العمل‌سیال در برابر نیروی مرکز گرا ) سیالات را جابه جا می‌کنند . در ادامه به موارد مهم در موضوع سیالات اشاره می شود .
نیروی وزن باعث می شود که اگر سیال در یک ارتفاع باشد به ارتفاع پایین تر جریان یابد . انرژی‌پتانسیل ، انرژی است که در سیال ذخیره می شود و مایع دارای فشار بالاتر انرژی پتانسیل بیشتری‌ دارد ، بنابراین سیال از سطوح با فشار بالا به سطوح با فشار پایین جریان می یابد . در صورتی که فشار دو مخزن برابر باشد یا اینکه اختلاف ارتفاع نداشته باشند سیال میان آنهاجریان نمی یابد . بنابراین در این حالت ها نیاز به استفاده از پمپ داریم . همچنین میتوان از پمپ ‌به منظور افزایش مقدار سیال جابه جاشده ، ( دبی) استفاده کرد . پس میتوان نتیجه گرفت یک پمپ با افزایش انرژی سیال آنرا جابجا می کند . در پمپ‌ های سانتریفیوژ این عمل توسط پروانه انجام می شود ، که با چرخاندن ‌سیال انرژی آن را می افزاید . سیال با عبور از ورودی پمپ وارد چشم ( مرکز ) پروانه می‌گردد و با دوران پروانه از لبه آن خارج می‌گردد . هر چه سرعت پروانه بیشتر باشد سیال سریعتر جابجامی شود . در زیر یک نمونه محفظه و پروانه نشان داده شده است .
هنگامی که سیال وارد پوسته( محفظه) می شود سرعت‌آن کاهش‌ می‌یابد . چون سرعت سیال‌کاهش می یابد فشار آن افزایش یافته و از طرف دیگر چون سیال با فشار زیاد در لبه و دور از چشمی خارج می‌گردد باعث ایجاد یک ناحیه کم فشار در چشمی شده که در اثر آن‌جریان سیال به درون چشمی امکان پذیر می‌گردد . ( اختلاف فشار ) وقتی سیال به خارج پمپاژ می شود سرعت آن افزایش می یابد این افزایش سرعت در خروجی‌ به شکل فشار بسیار زیاد و بخشی از آن در محفظه به صورت فشار نمایان می شود .
پروانه که به عنوان پیشران‌می باشد توسط یک منبع محرک بیرونی چرخانده می شود . محرک‌به شکل های مختلف الکتروموتور ، توربین و موتور با سوخت فسیلی می باشد . نیروی محرک‌توسط یک شافت به پیشران منتقل می‌گردد . محلی که شافت از محفظه پمپ خارج می شود ،‌ دچار نشتی می‌گردد برای رفع این مشکل از آب بند یا جعبه لایی استفاده می شود . در جایی که‌لایی قرار می‌گیرد ممکن است که شافت به شدت دچار ساییدگی گردد به همین دلیل باید از مواد قابل انعطاف استفاده کرد . همچنین برای جلوگیری از سایش ، از یک آستین متحرک‌ شافت استفاده می کنند . آستین به راحتی تعویض می‌گردد.
سیال از ناحیه خروجی با فشار بالا به پشت ناحیه مکش نشتی پیدا می کند . به همین جهت‌ فضای بین آنها را به حلقه های تحت‌ سایش مجهز می‌کنند حلقه سایش ‌بدنه ‌ثابت اما حلقه سایش پیشران همراه آن دوران می کند . بستن مناسب حلقه های سایش مقدار نشتی را به اندازه‌ زیادی کاهش می‌دهد . البته مقداری نشتی برای روانکاری لازم است ، سیال نشت شده سبب ‌روانکاری و خنک سازی حلقه های سایش می شود و همچنین از سایش رینگها در مقابل هم‌جلوگیری می‌کند . با ضعیف شدن رینگها فضای میان آنها زیاد شده و نشتی بیشتر می شود . در اینصورت باید رینگ ها تعویض شوند . همچنین حلقه های تحت سایس بوسیله سیال پمپاژ شده روانکاری می‌شوند و اگر روانکاری‌ مناسب نباشد حلقه ها باهم تماس داشته ، ساییده می‌شوند ، گرم شده و جام می‌کنند .به همین علت نباید یک پمپ گریز از مرکز را تا زمانی که از سیال پر نشده راه اندازی کرد .
ارزیابی پمپ های گریز از مرکز :
پمپ ها براساس مشخصات و ویژگیهای پمپاژشان ارزیابی می‌شوند.
برای مثال ، پمپی که(100 )گالن در دقیقه ظرفیت دارد ، ظرفیت ارزیابی(100) گالن بر دقیقه را‌دارد . ظرفیت معمولا فاکتوری برای ارزیابی یک پمپ است . فشار ورودی و مکش نیز بر ارزیابی موثرند . با ارزیابی پمپ ما می توانیم بهترین پمپ لازم با بهترین بازده را انتخاب کنیم .
ظرفیت
مقدارمایعی که پمپ در واحد زمان جابجا میکند ، ظرفیت پمپ می باشد که برحسب‌گالن بر دقیقه بیان می‌گردد . البته واحدهای دیگری نیز استفاده می شود .
ظرفیت پمپ با افزایش سرعت پیشران افزایش می یابد و در واقع با سرعت در ارتباط است . اما همواره تغییر سرعت عامل افزایش ظرفیت نمی‌باشد . نکته مهم این است که عامل افزایش‌ظرفیت ، سرعت مماسی وارد برسیال از سوی ملخی های پروانه است. که کاملا می دانیم‌ به شعاع بستگی دارد ، بنابراین ظرفیت پمپ با پروانه بزرگتر نسبت به پمپی با پروانه کوچکتر ‌با سرعت دورانی برابر ، بیشتر است زیرا سرعت مماسی آن بالاتر می‌باشد .
وقتی که سیال با سرعت زیاد از پروانه جدا شده وارد بدنه پمپ می شود درآنجا سرعت به فشار تبدیل شده و فشار خروجی زیادمی شود . پس افزایش سرعت مماسی باعث افزایش فشارخروجی‌ پمپ می شود . پس نتیجه‌ای‌که گرفته می شود اینست که با افزایش سرعت پیشران می توان ظرفیت‌پمپ را افزایش داد و یا با ثابت ماندن سرعت دورانی ، پروانه ی بزرگتری بکار برد.
هد و فشار
فشار را معمولا نیروی وارد بر واحد سطح سیال تعریف می‌کنند و در صنعت معمولا برحسب اینچ مربع بیان می‌گردد . واحد های دیگری نیز بوده که کاربرد آنها در صنعت کمتراست‌ برای هد میتوان تعاریف گوناگونی ارائه کرد . در مورد پمپ معمولا هد رابه نسبت ارتفاع و بلندی بیان می‌کنند . باید گفت که هد در واقع شکلی از انرژی جرم سیال است ومی تواند به شکل‌گرما نیز باشد . در اینجا در مورد هد ارتفاع که کاربرد بیشتری دارد بحث می‌کنیم . هنگامی که ‌ارتفاعی از سیال داشته باشیم از طرف آن فشاری بر سطح زیرین وارد می شود که هد ارتفاع‌گویند . هد ارتفاع هم غالبا بر حسب فوت بیان می‌گردد .
فشاری که از هد ناشی می شود به قطر ظرف بستگی ندارد .
در هر نقطه از پایین ظرف ، فشار فقط به هد یا ارتفاع سیال بستگی دارد .
فشار در سیال را بوسیله فشارسنج معین می‌کنند . فشار سنج در واقع فشار نسبی رامشخص می‌کند . یعنی فشار جو را از فشار مطلق کم می‌کند . رابطه بین فشار مطلق و فشار نسبی به شکل زیر است :
فشار نسبی + فشار جو = فشار مطلق
همچنین با استفاده از رابطه مقابل می توان هد فشار را بدست آورد :
P = g. h
بنابراین فشار ناشی از هد یک سیال به وزن مخصوص آن بستگی دارد .
پس دو سیال با وزن مخصوص متفاوت و هد یکسان فشار مختلفی اعمال می‌کنند.
فشار بخار
اگر مایعی در ظرفی سربسته بخار شود ، مولکولهای بخار نمی توانند از نزدیکی مایع دور شوند و تعدادی از مولکولهای بخارضمن حرکت نامنظم خود ، به فاز مایع برمی‌گردند.
سرعت بازگشت مولکولهای بخار به فاز مایع ، به غلظت مولکولها در بخار بستگی دارد . هرچه تعداد مولکولها در حجم معینی از بخار زیادتر باشد ، تعداد مولکولهایی که به سطح مایع برخوردکرده و مجددا به فاز مایع تبدیل می شود ، بیشتر خواهد بود .
در ابتدا چون تعداد کمی از مولکولها در بخار وجود دارند ، سرعت تبدیل آنها به مایع کم‌است اما با افزایش غلظت بخارسرعت مایع شدن افزایش می یابد تا اینکه بخار شدن به جایی‌می رسد که سرعت بخار شدن مولکولها با سرعت مایع شدن آنها برابر شود . این حالت را تعادل بین دو فاز مایع و بخار گویند . چون در حالت تعادل ، غلظت مولکول ‌ها در فاز بخار ثابت است، فشار بخار نیز ثابت است . فشار هر بخار در حالت تعادل با مایع خود در دمای
معین را فشار بخار آن مایع می نامیم . فشار بخار تابع دماست و با افزایش آن زیاد می شود .
بعضی اوقات که فشار مکش مطلق به اندازه کافی بالا نباشد ، مایع یا سیال در مکش (ورودی ) پمپ تبخیر می‌گردد . برای اینکه بدانیم چرا این اتفاق می افتد ،باید بدانیم که چه سیالاتی بخار می گردند یا اینکه چه موقع بخار می‌گردند.
حرارت شکلی از انرژی است که باعث افزایش انرژی سیال می شود که به شکل بخار شدن و افزایش فشار نمایان می شود . فشار بخار باعث می شود که مایع بخار گردد .فشار بخار بالاتر ، سرعت تبخیر مایع را افزایش می‌دهد.
یک مایع با فشار بخار بالاتر ، حرارت کمتری برای بخار شدن نیاز دارد . همچنین فشاری توسط گازها و بخارات روی سطح مایع به آن وارد می‌گردد. فشار روی مایع تمایل به جلوگیری از فرار و آزاد شدن بخارات مایع دارد.
بنابراین برای محافظت و جلوگیری از بخارشدن مایع در پمپ ، فشارمکش مطلق باید بالاتر از فشار بخار مایع در آن دما باشد.
اصطکاک ( سایش ) افت فشار از اصطکاک ناشی می شود و در واقع نوعی تبدیل انرژی می‌باشد . اصطکاک یک نیروی مقاوم برای جریان سیال است . برای حرکت سیال ، نیروی پیشران باید بزرگتر از نیروی مقاوم باشد . در اصطلاح فنی گفته می شود که افت فشار باید بزرگتر از مقدار اصطکاک باشد.
یک لوله باقطرکوچکتر مقاومت بیشتری در مقابل جریان نسبت به یک لوله با قطر بزرگتر ایجاد می‌کند . زمانی که مقدار جریان در یک پمپ بیشتر شود ، اصطکاک نیز افزایش می یابد. افزایش مقدار جریان ، فشار مکش ( ورودی ) قابل دسترسی را کاهش می‌دهد .
با افزایش مقاومت در برابر جریان در ورودی ( مکش ) پمپ ، مایع ممکن است بخار شود.
بنابراین با افزایش مقدار جریان ، اصطکاک افزایش و فشار مکش کاهش می یابد و احتمال بخار شدن سیال در ورودی بیشتر می شود ، پس در کاربرد لوله ورودی باید به این موضوع توجه داشت .
- اجزا اصلی و ساختمان مکانیکی :
هر پمپ گریز از مرکز دارای سه بخش اصلی زیر است که هرکدام از آنها از اجزای مختلفی تشکیل شده است :
1) محرک
2) محفظه آب بندی
3 ) پوسته
محرک: در پمپ های دوار معمولا از سه نوع محرک الکترومغناطیسی ( الکتروموتور ) ، دیزلی وتوربینی استفاده می شود . محرک الکترو مغناطیسی یک ژنراتور بوده که انرژی الکتریکی را به حرکت دورانی تبدیل می کند . محرک توربینی به کمک انرژی بخار آب ؛ محور پمپ را می چرخاند .
محرک دیزکی نیز موتوری است که با سوخت فسیلی معمولا گازوئیل کار می‌کند.
خروجی محرک به کمک کوپلینگ به میل محور پمپ متصل شده و این میل محور وارد محفظه آب بندی می شود . در این محفظه دو یاتاقان (ساچمه ای) قرار داشته که ‌درون روغن غوطه‌ور می‌باشند و حکم تکیه‌گاه های میل محور را دارند . انتهای میل محور به یک پروانه که درون پوسته جا دارد متصل شده است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  12  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله پمپ های آبرسانی

