دانلود مقاله انرژی هسته ای

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله انرژی هسته ای دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه :
شناخت اورانیوم به عنوان یک منبع برای تولید الکتریسیته بیش از سه دهه است که مورد توجه فیزیک دان ها قرار گرفته است.شناسایی این ماده وکلا انرژی هسته ای تحولی عظیم در زندگی بشر به وجود آورد.
انرژی هسته ای نسبت به سوخت های فسیلی برتری هایی دارد، که سبب ارزشمندی آن می شود.از مهم ترین این مزایا می توان نداشتن آلودگی هوایی ناشی از مصرف آن را نام برد.
دراین پروژه سعی شده در حداقل زمان ،حداکثر اطلاعات را در اختیار مخاطب قرار دهیم.

انرژی هسته ای
نحوه آزاد شدن انرژی:
اگر بتوانیم هسته را به طریقی به دو تکه تقسیم کنیم، تکه ها در اثر نیروی دافعه الکتریکی خیلی سریع از هم فاصله گرفته و انرژی جنبشی فوق العاده ای پیدا می‌کنند. در کنار این تکه ها ذرات دیگری مثل نوترون و اشعه‌های گاما و بتا نیز تولیدمی‌شود. که تمامی آنهادر اثربرهم کنش ذراتبا مواد اطراف سرانجام به انرژی گرمایی تبدیل می شوند.
سوخت راکتورهای هسته ای :
ماده‌ای که به عنوان سوخت در راکتورهای هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد باید شکاف پذیر باشد یا به طریقی شکاف پذیر شود. اورانیوم 235 شکاف پذیر است ولی اکثر هسته‌های اورانیوم در سوخت از انواع اورانیوم 238 است. این اورانیوم بر اثر واکنشهایی که به ترتیب با تولید پرتوهای گاما و بتا به پلوتنیوم 239 تبدیل می شود پلوتونیوم هم مثل اورانیوم 235 شکافت پذیر است.میزان اورانیومی که از صخره‌ها شسته می‌شود و از طریق رودخانه‌ها به دریا حمل می‌شود، به اندازه‌ای است که می تواند 25 برابر کل مصرف برق کنونی جهان را تامین کند. با استفاده از این نوع موضوع ، بر اساس استخراج اورانیوم از آب دریاها قادر خواهند بود تمام انرژی مورد نیاز بشررا برای همیشه تامین کنند، بی آنکه قیمت برق به علت هزینه سوخت خام آن حتی به اندازه یک درصد هم افزایش یابد .

و اکنون در پایان جایی است برای تقدیر و تشکر از محضر استادان ارجمند و نیز مسئولین و مربیان دلسوز و همچنین عوامل وابسته به این پروژه.
امید است که توانسته باشیم پاسخی شایسته به زحمات گرانبهای آن بزرگواران داده باشیم.

اورانیوم

خصوصیت های قابل توجه:

اورانیوم هنگام عمل پالایش به رنگ سفید مایل به نقره ای فلزی با خاصیت رادیو اکتیوی ضعیف یباشد که کمی از فولادنرم تر است. این فلز چکش خاررسانای جریان الکتریسیته و کمی Paramagnetic میباشد. چگالی اورانیوم 65% بیشتر از چگالی سرب میباشد. . اورانیوم استخراج شده از معادن میتواند به صورت شیمیایی به دی اکسید اورانیوم و دیگر گونه های قابل استفاده در صنعت تبدیل شود.

اورانیوم طبیعی
ازایزوتوپ U-238, U-235, U-234 تشکیل شده است که U-238 فراوان ترین آنها
(99.3%) میباشد.
اورانیوم در طبیعت سه گونه دارد:
آلفا (Orthohombic) که تا دمای 667.7 درجه پایدار است.
بتا (Tetragonal) که از دمای 667.7 تا 774.8 درجه پایدار است.
گاما (Body-centered cubic) که از دمای 774.8 درجه تا نقطه ذوب پایدار است. ( این رساناترین و چکش خوارترین گونه اورانیوم میباشد.)
ترکیبات :
تترا فلوروئید اورانیوم UF4که به نمک سبز معروف است یک محصول میانی هگزافلورید اورانیوم میباشد. هگزا فلورید اورانیوم UF6 جامد است که در دمای بالای 56 درجه سانتیگراد بخار میشود. UF6 ترکیب اورانیوم است که برای دو فرایند غنی سازی Gaseous Diffusion و Centrifuge استفاده میشود. و در صنعت با نام ساده Hex خوانده میشود. Yellowcake اورانیوم غلیظ شده است. نام این عنصر بدلیل رنگ و شکل آن در هنگام تولید میباشد اگرچه تولید امروزه Yellowcake بیشتر به رنگ سبز مایل به سیاه میگراید تا زرد. Yellowcake تقریبا 70 تا 90 درصد اکسید اورانیوم دارد.
غنی سازی اورانیوم

1.غنی سازی اورانیوم با دیفوزیون گازی :
گراهان در سال 1864 پدیده ای را کشف کرد که در آن سرعت متوسط مولکولهای ‏گاز با معکوس جرم مولکولی گاز متناسب بود. از این پدیده که به نام دیفوزیون ‏گازی مشهور است برای غنی سازی اورانیوم استفاده می کنند. در عمل اورانیوم ‏هکزا فلوراید طبیعی گازی شکل را از ستون هایی که جدار آنها از اجسام متخلخل ‏‏(خلل و فرج دار) درست شده است عبور می دهند. سوراخهای موجود در جسم ‏متخلخل باید قدری بیشتر از شعاع اتمی یعنی در حدود 2.5 آنگسترم (-7‏25x10 سانتیمتر) باشد. ضریب جداسازی متناسب با اختلاف جرم مولکول ها است. روش غنی سازی ‏اورانیوم تقریباً مطابق همین اصولی است که در اینجا گفته شد. با وجود این ‏می توان به خوبی حدس زد که پرخرج ترین مرحله تهیه سوخت اتمی همین ‏مرحله غنی سازی ایزوتوپ ها است زیرا از هر هزاران کیلو سنگ معدن اورانیوم ‏‏140 کیلوگرم اورانیوم طبیعی به دست می آید که فقط یک کیلوگرم اورانیوم 235 ‏خالص در آن وجود دارد. ‏
2.غنی سازی اورانیوم از طریق میدان مغناطیسی :
یکی از روش های غنی سازی اورانیم استفاده از میدان مغناطیسی بسیار قوی می باشد. در این روش ابتدا اورانیم هگزا فلوئورید را حرارت می دهند تا تبخیر شود. از طریق تبخیر، اتم های اورانیم و فلوئورید از هم تفکیک می شوند. در این حالت، اتم های اورانیم را به میدان مغناطیسی بسیار قوی هدایت می کنند. میدان مغناطیسی بر هسته های باردار اورانیم نیرو وارد می کند ( این نیرو به نیروی لورنتس معروف می باشد)، و اتم های اورانیم را از مسیر مستقیم خود منحرف می کند. اما هسته های سنگین اورانیم (اورانیم238) نسبت به هسته های سبک تر(اورانیم 235) انحراف کمتری دارند، و درنتیجه از این طریق می توان اورانیم 235 را از اورانیم طبیعی تفکیک کرد.
کاربرد های اورانیوم غنی شده :
شرایطی ایجاد کرده اند که نسبت اورانیوم 235 به اورانیوم 238 را به 5 درصد می ‏رساند. برای این کار و تخلیص کامل اورانیوم از سانتریفوژهای بسیار قوی استفاده ‏می کنند.برای ساختن نیروگاه اتمی، اورانیوم طبیعی و یا اورانیوم غنی شده بین 1 تا 5 ‏درصد کافی است. برای تهیه بمب اتمی حداقل 5 تا 6 کیلوگرم اورانیوم 235 صددرصد خالص نیاز ‏است. در صنایع نظامی از این روش استفاده نمی شود و بمب های اتمی را از ‏پلوتونیوم 239 که سنتز و تخلیص شیمیایی آن بسیار ساده تر است تهیه ‏می کنند.
نحوه تولید سوخت پلوتونیوم رادیواکتیو:
این عنصر ناپایدار را در نیروگاه های بسیار قوی می سازند که تعداد نوترون های ‏موجود در آنها از صدها هزار میلیارد نوترون در ثانیه در سانتی متر مربع تجاوز ‏می کند. عملاً کلیه بمب های اتمی موجود در زراد خانه های جهان از این عنصر ‏درست می شود.‏ روش ساخت این عنصر در داخل نیروگاه های هسته ای به این صورت که ‏ایزوتوپ های اورانیوم 238 شکست پذیر نیستند ولی جاذب نوترون کم انرژی ‏‏(نوترون حرارتی) هستند. تعدادی از نوترون های حاصل از شکست اورانیوم 235 را ‏جذب می کنند و تبدیل به اورانیوم 239 می شوند. این ایزوتوپ از اورانیوم بسیار ‏ناپایدار است و در کمتر از ده ساعت تمام اتم های به وجود آمده تخریب ‏می شوند. در درون هسته پایدار اورانیوم 239 یکی از نوترون ها خودبه خود به ‏پروتون و یک الکترون تبدیل می شود. بنابراین تعداد پروتون ها یکی اضافه شده و عنصر جدید را که 93 پروتون دارد ‏نپتونیم می نامند که این عنصر نیز ناپایدار است که یکی از نوترون های آن خود به ‏خود به پروتون تبدیل شده و در نتیجه به تعداد پروتون ها یکی اضافه شده و عنصر ‏جدید پلوتونیم را که 94 پروتون دارد ایجاد می کنند. این کار حدودا در مدت یک هفته ‏صورت می گیرد.

ایزوتوپهای اورانیوم

ایزوتوپ های عناصر:
اتم های یک عنصر از اجتماع ذرات بنیادی به نام پرتون ، نوترون و الکترون تشکیل یافته اند . ‏تعداد نوترون ها در اتم های مختلف یک عنصر همواره یکسان نیستند بنابراین اتم های مختلف یک عنصر را ایزوتوپ می گویند.

ایزوتوپ های اورانیوم:‏
عنصر اورانیوم، چهار ایزوتوپ دارد که فقط دو ایزوتوپ آن به علت داشتن نیمه عمر نسبتاً بالا ، در طبیعت و در ‏سنگ معدن یافت می شوند. این دو ایزوتوپ عبارتند از اورانیوم 235 و 238 که در هر دو 92 پروتون ‏وجود دارد ولی اولی 143 و دومی 146 نوترون دارد. ‏

شکافت هسته های اورانیوم:
ایزوتوپ اورانیوم 235 شکافت پذیر است و در نیروگاه های اتمی از این خاصیت استفاده می شود و حرارت ‏ایجاد شده در اثر این شکست تبدیل به انرژی الکتریکی می شود.به ازای هر اتم شکسته شده ‏ Mev ‎‏200 ‏انرژی آزاد شده و به دو تکه تقسیم و تعدادی نوترون حاصل می شود که می توانند اتم های دیگر را بشکنند.
کاربرد ایزوتوپ های اورانیوم:
- در راکتورهای هسته ای به عنوان سوخت به کار می روند.‏
- در نیروگاه های هسته ای برای تولید انرژی الکتریکی به کار برده می شود.‏
- در ساخت انواع مهمات هسته ای از جمله بمبهای هسته ای ، بمب هیدروژنی و ... کاربرد دارند.‏
- در درمان بیماریهای سرطانی ، تومورهای مغزی و غیره به کار می گیرند.
بمب اتم