دانلود مقاله جهانی شدن اقتصاد علل و آثار ان

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله جهانی شدن اقتصاد علل و آثار ان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 تعریف‌ جهانی‌شدن‌
جهانی‌شدن‌، واژه‌ای‌ رایج‌ در دهة‌ 90 است‌ که‌ به‌ عنوان‌ روندی‌ ازدگرگونی‌ که‌ از مرزهای‌ سیاست‌ و اقتصاد فراتر می‌رود و علم‌، فرهنگ‌ و شیوة‌زندگی‌ را نیز در بر می‌گیرد، استفاده‌ می‌شود. جهانی‌شدن‌ پدیده‌ای‌ چند بُعدی‌و قابل‌ تسرّی‌ به‌ جنبه‌های‌ گوناگون‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌، سیاسی‌، حقوقی‌،فرهنگی‌، نظامی‌ و فن‌آوری‌ و همچنین‌ عرصه‌های‌ دیگری‌ چون‌ محیط‌ زیست‌است‌.
هیچ‌ اتّفاق ِنظری‌ بین‌ دانشمندان‌ در مورد تعریف‌ دقیق‌ جهانی‌شدن‌، یاتأثیر آن‌ بر زندگی‌ و رفتار ما وجود ندارد. برخی‌ از دانشمندان‌ کوشیده‌اندجهانی‌شدن‌ را به‌ عنوان‌ مفهومی‌ اقتصادی‌ تعریف‌ کنند؛ در حالی‌ که‌ جمعی‌دیگر به‌ تبیین‌ این‌ مفهوم‌ در چارچوب‌ کل‌ّ تحوّلات‌ فرهنگی‌، سیاسی‌،اقتصادی‌ و زیست‌محیطی‌ اخیر پرداخته‌اند. می‌توان‌ تعاریف‌ ارائه‌ شده‌ را به‌دودستة‌ کلّی‌ تقسیم‌ کرد. دستة‌ اوّل‌، جهانی‌شدن‌ به‌ معنای‌ عام‌ را در نظر دارندو دستة‌ دوم‌ تنها به‌ جهانی‌شدن‌ اقتصاد اشاره‌ دارند. تعاریف‌ زیر وابسته‌ به‌دستة‌ اوّل‌ هستند:
مک‌ گرو، می‌گوید:
جهانی‌شدن‌، عبارت‌ است‌ از برقراری‌ روابط‌ متنوّع‌ و متقابل‌ بین‌ دولت‌ها وجوامع‌ که‌ به‌ ایجاد نظام‌ جهانی‌ کنونی‌ انجامیده‌ است‌ و نیز فرآیندی‌ که‌ ازطریق‌ آن‌، حوادث‌، تصمیمات‌ و فعالیت‌ها در یک‌ بخش‌ از جهان‌، می‌تواندپی‌آمدهای‌ مهمی‌ برای‌ سایر افراد و جوامع‌ در بخش‌های‌ دیگر کرة‌ زمین‌داشته‌ باشد.
از نظر گیدنز، جهانی‌شدن‌ این‌ گونه‌ تعریف‌ می‌شود:
تشدید روابط‌ اجتماعی‌ در سراسر جهان‌ که‌ مکان‌های‌ دور از هم‌ را چنان‌ به‌هم‌ مرتبط‌ می‌سازد که‌ رخدادهای‌ هر محل‌، زادة‌ حوادثی‌ است‌ که‌ کیلومترهادورتر به‌ وقوع‌ می‌پیوندد.
رابرتسون‌، بر این‌ باور است‌ که‌ جهانی‌شدن‌ به‌ عنوان‌ یک‌ مفهوم‌ هم‌ به‌کوچک‌ شدن‌ جهان‌ و هم‌ به‌ تقویت‌ آگاهی‌ از جهان‌ اشاره‌ دارد و امانوئل‌ریشتر جهانی‌شدن‌ را شکل‌گیری‌ شبکه‌ای‌ می‌داند که‌ طی‌ آن‌ اجتماعاتی‌ که‌پیش‌ از این‌ دورافتاده‌ و منزوی‌ بودند، در وابستگی‌ متقابل‌ و وحدت‌ جهانی‌ادغام‌ می‌شوند.
سیموز در تعریف‌ جامع‌تری‌ از جهانی‌شدن‌، ویژگی‌های‌ این‌ پدیده‌ راچنین‌ می‌داند:
1. مرزهای‌ ملّی‌ برای‌ جداسازی‌ بازارها، اهمیّت‌ خود را از دست‌ می‌دهند.
2. فعالیت‌های‌ تولیدی‌ فرامرزی‌، تخصصی‌ می‌شوند و بنابراین‌، سبب‌شکل‌گیری‌ شبکه‌های‌ تولیدی‌ چند ملّیتی‌ می‌گردند.
3. قدرت‌های‌ چندپایة‌ تکنولوژیک‌ شکل‌ می‌گیرند که‌ این‌ امر در نهایت‌به‌ همکاری‌های‌ بیش‌تر بین‌ بنگاه‌های‌ بین‌المللی‌ منتهی‌ می‌شود.
4. شبکه‌ اطّلاعاتی‌ جهانی‌، همة‌ جهان‌ را به‌ یکدیگر مرتبط‌ و وابسته‌می‌کند.
5. همبستگی‌ بیش‌تری‌ در مراکز مالی‌ دنیا به‌ وجود می‌آید.
برخی‌ ناظران‌، جهانی‌شدن‌ را بر اساس‌ رابطة‌ قدرت‌ بین‌ دولت‌ها ونهادهای‌ غیردولتی‌، به‌ ویژه‌ شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ تعریف‌ می‌کنند و برمرکزیت‌ شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ و دولت‌ها در شکل‌ دادن‌ به‌ جغرافیای‌ متحوّل‌اقتصاد جهانی‌ تأکید می‌نمایند.
از آن‌ جا که‌ جهانی‌شدن‌ اقتصاد، در پی‌ تحول‌ عمیق‌ سرمایه‌داری‌ و درسایة‌ چیرگی‌ و رهبری‌ کشورهای‌ پیشرفتة‌ سرمایه‌داری‌ و حاکمیّت‌ نظام‌ سلطه‌ ومبادلة‌ نامتوازن‌ و ناهمگون‌ صورت‌ می‌پذیرد، شاید یکی‌ از واقعی‌ترین‌تعریف‌ها از جهانی‌شدن‌ اقتصاد را، عادل‌ عبدالحمید علی‌، ارائه‌ داده‌ باشد.او می‌گوید:
جهانی‌شدن‌ اقتصاد، عبارت‌ است‌ از درهم‌ ادغام‌ شدن‌ بازارهای‌ جهان‌ درزمینه‌های‌ تجارت‌ و سرمایه‌گذاری‌ مستقیم‌ و جابه‌جایی‌ و انتقال‌ سرمایه‌ ونیروی‌ کار در چارچوب‌ سرمایه‌داری‌ و بازار آزاد، و در نهایت‌، سرفرودآوردن‌ جهان‌ در برابر قدرت‌های‌ جهانی‌ بازار که‌ منجر به‌ شکسته‌شدن‌مرزهای‌ ملّی‌ و آسیب‌ دیدن‌ حاکمیّت‌ دولت‌ها خواهد شد. عناصر اصلی‌ ومؤثر در این‌ پدیده‌، شرکت‌های‌ بزرگ‌ فراملّی‌ و چندملّیتی‌ هستند.جهانی‌شدن‌، اوج‌ پیروزی‌ سرمایه‌داری‌ جهانی‌ در پهنة‌ گیتی‌ و حاکم‌ شدن‌رقابت‌ بی‌قید و شرط‌ در سطح‌ جهان‌ است‌؛ رقابتی‌ که‌ برای‌ کشورهای‌ثروتمند، درآمد بیش‌تر و برای‌ کشورهای‌ فقیر، فقر بیش‌تر به‌ ارمغان‌می‌آورد.
ابعاد جهانی‌شدن‌
جهانی‌شدن‌، در ابعاد گوناگونی‌ انجام‌ می‌شود. دامنة‌ تغییرات‌ آن‌ گسترده‌ وابهام‌برانگیز است‌. سیر تحوّلات‌ به‌ گونه‌ای‌ است‌ که‌ توانایی‌ بشر را برای‌ نظم‌بخشیدن‌ و مهارش‌، زیر سؤال‌ می‌برد. بی‌سبب‌ نیست‌ که‌ بعضی‌ ازپُست‌ مدرن‌ها مانند کنت‌ جویت‌ این‌ پدیده‌ را «بی‌نظمی‌ تازة‌ جهانی‌»دانسته‌اند. زیگموند باومن‌ با تأیید این‌ سخن‌ می‌نویسد:
جهانی‌شدن‌، نامعلومی‌، سرکشی‌ و خصلت‌ خودرأیی‌ امور جهان‌ است‌؛ یعنی‌نبود یک‌ مرکزیّت‌، یک‌ کانون‌ نظارت‌ و یک‌ هیأت‌ رهبری‌ ... است‌.
البته‌، نباید این‌ سخن‌ ما را به‌ اشتباه‌ افکند، زیرا جهانی‌شدن‌ در بعداقتصادی‌اش‌ چنین‌ نیست‌؛ کسانی‌ که‌ آب‌ پشت‌ سدها را رها کرده‌اند، توانایی‌مهار سیلاب‌ را هم‌ دارند. هدف‌ جهان‌گرایی‌ تحقّق‌ لیبرالیسم‌، در تمام‌عرصه‌های‌ زندگی‌ است‌. در این‌ میان‌ تبیین‌ ابعاد اقتصادی‌، سیاسی‌ و فرهنگی‌جهانی‌شدن‌ لازم‌ است‌ که‌ ما به‌ بعد اقتصادی‌ آن‌ می‌پردازیم‌.

بُعد اقتصادی‌
تحوّلات‌ مربوط‌ به‌ جهانی‌شدن‌، بیش‌ از همه‌ در حوزة‌ اقتصاد انجام‌ گرفته‌است‌. تعمیق‌ وابستگی‌ متقابل‌ بین‌ اقتصادهای‌ ملّی‌، یکپارچه‌شدن‌ بازارهای‌مالی‌، گسترش‌ مبادلات‌ تجاری‌ به‌ همراه‌ مقرّرات‌زدایی‌ و از میان‌ برداشتن‌تعرفه‌ها و ضوابط‌ حمایتی‌ بازرگانی‌ و ایجاد نهادهایی‌ مانند سازمان‌ تجارت‌جهانی‌ با هدف‌ گسترش‌ و تسرّی‌ تجارت‌ بین‌المللی‌، از جمله‌ نمودهای‌جهان‌گرایی‌ اقتصادی‌ است‌.
ایجاد تحوّلات‌ ساختاری‌ در اقتصاد جهانی‌، موجب‌ تشدید روابط‌اقتصادی‌ فرامرزی‌ شده‌ است‌. سرمایه‌گذاری‌های‌ روزافزونی‌ که‌ با گشوده‌شدن‌ بازارهای‌ مالی‌ سراسر جهان‌ انجام‌ می‌شود، باعث‌ افزایش‌ ادغام‌های‌اقتصادی‌ و تشکیل‌ اتحادیّه‌های‌ منطقه‌ای‌ شده‌ است‌. بازارهای‌ مالی‌ پنهان‌،چنان‌ به‌ هم‌ می‌پیوندند که‌ می‌توان‌ گفت‌ در آینده‌ شاهد یک‌ «دهکدة‌ اقتصادی‌جهانی‌» خواهیم‌ بود.
اگرچه‌ ادغام‌ اقتصادی‌، تحولی‌ نو نیست‌ امّا تحوّلات‌ ساختاری‌ موجب‌تغییراتی‌ کیفی‌ در سازماندهی‌ بازار جهانی‌ از تجارت‌ بین‌المللی‌ به‌ سوی‌ تولیدبین‌المللی‌ شده‌ است‌ و چنان‌ که‌ کرک‌ پاتریک‌ می‌گوید:
بین‌المللی‌شدن‌ فعالیت‌ اقتصادی‌ پدیدة‌ جدیدی‌ نیست‌ ... امّا رشد همگرایی‌ ویکپارچگی‌ بین‌المللی‌، از لحاظ‌ کیفی‌ با گسترش‌ اوّلیة‌ تجارت‌ بین‌المللی‌ کاملاًتفاوت‌ دارد، چرا که‌ ویژگی‌ آن‌ تشدید پیوندهای‌ اقتصادی‌ ـ غالباً در سطح‌کارکردی‌ ـ در ورای‌ مرزهای‌ ملّی‌ است‌.
در سال‌های‌ اوّلیه‌ همگرایی‌ اقتصادی‌ میان‌ کشورها، تجارت‌ بین‌المللی‌ وکاهش‌ موانع‌ بازرگانی‌، نقش‌ اصلی‌ را در ادغام‌ اقتصادی‌ جهان‌ به‌ عهده‌داشته‌اند، در حالی‌ که‌ در اقتصاد جهانی‌ امروز، بازیگران‌ اصلی‌، شرکت‌های‌چندملّیتی‌ و بازارهای‌ بزرگ‌ مالی‌ و سرمایه‌ای‌ هستند که‌ سهم‌ عظیمی‌ از تولیدجهانی‌ را در اختیار خود دارند.
بعد اقتصادی‌ جهانی‌شدن‌، از آن‌ رو اهمیّت‌ دارد که‌ در نظام‌ سرمایه‌داری‌که‌ سودای‌ رهبری‌ جهان‌ کنونی‌ را در سر دارد، سیاست‌ و فرهنگ‌ تا حدزیادی‌ تحت‌ تأثیر سیاستگذاری‌های‌ اقتصادی‌ قرار دارند و برنامه‌ریزی‌های‌این‌ دو حوزه‌، چنان‌ است‌ که‌ روند شکوفایی‌ تجارت‌ و رونق‌ بازارها و جذب‌حداکثر سود تسهیل‌ گردد.
علل‌ جهانی‌شدن‌ اقتصاد
این‌ حقیقتی‌ است‌ که‌ جهانی‌شدن‌ اقتصاد بیش‌ از آن‌ که‌ نتیجة‌ فن‌آوری‌ارتباطات‌ و پیشرفت‌ وسایل‌ حمل‌ونقل‌ باشد، زاییدة‌ مجموعه‌ای‌ ازسیاست‌گذاری‌های‌ اقتصادی‌ در کشورهای‌ شمال‌، به‌ ویژه‌ امریکا در طول‌ چنددهة‌ گذشته‌ است‌. به‌ این‌ دلیل‌ می‌توان‌ به‌ جای‌ «جهانی‌شدن‌ اقتصاد»، از تعبیر«جهانی‌سازی‌ اقتصاد» استفاده‌ کرد. از این‌ نظر، جهانی‌سازی‌ اقتصاد،راهکاری‌ است‌ که‌ در پی‌ تحول‌ تکنولوژیک‌ و فراهم‌ آمدن‌ وضعیت‌ فرهنگی‌و سیاسی‌ مساعد، نظام‌های‌ سرمایه‌داری‌ در پیش‌ گرفته‌اند تا با بهره‌گیری‌ ازابزارهایی‌ که‌ دانش‌ نوین‌ در اختیارشان‌ نهاده‌ است‌، ادغام‌ اقتصادهای‌ ملّی‌ وتشکیل‌ نظام‌ واحد سرمایه‌داری‌ را در سطح‌ جهان‌ تحقّق‌ بخشند.
حرکت‌ نظام‌های‌ سرمایه‌داری‌ برای‌ تسخیر اقتصاد جهان‌، به‌ صورتی‌خزنده‌ در سال‌های‌ دهة‌ 40 میلادی‌، با تشکیل‌ صندوِ بین‌المللی‌ پول‌ و بانک‌جهانی‌ و موافقت‌نامة‌ عمومی‌ تعرفه‌ و تجارت‌ (گات‌) شروع‌ شد. در آغاز،بازسازی‌ خرابی‌ها و رفع‌ خسارت‌های‌ جنگ‌ جهانی‌ دوم‌، کشورهای‌سرمایه‌داری‌ را با مشکلاتی‌ داخلی‌ درگیر ساخت‌ و از توسعه‌طلبی‌ باز داشت‌.پس‌ از آن‌ نیز، شکل‌گیری‌ بلوک‌ شرِ که‌ گذشته‌ از جنبه‌های‌ سیاسی‌ و نظامی‌،از جهت‌ اقتصادی‌ نیز رقیبی‌ نیرومند به‌ شمار می‌آمد، مانع‌ مهمی‌ بر سر راه‌بود. پس‌ از تضعیف‌ و فروپاشی‌ اردوگاه‌ شرِ در سال‌های‌ پایانی‌ دهة‌ 80،سازمان‌های‌ مالی‌ بین‌المللی‌ که‌ عملاً تحت‌ تسلّط‌ کشورهای‌ سرمایه‌داری‌بودند، با انگیزه‌ای‌ قوی‌تر و شدّت‌ عملی‌ بیش‌تر سیاست‌های‌ مداخله‌جویانه‌ وتوسعه‌طلبانة‌ اقتصادی‌ خود را به‌ کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ تحمیل‌ کردند. به‌خصوص‌، بعد از تشکیل‌ سازمان‌ تجارت‌ جهانی‌ در سال‌ 1995، فشارسازمان‌های‌ مالی‌ بین‌المللی‌ آن‌ چنان‌ فزونی‌ یافت‌ که‌ برای‌ کشورهای‌ در حال‌توسعه‌ راهی‌ جز ادغام‌ در اقتصاد جهانی‌ و پیوستن‌ به‌ مجموعة‌ کشورهای‌پیرامونی‌ نظام‌ سرمایه‌داری‌ باقی‌ نماند.
در اثر جهش‌ فن‌آوری‌ ارتباطات‌ و گسترش‌ صنعت‌ حمل‌ونقل‌ و نیز در اثرسیاست‌گذاری‌های‌ اقتصادی‌ خاص‌ در داخل‌ کشورهای‌ سرمایه‌داری‌ و اِعمال‌سیاست‌هایی‌ مشابه‌ در کشورهای‌ دیگر، توسط‌ سازمان‌های‌ اقتصادی‌بین‌المللی‌، سه‌ عامل‌ عمده‌ در صحنة‌ اقتصاد بین‌المللی‌ پدید آمده‌ است‌ که‌ علل‌اصلی‌ ادغام‌ اقتصادی‌ کشورهای‌ جهان‌ به‌ شمار می‌روند:
1. گسترش‌ تجارت‌
2. رشد سرمایه‌گذاری‌ خارجی‌ (مستقیم‌ و غیرمستقیم‌)
3. نهادینه‌ شدن‌ بازارهای‌ مالی‌
بحث‌ دربارة‌ چگونگی‌ شکل‌گیری‌ و تأثیرگذاری‌ هر یک‌ از عوامل‌ فوِدر پیونددادن‌ اقتصادها به‌ یکدیگر، می‌تواند هر چه‌ بیش‌تر ما را در شناخت‌علل‌ اقتصادی‌ جهانی‌شدن‌ یاری‌ کند.
1. گسترش‌ تجارت‌
بین‌ سال‌های‌ 1960 و 1990، در حالی‌ که‌ تولید جهانی‌ از 7110 به‌21600 میلیارد دلار افزایش‌ یافت‌، بازار صادرات‌ جهان‌ از 8/129 میلیارددلار به‌ 3382 میلیارد دلار جهش‌ کرد. به‌ عبارت‌ دیگر، تولید جهانی‌ سه‌برابر، ولی‌ صادرات‌ 26 برابر شد. رشد تقریباً 9 برابری‌ صادرات‌ نسبت‌ به‌تولید، گویای‌ جهانی‌شدن‌ بازار مصرف‌ کالاها و خدمات‌ است‌. روندجهانی‌شدن‌ بازارها هنوز به‌ سرعت‌ ادامه‌ دارد و پیش‌بینی‌ می‌شود که‌ بازارصادرات‌، به‌ حدود 6500 میلیارد دلار برسد.
کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ نیز، در جهانی‌شدن‌ بازارهای‌ مالی‌ و کالا نقش‌داشته‌اند. سهم‌ تجارت‌ (صادرات‌ به‌ علاوة‌ واردات‌) این‌ کشورها از تولیدناخالص‌ داخلی‌شان‌، از 33 درصد در اواسط‌ دهة‌ 1980، به‌ 43 درصد درسال‌ 1996، رسیده‌ است‌ و پیش‌بینی‌ می‌گردد که‌ در 10 سال‌ آینده‌، از مرز50درصد هم‌ بگذرد.
بخشی‌ از گسترش‌ تجارت‌ جهانی‌، مدیون‌ رشد فن‌آوری‌ ارتباطات‌ است‌؛زیرا فن‌آوری‌ برتر موجب‌ تسهیل‌ معاملات‌ و کاهش‌ هزینه‌های‌ نقل‌ و انتقال‌شده‌، همة‌ گیتی‌ را از طریق‌ شاهراه‌های‌ اطّلاعاتی‌ به‌ هم‌ پیوند داده‌ و پدیدة‌مبادلة‌ 24 ساعته‌ را به‌ وجود آورده‌ است‌. گسترش‌ صنعت‌ حمل‌ونقل‌ وپیشرفت‌ فن‌آوری‌ آن‌، از زمان‌ و هزینة‌ انتقال‌ کالا کاسته‌ و بدین‌ گونه‌ برسرعت‌ و وسعت‌ مبادلات‌ افزوده‌ است‌.
بخش‌ بزرگی‌ از رشد تجارت‌ بین‌المللی‌، از طریق‌ سیاست‌های‌ اعمال‌ شده‌از جانب‌ سازمان‌هایی‌ مانند گات‌ و سازمان‌ تجارت‌ جهانی‌، صورت‌ گرفته‌است‌.
«گات‌»، علامت‌ اختصاری‌ «موافقت‌نامة‌ عمومی‌ تعرفه‌ و تجارت‌» است‌ که‌بعد از جنگ‌ جهانی‌ دوم‌، در جهت‌ اشاعة‌ تجارت‌ آزاد بین‌المللی‌ از طریق‌کاهش‌ موانع‌ وارداتی‌ غیرتعرفه‌ای‌ و نیز کاستن‌ از تعرفه‌های‌ گمرکی‌، بین‌اعضای‌ شرکت‌کننده‌، به‌ وجود آمده‌ است‌. موافقت‌نامة‌ مذکور، کشورهای‌عضو را متعهّد می‌سازد که‌ تجارت‌ چند جانبه‌ را با حداقل‌ موانع‌ تجاری‌،گسترش‌ دهند. گات‌، در واقع‌ کوششی‌ بین‌المللی‌ برای‌ آزادساختن‌ تجارت‌ درسطح‌ جهان‌ است‌. سردمداران‌ آن‌، کشورهای‌ توسعه‌ یافته‌ هستند، ولی‌کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ نیز رفته‌ رفته‌ به‌ آن‌ پیوسته‌اند. از آغاز شکل‌گیری‌گات‌ تاکنون‌، چند مرحله‌ مذاکره‌ بین‌ اعضای‌ آن‌ انجام‌ شده‌ است‌.
نتیجة‌ نخستین‌ دور مذاکرات‌ در سال‌ 1947، توافق‌ بر سر کاهش‌ 45 هزارمورد تعرفه‌های‌ گمرکی‌ و دستاورد دور دوم‌ و سوم‌ مذاکرات‌، کاهش‌ بیش‌ترتعرفه‌های‌ گمرکی‌ بود. در دور چهارم‌ که‌ در سال‌ 1965 در ژنو برگزار شد،تصمیم‌ چنان‌ شد که‌ اگر استفاده‌ از یارانه‌ خواه‌ مستقیم‌ و خواه‌ غیرمستقیم‌،موجب‌ گردد قیمت‌های‌ صادراتی‌، نازل‌تر از قیمت‌های‌ تولید در داخل‌ کشورباشند، از پرداخت‌ سوبسید جلوگیری‌ شود. نتیجة‌ دور پنجم‌ مذاکرات‌، اصلاح‌برخی‌ حقوِ گمرکی‌، پس‌ از تشکیل‌ بازار مشترک‌ بود. دور ششم‌ که‌ به‌ دورکِندی‌ معروف‌ است‌، از مهم‌ترین‌ مقاطع‌ مذاکرات‌ گات‌ به‌ شمار می‌رود که‌ باشرکت‌ 48 کشور و طی‌ سال‌های‌ 1964 تا 1967، برگزار گردید. در جریان‌این‌ مذاکرات‌ در موافقت‌نامة‌ گات‌ تجدیدنظر شد و بخشی‌ به‌ عنوان‌ «تجارت‌و توسعه‌» به‌ آن‌ افزوده‌ شد. گفت‌وگوهای‌ دور کِندی‌، منجر به‌ کاهش‌ بیش‌ از30 درصد حقوِ گمرکی‌ کالاهای‌ صنعتی‌ شد.
گات‌، وضعیّت‌ رقابتی‌ یکسانی‌ را برای‌ همة‌ صادرکنندگان‌ کشورهای‌عضو، در بازار ملّی‌ وارداتی‌ کل‌ّ اعضا، از طریق‌ حذف‌ موانع‌ غیرتعرفه‌ای‌ مهیّامی‌کند. صادرکنندگان‌ در همة‌ بازارهای‌ طرف‌ معاهده‌، در مورد کالایی‌خاص‌، با تعرفه‌ یا عوارض‌ گمرکی‌ معیّنی‌ روبه‌رو هستند.
در دور هفتم‌ مذاکرات‌ که‌ با شرکت‌ 99 کشور برگزار شد، تصمیماتی‌دربارة‌ دامپینگ‌، سوبسیدها، بازار مشترک‌ و کاهش‌ حقوِ گمرکی‌ کالاهای‌صنعتی‌ اتخاذ شد. دور هشتم‌ مذاکرات‌ یکی‌ از جنجالی‌ترین‌ مراحل‌ مذاکرات‌گات‌ تا امروز بوده‌ است‌. این‌ دور مذاکرات‌ که‌ به‌ دور اروگوئه‌ معروف‌ است‌،از سال‌ 1986 تا 1993 طول‌ کشید. شروع‌ این‌ مذاکرات‌، با اوج‌ بحران‌بدهی‌ها و کندی‌ روند اقتصادی‌ همراه‌ بود. از این‌ رو، سردمداران‌ اقتصادجهانی‌ برای‌ جلوگیری‌ از کاهش‌ رشد اقتصاد جهان‌، تدابیری‌ مانند سیاست‌تعدیل‌ ساختاری‌ و آزادسازی‌ اقتصادی‌ اندیشیدند. برای‌ اوّلین‌ بار، در دوراروگوئه‌، آزادسازی‌ تجارت‌ محصولات‌ کشاورزی‌ مطرح‌ شد. بعد از اتمام‌دور اروگوئه‌، گات‌ علناً به‌ «سازمان‌ تجارت‌ جهانی‌» با وظایف‌ گسترده‌ترتبدیل‌ شد.
مذاکرات‌ اروگوئه‌، باعث‌ از بین‌رفتن‌ هر چه‌ بیش‌تر مرزهای‌ اقتصادی‌جهان‌، در دهة‌ 90 گردید و تحوّل‌ عظیمی‌ در تجارت‌ بین‌الملل‌ ایجاد کرد. درحال‌ حاضر 130 کشور عضو سازمان‌ تجارت‌ جهانی‌، 80 درصد تجارت‌ دنیارا در اختیار دارند و با مصوبات‌ خود عملاً کشورهای‌ غیرعضو را در بن‌بست‌قرار داده‌اند. در صورت‌ پیوستن‌ کشوری‌ به‌ سازمان‌ تجارت‌ جهانی‌، بایدبسیاری‌ از محدودیت‌های‌ تجاری‌ آن‌ کشور لغو شود و در صورت‌ عدم‌عضویت‌، کشورهای‌ عضو می‌توانند تا 600 درصد، بر واردات‌ کالای‌ آن‌کشور، تعرفه‌ وضع‌ کنند.
2. رشد سرمایه‌گذاری‌های‌ خارجی‌
سرمایه‌گذاری‌های‌ شرکت‌های‌ چندملّیتی‌، عامل‌ اصلی‌ رشد سرمایه‌گذاری‌خارجی‌ بوده‌ است‌. در سال‌های‌ اوّلیة‌ ادغام‌ اقتصادی‌، تجارت‌ بین‌المللی‌ وکاهش‌ موانع‌ تجاری‌، نقش‌ اصلی‌ را در جهانی‌شدن‌ اقتصاد داشتند. در حالی‌ که‌در اقتصاد کنونی‌ جهان‌، بازیگران‌ اصلی‌، شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ و بازارهای‌مالی‌ در حال‌ رشد هستند.
از اوایل‌ دهة‌ 80، نه‌ تنها برشمار شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ افزوده‌ شده‌، بلکه‌سهم‌ آن‌ها در سرمایه‌گذاری‌ خارجی‌ به‌ شدت‌ افزایش‌ یافته‌ است‌. در اوایل‌دهة‌ 90، حدود 37000 شرکت‌ چند ملّیتی‌ وجود داشت‌ که‌ 170000 شرکت‌وابسته‌ را کنترل‌ می‌کردند و سهمشان‌ از بازار سرمایه‌گذاری‌ خارجی‌، حدود2000 میلیارد دلار بود. نزدیک‌ به‌ یک‌ سوم‌ کل‌ کالاهای‌ صنعتی‌ جهان‌، بین‌شعبه‌های‌ مختلف‌ شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ مبادله‌ می‌شود. طبق‌ تحقیق‌ وزارت‌بازرگانی‌ امریکا، کل‌ دارایی‌های‌ شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ امریکایی‌ در خارج‌،بالغ‌ بر 829 میلیارد دلار، یعنی‌ پنج‌ برابر میزان‌ سرمایه‌گذاری‌ خارجی‌ و کل‌دارایی‌ داخلی‌ این‌ شرکت‌ها، بالغ‌ بر 2128 میلیارد دلار بوده‌ است‌. در نتیجه‌،جمع‌ کل‌ دارایی‌های‌ داخلی‌ و خارجی‌ شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ امریکایی‌ درسال‌ 1977، بیش‌ از 3000 میلیارد دلار و سهم‌ این‌ شرکت‌ها از کل‌ صادرات‌امریکا در همین‌ سال‌، 74 درصد بوده‌ است‌.
شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌، به‌ منظور کاهش‌ هزینة‌ تولید و به‌ حداکثر رساندن‌سود و نیز برای‌ برخورداری‌ از مزیت‌ رقابتی‌ در مقابل‌ دیگران‌، به‌ بازارهای‌فراملّی‌ روی‌ آورده‌اند و در کشورهایی‌ که‌ قیمت‌ نهاده‌های‌ تولیدشان‌ پایین‌است‌، سرمایه‌گذاری‌ می‌کنند. در نتیجه‌ میزان‌ سرمایه‌گذاری‌ مستقیم‌ خارجی‌،به‌ شدت‌ بالا رفته‌ است‌؛ برای‌ مثال‌ این‌ میزان‌ از 158 میلیارد دلار در سال‌1991، به‌ 349 میلیارد دلار در سال‌ 1996 رسیده‌ است‌ که‌ نشانة‌ رشدی‌5/83 درصدی‌ در این‌ فاصلة‌ زمانی‌ است‌.
این‌ امر تا حدودی‌ با توسعة‌ تکنولوژی‌ ارتباطات‌ و حمل‌ونقل‌، تسهیل‌شده‌ است‌. بویسی‌یر می‌گوید: «پیشرفت‌ تکنولوژی‌، امکان‌ تقسیم‌بندی‌فرآیندهای‌ تولید را به‌ مراحل‌ مختلف‌ در مکان‌های‌ گوناگون‌، بدون‌ آسیب‌ به‌کارآیی‌ و سودآوری‌ فراهم‌ کرده‌ است‌».
به‌ دلیل‌ بالا رفتن‌ سطح‌ تخصص‌ ، ساختار تولید کارخانه‌ای‌ نیز، آن‌ چنان‌متحول‌ شده‌ است‌ که‌ اکنون‌ می‌توان‌، قطعات‌ گوناگون‌ را در فرآیند تولید، درهر جا که‌ مزیّت‌ رقابتی‌ برای‌ تولید آن‌ قطعات‌ وجود دارد، تولید کرد ومحصول‌ نهایی‌ را در کشوری‌ کاملاً متفاوت‌ مونتاژ نمود، یعنی‌ یک‌ «کارخانة‌جهانی‌» به‌ وجود آمده‌ است‌.
آن‌ چه‌ رشد شرکت‌های‌ فراملّیتی‌ را ممکن‌ ساخته‌، اهمیّت‌ روزافزون‌رقابت‌ ناقص‌ است‌. در دنیای‌ رقابت‌ کامل‌، دنیای‌ آرمانی‌ آدام‌اسمیت‌، رقبای‌کوچک‌ متعدّدی‌ در هر کشور، کل‌ّ کالاها و خدمات‌ مورد تقاضا را عرضه‌می‌کنند و هیچ‌ انگیزه‌ای‌ برای‌ سرمایه‌گذاری‌ مستقیم‌ خارجی‌ وجود ندارد. امّاناقص‌ بودن‌ رقابت‌، در دنیای‌ واقعی‌، برای‌ شرکت‌هایی‌ که‌ دسترسی‌ به‌ منابع‌مالی‌، دانش‌ تخصصی‌ و تکنولوژی‌ دارند، بازدهی‌ غیرقابل‌ چشم‌پوشی‌ ایجادمی‌کند. آشفتگی‌ بازار رقابت‌ ناقص‌، این‌ فرصت‌ را برایشان‌ ایجاد می‌کند که‌سهم‌ خود را از بازار جهانی‌، افزایش‌ دهند.
از جهت‌ دیگر، مشکلات‌ ناشی‌ از هزینه‌های‌ تولید (انرژی‌ و دستمزدها)،مالیات‌، مقرّرات‌ دست‌ و پا گیر و محدودیت‌های‌ دولتی‌ در خصوص‌ واردات‌در کشورهای‌ توسعه‌ یافته‌، در دهه‌های‌ 70 و 80، بعضی‌ از این‌ شرکت‌ها را برآن‌ داشت‌ که‌ به‌ جای‌ تولید در داخل‌ و صدور کالا و خدمات‌، به‌ صدور عوامل‌تولید، از قبیل‌ پول‌، ماشین‌آلات‌ و ابزارهای‌ تولید، تکنولوژی‌ و مدیریت‌،یعنی‌ به‌ سرمایه‌گذاری‌ مستقیم‌ خارجی‌ روی‌ آورند.
امّا به‌ عملکرد این‌ شرکت‌ها که‌ گاه‌ بودجة‌ سالانه‌یشان‌، از تولید ناخالص‌چند کشور در حال‌ توسعه‌ بیش‌تر است‌، دو انتقاد مهم‌ وارد است‌:
اوّل‌ آن‌ که‌ برخلاف‌ ادّعایشان‌، به‌ کشور مادر وابسته‌اند، یعنی‌ همان‌ جایی‌که‌ دفتر مرکزی‌ و مالکان‌ و سهامداران‌ اصلی‌ شرکت‌ قرار دارند. در نتیجه‌، هرگاه‌ تضاد منافع‌ روی‌ دهد، جانب‌ کشور مادر را می‌گیرند.
دوم‌، شرکت‌های‌ چند ملّیتی‌ تنها به‌ فکر آن‌ هستند که‌ سود خود را افزایش‌دهند، لذا با بهره‌برداری‌ نادرست‌ از منابع‌ و بدون‌ توجّه‌ به‌ محدودیت‌های‌طبیعی‌ در کشور میزبان‌، از تکنولوژیی‌ که‌ صرفة‌ اقتصادی‌ بیش‌تری‌ دارد،استفاده‌ می‌کنند؛ هر چند به‌ محیط‌ زیست‌ و منابع‌ آب‌ و خاک‌ آن‌ کشور،لطمات‌ جبران‌ناپذیری‌ وارد آید.