بمب اتمی چیست؟
بمب اتمی در اصل یک راکتور هسته‌ای ‌کنترل نشده است که در آن یک واکنش هسته‌ای بسیار وسیع در مدت یک میلیونیم ثانیه در سراسر ماده صورت می‌گیرد.بنابراین ، این واکنش با راکتور هسته‌ای کنترل شده تفاوت دارد. در راکتور هسته‌ای کنترل شده ، شرایط به گونه‌ای سامان یافته است که انرژی حاصل از شکافت بسیار کندتر و با سرعت ثابت رها می‌شود.در این راکتور ، ماده شکافت پذیر به گونه‌ای با مواد دیگر آمیخته می‌شود که به طور متوسط ، فقط یک نوترون گسیل یافته از عمل شکافت موجب شکافت هسته دیگر می‌شود، و واکنش زنجیری به این طریق فقط تداوم خود را حفظ می‌کند. اما در یک بمب اتمی ، ماده شکافت‌پذیر خالص است.
عناصر اصلی سازنده:
برای ساخت بمب اتم از pu289 و u235 استفاده می‌شود. هر دو این عناصر می‌توانند یک واکنش زنجیری کنترل نشده سریع ایجاد کنند. تنها یک بمب اتمی که از u235 ساخته شده بود، شهر هیروشیما در ژاپن را در 6 آگوست سال 1945 میلادی ویران کرد. بمب دیگری که از u239 در ساختن آن به کار رفته بود ، سه روز بعد شهر ناکازاکی کشور ژاپن را با خاک یکسان ساخت.
عواقب ناشی از بمب اتم:
در انفجار بمب اتمی مقدار قابل توجهی محصولات شکافت رادیواکتیو پراکنده می‌شوند. این مواد به وسیله باد از یک بخش جهان به نقاط دیگر آن منتقل می‌شوند و به وسیله باران و برف از جو زمین فرو می‌ریزند. بعضی از این مواد رادیو اکتیو طول عمر زیادی دارند، لذا به وسیله مواد غذایی گیاهی جذب شده و توسط مردم و حیوانات خورده می‌شوند. معلوم شده است که این گونه مواد رادیواکتیو آثار ژنتیکی و همچنین آثار جسمانی زیان آوری دارند. یکی از فراوانترین محصولات حاصل از شکافت u235 یا pu239 ، که از لحاظ شیمیایی شبیه Ga4020 است. بنابراین وقتی که sr90 حاصل از ریزش های رادیواکتیو وارد بدن می‌شود، به ماده استخوانی بدن راه می‌یابد. این عنصر می‌تواند با گسیل ذرات بتا با انرژی Mev0.54 نابود می‌شوند، که می‌تواند به سلولها آسیب رسانده و موجب بروز انواع بیماریها از قبیل تومور استخوان ، لوکمیا و ... ، به خصوص در کودکان در حال رشد ، می‌شود.
رادیواکتیویته
Radioactive
خطرات ناشی از تابش های رادیواکتیو:
سه نوع تابش رادیواکتیو وجود دارد که ذرات آلفا از چهار ذره اتمی ، یعنی دو پروتون و دو نوترون تشکیل می شوند. این ذرات ضعیف ترین نوع تابش رادیواکتیو هستند. و بار الکتریکی مثبت دارند. مسیر آنها را می توان با صفحه کاغذ مسدود کرد. ذرات بتا قدرتمند و از ذرات اتمی که الکترون خوانده می شوند و بار منفی دارند تشکیل می شوند. که آلومینیوم مسیر آن را مسدود می کند.پرتوهای گاما از همه قدرتمند ترند. آن ها امواج الکترومغناطیسی اند و فاقد بارالکتریکی می باشند. اما پرتوهای گاما را فقط لایه ضخیمی از سرب متوقف می سازد. تابش رادیواکتیو می تواند وارد بافت های زنده شود و به آن ها صدمه بزند. بنابراین اطراف آن باید کنترل شود.این تابش را با وسیله ای به نام شمارنده گایگر – مولر ، که نام آن از مخترعانش اقتباس شده است ، می توان اندازه گرفت. وقتی تابش رادیواکتیو وارد این شمارنده می شود ، گاز موجود در آن حامل الکتریسیته می شود. مقدار بار را می توان روی صفحه ای قرائت کرد یا از طریق یک بلند گو به صورت صداهای تیک تیک خاصی شنید.

کاربردها:
بسیاری از ایزوتوپ ها رادیواکتیو هستند یعنی ذرات با فرکانس بالا را از هسته (مرکز) اتم های خود ساطع می کنند. از آنها می توان برای دنبال کردن مسیر مواد متحرکی که از دید پنهان هستند ، مانند جریان خون در بدن یک بیمار در بیمارستان ، استفاده کرد.
در جریان خون:
مقدار کمی از یک ایزوتوپ رادیواکتیو به درون جریان خون بیمار تزریق می شود. سپس مسیر آن توسط آشکار سازهای خاصی که فعالیت رادیواکتیویته را مشخص می کنند دنبال می شود. این اطلاعات به یک کامپیوتر داده می شود که صفحه آن هرگونه اختلالی مانند انعقاد خون در رگها را نشان می دهد. با استفاده از روشی مشابه در جریان مایعات در تاسیسات شیمیایی نیز می توان استفاده کرد.
در فرسودگی ماشین آلات :
مقادیر اندکی از ایزوتوپ ها رادیواکتیو به بخش های فلزی ماشین آلات مانند یاتاقان ها و رینگ پیسون ها اضافه می شود ، سپس سرعت فرسودگی با اندازه گرفتن رادیواکتیویته روغنی که برای روغن کاری این بخش ها به کار رفته است محاسبه می شود.
اندازه گیری رادیو اکتیویته :
تابش رادیواکتیو می تواند وارد بافت های زنده شود و به آنها صدمه بزند ، بنابراین باید از آن حفاظت شود.این تابش را با وسیله ای به نام شمارنده گایگر ـ مولر می توان اندازه گرفت که در قسمت قبل به طرز کار آن اشاره شده است.

راکتورهای هسته ای

انواع راکتورهای هسته ای
دیدکلی:
راکتورها در اصل سیستم هایی هستند که واکنش های هسته ای مثل شکافت هسته‌ای در آنها صورت می گیرد. و انرژی تولیدشده در آنها تحت کنترل در می آید. به عنوان مثال خورشید یک راکتور هسته ای طبیعی است که در آن عناصر سبک هسته ای به هم جوش می خورند (همجوشی هسته ای) و تولید انرژی می کنند.انواع راکتورها را از لحاظ عملکردشان در زیر می آوریم.

راکتورهای حرارتی (کند) Termal Reactor:
راکتورهای حرارتی خودش به دو دسته تقسیم می شود:
راکتورحرارتی با کند کننده و خنک کننده آب راکتور حرارتی با خنک کننده گازی AGR در راکتورهای حرارتی از نوترون کند شده که نوترون حرارتی نامیده می شود، برای شکافت هسته‌ای استفاده می شود اما در راکتورهای تند از نوترون سریع استفاده می شود.
در شکافت اورانیوم 235 نوترون کند یا حرارتی در اثر واکنش 2 الی 3 نوترون سریع ایجاد می شود. حتما این نوترون های سریع باید کند شوند. بنابراین درراکتورهای حرارتی از کند کننده و خنک کننده استفاده می شود در حالی که در راکتورهای سریع ماده کندکننده لازم نیست اما ماده خنک کننده لازم است. در راکتورهای PWR و BWR کند کننده و خنک کننده آب می باشد یک تیپ از راکتورهای کانادایی وجود دارد که در آن از آب سنگین یا دوتریوم استفاده می شود در عوض از اورانیوم غنی شده 1درصد استفاده می شود. در راکتور AGR کند کننده زغال و خنک کننده گاز می باشد. در این راکتور نوترون ها با یک برخورد کند نمی شوند بلکه ممکن است بارها برخورد کنند تا کند شوند. برای تولید 1000 مگا وات انرژی روزانه حدود 1 کیلوگرم اورانیوم 235 مصرف می شود.

راکتور های سریع (تند) Fast Reactor :
خود به دو دسته تقسیم می شوند:
راکتورهای سریع LMFR
راکتورهای سریع BFR

راکتورهای LMFR:
در راکتورهای LMFR ماده کند کننده لازم نیست ولی خنک کننده فلز مذاب سدیم است. در این راکتور پلوتنیوم 239 به عنوان سوخت استفاده می شود وخیلی پیشرفته است.در راکتورهای BFRاورانیوم 238به عنوان سوخت استفاده می شود.درواقع این راکتورهدف تولید پلوتنیوم یا اورانیوم233از اورانیوم طبیعی دراطراف راکتور یک لایه می گذارند برای این که هم حفاظ باشدوهم در اثر برخورد نوترون های سریع به اورانیوم آن را به پلوتنیوم تبدیل کند که پس از مدتی دیوارها را خراب کرده وپلوتنیوم را استخراج می کند. پلوتونیوم تولید شده برای مصارف صنعتی یا بمب های هسته ای یا به عنوان سوخت نیروگاههای هسته ای بکار می رود.که ماده ای خیلی گران قیمت و با ارزش می باشد، با این حال خیلی خطرناک هم هست.
زباله های رادیو اکتیو

دید کلی:
مشکل مربوط به راکتورهای شکافتی آن است که مقدار زیادی انرژی به صورت زباله‌های رادیواکتیو باقی می‌ماند.وجود زباله‌های واجد تابش برای بشر خطری جدی است.می‌توان در ظرف فولادی ضد زنگ این زباله‌ها را به مایع تبدیل کرد اما چون اتم‌های انرژی‌دار آن ها گرما ایجاد می‌کنند ،از این رو یک سیستم خنک کننده دائمی ضرورت پیدا می‌کند. گازهایی نیز تولید می‌شوند که در صورت نشت خطرناک هستند.
روش های دفع زباله های هسته ای :
می‌توان زباله‌ها را در تابوت هایی در اعماق اقیانوس ها دفن کرد. اما این خطر وجود دارد که بر اثر فعالیت های شدید دریایی از آنجا فرار کرده یا شکسته شوند. می‌توان زباله‌های هسته‌ای را توسط موشک در درون فضا پخش کرد. اما این عمل هم با اعتراضاتی مواجه شد، و نیز شبهه‌هایی وجود دارد که در صورت شکست پرتاب موشک‌ها ، امکان آلودگی کره زمین وجود دارد.

استفاده از تشت هیدرولیکی روش دیگر می‌باشد.یعنی حفره‌هایی در سنگ‌ها ایجاد کرد. و با استفاده از فشار هیدرولیکی سنگ رسی را به صورت افقی قطع می‌کنند. سپس زباله‌های رادیواکتیو مانند لایه‌ای در داخل ساندویچی در داخل مایع سیمانی پخش می‌شوند. یکی دیگر از پیشنهادهای محتمل ، استفاده از معدن نمک است. دفع نهایی به هر طریق که صورت گیرد. روش آماده سازی برتر زباله‌ها این است که آنها را در سرامیک هایی که عناصر رادیواکتیو از آنها قابل نشت هستند ، به صورت متبلور در آورند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   40 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله آزمایش های روانشناسی

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله آزمایش های روانشناسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این مقاله دارای تصاویر است که در سایت قابل نمایش نیست

آزمایش 1

تأثیرآگاهی ازنتایج بر عملکرد

هدف :
تحقیقات نشان داده است که آگاهی از نتیجه موجب بهبودی یادگیری می شود. در کتاب اصول روانشناسی مان امده است که برای کسب مهارتهای حرکتی لازم است که شخص بتواند نتیجه کار خود را ببیند. واقعیت این است که رفتار انسان در هر لحظه به طور ضمنی یا صریح تابع اطلاعاتی است که از یک موقعیت به دست می آید. اگر اطلاعات تغییر کند رفتار نیز تغییر می یابد. هدف آزمایش کنونی این بود که این قانون ساده را با دید تربیتی مورد مطالعه قرار دهیم. به عبارتی نشان دادن اینکه آگاهی از نتایج موجب بهبود عملکردهای جاری وعملکردهای بعدی می شود. در کتاب اصول روانشناسی مان درخصوص علل تأثیر مثبت آگاهی ازنتایج چنین آمده است:1. آزمودنی عملی را که نتیجه بهتر داده است را تکرار می کند2. آزمودنی خطاهای خود را تکرار می کند.3. وضع نفسانی همراه با دقت وآگاهی در آزمودنی به وجود می آید که موجب بهتر شدن کار او می شود.
دراین آزمایش در مرحلۀ اول رفتار آزمودنی ازطریق اطلاعی که قبل از اجرای عمل در اختیار او قرار می گرفت تعیین می شد(ترسیم یک خط 10سانتی متری). در مرحلۀ دوم بعد از اجرای هر عمل از کیفیت عملکرد خود آگاهی می یافت.مرحلۀ سوم نشان داد که تمرین صرف تأثیر کمتری بر یادگیری دارد. یادگیری بستگی به تشویق و تنبیه تمرینهای متوالی دارد. تشویق یا تنبیه عبارت خواهد بود از مقایسۀ نتایج مرحلۀ اول با نتایجی که از تکرار همان مرحله بدست آمده، با این تفاوت که مرحلۀ تکراری گاهی بعد از آگاهی از نتایج عملکرد و گاهی بدون اطلاع از آن آغاز می شود.

وسایل آزمایش : سه برگ کاغذ میلی متری، دو عدد خط کش معمولی، چشم بند، مداد
نمونه : نمونه این آزمایش فقط از یک نفر تشکیل می شود با این مشخصات:
جنس: زن سن: 32سال

روش آزمایش :
آزمودنی را درمقابل خود نشاندیم، چشمانش را بستیم و مدادی را در دستش قرار دادیم. یک برگ کاغذ میلی متری ویک عدد خط کش که بر روی ضلع پایین کاغذ قرار گرفته بود در مقابلش بر روی میز قرار دادیم. وبه او گفتیم که باید با دست چپ خط کش را نگه دارد.خط کش دوم را در ده سانتی خط کش اول وبه موازات آن قرار دادیم. خط کش دوم به عنوان نشانه مورد استفاده قرار می گرفت. در این شرایط مراحل آزمایش را آغاز کردیم.
مرحله اول. هدف این مرحله بررسی این واقعیت بود که آزمودنی در حالیکه فقط از توانایی حسی ــ حرکتی خود استفاده می کند، با چه دقتی می تواند فاصله را ارزیابی کند. دست آزمودنی را گرفتیم و نوک مداد او را در مقابل ودر انتهای سمت چپ کاغذ میلی متری قرار دادیم وبه او گفتیم که از طرف خود به طرف ما خطوط ده سانتی رسم کند و برای اینکه بداند خط ترسیمی ده سانت شده یانه به او گفتیم که خط کش دیگری در ده سانتی خط کش شما قرار دارد. این خط کش برای 5 تمرین اول سر جایش قرار دارد. پس از رسم 5خط خط کش دوم را برداشتیم ودست آزمودنی را گرفتیم و نوک مدادش را در نقطۀ دیگری که یک سانت داز نقطۀ اول فاصله داشت قرار دادیم. وازاو خواستیم یک خط ده سانتی رسم کند. این عمل مرتباً تکرار شد تا 20 خط بدین طریق رسم شد.(جمعاً 25خط) در این اوضاع از دادن هر گونه تفسیری خودداری می کردیم. سپس کاغذ را عوض کردیم بدون آنکه آزمودنی خطوط را ببیند.
مرحلۀ دوم. هدف این مرحله تأثیر آگاهی از نتایج بر عملکرد جاری بود.
برای 5تمرین اول خط کش دوم را سر جایش قرار دادیم وبعد از آن نشانه را برداشتیم و از آزمودنی خواستیم 20خط ده سانتی رسم کند. در این مرحله در هر ترسیم طول خط ترسیمی را به اطلاع آزمودنی می رساندیم. پس از ترسیم خطوط کاغذ را عوض کردیم. بدون آنکه آزمودنی خطوط را ببیند.
مرحله سوم. تکرار دقیق مرحله اول. هدف این مرحله آن بود که ثابت کنیم که آگاهی از نتایج در مرحله دوم، نتایج مرحله سوم را تحت تأثیر قرار می دهد یعنی کاری که در مرحلۀ دوم انجام گرفته موجب یادگیری شده است. به عبارتی آگاهی از نتایج عملکردهای بعدی را تحت تأثیر قرار می دهد.

تحلیل نتایج :
1ــ برای هر یک از موقعیتها میانگین و انحراف استاندارد طول 20خط آخررا محاسبه کردیم. طول خط ترسیمی از روی خطی که عمود بر خط مبدأ اخراج گردیده بود اندازه گیری کردیم.

d22 d12
d2=
x3-x1

d1= x2-x1 x32 x22 x12 x3 x2 x1 ردیف
0.81
5.76
1.69
0
0.64
1.44
6.76
26.01
2.89
0.81
18.49
4.84
10.89
14.44
8.41
15.21
5.29
1.69
15.21
30.25 0.09
9.61
0.36
0.64
0.64
3.61
2.89
20.25
6.25
0.81
5.76
1.96
9
4.84
12.96
3.24
4
3.24
24.01
16.81 0.9
2.4-
1.3-
0
0.8-
1.2-
2.6-
5.1-
1.7-
0.9-
4.3-
2.2-
3.3-
3.8-
2.9-
3.9-
2.3-
1.3-
3.9-
5.5-
0.3
3.1-
0.6-
0.8
0.8-
1.9-
1.7-
4.5-
2.5-
0.9-
2.4-
1.4-
3-
2.2-
3.6-
1.8-
2-
1.8-
4.9-
4.1- 129.96
96.04
75.69
116.64
127.69
96.04
100
70.56
96.04
96.04
68.89
75.69
75.69
81
79.21
70.56
86.49
98.01
75.69
70.56
116.64
82.81
88.36
134.56
86.49
82.81
118.81
81
81
96.04
104.04
90.25
81
112.36
67.24
110.25
92016
88.36
59.29
96.04
110.25
148.84
100
116064
11025
121
158.76
182.25
132.25
114.49
158.76
118.81
144
163.84
139.24
151.29
134.56
125.44
158.76
193.21 11.4
9.8
8.7
10.8
11.3
9.8
10
8.4
9.8
9.8
8.3
8.7
8.7
9
8.9
8.4
9.3
9.9
8.7
8.4 10.8
9.1
9.4
11.6
9.3
9.1
10.9
9
9
9.8
10.2
9.5
9
10.6
8.2
10.5
9.6
9.4
7.7
9.8 10.5
12.2
10
10.8
10.5
11
12.6
13.5
11.5
10.7
12.6
10.9
12
12.8
11.8
12.3
11.6
11.2
12.6
13.9 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

∑d22=
171.5 ∑d12=
130.9 ∑d2=
46.9- ∑d1=
42.1-

∑x32=
1786.49 ∑x22=
1869.51 ∑x12=
2782.64 ∑x3=
188.1 ∑x2=
192.5 ∑x1=
235 N=20
=1/03 11/75 S1= =
9/62 S1= = 0/96=
9/40 S1= = 0/98=
2ــ سه میانگین را با یکدیگر مقایسه کردیم و معنی دار بودن تفاوت میانگینهای مراحل اول ودوم ومراحل اول وسوم را با استفاده ازt استودنت در مورد نمونه های همتا بررسی کردیم.
با نگاهی گذرا به سه میانگین بالا(75/11، 62/9، 40/9) معلوم می شود که عملکرد آزمودنی در مراحل دوم وسوم با عملکرد او در مرحلۀ اوا تفاوت دارد. این تفاوت در جهت بهبود نتایج آزمودنی است.زیرا میانگین طول 20خط آخر مراحل دوم وسوم به عدد10 نزدیکتر است.بنابراین ظاهر اعداد نشان می دهد که در مورد این آزمودنی، آگاهی از نتایج توانسته است عملکردهای جاری وعملکردهای بعدی را تحت تأثیر قرار دهد.
از آنجا که مقایسۀ ظاهری میانگینها نمی تواند مورد اعتماد واقع شود از آزمون tدر مورد گروههای همتا استفاده کردیم..
t =
: میانگین تفاوتها
Sd : انحراف استاندارد تفاوتها
N :حجم نمونه
1 = = -2/10
2 = = -2/34
Sd =
Sd1 =
Sd2 =
t1 = =
t2 = =
برای بررسی معنی دار بودن تفاوتهای میانگینها به جدول tمراجعه کردیم. در ردیف درجه آزادی 19 ودر ستونهای 05/0 و 01/0 به ترتیب اعداد09/2 و 86/2 را پیدا کردیم. چون مقادیر حاصل از آزمایش(36/6و85/5) از مقادیر جدول در هر دو سطح بزرگتر است نتیجه گرفتیم که تفاوتهای میانگینهای مراحل اول ودوم و مراحل اولو سوم معنی دار است. به این صورت که آگاهی از نتایج در مرحلۀ دوم به صورت یک عامل سیستماتیک در آمده و عملکردهای جاری و عملکردهای بعدی را تحت تأثیر قرار داده است. به عبارت دیگر تفاوتهای بدست آمده ناشی از تفاوت نیست.
3ــ سه میانگین بدست آمده را با معیار10 سانتی مقایسه کردیم. معنی دار بودن تفاوتهای آنها نیز مورد بررسی قرار گرفت.
t =
= t1 =
T2 = = 1/8
T3 = = 2/85
سه عدد بدست آمده(6/7، 8/1، 85/2) را با اعدادی که در جدولtبا درجه آزادی و ستون 05/0 و01/0 وجود دارد(09/2 و86/2) مقایسه کردیم. چون t مرحله اول ازt جدول بزرگتراست پس بین میانگین این مرحله با عدد10،تفاوت معنی داروجود دارد. اما t مراحل دوم وسوم چون ازt جدول کوچکترند پس تفاوت بین میانگین این مراحل با عدد 10 معنی دار نیست. تفسیردقیق مطلب به این صورت است که آگاهی ازنتایج ، عملکردهای مراحل دوم(جاری)وسوم(بعدی) را نسبت به مرحله اول بهبود بخشیده است. این عامل توانسته است میانگینهای مراحل دوم و سوم را به عدد10نزدیکترکند بدان گونه که تفاوت معنی داری بین آنها با عدد10وجود ندارد.
4ــ انحراف معیارسه مرحله را با یکدیگرمقایسه کردیم تا معلوم گردد تغییرات آنها نیزمانند تغییرات میانگینها است یا نه.
برای مقایسه انحراف معیارها از آزمون F استفاده کردیم.
F =
F = مقایسه واریانس نتایج مرحله اول و دوم
F = سوم مقایسه واریانس نتایج مرحله اول و

با مراجعه به جدولF درمقابل ردیف درجه آزادی19عدد15/2 درسطح05/0 وعدد3درسطح اطمینان01/0 پیدا کردیم. اعداد به دست آمده از آزمایش از اعداد جدولF کوچکترند. بنابراین نتیجه گرفتیم واریانسها یکسان است. علت آنرا می توان به ثبات دقت آزمودنی نسبت داد که از همان ابتدا به چشم می خورد .
5ــ با درنظرگرفتن همه نتایجی که در جریان تحلیلهای قبلی به دست آورده ایم، تأثیرآگاهی ازنتایج دردو مورد زیر مشخص می شود
الف. عملکرد جاری
ب. عملکردهای بعدی
با توجه به نتایج بندهای 4،3،2،1، می توان گفت که آگاهی ازنتایج درمرحلۀ دوم، توانسته است به صورت یک عامل تقویت کننده وارد عمل شود و عملکردهای جاری و عملکردهای بعدی آزمودنی را تحت تأ ثیر قراردهد.
تأثیرآگاهی ازنتایج برعملکردهای جاری از اینجا معلوم میشود که تفاوت میانگینهای مراحل اول ودوم معنی دار است و میانگین مرحله دوم به 10نزدیکتر است .
تأثیر آگاهی از نتایج بر عمکردهای بعدی از انجا معلوم می شود که تفاوت میانگینهای مراحل اول و سوم معنی دار و میانگین مرحله سوم به 10 نزدیکتر است .
این تأثیر آگاهی از نتایج در حدی بوده است که آزمودنی توانسته است میانگین خطوط ترسیمی خود را بهبود بخشد که با معیار 10 سانتی تفاوت معنی دار نداشته باشد
نتیجه گیری :
این آزمایش نشان داد که آگاهی از نتایج توانسته است عملکردهای جاری و عملکردهای بعدی را تحت تأثیر قرار داده، موجب بهبود آنها شود،بنابراین می توان به مربیان و معلمان توصیه کرد که همیشه یادگیرنده ها را در جریان نتایج کار خود قرار دهند. بدین معنا که یاد گیرنده باید بداند نکات قوت و ضعف کارش در کجاست تا متناسب با آنها عمل کند.

آزمایش2

اثرکارمضاعف وحواسپرتی برکارآیی

هدف : مطالعۀ تحول کارآیی درشرایط مختلف مخصوصاً درشرایط کارمضاعف وحواسپرتی.
کارآمدی انسانها به عوامل مختلفی بستگی دارد ازقبیل استعداد آنها، ابزار کار، آموزش وشرایط کار. تحت عنوان شرایط کار می توان به روشنایی، سروصدا، شرایط جوی محیط کار، زمان، مدت کار، زمان استراحت وزمان توقف اشاره کرد. این عوامل کارآمدی را دگرگون می سازند و می توانند تأثیرمثبت یا منفی داشته باشند. مثلاً کار توأم با استراحت، کارآمد ترازکاربدون استراحت است. یا کوتاه شدن ساعات کار بازده را افزایش می دهد.هیچ کس نمی تواند تمام اوقات روز را روی یک مسأله فکرکند،به یک کارمعین اشتغال ورزد وبازده خوبی نیز بدست آورد. دقت انسان به طور دائم در نوسان است. یعنی انسان نمی تواند مدت زیادی روی یک مسأله تمرکز داشته باشد. در این آزمایش اثرکارمضاعف وحواسپرتی برکارآمدی بررسی شده است. یعنی خواستیم تا نشان دهیم که انجام دو کاریا حواسپرتی به هنگام کاربازده را پایین می آورد.
وسایل آزمایش : کرونومتر، مداد، آزمون مربعهای دنباله دار
نمونه : یک نفردانشجوی رشته ریاضی با این مشخصات:
جنس : زن سن : 25 سال

روش آزمایش :
یک مداد و آزمون خط زنی دراختیارآزمودنی قرار دادیم وازاو خواستیم ازسمت چپ شروع کند وسطربه سطر پیش رود ودرهرسطر کلیه مربعهایی را که مشابه به سه مربع بالای صفحه است را خط بزند . آزمایش به ترتیب زیر ادامه یافت :
1) مرحلۀ تمرینی(شروع کار): آزمودنی با فرمان شروع کنید شروع به کارکرد وبه مدت سه دقیقه مربعهای مشابه به سه مربع بالای صفحه را خط زد. درپایان سه دقیقه توقف کرد و در نقطه ای که توقف کرده بود یک ><گذاشت.
2) استراحت : آزمودنی به مدت 2دقیقه به استراحت پرداخت. دراین مدت اوراق آزمون پشت ورو گذاشته شده بود.
3) خط زنی درشرایط عادی: پس ازاستراحت آزمودنی ازنقطه ای که توقف کرده بود دوباره شروع به خط زدن کرد مانند مرحلۀ اول. به مدت سه دقیقه این کار را انجام داد و در پایان سه دقیقه توقف کرد و به جایی که رسیده بود یک >< گذاشت و اوراق را پشت ورو کرد.
4) دو دقیقه استراحت
5) خط زنی درشرایط کارمضاعف: دراین مرحله علاوه برخط زدن مربعها ازآزمودنی خواستیم کار دیگری انجام دهد. بدین ترتیب که ازعددی که تعیین می کنیم سه تا سه تا درذهن خود بشمارد و در پایان سه دقیقه آخرین عددی را که به آن رسیده در حاشیه کاغذ بنویسد. به آزمودنی گفتیم هردو کاربه یک اندازه اهمیت دارد. یعنی همانگونه که باید تعداد بیشتری مربع خط بزند، درست خط بزند؛ شمردن اعداد نیز به همان اندازه مهم است. سپس فرمان شروع کنید دادیم وعدد26 را تعیین کردیم.پس ازسه دقیقه آزمودنی توقف کرد ودرنقطۀ پایانی>< گذاشت و آخرین عدد خود را در حاشیه کاغذ نوشت و اوراق را پشت وروکرد.
6) دودقیقه استراحت
7) خط زنی درشرایط عادی
8) دودقیقه استراحت
9) خط زنی درشرایط حواسپرتی: دراین مرحله درحین اینکه آزمودنی درحال خط زدن علائم بود مورد مزاحمت قرارمی گرفت. بدین ترتیب که متن طنزآمیزی را بلند می خواندیم وبدین طریق موجبات حواسپرتی آزمودنی را فراهم آوردیم. این مرحله نیزسه دقیقه طول کشید.
10) دودقیقه استراحت
11) خط زنی درشرایط عادی
12) دودقیقه استراحت
13) شمارش اعداد: دراین مرحله خط زنی درکارنبود فقط ازآزمودنی خواستیم تا از عدد انتخاب شده سه تا سه تا درذهن خود بشمارد و درپایان سه دقیقه آخرین عدد را دربرگ آزمون بنویسد. وعدد 24 را برای شروع تعیین کردیم.