3. نهادینه‌شدن‌ بازارهای‌ مالی‌
در سال‌های‌ اخیر، حجم‌ بازارهای‌ مالی‌ در مقایسه‌ با حجم‌ تجارت‌ جهانی‌،به‌ سرعت‌ رشد کرده‌ و به‌ عامل‌ مهمی‌ در یکپارچگی‌ جهانی‌ تبدیل‌ شده‌ است‌.به‌ گفتة‌ دراکر: «حرکت‌ سرمایه‌ به‌ جای‌ تجارت‌ کالا و خدمات‌، به‌ صورت‌موتور محرّک‌ اقتصاد جهانی‌ درآمده‌ است‌». سرمایة‌ جهانی‌ با وجودتسهیلاتی‌ که‌ سیاست‌ مقررات‌زدایی‌ و آزادسازی‌ کشورهای‌ غربی‌، ایجادکرده‌، هم‌ از لحاظ‌ تحرّک‌ و هم‌ از لحاظ‌ حجم‌ گردش‌ سالانه‌، افزایش‌ یافته‌است‌. بر همین‌ اساس‌ در سال‌ 1995، روزانه‌ 1200 میلیارد دلار ارز معامله‌شد. این‌ میزان‌ تقریباً حدود 50 برابر ارزش‌ تجارت‌ جهانی‌ کالا و خدمات‌است‌ و حال‌ آن‌ که‌ در اوایل‌ دهة‌ 70 و پیش‌ از آزادسازی‌ بازارهای‌ سرمایه‌،ارزش‌ معاملات‌ ارزی‌، تنها شش‌ برابر ارزش‌ تجارت‌ واقعی‌ بود.

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله    27صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله جهانی شدن اقتصاد علل و آثار ان

دانلودمقاله حمل و نقل سریع ریلی

اختصاصی از فی گوو دانلودمقاله حمل و نقل سریع ریلی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

 

- کلیات
1-1- مقدمه :
چشم اندازی به جهان، نشان می دهد که توسعه هوشمندانه، شکل دهندة مطالعات و تحقیقات حمل و نقل ریلی در کشورهای پیشرفته بوده است. در قرن بیستم تقریباً همگی مطمئن بودند که جایگزینی برای غول هواپیما در صنعت حمل و نقل مسافری پیدا نخواهد شد. البته این نگرش، امروزه، مغلوب تحولات شگرف حمل و نقل ریلی است که برای سومین سال از قرن بیست و یکم، رشد فناوری در این بخش شتاب ویژه ای به خود گرفته است و هر لحظه آشکارتر می سازد که محاسبات امکان سنجی این نوع از حمل و نقل، تا چه حدی برای دوستداران کره زمین، سودآور است. در حمل و نقل بین شهری، کیفیت هر یک از سیستمهای حمل و نقل، با توجه به توان رقابتی هر یک، با سایر سیستم ها ارزیابی می شود . این توان با توجه به مزایای حمل و نقل ریلی در مصرف کم انرژی، سرعت مناسب، ایمنی و آلودگی کمتر همراه با ظرفیت بیشتر در حمل و نقل مسافر و بویژه حمل و نقل بار اهمیت پیدا می کند.
در گذشته، زمانی که برای اولین بار سیستم راه آهن مطرح شد، استقبال از این سیستم بسیار زیاد بود. با ورود هواپیما و وسیع شدن اتوبانها، کم کم ، راه آهن ، جایگاه خود را از دست داد. اما به تدریج با شلوغ شدن کریدورهای هوایی و اتوبانها، کشورها به استفاده از راه آهن، برای استفاده از مزایای بسیار زیاد آن روی آوردند.
در کنار این شرایط، رشد بسیار سریع فن آوری حمل و نقل ریلی، برتریهای این سیستم را در حمل و نقل بار و مسافر، نشان داده است. افکار عمومی دوباره به این بخش توجه ویژه ای نشان دادند. در حال حاضر میزان توان رقابتی این سیستم بطور کامل وابسته به سطح فن آوری سیستم است و در دنیای امروز، داشتن فن آوری سیستم حمل و نقل ریلی به یک بحث راهبردی تبدیل شده است.
عدم وابستگی به شرایط جوی، مصرف کم انرژی، سرعت و ایمنی، جزء ویژگیهای موروثی این بخش است. فن آوریهای جدید سیستم از قبیل بهره گیری از سیستمهای کنترل اتوماتیک (CTC) جهت افزایش ضریب ایمنی، جایگزین کردن انرژی برق بجای سوختهای فسیلی و هدایت و افزایش سرعت و کم شدن حجم ترافیک خطوط، تحولی عظیم در این صنعت پدید آورده است. ورود سیستمهای مغناطیسی که سرعت قطارها را تا 550 کیلومتر در ساعت، افزایش داده است، به یقین، انقلابی در صنعت حمل و نقل ریلی است. خطوط مغناطیسی ایالات متحده، شینکانسن ژاپن و TGV فرانسه همه نشان دهندةرشد و اقبال گسترده از این تحولات هستند.میزان مصرف انرژی حمل و نقل جاده ای در حمل به ازای هرتن – کیلومتر، 20 درصد کیلومتر در ساعت است. در صورتی که همین مقیاس برای سیستم ریلی در حمل کالا به ازای هر تن – کیلومتر، 6 درصد برآورد شده است. این شرایط در بحث آلودگی هوای محیط هم قابل بررسی شده است. هوایی که حمل و نقل جاده ای به ازاء هر مسافر – کیلومتر، آلوده می کند، با متوسط ظرفیت مسافر، 96 گرم است در صورتیکه در بخش ریلی به ازاء هر مسافر – کیلومتر با 35 درصد ظرفیت نهایی، 2.11 گرم برآورد شده است.