استخراج نتایج :

پس از پایان آزمایش جدولی ترتیب دادیم مانند جدول1 و تعداد مربعهای درست خط خورده، غلط خط خورده وفراموش شده درهر یک از مراحل کار را محاسبه کردیم وازروی آنها کارایی کل درهرمرحله را پیداکردیم. برای مربعهای درست خط خورده یک امتیازمثبت وبرای مربعهای غلط خورده وفراموش شده نیم امتیازمنفی درنظرگرفته شده جمع جبری امتیازها کارایی کل آزمودنی را تشکیل می دهد.

جدول1ــ نتایج آزمودنی درشرایط مختلف کار
مراحل
کار شرایط کار تعداد مربعهای درست خط خورده تعداد مربعهای غلط خط خورده تعداد مربعهای فراموش شده کارآیی کل
مرحله3
" 5
" 7
" 9
" 11
خط زنی در شرایط عادی
خط زنی درشرایط کارمضاعف
خط زنی درشرایط عادی
خط زنی درشرایط حواسپرتی
خط زنی درشرایط عادی 83
71
87
92
96
0
0
0
0
0 0
2
0
0
0

83
70
87
92
96

1ـ برای پی بردن به کارآمدی یک وسیله یا یک فرد باید عملکردهای آنها را با یک معیارمقایسه کرد .دراین آزمایش معیاریا نورم یا هنجارما250نفربودند که دامنه سنی آنها بین20ـ30سال می باشد. میانگین کارایی کل آنان درجدول2آمده است.
جدول2ــ میانگین کارآیی کل زنان
مراحل کار شرایط کار کارآیی زنان
مرحله 3
" 5
" 7
" 9
" 11 خط زنی درشرایط عادی
خط زنی درشرایط کارمضاعف
خط زنی درشرایط عادی
خط زنی درشرایط حواسپرتی
خط زنی درشرایط عادی 52
35
66
64
77
2ـ نمودار نتایج آزمودنی نیز ترسیم کردیم وآن رابا نورم مورد مقایسه قراردادیم.(تصویر1) برای رسم نمودار مراحل کاررا روی محورx ها وکارایی کل روی محورyها قرارگرفت. براساس نمودارمعلوم می شود که کارمضاعف کارآمدی را به شدت پایین می آورد. بنابراین دریک زمان واحد نمی توان به دوکارمتفاوت مشغول بود وهمان بازده ای راداشت که اگریک کارانجام می گرفت.مقایسه عدد70 با اعداد قبل وبعد از آن( 83 و 87 ) که کارآمدی درشرایط عادی رانشان می دهندمعلوم می سازدکه کارمضاعف، بازده آزمودنی راپایین آورده است. همچنین برای نشان دادن اثرکارمضاعف بربازده کارمی توان عدد شمرده شده درمرحله 5 راباعدد شمرده شده درمرحله 13 مقایسه کرد.
تفاوت این دوعدد(125و248) اثرکارمضاعف (خط زدن مربعها) رابرکارآمدی (شمارش اعداد) نشان می دهد.

3ــ همچنین براساس نمودارمعیارمعلوم می شود که حواسپرتی موجب افت بازده شده است.اما کارآیی آزمودنی ما درمرحلۀ حواسپرتی 92می باشد که درمقایسه بامراحل عادی ما قبل(87) کاهش نشان نمی دهد.
باید به خاطرداشته باشیم که حواسپرتی گذرا مثل اثرکارمضاعف نیست. کارمضاعف یک اثرکلی وشدید دارد. یعنی کلیۀ افراد وقتی دوکاررا با هم انجام می دهند، افت بازدخ دارند. اما حواسپرتی نه آن شدت را دارد ونه روی همۀ انسانها به یک نحو عمل می کند. افرادی وجود دارند که به هنگام حواسپرتی گذرا، کارآیی بهتری نشان می دهند. درمورد این گروه ازافراد،حواسپرتی موجب تحرک نیروهای ذخیره می شود، آنها را از بی تفاوتی و بی اعتنایی بیرون می آورد ودرنتیجه بازده را افزایش می دهد.
4ــ وقتی منحنی کارآمدی درشرایط عادی را بررسی می کنیم، می بینیم که درکل سیر صعودی دارد. یعنی آزمودنی به تدریج مهارت کسب کرده وبرکارآمدی خود افزوده است. هرگاه منحنی سیرنزولی داشته باشد نشان دهنده کسالت وخستگی آزمودنی می باشد.

نتیجه گیری :
این آزمایش نشان داد که کار مضاعف به طور کلی بازده را پایین می آورد و تقریباً به نصف می رساند. اما حواسپرتی گذرا به مقدارکم بازده را کاهش می دهد. حتی حواسپرتی گذرا می تواند بازده برخی افراد را موقتاً بالا ببرد. بدین طریق که آنها را از حالت کسالت و بی حالی خلاص می کند وانرژیهای ذخیره را به حرکت درمی آورد. بنابراین کارگران، کارمندان، دانشجویان و... نباید دریک زمان معین به دوکارمختلف اشتغال ورزند. همچنین نباید درمحیطی کارکنند که به علل مختلف موجب حواسپرتی آنها می شود.

آزمایش3
اثرپس تصویری

هدف : آشکارساختن وابستگی ادراکهای آنی به ادراکهای بلافصل قبلی
اثرپس تصویری که اصطلاحاً اثرکهلر نامیده می شود بدین صورت تعریف می شود که ادراک ممتد یک تصویر یا یک شئ درناحیه حسی معین موجب جابجایی یا تغییرشکل تصویریا شئ می گردد که بلافاصله درهمان شرایط درک می شود.
اثرات پس تصویری مخصوصاً درمورد کیفیات حسی آشکارگشته اند. ابتدا ژیبسون وبعد کهلرنشان داده اند که بین ادراکات ما ازاشکال نیزیک رابطۀ دینامیک وجود دارد.

وسایل آزمایش : چشم بند، دوشئ برای وارسی که عبارت است ازدو خط کش20سانتی متری که عرض یکی 5/1 ودیگری7سانتی مترمی باشدخط کش دیگرازهمان جنس به عرض4سانتی متربه عنوان شئ آزمونی ویک خط کش 60سانتی که یک طرف آن 2سانت وطرف دیگرش 7سانت عرض خواهد داشت وبه صورت مقیاس درجه بندی شده است به عنوان محرک تطبیقی.
نمونه : یک نفر با این مشخصات:
جنس: زن سن: 32 سال
روش آزمایش :
مرحله اول: درک شئ وارسی شده
مرحله دوم: درک شئ آزمونی ومقایسۀ آن با محرک تطبیقی جهت برآورد کردن اثرشئ وارسی شده برروی آن.
الف) وارسی خط کش باریک: چشمان آزمودنی را بستیم واورا وسط دو میزی که ازیکدیگر60ــ50سانتی مترفاصله داشتند نشاندیم.خط کش باریک5/1سانتی را روی میزسمت چپ قرار دادیم. آزمودنی عرض خط کش را بین انگشت شصت وسبابه گرفت وبه مدت 30ثانیه طول آن راطی کرد یعنی عرض خط کش را برآورد کرد. سپس به طورسریع خطکش باریک را با خط کش 4سانتی عوض کردیم ودرحاشیه میز سمت راست محرک تطبیقی را قراردادیم وازآزمودنی خواستیم با طی کردن طول خط کش 4سانتی هرچه سریعتر روی محرک تطبیقی عرضی را پیدا کند که 4سانت باشد.آزمودنی 5 سانتی متررا نشان داد.بنابراین می توان نتیجه گرفت که درک خط کش 5/1 سانتی، درک خط کش4سانتی را تحت تأثیرقرارداده وموجب جابجایی تصویرخط کش 4سانتی می شود یعنی خط کش 4سانتی عریض ترازآنچه هست برآورد می شود.
ب) وارسی خط کش پهن: پس ازمدتی استراحت(مدت استراحت هرچه بیشترباشد بهتراست زیرا ممکن است که اثرپس تصویری خط کش باریک طولانی باشد)آزمایش با خط کش 7سانتی اجرا شد. این بارآزمودنی عدد 3.3سانتی متر را روی محرک تطبیقی به عنوان 4سانتی مترنشان داد. در این قسمت درک خط کش7 سانتی،برخط کش 4سانتی اثرگذاشت وباعث شد تا باریکترازآنچه هست برآورد شود. بنابراین ادراک ما ازواقعیت به ادراکهای قبل ازآن وابسته است وعین واقعیت نیست.
اثرپس تصویری در سطح و فضا را نیزمی توان بررسی کرد. اثرپس تصویری دربعد سوم فضا بدین صورت است که پس تصویرحاصل ازبرآمدگی، سطح صاف را تحت تأثیرقرارداده وبه صورت فرو رفتگی به نظر می رسد.

آزمایش4
تضاد وپس تصویرها

هدف : نشان دادن این واقعیت که اثر یک تحریک مستقل از متن مکانی و زمانی آن نیست.
اثر یک تحریک به تحریکاتی بستگی دارد که همزمان با آن یا بلافاصله پیش از آن وارد عمل می شوند. مثلاًَََ یک فردی با قد متوسط در کنار یک فرد قد بلند کوتاهترازآنچه هست به نظر می رسد یا همین فرد در کنار یک فرد کوتاه قد بلندترازآنچه هست دیده خواهد شد.
اثرمکان برادراک را به کمک تضاد همزمان و اثر زمان بر ادراک را به کمک پس تصویرها(اثری که مدتی پس از محرک اصلی باقی می ماند) مورد مطالعه قرار می دهیم.
وسایل آزمایش : تعدادی کاغذ رنگی و خاکستری به ابعاد 40 >< 30 سانتی متر، تعداد زیادی کاغذ رنگی وکاغذ سیاه و سفید به ابعاد 10 >< 10سانتی متر،کاغذ نیمه شفاف
نمونه : یک نفر با این مشخصات :
جنس : زن سن : 23سال

روش آزمایش :
1ــ تضاد همزمان : حلقۀ وونت را تهیه کردیم؛زمینۀ یکی از صفحه ها زرد ودیگری آبی ونیم حلقه ها به رنگ خاکستری بودند. ابتدا صفحه ها را به فاصلۀ یک سانتی متر از یکدیگر قرار دادیم واز آزمودنی خواستیم به آنها نگاه کند ودرمورد رنگ نیم حلقه ها نظربدهد. آزمودنی نیم حلقه با متن آبی راروشن ونیم حلقه با متن زرد را تیره تردید.
سپس دو صفحه را به یکدیگرنزدیک کردیم وفاصله را ازبین بردیم وازآزمودنی درمورد رنگ نیم حلقه ها پرسیدیم؛آزمودنی اظهار کرد که تفاوت دونیم حلقه ها کمترشده یعنی تضاد کمترشده است.
درمرحله ای دیگریک ورقه کاغذ نیمه شفاف بر روی صفحات که یک سانتی مترازیکدیگرفاصله داشتند قراردادیم آزمودنی گفت تضاد بیشتر شده است.
نیم حلقه های خاکستری را روی کاغذهای سیاه و سفید قراردادیم وآزمایش را اجرا کردیم. آزمودنی نیم حلقه روی متن سفید را تیره ترومتمایل به سیاه ونیم حلقه روی متن سیاه راروشن ترومتمایل به سفید دید.