1-2- ادبیات فنی
1-2-1- حمل و نقل سریع ریلی (تعریف)
در مورد حمل و نقل ریلی سریع، دو مفهوم بسیار مهم وجود دارد که کاملاً زیربنایی هستند؛ قطارهای سریع السیر و خطوط سریع السیر؛ گاهی اوقات یک سیستم حمل و نقل، دارای خطوطی است که قابلیت عبور سریع قطارها را دارند ، ولی به علت نبود قطارهای سریع، این سیستم، سریع السیر یا high speed نیست، زیرا سرعت سیر مسافرین در این سیستم پایین است. در عوض در مواقعی، گرچه خطوط موجود سیستم، خطوط معمولی هستند، ولی قطارهایی طراحی شده اند که از این خطوط با سرعت بالا، عبور می کنند؛ مانند قطارهای TGV فرانسه که برروی خطوط معمولی با سرعت بسیار بالا در رفت و آمد هستند.
به هر حال هدف ما از این تحقیق، مطالعه قطارهایی است که توانایی حرکت سریع را دارا هستند. خواه این قطارها برروی ریلهای معمولی حرکت کنند و خواه دارای خطوط (ریل و زیرسازی) خاص باشند.

 

1-2-2- قطار سریع (تعریف)
برای قطار سریع، براساس سرعت آن، دو تعریف وجود دارد؛ بعضی، قطارهایی را که سرعت آنها بیش از 100mph (160 کیلومتر در ساعت) است را قطارهای سریع می دانند و برخی این حد نصاب را 200 کیلومتر در ساعت می دانند. ولی عمدة نظرات بر این است که قطار با سرعت سیر بیش از 160 کیلومتر را قطار سریع می دانند [29]
1-2-3- قطار بسیار سریع (تعریف)
قطاری را بسیار سریع می خوانند که بتواند با سرعت بیش از 300 کیلومتر در ساعت (186mph) حرکت کند.
بر طبق جدول صفحه بعد، کشورهای ژاپن و فرانسه، و اخیراً آمریکا و آلمان در زمره کشورهای دارای قطارهای بسیار سریع هستند.

 


1-3-سریعترین قطارها: [30]
• سریعترین قطار رسمی (تحت سرویس) قطار TGV-A سری 325 است (از فرانسه)که در 18 می 1990 به سرعت 515.3 کیلومتر در ساعت دست یافت.
• سریعترین لوکوموتیو بخار، A4 Class Gresley pacific بود که در 3 جولای 1938، در بریتانیا سرعت 202 کیلومتر در ساعت (126 mph) رسید.
• سریعترین قطار دیزل، قطار تالگو XXI از اسپانیا بود که در 12 ژوئن 2002 به سرعت 160mph (257.5 کیلومتر در ساعت) رسید.
• سریعترین قطار گازی (قدرت توربین گازی)، قطار TGV001 بود که در هشتم دسامبر 1972 در فرانسه با سرعت (199 mph) 318 km/h حرکت کرد.
• سریعترین قطار Maglev یا بالشتک مغناطیسی (manned)،‌قطار MLX01 بود که در ژاپن در 14 آوریل 1999 به سرعت حرکت 552 کیلومتر در ساعت (345mph) رسید.
• سریعترین قطار، بین دو ایستگاه، قطار Nozomi سری 500 در ژاپن است که در مارس 1997 با سرعت متوسط 262 کیلومتر در ساعت در حرکت بود.
• سریعترین پیمایش 1000km، مربوط به قطار TGV شمال فرانسه است که در 26 می 2001 با سرعت میانگین 317.5 کیلومتر در ساعت حرکت کرد.
نکته جالب در مورد رکوردهای سرعت، سرعت 10300 کیلومتر در ساعت است که بوسیلة یک وسیله ریلی در سی ام آوریل 2003 رکوردگیری شده است. البته این وسیله کاملاً آزمایشی بود و جنبه تحقیقاتی داشته است ولی می تواند آیندة سرعت قطارها را به روشنی تصویر کند و سرعتهای نزدیک به هواپیما را قابل دستیابی نشان دهد.

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  44  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلودمقاله حمل و نقل سریع ریلی

دانلود مقاله پسته

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله پسته دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

 

 