2ــ پس تصویرها :
الف) تغییرات روشنی: دو صفحۀ مربعی شکل یکی سیاه ودیگری سفید تهیه کردیم ودروسط هرمربع نقطه ای گذاشتیم. مربعهای دیگری به رنگهای خاکستری، زرد، آبی، سبزوقرمزبه خواستیم همچنان با یک چشم به جای مربع سفید نگاه کند وآنچه ابعاد 40 ><30سانتی مترنیز برداشتیم وآزمایش را شروع کردیم بدین گونه که ابتدا کاغذ سفید را روی کاغذ خاکستری قرار دادیم خواستیم همچنان با یک چشم به جای مربع سفید نگاه کند وآنچه وازآزمودنی خواستیم تا40 ثانیه با یک چشم به نقطه وسط مربع سفید خیره شود شپش مربع سفید را برداشتیم وازآزمودنی خواستیم همچنان با یک چشم به جای مربع سفید نگاه کند وآنچه می بیند بگوید. آزمودنی زیر مربع سفید را تیره ترازخاکستری خالص بیان نمود. سپس کاغذ سیاه را بر روی کاغذ خاکستری قراردادیم و همین اعمال را تکرار کردیم، آزمودنی زیر کاغذ سیاه را روشنتراز آنچه بود دید.
درمرحله ای دیگر مربع سفید را روی کاغذ زرد گذاشتیم آزمودنی پس تصویرآن را زرد پر رنگ دید.
وقتی کاغذ سیاه را روی کاغذ زرد گذاشتیم آزمودنی پس تصویرآن را زرد کمرنگ دید.
وقتی کاغذ سفید را روی متن قرمزقراردادیم آزمودنی پس تصویرمربع سفید را قرمز پررنگ دید.
وقتی کاغذ سیاه را روی همان متن گذاشتیم پس تصویر حاصل قرمز کمرنگ بود.
در مورد رنگهای سبزوآبی نیزبه همین طریق عمل کردیم نتایج مشابه به دست آمد. به طورکلی اگرمربع روی متن تیره تراز خود متن باشد؛پستصویرآن کمرنگ ترخواهد بود واگرمربع روی متن نسبت به خود متن روشن ترباشد پس تصویرآن پررنگتر به نظرمی رسد.

ب) تغییرات لون: یک صفحۀ خاکستری بزرگ به عنوان متن ومربعهای رنگی به ابعاد 10 سانتی مترکه دروسط نقطه ای داشتند آماده کردیم. مربع زرد را روی کاغذ خاکستری گذاشتیم وازآزمودنی خواستیم تا با یک چشم به مدت 40ثانیه به نقطۀ وسط آن نگاه کند وآنچه را که پس ازبرداشتن آن می بیند بگوید. آزمودنی اظهار کرد که پس تصویر حاصل به رنگ آبی است.همین کار را با مربع قرمزانجام دادیم آزمودنی پس تصویرآن را سبز رنگ بیان نمود. مربع سبزوآبی را آزمایش کردیم پس تصویرحاصل راقرمزوزرد اظهارنمود.

ج) اندازه پس تصویر: یکی ازمربعها را انتخاب کردیم و روی یک صفحۀ خاکستری گذاشتیم وازآزمودنی خواستیم به مدت 40ثانیه به نقطۀ وسط آن نگاه کند و سپس مربع را بردارد و سرخود را به متن دورونزدیک کند و دربارۀ اندازۀ پس تصویر مربع نظربدهد. آزمودنی بیان کرد که هرگاه سرش را پایین می آورد ونزدیک متن می کند پس تصویرکوچک می شود وهرگاه سرش را دورمی کند پس تصویربزرگ می شود.

نتیجه گیری :
این آزمایشها نشان می دهند که اثریک تحریک نمی تواند جدا اززمان ومکان خود باشد. اثریک تحریک تحت تأثیر تحریکاتی است که همزمان با آن یا بلافاصله پیش ازآن حاصل می شوند؛ مانند وضعیت یک سخنران که اگراوپس ازفردی سخنرانی کند که زیاد جالب نبوده است خواهد توانست توجه حاضران را جلب کند واگرهمین سخنران پس ازکسی که سخنرانی بسیارخوبی کرده سخنرانی کند به احتمال زیاد نخواهد توانست خودی نشان دهد و توجه حاضران را جلب کند همچنین اگرحاضران درسطح بالایی قرارداشته باشند مسلماً کارسخنران دشوارتراز موقعی است که حاضران درسطح پایینی باشند. درهرصورت قضاوت دربارۀ شیوۀ سخنرانی او به عوامل زمانی ومکانی بستگی خواهد داشت.

آزمایش5
یادگیری ازراه کوشش وخطا

هدف : بررسی یادگیری ازراه کوشش وخطا
یادگیری از راه کوشش وخطا یعنی کورمال کورمال پیش رفتن، راه حل را به طورتصادفی پیدا کردن و با تمرین آموختن.
راههای مختلفی برای سنجش حافظه وجود دارد که یکی ازآنها استفاده ازمازیا لابیرنت است. مازها انواع مختلفی دارند که اکثرآنها با استفاده ازتواناییهای حسی ــ حرکتی آموخته می شود. مثلاً درمازU شکل انسانها با نوک مداد یا نوک انگشت خود مسیرصحیح را پیدا می کنند. اما اگرمازمخصوص حیوانات باشد طوری تهیه میشود که حیوان بتواند درداخل آن حرکت کند و خود را به غذا برساند. برای اندازه گیری حافظه انسانها ماز دیگری مورد استفاده قرارمی گیرد که آن را مازذهنی می نامند.
وسایل آزمایش : کاغذ ومداد، ماز6 شاخه ای و12 شاخه ای
نمونه : نمونه این آزمایش یک دانشجوی رشته حسابداری است که دارای سن 23 سال می باشد.

روش آزمایش : ابتدا یک ماز6 شاخه ای را به عنوان مدل ونمونه به آزمودنی نشان دادیم و به او گفتیم که فرض کنید شما درمبدأ هستید ومی خواهید به مقصد برسید.همۀ راهها شماره گذاری شده است. بعضی ازراهها بن بست است وبرخی دیگرشما را به مقصد می رساند. شما باید به طورذهنی این مسیررا بروید. من هرباردو عدد مربوط به یک دو راهه رابرای شما می خوانم اگرشما مسیردرست را انتخاب کردید دو عدد مربوط به دوراهه بعدی را می خوانم واگرعدد غلط انتخاب کردید عدد درست رابا عدد دوراهه دیگری مربوط به همان عدد می خوانم .
پس ازتمرین با ماز6 شاخه ای، آزمایش را با ماز12 شاخه ای(شکل1) شروع کردیم.آزمایش تا جایی ادامه یافت که آزمودنی توانست سه بارمتوالی ازمبدأ به مقصد برسد. درهرتمرین عددی را که آزمودنی برزبان می آورد می نوشتیم.(جدول1)
لازم به ذکراست که آزمودنی لابیرنتی را که برای آزمایش به کاررفته بود اصلاً ندید.

تحلیل نتایج :
1ــ تعداد خطاهای آزمودنی درهریک ازتمرینها را محاسبه کردیم بدین صورت که عدد12 را ازکل پاسخهای آزمودنی کم کردیم. منحنی خطاها یا نموداریادگیری آزمودنی را رسم کردیم. این منحنی همیشه سیرنزولی دارد وکاهش تدریجی خطاها را نشان می دهد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که یاد گیری ازراه کوشش وخطا وبه صورت تدریجی به دست می آید.
2ــ مقایسه با نورم : میدانیم که قوی یا ضعیف بودن حافظه جنبه نسبی دارد یعنی نتیجه کاریک فرد باید با معیاردیگری مقایسه شود. این معیارعبارت است ازمیانگین نتایج گروهی ازافراد که آزمودنی یا خود ما نیزبه آن تعلق داریم. مثلاً اگردانش آموزهستیم، نتیجۀ کارخود را باید با نتایج دانش آموزان هم سن خود مقایسه کنیم. این معیارنورم یا هنجارنامیده می شود. دراین آزمایش نورم تشکیل می شود از100 دانشجوی رشته روانشناسی که سن آنها بین 25ــ20 سال است.
جدول1ــ دفعات تمرین،پاسخها وخطاهای آزمودنی
خطاها کل پاسخها درهرتمرین تمرینها
5 23-15-20-16-8-22-11-1-24-18-6-12-17-21-10-13-9 1
3 23-15-20-8-22-11-1-24-18-12-21-10-13-5-99-9 2
1 23-15-20-8-22-11-24-18-12-21-10-13-9 3
1 23-15-20-8-11-24-18-6-12-21-10-13-9 4
0 23-15-20-8-11-24-18-12-21-10-13-9 5
0 23-15-20-8-11-24-18-12-21-10-13-9 6
0 23-15-20-8-11-24-18-12-21-10-13-9 7

مقایسۀ دو منحنی نشان می دهد که آزمودنی مورد نظردریادگیری یک ماز12 شاخه ای نسبت به میانگین گروه حافظۀ کمی بهتری دارد و تقریباً درهمان حد میانگین است.
جدول2ـ میانگین خطاهای100آزمودنی
میانگین خطاها تمرینها
15/ 5
80/2
67/1
07/1
80/0
22/0
15/0
0
0
0 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

نتیجه گیری :
الف) بررسی اعداد جدول1 نشان می دهد که آزمودنی اعداد اول وآخررا زودترازاعداد دیگریاد می گیرد.به عبارت دیگرخطای آزمودنی درپیدا کردن مسیرهای درستی که دراول یا آخرمازقراردارد،به مراتب کمترازخطای اودرپیدا کردن مسیرهایی است که دروسط مازقراردارد. علت این امررا می توان بدین صورت توجیه کرد که ابتدا وانتهای مازمی توانند به عنوان شاخص مورد استفاده قرارگیرند. یعنی آزمودنی پیش خود استدلال کند که شروع با عدد9 وپایان با عدد23 است. نکته ای که می توان ازاین استدلال دریافت این است که اگریادگیریها با شاخصهای دیگری پیوند بخورند وبا آنها ارتباط داشته باشند زودتر آموخته خواهند شد.بنابر این،بر معلمان واجب است که به هنگام تدریس سعی کنند تا مطالب جدید را با مطالبی که دانش آموزان با آنها آشنایی دارند ارتباط بدهند. علت اینکه آزمودنی دریادگیری مسیرهای وسط مازبیشتربه مشکل برمی خورد این است که نمی تواند آنها را با شاخصهایی همراه سازد.
ب) اعداد جدولهای 1و2 نشان می دهد که یادگیری به تدریج وبا کاهش خطاها صورت می گیرد.درمورد تک تک افراد، این کاهش ممکن است سیرنزولی مرتب نداشته باشد بلکه ناهمواریهایی را نشان دهد، اما وقتی گروه نسبتاً بزرگی را تحت آزمایش قرار میدهیم، منحنی نتایج معمولاً سیرنزولی مرتب وهمواردارد. بنابراین دانش آموزان ودانش جویان باید بدانند که یادگیری همراه با نوسانات پیش می آید.
ج) نمودارهای یادگیری نشان می دهند که اولاً آزمودنی ما ازمیانگین گروه کمی بهتراست. یعنی حافظۀ او دریادگیری یک مازذهنی 12 شاخه ای کمی قوی تراز میانگین حافظۀ گروه دانشجویان است. ثانیاً حافظۀ کوتاه مدت، پس ازگذشت زمان وتمرین، می تواند به حافظۀ بلند مدت تبدیل شود. بنابراین هریادگیری تازه، برای اینکه درحافظه باقی بماند وزود متلاشی نشود، به زمان وتمرین نیازدارد. وقتی آزمودنی می تواند یک ماز12 شاخه ای را سه بارمتوالی بدون خطا طی کند، فرض براین است که حافظۀ کوتاه مدت اوبه حافظۀ بلند مدت تبدیل شده است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  50  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله پول

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله پول دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پول مسئله بزرگ زندگانی روزمره همه ماست و ما به ندرت به فکر ماهیت پول و معنای آن هستیم . می توانیم ادعا کنیم که پول هم ، مانند هر کالای اقتصادی دیگر به دو عامل زمان و مکان بستگی دارد . این ارتباط چنان است که از اولین روزهای شکل گیری علم اقتصاد، هرگز اتفاق نظری درباره تعریف پول وجود نداشته است .

در اقتصاد پیچیده امروز بدون تردید نمی توان پول را معادل اسکناس و مسکوک یا پول رایج دانست . این تعریف آنقدر محدود است که نمی تواند ویژگیهای پول در عصر حاضر را بیان کند . اگر بگوییم پول همان چیزی است که دولت به این نام انتشار می دهد ، باز هم تعریف ناقصی از پول ارائه کرده ایم . وقتی بگوییم پول چیزی است که از آن برای خرید گوشت ، مرغ ، نان و سایر کالاها استفاده می کنیم ، تعریف ما به قدری محدود می شود که نمی تواند کاربردی داشته باشد . بهتر است پول را با خدماتی که می تواند ارائه کند ، تعریف کنیم .