مقدمه
پسته یکی از مهمترین محصولات باقی کشور می باشد. در حال حاضر بیش از 300هزار هکتار باغ پسته با تولید سالیانه 240هزار تن پسته خشک در ایران، وجود دارد. به دلیل شرایط مناسب اقلیمی کشور، پسته ایران دارای مرغوبیت بالایی بوده و از نظر کیفیت نیز در بین رقبای خارجی خود کم نظیر می باشد. سالیانه بیش از 100هزار تن پسته به خارج صادر شده و در آمدی در حدود چهارصد میلیون دلار را برای کشور به ارمغان می آورد. با توجه به افزایش سطح زیر کشت از طریق احداث باغهای جدید پسته در استانهای کشور و مصرف داخلی کم آن در مقایسه با مقدار تولید، ضرورت توجه به امر صادرات پسته، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این رابطه خریداران خارجی با پرداخت بها کالا، محصولات را خریداری می کنند که از کیفیت عالی برخوردار بوده و عاری از هرگونه مواد خارجی و یا عوامل زیان آور برای سلامت انسان باشد.
برای حفظ رتبه اول تولید و صادرات این محصول در جهان، لازم است توجه خاصی به امر تولید و صادرات داشته و با برنامه ریزی دقیق حضور خود را در بازارهای جهانی تنظیم و ثابت نماییم. برای رسیدن به این جایگاه لازم است کلیه مراحل داشت، برداشت، عمل آوری، بسته بندی، انبار و حمل و نقل این محصول را دقیقاً کنترل نماییم تا ضمن ارایه محصول مرغوب و عاری از هرگونه آلودگی و منطبق با استانداردهای مشخص، همچنان در عرصه های تولید و تجارت بین الملل بی رقیب مانده و از این راه کمک مؤثری به توسعه صادرات غیر نفتی نماییم.
بنابراین بر دست اندرکاران تولید پسته واجب است که در حد امکان و با توجه به نکاتی که پیرامون آن صحبت خواهد شد از تشکیل و بوجود آمدن زهرابه ها در محصول پسته جلوگیری نموده تا به این وسیله هم از نظر مالی لطمه یی به آنها وارد نیاید و هم این که حیثیت کشورمان در عرصه بین المللی حفظ شود.
تاریخچه آفلاتوکسین:
در حدود 40 سال قبل (سال 1960میلادی) و در فاصله چند ماه بیش از 100هزار بوقلمون در شرق انگلستان در اثر ابتلا به بیماری نامعلومی از بین رفتند. بیماری مشابهی نیز در جوجه اردکها و جوجه قرقاول ها مشاهده شد. همچنین در آمریکا یک نوع بیماری بین خوکهایی که از ذرت های کپک زده تغذیه نموده بودند، شیوع پیدا کرد.
حدود یکسال پس از این واقعه برای اولین بار توانایی قارچ آسپرژیلوس برای تولید آفلاتوکسین بر روی بادام زمینی و محیطهای کشت آزمایشگاهی مشخص گردید.
سالیانه مقادیر قابل توجهی از محصولات کشاورزی به ارزش میلیاردها دلار دستخوش حمله قارچها قرار گرفته و نابود می شوند. محصولات حاوی توکسین کیفیت مرغوبی نداشته و به قیمت ارزانتری ارایه می شوند و در صورتی که به عنوان مواد غذایی و علوفه برای انسان و دام مورد استفاده قرار گیرند، ضایعات مختلفی داشته و در نهایت منجر به مرگ خواهد شد. موادی که آلودگی به آفلاتوکسین در آنها آشکار شده است، عبارتند از: ذرت، پنبه دانه، بادام زمینی، پسته، گردو، بادام، نارگیل، انجیر، برنج، سورگوم، سویا، آفتابگردان، قهوه، کاکائو و دانه های روغنی، حبوبات، محصولات ریشه ای، انواع علوفه و لبنیات.
بررسیهای انجام شده در حیوانات آزمایشگاهی مانند انواع موش، خرگوش، میمون و غیره نشان می دهد که آفلاتوکسین باعث مسمومیتهای شدید، ضایعات کبدی و مرگ آنها می شود. تعدادی از گاوها که از بادام زمینی کپک زده تغذیه کرده بودند نیز دچار کاهش وزن و ضعف شده و از بین رفتند. در سایر حیوانات مانند بز، گوسفند، سگ، غاز، مرغ، بوقلمون، اردک و... نیز آفلاتوکسین باعث آسیب رساندن به کبد و مرگ این حیوانات شده است.
در انسان اولین اندامی که بوسیله آفلاتوکسین آسیب می بیند، کبد است. آفلاتوکسین و فرمهای تغییر یافته آن در قلب، مغز، کلیه و مجاری ادراری مشاهده شده است. موارد متعددی از مسمومیت به وسیله آفلاتوکسین در کشورهای مختلف مانند تایوان، اوگاندا، تایلند، نیوزیلند، چک و اسلاوکی، ایالات متحده، کنیا، هند و... هم گزارش شده است. در تایوان 26 نفر بر اثر تغذیه از برنج کپک زده به مدت 3هفته شدیداً بیمار شده و سه کودک 4 تا 6 ساله در همان ابتدا جان خود را از دست دادند. در اوگاندا نیز تعدادی از پسرهای 15ساله بر اثر تغذیه از مواد کپک زده جان باخته و یک خانواده نیز بر اثر تغذیه از لوبیا و ماهی کپک زده، جان خود را از دست دادند. همچنین در کشورهای یاد شده، بیش از ده ها نفر در اثر استفاده از مواد آفلاتوکسین دچار بیماری های کبدی، تورم شکم و پا و ضعف شدید شده و نهایتاً جان باخته اند. چنانچه میزان آفلاتوکسین مصرف شده کمتر از حد مرگبار باشد، باعث ایجاد سرطان کبد و ضایعات ژنتیکی در انسان می شود.
با توجه به اهمیت موضوع، تحقیقات گسترده ای به منظور شناسایی عامل بیماری و شیوه عمل آن صورت گرفته و مشخص شده است که قارچ آسپرژیلوس نقش مهمی در تولید آفلاتوکسین دارد. به همین علت مطالعات وسیعی چه در داخل و چه در خارج از کشور در رابطه با شیوه زندگی قارچ، شرایط تشکیل آفلاتوکسین و چگونگی پیشگیری و سم زدایی انجام شده است.
تعریف آفلاتوکسین
آفلاتوکسین زهرابه است که به وسیله گروهی از قارچها (کپکها) ترشح می شود. این قارچها ضمن تغذیه و رشد و نمو، زهرابه ای را تولید می نمایند که در مواد غذایی باقی می ماند. چنانچه انسان و هر حیوان خونگرم دیگری از مواد غذایی آلوده به این زهرابه تغذیه نماید، زهرابه در داخل بدنش تجمع یافته و هنگامی که مقدار آن به حد معینی برسد خطرات جانی بوجود می آورد.
انواع آفلاتوکسین بر اساس رنگ فلورسانس و حرکت نسبی روی صفحه گروماتوگرافی (TLC) به چهار گروه عمده B1,B2,G1,G2 تقسیم بندی می شود. علاوه براین چهار نوع توکسین اصلی، متابولیتها و مشتقات دیگری از آفلاتوکسین جداسازی و شناسایی شده است. از مهمترین مشتقات سمی می توان به توکسینهای M1, M2 و GM1 که پس از تغذیه حیوانات به مواد آلوده به آفلاتوکسین در بدن و شیر آنها بوجود می آید را نام برد.
خصوصیات عامل تولیدکننده آفلاتوکسین
قارچها موجوداتی هتروتروف هستند و بایستی مواد آلی از پیش ساخته شده را مصرف نمایند. این موجودات ممکن است زندگی ساپروفیتی داشته و یا اینکه به صورت پارازیت زندگی نمایند. در تمام موارد و پس از ترشح آنزیمهای هضم غـذا، مواد غذایی محیط زیست قارچ شکسته و به صورت مواد ساده و محلول در آب، جذب سلولهای قارچ می شوند. سلولهای قارچ ممکن است مثل سلول مخمرها، تنها یک سلول تک هسته ای تشکیل دهنده تمام موجود باشد و یا ممکن است سلولهای قارچ بلند و رشته ای بوده و با اتصال به یکدیگر پیکره قارچ را تشکیل دهند. طبقه بندی قارچها تا حدود زیادی بستگی به سیکل زندگی قارچ و شکل اندامهای تولید مثلی و اسپورهایشان دارد.
آنتونیو میچلی در سال 1729 اولین فردی بود که جنس Aspergilus را نامگذاری کرد. جنس Aspergilus در راسته Eurotiales و خانواده Trichocomaceae قراردارد. منوگراف Aspergilus با حدود 100، گونه توسط راپرو فنل در سال 1963 ارایه گردید و طبقه بندی کامل آن توسط سامسون وگامز در سال 1985گزارش شد. گامز (1993) ارتباط گونه های آسپرژیلوس را با 11شکل جنسی مشخص نمود. با این حال برای بسیاری از گونه های آسپرژیلوس شکل جنسی مشخص نشده است.
تمامی نژادهای Aspergilus Flavus تولید آفلاتوکسین نمی کنند. و مقدار تولید آفلاتوکسین به وسیله نژادهای آفلاتوکسین زا بر روی محیطهای غذایی مختلف نیز یکسان نمی باشد.
قارچ آسپرژیلوس که عامل تولید آفلاتوکسین می باشد در دامنه وسیعی از مواد و شرایط آب و هوایی مختلف زندگی کرده و بقا پیدا می کند. این قارچ در باغهای پسته به صورت اندامهای در حال رشد و یا اندام زمستان گذران (اسکلرت) بر روی بقایای گیاهی (میوه، برگ، گل آذین نر و پوسته نرم جدا شده) و یا سایر مواد آلی (کودهای حیوانی، کود سبز) زندگی کرده و در شروع و طی فصل رشد، محیطهای مساعدی را برای رشد و تکثیر قارچ فراهم می سازد. اندامهای تولدی مثل غیر جنسی مساعدی را برای رشد و تکثیر قارچ فراهم می سازد. اندامهای تولید مثل غیر جنسی قارچ(کنیدیوم) هوازا بوده و به آسانی با حرکت هوا پراکنده می شود.
بررسیهای بعمل آمده نشان می دهد که اندامهای مقاوم (اسکلرت) قارچ، چندین سال در خاک زنده باقی مانده و در شرایط مساعد جوانه زده، رشد کرده و اسپور تولید می نماید. بافت خاک نیز تاثیر مهمی در بقا و زنده ماندن قارچ دارد.
آزمایشهای مختلف نشان می دهند که خاکهای سنگین به خصوص خاکهایی که مقدار زیادی مواد آلی در آنها وجود داشته باشد. محل مناسبی برای زندگی و بقا قارچ می باشند. اما هرچه بافت خاک سبک تر و مواد آلی به کار رفته در آن کمتر باشد، میزان آلودگی و بقا قارچ در آن نیز کمتر می باشد. آب و هوای گرم و مرطوب شرایط مساعدی را برای رشد و نمو این قارچ فراهم می آورد. بنابراین در فصول گرم و شرایط مرطوب این قارچ به سرعت زیاد شده و پراکنده می شود. همچنین این قارچ بر روی تعدادی از حشرات بیماریزا و نیز روی میزبان مرده، اسپورزایی می نماید. عسلک ایجاد شده توسط حشرات، در تحریک رشد آسپرژیلوس و دیگر قارچها بر روی گیاه، می توان نقش داشته باشد. چنانچه شرایط محیطی، بخصوص رطوبت، مساعد بوده و محیط غذایی مناسب جهت رشد، موجود باشد، قارچ به سرعت رشد کرده و اندامهای تولدی مثل غیر جنسی به تعداد زیاد تولید می کند (روی هر کنیدیوفور قارچ بیش از 50000 اسپور تولید می شود) این اسپورها در هوا منتشر شده روی تمام مواد اطراف از جمله میوه پسته قرار می گیرد. پوست رویی با پوشش کوتیکلی که خارجی ترین لایه میوه پسته می باشد، بعنوان یک محافظت کننده برعلیه حمله پاتوژن عمل می کند. محققین، آنزیم کوتیناز را از قارچهای پاتوژن که کوتیکل را از بین برده و نقطه ای برای ورود به میزبانان فراهم می کند را جدا کرده اند. قارچهایی که از راه زخم وارد می شوند (مانند قارچ آسپرژیلوس) فاقد آنزیم کوتیناز بوده و توان نفوذ از لایه کوتیکلی را ندارند. قارچ آسپرژیلوس، زمانی که پوست رویی آسیب می بیند، بسرعت در میوه نفوذ کرده و رشد می نماید. هرگونه آسیب در پوست رویی پسته (hull) از قبیل زودخندانی، ترک خوردگی نامنظم پوست رویی، خسارت پرندگان و حمله آفات و بیماریها، راه مناسبی جهت ورود قارچ آسپرژیلوس به داخل میوه پسته و رشد و تولید آفلاتوکسین می باشد. بنابراین با توجه به مطلب ذکر شده، بایستی از تجمع هرگونه مواد در حال پوسیدن مانند کودهای آلی، اجزاء ریخته شده گیاهی و ... جلوگیری نمود و با آفات و هرگونه عامل خسارت زا بر روی پوسته نرم پسته به موقع مبارزه کرد تا راههای ورود قارچ به میوه پسته بسته شده و از ایجاد خسارت جلوگیری شود.
شرایط بهینه رشد قارچ و تولید آفلاتوکسین
همانطور که عنوان شد، آفلاتوکسین را قارچهای گروه A flavus هنگام تغذیه از موادغذایی ترشح می نمایند، ولی ناگفته نماند که وجود قارچ مربوطه به صورت اسپور روی پسته و یا هر ماده غذایی دیگر دلیل بر آلودگی به آفلاتوکسین نیست. زیرا این گونه قارچها به صورت اسپور تقریباً در همه جا یافت می شوند و اسپورها زمانی جوانه زده و فعالیت می نمایند که حداقل شرایط زندگی برای آنها مهیا باشد.
مهمترین شرایط برای فعالیت این قارچها و در نتیجه تولید آفلاتوکسین، عبارتند از موادغذایی، حرارت و رطوبت، پسته که نقش ماده غذایی را دارد، در شرایط فعلی قابل تغییر نیست، و قارچهای عامل نیز از نظر حرارت، در یک دامنه نسبتاً وسیع فعالیت می کنند( از 6 تا 46درجه سانتیگراد). مناسبترین دما برای فعالیت قارچ آسپرژیلوس38-36 درجه و برای تولید زهرابه 25درجه سانتیگراد است. همانطور که می دانید، حرارت نیز عاملی است که محدود کردن آن (برای جلوگیری از فعالیت قارچ) کار ساده ای نیست. تنها مساله ای که می توان بر آن بیش از همه تکیه نمود، رطوبت کافی نیاز دارند و چنانچه حداقل رطوبت مورد نیاز تامین نشود، قادر به فعالیت نبوده و آفلاتوکسین تولید نماید. براساس منابع موجود، رطوبت نسبی هوا باید حداقل 85درصد و رطوبت دانه نیز حداقل 8درصد باشد تا زهرابه تولید شود.
ایجاد آفلاتوکسین و روشهای کنترل آن در مراحل تولید پسته
نتایج تحقیقات متعدد نشان می دهد در صورتی که فرآوری پسته براساس اصول صحیح علمی انجام گیرد، علت اصولی آلودگی محصول پسته به عدم مدیریت صحیح باغ بر می گردد. عوامل عمده آلودگی محصول پسته در باغ وجود پسته های زودخندان حمله آفات و تاخیر در برداشت محصول می باشد.
بنابراین رعایت اصول احداث باغ و اعمال مدیریت صحیح، می تواند نقش مهمی در کنترل آلودگیها داشته باشد.