تعاریف پول در ایران

امروزه دو تعریف رسمی برای پول در ایران وجود دارد ، یکی از این تعاریف پول و دیگری نقدینگی بخش خصوصی است . در تعریف اول پول ، اسکناس و مسکوک در دست اشخاص شامل : اسکناس و مسکوک منتشر شده منهای اسکناس و مسکوک نزد بانک مرکزی و بانکهای تجاری و بانکهای تخصصی است .

به عبارتی پول برابر است با اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به علاوه سپرده های دیداری بخش خصوصی نزد بانکهای تجاری و تخصصی .

نقدینگی بخش خصوصی عبارتست از پول به علاوه سپرده پس انداز و سپرده مدت دار بخش خصوصی نزد بانکهای تجاری و تخصصی .

خصوصیات پول

آنچه پول خوانده می شود ، باید سه مشخصه عمده داشته باشد :

• وسیله مبادله : پول به عنوان وسیله مبادله عمل می کند . ما می توانیم با پول کالا و خدمت خریداری کنیم . اگر کالا و خدمتی را بفروشیم در مقابل آن پول دریافت می کنیم . درباره این وظیفه هیچگاه به فکر ننشسته ایم ، این وظیفه یا خدمتی که پول ارائه میدهد نقش بزرگی در افزایش کارایی اقتصادی دارد .

مبادله بدون پول یعنی معاوضه یا تهاتر کالا با کالا . برخی از این مبادلات تهاتری هنوز هم در اقتصادهای پول وجود دارند . اما تهاتر به عنوان وسیله اصلی مبادله غالبا غیر کارآ می باشد . مسئله این است که انجام معامله تهاتری به سازگاری خواستهای دو نفر نیاز دارد . اگر آقای الف علاقمند به خرید کفش و فروش جواهرات باشد و آقای ب علاقمند به فروش کفش و خرید رایانه ، این دو نمی توانند کالایشان را با هم مبادله کنند . باید فرد سومی را بیابند که خواست مبادله اش با این دو سازگار باشد . یعنی علاقمند به فروش رایانه و خرید جواهرات باشد .

در یک اقتصاد پولی آقای الف کفش را از آقای ب در مقابل پرداخت پول خریداری می کند .آقای ب نیز با پولی که به دست آورده می تواند رایانه مورد نظر خود را از هر که علاقمند به فروش رایانه است خریداری کند . آقای الف تنها باید فردی را بیابد که علاقمند به خرید جواهرات می باشد .

• وسیله ذخیره ارزش : پول نقش وسیله ذخیره ثروت را نیز بازی می کند ، افراد می توانند مقداری از درآمد خود را جهت خرید کالا و خدمات در آینده پس انداز کنند . پول یکی از داراییهای مالی است . سایر ابزار ذخیره ارزش ( اوراق قرضه دولتی یا خصوصی ) پول نیستند زیرا سایر وظایف یا نقشهای پول را انجام نمی دهند . از آنها نمی توان به عنوان وسیله مبادله یا واحد حساب استفاده کرد .
• واحد حساب : قیمتها بر حسب پول سنجیده می شوند علاوه بر این بدهیها نیز بر حسب پول سنجیده می شوند . پول به عنوان واحد سنجش نقش مهمی را در اقتصاد بازی می کند .

  تاریخچه انتشار پول

تاریخ اقتصاد نشان می دهد که حکومتها برای نشان دادن اقتدارشان سکه ضرب می کردند . رواج سکه نشانه ای از پذیرش حکومت بود . بنابراین هر اندازه که حوزه جغرافیایی پذیرش سکه گسترده تر می شد ، حکومت پابرجاتر و پرقدرت تر به نظر می رسید .

با تحول اقتصاد کشورهای جهان و رواج پول کاغذی به جای سکه ، چاپ اسکناس جای ضرب سکه را گرفت .

مشکل این بود که سکه های ضرب شده در هر صورت ارزشی ذاتی داشت که حتی بدون وجود حکومت ضرب کننده سکه ، سکه را قابل استفاده می ساخت . در مورد پول کاغذی این فرض نمی تواند درست باشد ، یعنی چاپ اسکناس باید با پذیرش مردم یا ارائه پشتوانه از طرف حکومتی که اسکناس را چاپ می کند ، همراه باشد .

برای ترویج استفاده از پول در محدوده حکومتی خاص ، دولتها پولهایشان را رواج قانونی دادند . یعنی اعلام کردند که برای مبادلات باید پول آنها به کار گرفته شود و نپذیرفتن پول ملی برای مبادله کالاها خلاف قانون است .

اعتبار بخشیدن به پول ابتدا با برقرای معیارهای پولی ممکن شد .رواج قانونی پول ملی یک مفهوم دیگر را نیز می رساند و آن این است که ناشر پول ملی باید قدرت قانونی داشته باشد به عبارت دیگر ، عرف این است که ناشر پول دولت باشد . حق ضرب امتیازی است که دولتها به دلیل برخورداری از حق انحصاری چاپ اسکناس به دست می آورند .

امروزه ، ما تنها اسکناس و و مسکوک انتشار یافته توسط دولتها را پول نمی دانیم . پول نوعی دارایی است که به وجه نقد قابل تبدیل باشد . درجه این نقدینگی اهمیت بسیار دارد هرقدر درجه نقدینگی بیشتر باشد دارایی بیشتر خاصیت پولی دارد . آنچه امروز حجم پول یا پول خوانده می شود ، مجموعه ای از داراییهاست که بالاترین درجه نقدینگی را دارد . نقدینگی خصوصی یا نقدینگی مجموعه ای است که پول و داراییها با نقدینگی کمتر از نقدینگی پول را در بر می گیرد . با این وجود این هنوز نمی توان مجموعه سازگاری را به وجود آورد که در مورد همه کشورهای جهان یکسان تعریف شود.

انواع پول

هر چیزی که به مثابه واسطه مبادله از سوی همگان پذیرفته شده و، به مثابه واحد ارزش، بیان کننده قیمت دیگر اشیا باشد را پول می نامند. پول یک مقوله ی اقتصادی تاریخی است و از گذشته های بسیار دور تاکنون، در جوامع مختلف، اشیا متفاوتی از قبیل ماهی خشک شده، صدف، سنگ های قیمتی، پوست حیوانات و سرانجام صرفاً طلا و نقره به دلیل ارزش ذاتی و نیز دوام و سهولت جابجایی شان، نقش پول را یافته اند.

پول علاوه بر دو خصلت مذکور در بالا دارای قابلیت ذخیره سازی ارزش نیز هست و به دلیل قابل تبدیل بودن به هر کالایی می تواند نماینده عمومی انباشته ثروت در جامعه باشد. همچنین استفاده از پول به عنوان وسیله ی پرداخت (در معاملات مدت دار ) گویای خصلت دیگر پول است. مجموعه ی این خصایص است که توانسته پول را از زمان های دور تا دوران اقتصادهای پیچیده و پیشرفته ی کنونی در جایگاه یکی از مهمترین عوامل تنظیم کننده ی فعالیت های اقتصادی قرار دهد.

پول ارزان

اصطلاح پول ارزان بیانگر شرایطی است که در آن مجموعه ای از نرخ های نسبتاً پایین بهره و اعتبارات فراوان وجود داشته باشد. کاربرد این اصطلاح به معنای آن است که:

1. نرخ های بهره به سطحی پایین تر از قبل افت کرده اند؛
2. بسیاری از نیازمندان وام که پیشتر از دریافت آن محروم بودند اکنون می توانند بدان دست یابند؛
3. دستیابی به سرمایه تا حدی آسانتر است.

از آنجا که این اصطلاح بیانگر شرایطی نسبی است، بنابراین هیچ نرخ بهره یا میزان اعتبار خاصی را نمی توان برای تشخیص پول ارزان معین کرد.

پول اعتباری

پول رایجی که صرفاً به اعتبار سازمان انتشار دهنده و پذیرش گسترده مردم ارزش یافته باشد را پول اعتباری می نامند.

اسکناس یا همان پول کاغذی متداول ترین شکل پول اعتباری محسوب می شود. بر خلاف پول تمام عیار (سکه های طلا و نقره )،  پول اعتباری به آسانی و به مقدار و مبلغ زیاد قابل چاپ می باشد و حمل آن نیز آسان است. علاوه بر این، مقدار انتشار این نوع پول به میزان فلزات قیمتی کشور نیز بستگی ندارد. بدیهی است انتشار بی رویه پول اعتباری می تواند موجب سلب اعتماد مردم شود و ارزش آن رو به کاهش گذارد. باید توجه داشت پول اعتباری که اساساً به اتکاء تایید قانونی انتشار می یابد با پول فلزی و کاغذی که دارای پشتوانه باشند، تفاوت دارد.

پول بی پشتوانه

پول بی پشتوانه به پول کاغذی یا اسکناس گفته می شود که پشتوانه طلا یا نقره نداشته باشد. این اصطلاح از قانون بانکی سال 1844 میلادی انگلستان نشات گرفت که میزان نشر اسکناس بی پشتوانه را به 14 میلیون پوند محدود کرده بود.

طبق قانون مزبور، نشر اسکناس بیشتر از این مقدار می بایست حتماً دارای پشتوانه کامل طلا باشد. میزان نشر اسکناس بی پشتوانه هر زمان افزایش بیشتر یافت، به طوری که در حال حاضر مقامات پولی محدودیتی در نشر این نوع اسکناس ندارند و در حقیقت نشر اسکناس اکنون دیگر کلاً بدون پشتوانه است.

در ایران اسکناس نخستین بار توسط بانک شاهنشاهی ایران انتشار یافت. این بانک مجاز بود تا 800 هزار لیره استرلینگ (معادل 8/2 میلیون تومان به نرخ آن زمان) بر اساس پشتوانه طلا و نقره اسکناس منتشر کند، لیکن بانک پذیرفته بود تا در دو سال اول اقلاً نصف قیمت اسکناس های منتشره خود را، و پس از انقضای این دو سال، اقلاً یک سوم قیمت آنها را نقداً موجود داشته باشد.

وثیقه اسکناس های منتشره بیش از موجودی فلزی را اموال غیر منقول بانک در ایران و نیز وام های بانک از دولت ایران تشکیل می دادند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 19   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله هوش

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله هوش دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در گذشته، بسیاری از اقدامات برای رشد و تکامل کودکان خردسال بر دو عملکرد متکی بود:
آماده کردن کودکان برای ورود به دبستان و یا آزاد کردن خانواده ها از گرفتاری مراقبت از کودکان در روزهای کار. این دو عملکرد بخش مهمی از سیاست و اقدامات تربیتی رشد و تکامل کودکان خردسال را تعیین می کردند. اکنون در رشد و تکامل کودکان خردسال، بْعد سوی که تاکنون نادیده گرفته شده بود، بیشتر مورد تأکید قرار گرفته است و به عنوان پایه و اساس آن تلقی می شود و آن تندرستی و رفاه کلی کودک و رشد و تکامل احساس و ذهن او است.
این بْعد است خود را در دنیای پرآشوب و تضاد و دستخوش تغییرات دائم نشان می دهد. همانگونه که تحقیقات مکرر را نشان داده اند، مراقبت برای رشد و تکامل کودکان خردسال راه گشای زندگی در آموزش، خوداتکائی و پژوهش است. رشد و تکامل کودکان خردسال، مراقبت برای رشد و تکامل کودکان خردسال نامیده می شود تا بیشتر بر مفاهیم رشد و تکامل تأکید شود. لیکن چه عبارت رشد و تکامل کودکان خردسال و چه مراقبت برای رشد و تکامل کودکان خردسال بکار رود، منظور فرایند تحقق یافتن حق هر کودک برای زنده ماندن، پشتیبانی، مراقبت و مطلوب ترین رشد و تکامل از آغاز بارداری به بعد است. (سازمان ملل متحد یونیسف، ترجمه عالی پور، 80)
کودک انسان، بی دفاع است و عدم آمادگی اش برای دنیای خارج بسیار طولانی است، طولانی تر از دورانی که برای موجودات شناخته دیگر وجود دارد. خردسالی دورانی پْر از بیم و خطر و همچنین پْر از امکانات فوق العاده است. زمانی است برای اکتشاف، تجربه و تغییرات عمده. در این دورة حساس، کودک تمایل مثبتی به یادگیری و نیز علاقة زیادی به مشارکت در کارهای دنیای خارج پیدا می کند. (سازمان ملل متحد یونیسف، مترجم: عالی پور، 80)

مفهوم و تعریفی مختلف هوش
همچنان که افراد بشر از نظر شکل و قیافه ظاهری با یکدیگر تفاوت دارند، از نظر خصایص روانی مانند هوش، استعداد، رغبت و دیگر ویژگی‌های روانی و شخصیتی نیز بین آنها تفاوتهای آشکار وجود دارد. مطالعه نوشته‌های فلاسفه و دانشمندان قدیم نشان می دهد که انسان حتی از گذشته‌های بسیار دور از تفاوتهای فردی آگاه بوده است.
چنانکه افلاطون در کتاب جمهوریت تفاوتهای فردی انسان ها را مورد توجه قرار داده و گفته است که هر فرد باید به شغلی متناسب با استعدادها و تواناییهایش گمارده شود. او دربارة تفاوتهای افراد، در کتاب جمهوریت خود چنین گفته است: «اشخاص به طور کاملاً یکسان به دنیا نمی آیند، بلکه از نظر استعدادهای طبیعی با یکدیگر تفاوت دارند، یک شخص برای نوع خاصی از شغل و دیگری برای شغلی دیگر مناسب است».(پاشا شریفی، 1374)
ارسطو شاگرد برجستة افلاطون نیز در نوشته های خود تفاوتهای فردی و گروهی انسانها را از نظر تواناییهای مختلف مورد توجه قرار داد و به تفاوتهای موجود بین گروههای نژادی اجتماعی، و جنسی اشاره کرد.
در قرون وسطی تفاوتهای فردی چندان مورد توجه قرار نگرفت. تصمیهای فلسفی در رابطه با ماهیت ذهن عمدتاً به طور نظری انجام می گرفت و روشهای تجربی در مشاهده و سنجش رفتار به کار بسته نمی‌شد. در این زمان روان شناس قوای ذهن که توسط سنت آگوستین و سنت توماس مطرح شده بود بر نظام آموزش قرن عصر حاکم بود. (پاشا شریفی، 74)
براساس این نظریه، حافظه، تخیل و ارادة عناصر اساسی ذهن به شمار می روند و پرورش این قوا موجب می شود که انسان در همة زمینه ها توانایی و مهارتهای لازم را کسب کند. در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 میلادی عده ای از دانشمندان تعلیم و تربیت مانند روسو، پستالوزی هربارت، و فروبل تفاوتهای فردی کودکان را از نظر علایق، فعالیتهای ذهنی و توانایی های یادگیری مورد توجه قرار دادند که در روشهای تعلیم و تربیت کودکان تأثیری عمیق برجای گذاشت.(پاشا شریفی، 74)
براساس دیدگاه مرسوم، هوش عبارت است از برخی ویژگی های نسبتاً ثابت فرد که در تعامل بین محیط و وراثت شکل می گیرد(استرنبرگ و گریگورنکو ، 1997). آزمونهای معمول هوش و توانشهای مرتبط با آن میزان موفقیت و تسلط شخصی را که چندین سال پیش به دست آورده است اندازه گیری می کند. آزمونهایی نظیر آزمونهای واژگان، درک مطلب، قیاس کلاس، حل مسائل ریاضی و سایر آزمونهای مشابه همگی تا حدودی آزمونهای موفقیت است. حتی آزمونهای استدلال انتزاعی به اندازه گیری موفقیت در حل کردن نمادهای مضری می پردازد که در مدارس غرب آموزش داده می شود(آزمایشگاه شناخت تطبیقی انسان، 1982).
پدیده هوش بارزترین فعالیت توان ذهنی در بشر می باشد که قدرت سازگاری او را در محیط میسر می سازد. مطالعه هوش از دیرباز مورد نظر روان شناسان بوده و در سالهای اخیر تحقیقات فراوان در این باب انجام گرفته است.(عظیمی، 1369)
یکی از تعریف‌هایی که خیلی زیاد مورد استفاده قرار گرفته تعریفی است که وکسلر در 1958 پیشنهاد کرده است. او هوش را به عنوان یک استعداد کلی شخص برای درک جهان خود و برآورده ساختن انتظارات آن تعریف کرد. بنابراین، از نظر وی هوش شامل توانایی های فرد برای تفکر منطق، اقدام هوشمندانه و برخورد مؤثر با محیط است از نظر وکسلر هوش می تواند اجتماعی، عملی و یا انتزاعی باشد و نمی توان آن را از ویژگی هایی مانند پشتکار، علایق و نیاز به پیشرفت مستقل داشت. به نظر هامفریز هوش عبارت است از خزانة مهارتهای ذهنی آدمی و بورینگ عقیده داشت هوش چیزی است که به وسیلة آزمونهای هوش اندازه گیری می شود.(پاشا شریفی، 1373)
چندین راه برای تعریف هوش وجود دارد، سه نظر متداول:
- هوش عبارت است از توانایی یادگیری
- هوش عبارت است از توانایی فرد در تطبیق با محیط خود
- هوش عبارت است از توانایی تفکر انتزاعی (براونینگ، 1990).
این سه تعریف مغایر یکدیگر نیستند، تعریف اول تأکید بر تعلیم و تربیت دارد. تعریف دوم بر شیوه مواجه افراد با موقعیت‌های جدید تأکید می کند، و تعریف سوم ناظر بر توانایی افراد در زمینه استدلال کلامی و ریاضی است. به این ترتیب، این سه توانایی با یکدیرگ وجوه مشترکی دارند.
در زمینه هوش دو نظر کلی، تواناییهای ذهنی انسان دارای یک عامل مشترک است که اسپیرمن آن را عامل g معرفی می کند. در نظریه چند عامل، چند عامل مجزا یا مهارتهای اساسی وجود دارد که هر فعالیتی با یک یا چند عامل از آنها درگیر است.(جلال بامدادی ـ بهرام صادق پور، 87)
هوش، یکی از مفاهیم انتزاعی است که تفسیر و تحول زیادی داشته است. عده ای هوش را محصول استعدادهای ذهنی و تعدادی هوش را توانایی یادگیری، خوب استدلال کردن، سازگاری با محیط و تحلیل اطلاعات می دانند. بینه عقیده داشت:« هوش چیزی است که به وسیلة تست او سنجیده می شود» و بورینگ معتقد بود: «هوش چیزی است که به وسیلة آزمونهای هوش اندازه گیری می شود».(شریفی، 1383)
کوششهایی که برای تدوین یک تعریف دقیق از هوش به عمل آمده اغلب با مشکل مواجه بوده و به تعریفهای بهت انگیزی منجر شده است. دلیل این امر آن است که هوش یک مفهوم انتزاعی است و درواقع هیچگونه پایة محسوس و عینی و فیزیکی ندارد. هیچ نقطه ای در مغز انسان وجود ندارد که بتوان آن را جایگاه هوشی دانست. اصطلاح هوش فقط نامی است که به فرایندهای ذهنی فرضی یا مجموعة رفتارهای هوشمندانه اطلاق می شود در نظریه های هوش در عمل نظریه های مربوط به رفتار هوشمندانه است (پاشا شریفی، 1374).
چنین رفتاری شامل توانایی های مختلف و دیگر متغیرهای شخصیتی است که از فردی به فرد دیگر تفاوت می کند.
بنابراین، هوش یک برچسب کلی برای گروهی از فرایندهاست که از رفتار ما و پاسخهای آشکار افراد استنباط می شود. به عنوان مثال، می توان فنون حل مسئله را مشاهده کرد و نتایج حاصله از به کار بستن این فنون را مورد سنجش قرار داد، اما هوش، کم فرض می شود این فنون را به وجود می آورد به طور مستقیم قابل مشاهده و اندازه گیری نیست. مفهوم هوش تا اندازه ای شبیه اصطلاح «نیرو» در فیزیک است: نیرو را می توان از روی آثاری شناخت و از این طریق حضور آن را استنباط کرد. هوش نیز موجب می شود که شخص به محض برخورد با مسائل مختلف به شیوه های معین رفتار کند. (پاشا شریفی، 74)
دیدگاه بدیل دربارة هوش آن است که هوش یک نوع خبرگی رشد یابنده است و آزمونهای هوش نوعاً یک بعد محدود از خبرگی را اندازه می گیرد. دیدگاه تکوین خبرگی سهم عوامل ژنتیکی را منبع تفاوتهایی در توانایی تکوین مقدار مشخصی از خبرگی نمی داند. بسیاری از ویژگی های انسانی از جمله هوش، نشان دهندة تغییرات هنگام و تعامل میان عوامل ژنتیکی و محیط است. اگر چه سهم ژنی را در هوش افراد می توان به طور مستقیم اندازه گیری و یا حتی برآورد کرد. اما چیزی که اندازه گیری می شود بخشی از آن چیزی است که علائم تکوین خبرگی نامیده می شود.(استنبرگ، ترجمه: حجازی و عابدینی، 1385)
یکی از قدیمی ترین تعریفهای هوش توسط بینه و سیمون (1916) به صورت زیر مطرح شده است:
«قضاوت، و به عبارتی دیگر، عقل سلیم، شعور عملی، ابتکار، استعداد، انطباق خود با موقعیتهای مختلف، به خوبی قضاوت کردن، به خوبی درک کردن، به خوبی استدلال کردن این فعالیت های اساسی هوش به شمار می روند. (پاشا شریفی، 1373)
در حالی که بینه و سیمون هوش را در اصل قضاوت درست در برخورد با مسائل تلقی می کنند، روانشناسان دیگر هوش را توانایی تفکر انتزاعی، توانایی یادگیری، استعداد حل مسئله یا توانایی سازگاری با موقعیت های جدید می دانند.(پاشا شریفی، 73)
هوش توانایی جسمی عمومی بویژه توانایی کاربرد لحظه ای از حافظه یادگیری استدلال و توجیه شرایط جدی را می گویند.(زرگری، 1369)
وکسلر روان شناس آمریکایی هوش را این طور تعریف می کند:
- مجموعه شایستگی‌های فرد در تفکر عاقلانه رفتار منطقی و سودمند و اقدام موثر در سازش با محیط.
آلفرد بینه در سال 1857-1911 روان شناس فرانسوی می گوید:
- هوش آن چیزی است که آزمونهای هوش آن را می سنجد و باعث می شود که افراد عقب مانده ذهنی از افراد طبیعی و باهوش متمایز کند.(میلانی فر، 1370)
استرنبرگ (1985) عملکرد در آزمونهای هوش و در شاخص های موفقیت را به عنوان فرامؤلفه های تفکر مطرح می کند. بازشناسی مسائل، تعریف مسائل و تنظیم راهبردهای حل مسائل، بازنمایی اطلاعات، تشخیص منابع و نظارت و ارزیابی راه حلهای مسئله، تکوین این مهارتهای حاصل تعامل و تغییر همگام محیط و ژن است.
همانطور که افراد بشر از نظر شکل و قیافة ظاهری با یکدیگر متفاوت هستند، از لحاظ خصایص روانی مانند هوش، استعداد، رغبت و دیگر ویژگی های روانی و شخصیتی نیز با هم تفاوت دارند. حتی نوشته های فلاسفه و دانشمندان قدیم بیان می دارد که انسان درگذشته های دور به تفاوتهای فردی اعتقاد داشته است. افلاطون فنی برای گزینش سربازان و نظامیان مناسب برای مدینة فاضله خود گونه ای از «آزمون عملی» را پیشنهاد کرد. (آناستازی، 1958، ترجمه: شریفی، 1376)

تعریف تربیتی هوشی:
به اعتقاد روان شناسان تربیتی، هوش کیفیتی است که مسبب موفقیت تحصیلی می شود و از این رو یک نوع استعداد، تحصیل به شمار می رود. آنها برای توجیه این اعتقاد اشاره می کند که کودکان باهوش نمره های بهتری در دروس خود می گیرند و پیشرفت تحصیلی چشمگیری نسبت به کودکان کم هوش دارند. مخالفان این دیدگاه معتقدند کیفیت هوش را می توان به نمره ها و پیشرفت تحصیلی محدود کرد، زیرا موفقیت در مشاغل و نوع کاری که فرد قادر به انجام آن است و به گونه کلی پیشرفت در بیشتر موقعیت‌های زندگی بستگی به میزان هوش ندارد.