 

1 ـ احداث باغ
1-1 - شرایط آب و هوایی
آگاهی از شرایط آب و هوایی منطقه از نظر تامین نیاز حرارتی، نبودن سرمای بهاره و پاییزه، داشتن تابستانهای گرم و طولانی، عدم وجود بارندگی و بادهای شدید در فصل گلدهی و برداشت، از ضروریات تولید محصول اقتصادی و سالم پسته می باشد. نکته قابل توجه این است که وجود بارندگی در فصل برداشت، سبب افزایش رطوبت نسبی شده احتمال آلودگی پسته را به آفلاتوکسین افزایش میدهد.
2-1- نقشه باغ
پس از انتخاب منطقه مناسب کاشت، ابتدا باید نقشه دقیقی از زمین تسطیح شده مورد نظر را بر روی کاغذ رسم نمود و در آن فواصل دقیق درختان روی ردیف و بین ردیفها، محل احداث ساختمان و یا تاسیسات مورد نیاز، مسیر جاده و خیابانهای باغ، شبکه آبیاری، جهت وزش باد غالب و شیب زمین را مشخص کرد.
3-1 - فاصله کاشت:
با توجه به اینکه فاصله کاشت، تعیین کننده تراکم واحد سطح است و تراکم درخت روی نفوذ نور، تهویه و بخصوص رطوبت نسبی محیط اطراف درختان تاثیر می گذارد، بنابراین تراکم بیش از حد باعث افزایش رطوبت نسبی هوای اطراف درخت، مخصوصاً هنگام آبیاری در زمان برداشت می شود. افزایش رطوبت نسبی، احتمال آلودگی محصول به آفلاتوکسین را افزایش می دهد. بنابراین با توجه به نوع خاک، آب و هوا، پایه و رقم مورد نظر، فواصل کاشت روی ردیف 4-3متر و بین ردیف 7-6 متر توصیه می شود.
4-1 - انتخاب رقم:
با توجه به اینکه ارقام پسته از لحاظ زمان رسیدن (زودرسی، دیررسی) رسیدن یکنواخت، ریزش پسته های رسیده قبل از برداشت و درصد پسته های زودخندان با هم تفاوت دارند، بنابراین انتخاب رقم مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است.
در مناطقی که دارای بارندگی اواخر تابستان هستند، بهتر است از ارقام زودرس(فندقی زودرس، رضایی زودرس و...) استفاده کرد تا اینکه قبل از شروع بارندگیهای اواخر فصل، محصول برداشت شده باشد. همچنین در مناطقی که دارای تابستانهای خنک هستند، به دلیل عدم تامین نیاز حرارتی، رسیدن میوه تا اواخر مهرماه طول می کشد و چون در این زمان احتمال ریزیش باران افزایش می یابد، لازم است از ارقامی استفاده شود که نیاز حرارتی کمتری دارند.
با توجه به اینکه ارقام مختلف پسته از نظر زمان رسیدن، متفاوت می باشند، کاشت مخلوط آنها در باغ مشکلات متعددی را به وجود می آورد. به طور مثال اگر رقم احمد آقایی با رقم اکبری به صورت مخلوط کشت شده باشد، چون رقم احمد آقایی زودتر از رقم اکبری می رسد، امکان برداشت هم زمان وجود نداشته و تاخیر در برداشت هم آلودگی پسته های رقم احمد آقایی را افزایش می دهد. بنابراین لازم است از کاشت مخلوط ارقام در باغ خودداری شده و باغات مخلوط موجود نیز به صورت تک رقم، اصلاح شوند.
البته در مناطقی که محدودیت شرایط آب و هوایی وجود ندارد، برای احداث باغات وسیع پسته بایستی مجموعه ای از ارقام زودرس متوسط رس و دیر رس را در قطعات جداگانه کشت نمود تا بدلیل اختلاف در زمان رسیدن محصول، فرصت لازم و کافی برای برداشت و استفاده بهینه از ماشین آلات فرآوری ، مهیا شود.
درصد زودخندانی در ارقام مختلف، متفاوت می باشد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که در ارقام قزوینی، شاه پسند و اوحدی، عارضه زودخندانی وجود ندارد و در ارقام ایتالیایی، احمد آقایی، اکبری و کله قوچی کمتر از یک درصد می باشد.
بیشترین درصد زودخندانی مربوط به ارقام لک سیریزی، ممتاز تاج آبادی و ابراهیم آبادی می باشد. بنابراین لازم است به منظور کاهش آلودگی پسته به آفلاتوکسین در باغ، از ارقامی که درصد زودخندانی کمتری دارند، استفاده شود.
2ـ داشت
1-2 - هرس باردهی
پس از رسیدن درخت پسته به سن باردهی، باید هر ساله شاخه های خشک، آلوده به آفات و بیماریها، پاجوشها و شاخه هایی که رو به پایین و یا به طرف مرکز درخت رشد می نمایند را حذف نمود . همچنین لازم است شاخه هایی که رشد بیش از حد دارند را نیز سر برداری نمود. قابل ذکر است که افزایش تراکم شاخه در داخل تاج درخت، باعث کاهش نفوذ نور و تهویه می شود که این خود عامل مهمی در کاهش محصول و افزایش رطوبت نسبی محیط شده و شرایط آلودگی محصول بیشتر فراهم می شود.
2-2 - آبیاری
با توجه به اهمیت عارضه زودخندانی در تولید پسته های آلوده به آفلاتوکسین و نقش آبیاری در ایجاد این عارضه، رعایت مقدار و دور آبیاری صحیح در باغ پسته برحسب شرایط منطقه، کاملاً ضروری می باشد.
تحقیقات انجام شده نشان می دهد که آبیاری نامناسب در اواخر بهار، باعث افزایش تعداد پسته زودخندان می شود. برای مثال، حذف یک نوبت آبیاری در اوایل خرداد که زمان افزایش سریع اندازه پسته و سخت شدن پوست استخوانی می باشد، باعث زیاد شدن درصد پسته های زودخندان می شود.
بنظر می رسد تنش آبیاری در مرحله تشکیل و سخت شدن پوست استخوانی، باعث کاهش استحکام پوست استخوانی در محل خندانی شده و در مرحله رشد نهایی، فشار مغز به آنان باعث شکافته شده و خندان شدن آن قبل از موعد می شود. در این مرحله پوست سبز هنوز به پوست استخوانی چسبیده است و در محل خندانی شکاف برمیدارد.
نوسانات آبیاری در تشکیل پسته های زودخندان و امکان آلودگی آنها به حشرات و قارچهای مولد آفلاتوکسین تاثیر زیادی دارند بنابراین یکی از راههای کاهش پسته های زودخندان و در نتیجه کاهش آلودگی به آفلاتوکسین انجام عملیات منظم آبیاری است.
3-2 - تغذیه و کوددهی
عناصر مختلف غذایی در رشد و نمو میوه پسته، نقش زیادی دارند، لذا کم و زیادشدن
عنصری خاص و یا بهم خوردن تعادل عناصر غذایی، رشد و نمو میوه را مختل می نماید .
بنظر می رسد تغذیه نامناسب و کمبود بعضی از عناطر به خصوص کلسیم، عارضه زودخندانی و شکاف خوردگی نامنظم پوست سبز را افزایش می دهد. کودهای حیوانی مخصوصاً کود مرغی را باید به دلیل ایجاد شرایط مناسب برای رشد قارچهای مولد آفلاتوکسین در حداقل زمان ممکن به باغ انتقال داده و در شیارهایی به عمق 30 تا 50 سانتیمتر قرار داد تا از امکان رشد قارچ و پخش اسپور آن جلوگیری شود لذا توصیه می شود تغذیه باغهای پسته به طور اصولی ایجاد شود.
4-2 - بهداشت باغ:
آفات
هر عاملی که باعث شود تا پوست نرم پسته که محافظ مغز آن می باشد، خسارت ببیند، بافت مغز را در معرض تهاجم قارچهای هوازا قرارداده و امکان ابتلا به آفلاتوکسین را افزایش می دهد. بنابراین آفاتی مانند سن، شب پره خرنوب و پرندگان که به میوه پسته خسارت می زنند، نقش مهمی در شیوع آلودگی دارند. بهترین روش مبارزه با پرندگان استفاده از دور کننده ها و برای آفات، کنترل به موقع آنها می باشد.
علفهای هرز:
علفهای هرز علاوه بر این که شرایط رطوبتی باغ را برای رشد قارچ مساعد می کنند، محل زمستان گذارانی بعضی از آفات نیز می باشند، بنابراین اعمال مدیریت مبارزه ضروری است.

 

بقایای گیاهی:
بقایای گیاهی در باغ مثل برگ، گل آذین نر، دم خوشه و میوه های باقیمانده در باغ باعث ایجاد کانونی برای شیوع آلودگی به قارچهای مولد آفلاتوکسین می شود. بنابراین بایستی برای کاهش آلودگی و رعایت بهداشت باغ، منابع مذکور را حذف نمود.
در بعضی از مناطق پسته کاری، پوست رویی و محور خوشه ها پس از فرآوری به باغ منتقل می شوند که این خود یکی از عوامل مؤثر در افزایش جمعیت قارچهای مولد آفلاتوکسین می باشد. لذا توصیه می شود از انتقال این مواد و یا هر نوع پس مانده حاصل از فرآوری به باغ و انبایش آنها در مجاورت باغهای پسته خودداری نموده و آنها را نیز مانند کود حیوانی در زیر خاک مدفون نمود.
با توجه به موارد ذکر شده، هرس نامناسب، باران زود هنگام، دیر برداشت کردن محصول، سمپاشی های آخر فصل، مخلوط کردن دانه های ریخته شده بر روی زمین و خوشه های روی شاخه های پایین که با خاک در تماس هستند با دانه های سالم، آبیاری های بی مورد آخر فصل، باعث بالا بردن رطوبت و در نتیجه ایجاد آفلاتوکسین در دانه های پسته می شود که باید تا حد امکان از ایجاد شرایط فوق که شرایط مطلوب رشد قارچ را فراهم می سازد
جلوگیری نمود.
3- برداشت
با توجه به نامناسب بودن سیستم کاشت بعضی از باغات پسته و عدم امکان برداشت مکانیزه، دقت در رعایت اصول صحیح و بهداشتی برداشت و انتقال، می تواند نقش اساسی در
تهیه محصول سالم ایفا نماید.
1 - 3 - تعیین زمان برداشت محصول
زمان رسیدن پسته با علایم ظاهری مانند تغییر رنگ پوست رویی، سهولت پوست دهی و جدا شدن میوه از خوشه همراه است. علاوه بر این تغییرات میزان چربی و قند می تواند به عنوان شاخص رسیدن پسته مورد استفاده قرار گیرد. چنانچه برداشت تا بعد از زمان فوق به طول انجامد. تغییرات جوی نظیر باد و بارندگی موجب ریزش محصول خواهد شد. به غیر از دانستن زمان رسیدن محصول، ملاحظات دیگری نیز باید برای تعیین زمان برداشت مورد توجه باشد، مانند درصد پسته هایی که در اثر آغاز مرحله پیری ترکهایی در پوست نرم رویی آنها ایجاد شده است. علاوه بر آن، سم پاشیهای زمان داشت باید طوری تنظیم شوند که قبل از شروع برداشت، دوره کارنس یا زمانی که بعد از سم پاشی جهت تجزیه سم مورد نیاز است در آنها به پایان رسیده باشد. همچنین آخرین آبیاری که نقش به سزایی در بالا بردن درصد خندانی دارد نیز متناسب با زمان برداشت انجام گیرد. از نکاتی که برای جلوگیری از به تاخیر افتادن عمل آوری پسته و توقف بیش از حد در پایانه ها باید مورد توجه قرار گیرد، فراهم بودن امکانات فرآوری و خشک کردن است. با توجه به عدم یکنواختی رسیدن محصول، می توان بعد از مشاهده رسیدن 80-60درصد میوه ها اقدام به برداشت نمود

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 23   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله پسته