تعریف تحلیل هوش
بنا به اعتقاد نظریه پردازان تحلیلی، هوش توانایی استفاده از پدیده های رمزی و یا قدرت و رفتار مؤثر و یا سازگاری با موقعیت های جدی و تازه و یا تشخیص حالات و کیفیات محیط است. شادی بهترین تعریف تحلیل هوش به وسیله دیوید وکسلر روان شناس آمریکایی پیشنهاد شده باشد که بیان می کند: هوش یعنی تفکر عاقلانه، عمل منطبق و رفتار مؤثر در محیط. (عبدالعزیز ـ 85)

تعریف کاربردی هوش
در تعاریف کاربردی، هوش پدیده ای است که از طریق تستهای هوش سنجیده می شود و شاید عملی ترین تعریف برای هوش همین باشد.(عبدالعزیز ، 85)
به طور کلی تعاریف متعددی از هوش صورت گرفته است و بنابراین اساس طبقات مختلفی از انواع هوش زیر مطرح شده است:

انواع هوش از دیدگاه ترندایک.
ترندایک رفتار هوشمندانه را متشکل از توانایی های خاص گوناگون می داند. او از سه نوق صحبت می کند که افراد مختلف در هر یک از این انواع می توانند متفاوت باشند.
هوش انتزاعی: این نوع از هوش با اندیشه و نمادها سروکار دارد. درک روابط اجزا و پدیده ها با این نوع از هوش ارتباط دارد. توان درک نظری و ریاضیات و ... به این نوع هوش مرتبط است.(سیدمحسن فاطمی، 87)
هوش مکانیکی: به ویژگیهایی ارتباط دارد که به بهره گیری موثر از ابزارها و انجام اعمال و فعالیتها مربوط می شود. افرادی که از نظر انجام فعالیتها و مهارتهای عملی بازده خوبی دارند، از هوش مکانیکی بالایی برخوردارند.
هوش اجتماعی: بر تواناییهای فردی که ایجاد روابط اجتماعی مناسب را میسر می سازد اطلاق می شود. (سید محسن فاطمی، 87)

انواع هوش از دیدگاه اسپیرمن
اسپیرمن معتقد است که همه کارکردهای روانی و یک عامل کلی هوش (g) و شماری از عوامل اختصاصی هوش (s) وجود دارد. به عبارتی او هوش را به یک نوع هوش کلی و تعدادی هوش اختصاصی تقسیم می کند. (سیدمحین فاطمی ـ 87)

انواع هوش از دیدگاه ترستون
ترستون بر خلاف اسپیرمن معتقد است که نوعی از هوش به نام هوش کلی وجود ندارد و بلکه هوش از انواعی از استعدادهای نخستین روانی تشکیل یافته است. که شامل هوش کلامی، استعداد عددی، درک روابط فضایی، درک معنای کلامی، حافظه، استدلال و ادراک را شامل می شود. هوش کلامی روابط واژگان ارتباط کلامی و استعداد عددی سرعت و دقت در عملیات حساب را شامل می شود. درک روابط فضایی به استعداد پی بردن به بازشناسی و همگونی شکلی به یاری بینایی اطلاق می شود و منظور از درک معنای کلامی عبارت از به خاطر سپردن واژه های منحصر به فرد است.
منظور از حافظه، حفظ کردن هرگونه طرف و نقشه، شعر و قطعه، اعداد و ارقام، به صورت طولی و راست و استدلال به استنتاج قاعده و اصول از موارد مختلف و همچنین توانایی در حل مسائل اطلاق می شود. ادراک عبارت است از تمیز دادن اختلافهای اندازه، شکل، طول و عرض یا جای خالی واژه ها و اندامها در شکل. (سیدمحسن فاطمی، 87)

تقسیم بندی هوش به انواع کلامی و عملی (غیرکلامی)
این نوع تقسیم بندی در آزمونهایی چون استنفرد ـ بینه و آزمون هوش وکسلر دیده می شود. در سال 1937 ترمن با همکاری مریل تجدیدنظری در آزمون هوش استنفرد ـ بینه به عمل آوردند و آن را به دو دسته M و C ( کلامی و عملی) تقسیم نمودند.
هرچند این دسته بندی در تجدید نظر سال 1960 چهار گستره عمده استدلال کلامی، استدلال انتزاعی، استدلال کمی و حافظه کوتاه مدت را در انواع هوش که مورد سنجش قرار می داد شامل شود.
آزمون وکسلر زیر دو نوع هوش کلامی و عملی را اندازه گیری می کند. نوع آزمون که هوش کلامی را دارای آزمون می سنجند عبارتند از: اطلاعات عمومی،‌درک مطلب محاسبه عددی، تشابهات، فراخوانی ارقام یا حافظه عددی و اجزا آزمونهای مربوط به هوش شعاعی عبارتند از: تکمیل تصاویر، تنظیم تصاویر، طراحی مکعبها، الحاق قطعات ، رمزگردانی یا رمزنویسی.(سیدمحسن فاطمی، 87)

انواع هوش از دیدگاه اشترن برگ
اشترن برگ از نظریه خود را در دهة 80 میلادی مطرح کرده به اجزای عالیه، عملیاتی و اجزا کسب معلومات در هوش اشاره می کند و بر این اساس هوش را به انواع هوش کلامی، هوش کاربردی و هوش اجتماعی تقسیم می کند.
هوش کلامی: در این نوع هوش فرد مطالب را به سرعت می خواند و می فهمد و در سخن گویی واژگان بیشتر و دقیقتری بکار می برد.
هوش کاربردی: با استفاده از این نوع هوش فرد هوشمند همواره موقعیت ها را خوب بررسی می کند و مسایل خود را به نحو مطلوب و موفقیت آمیز حل می کند.
هوش اجتماعی : فرد هوشمند با این نوع از هوش را آن گونه که هستند می پذیرد و رفتار و کرداری با سنجیدگی و ژرف نگری همراه است. (سیدمحسن فاطمی، 87)

انواع هوش از دیدگاه گاردنر
هاورد گاردنر روان شناس آمریکایی را در هفت نوع جداگانه مشخص کرده است:
هوش زبانی یا کلامی، هوش هنر موسیقی، هوش منطق ریاضی، هوش فضایی، هوش حرکات بدنی، هوش اجتماعی و هوش درون فردی یا مهار نفس، گاردنر معتقد است که افراد آدمی برای هر مسأله خاصی، هوش مربوط به آن مسأله را بکار می برند.
هوش هیجانی دارای حداقل 4 مؤلفه است: اولین مؤلفه هوش هیجانی، آگاهی هیجانی است. هیجانات طیف وسیع و گسترده ای دارند. شادی، شور و شعف هیجانات مثبت و ترس و اضطراب از هیجانات منفی هستند. منظور از آگاهی هیجانات این است که تا چه اندازه هیجانات خود را بشناسیم و اینکه بدانیم در شرایط مختلف آنچه بر ما حاکم است چیست؟(سیدمحسن فاطمی ، 87)

هوش از دیدگاه رشد
پیاژه هوش را نوعی انطباق فرد با جهان خارج تلقی می کند. درواقع او بر این باور است که انسان برای ادامه حیات خود باید وسایل انطباق خویش با محیط را فراهم آورد. از این دیدگاه هوش عبارت است از نمونه ای ویژه از انطباق زیستی، یا توانایی ایجاد کنش متقابل و کارا با محیط.
پیاژه رشد شناخت را عبور گام به گام از بازتابهای نوزاد تا توانایی بزرگسالی از حیث استدلال منطقی و انتزاعی می داند. براین اساس، سازوکار(مکانیسم) حالات رشد شناخت برای هر فرد اختصاص به خود او دارد، زیرا محیط هر فرد وضعیت خاص بر او تحمیل می کند و در نتیجه، رشد شناخت هر فرد هم محدود به فرایندهای عام رشد ذهن و هم محدود به تجارب خاص اوست.(جلال بامدادی ، 87)
پیاژه استدلال می کند که چهار عامل اساسی در رشد تفکر آدمی تأثیر می گذارد:
1) بلوغ زیست شناختی
2) تجربه امروزی از محیط فیزیکی
3) تجربه اندوزی از محیط اجتماعی
4) تعادل.
با بلوغ کودک، ساختار جسمی او کاملتر می شود و می تواند از محیط خود با مهارت بیشتری کسب تجربه کند.
فرایند تعادل جویی نیز، به سبب تنظیم و یکپارچه سازی تغییراتی که در اثر بلوغ و نیز تجارب مادی و اجتماعی پدید می آید، در تحقق رشد کودک از نظر توان شناخت نقشی مهم دارد. درواقع، تعادل جویی از طریق جذب و انطباق، فرد را از حالت عدم تعادل به سوی تعادل می برد. از دیدگاه پیاژه، هوش همین فرآیند تعادل جویی است.(بهرام صالح صدق پور، 87)

تاریخچه مطالعات مربوط به هوش
مسأله هوش به عنوان یک ویژگی اساسی که تفاوت فردی را بیان انسانی موجب می شود، از دیرباز مورد توجه بوده است. زمینه توجه به عامل هوش را در علوم مختلف می توان مشاهده کرد. برای مثال زیست شناسان، هوش را به عنوان عامل سازی و بقا مورد توجه قرار داده اند. فلاسفه بر اندیشه های مجرد به عنوان معنای هوش و متخصصان تعلیم و تربیت، بر توانایی یادگیری تأکید داشته اند.
در مقاله ای معتبر که در سال 1904 منتشر شد، چارلز اسپیرمن روان شناس بریتانیایی، نخستین کوشش برای تحقیق در ساختمان هوش را با روشهای تجربی و کمی تشریح کرد.
پیدایش مقیاس هوش بینه ـ سیمرن، در سال 1905، به دنبال آن تهیه و استاندارد شدن مقیاس استنفر و بینه در سال 1916 در امریکا، از فعالیتهای اولیه به منظور تهیه ابزار اندازه گیری هوش بوده است. البته در سال 1838 اسکیرول به منظور تهیه ضوابطی برای تشخیص و طبقه بندی افراد عقب مانده ذهنی، روشهای مختلفی را آزمود و به این نتیجه رسید که مهارت کلامی فرد بهترین توانش ذهنی اوست. جالب آن که بعدها نیز مهارت کلامی از عوامل اساسی توانشی ذهنی شناخته شده امروز نیز محتوای اکثر تستهای هوش را مواد کلامی تشکیل می دهد.
ترستون، ژندایک، سیریل برت، گیلفورد، فیلیپ و رنون، از دیگر افرادی بودند که در زمینه هوش به تحقیق و بررسی پرداختند. (عبدالعزیز ـ 85)

تاریخچه آزمون های هوش
شروع آزمون های هوش از فرانسه و شهر پاریس می باشد و تاریخ آن نیز اوایل قرن بیستم است. در آن زمان مدارس پاریس تعدادی دانش آموز داشتند که ظاهراً از روی تعلیمات معمول استفاده ای نمی بردند. مشکل در این بود که آیا علت عدم یادگیری مناسب نبودن روش تدریس بوده و یا کودکان از نظر هوش ضعیف بودند. بدیهی است تعریف عملی هوش در اینجا مصداق دارد زیرا هوش را معیاری برای پیشرفت و موفقیت تحصیلی می دانستند. به منظور مطالعه در باب این موضوع هیئت مخصوص مأموریت یافت. در میان اعضاء هیئت مزبور دانشمندی بنام «آلفرد بینه» بود که با همکاری سیمون، اولین آزمون هوش را ابداع نمودند. با این تصور که پیشرفت تحصیل با پدیده هوش ارتباط دارد بینه و سیمون از خود سؤال کردند برای موفق شدن در امر تحصیل وجود چه عاملی الزامی است. در حقیقت تفسیر پرسشی مزبور این است که بخش های سازنده هوش چه می باشند. پاسخ آن مستلزم استفاده از تعریف تحلیل هوش است زیرا شامل برخی از توانایی ها می گردد که در پیشرفت و موفقیت تحصیلی بکار می روند. بینه و سیمون متوجه شدند که از میان سایر عوامل ظاهراً توانایی و مهارت در استفاده از لغات و تفاوت و تمیز گذاردن میان حوادث مختلف و همچنین بخاطر داشتن و کاربرد و یادگیری اعداد ارتباط با آنچه که آنان هوش خواندند دارند. با توجه به این مطالب دو دانشمند فرانسوی فوق الذکر مبتکر اولین آزمون هوش می باشند. (عظیمی، 1369)
سیر تحول نظریه های زیربنایی تست های هوش
بطور یقین یکی از اثرگذارترین کتاب های تمام ادوار، کتاب «منشاءانواع» داروین (1859) است. داروین در این کتاب بیان کرد که می توان تکامل انواع و تحول انسان را در فرآیند تکاملی انتخاب طبیعی جستجو کرد. او معتقد بود که ظرفیت‌های انسان در برخی حواس با حیوانات رده های پایین تر پیوستگی دارد.
فرانسیس کالتون (برادرزاده داروین)، احتمالاً نخستین نفری بود که نتایج داروین را برای مطالعة هوش انسان کشف کرد. گالتون (1883) معتقد بود که در کیفیت عمومی، افراد باهوش تر را در زمینه های متفاوت به وسیلة سطح انرژی خارق العادة خود قابل شناسایی هستند. دوم، ویژگی حساسیت است. طبق نظریه، هر چقدر باهوش تر باشیم، نسبت به محرکهی اطراف خود حساس تر خواهیم بود. گالتون به مدت هفت سال (1890-1884) در موزه کنرینگتون جنوبی در لندن مبادرت به سنجش هوش مردم کرد.
آزمونهای او اختلاطی از ابزارهای اندازه گیری بود، وسایل نظیر سوت برای اندازه گیری بلندترین صدایی که یک فرد می تواند ادارک کند و یا پوکة فشنگ که با مواد مختلف پر می شود تا توان افراد را در تشخیص وزنهای مختلف شناسایی کرد(استرنبرگ، ترجمه حجازی و عابدینی، 1385). مهمترین کار گالتون ابداع روشهای آماری برای تجزیه و تحلیل داده های مربوط به تفاوتهای فردی و کمی ساختن نتایج آزمایشها بود. (هومن، 1380)
روشهای آماری مورد مطالعة وی بعدها توسط کارل پیرسون توسعه پیدا کرد، و به تدوین روش همبستگی گشتاوری منجر شد (شولتز، شولتز، 1987، ترجمه شریفی، 1383)
در آن زمان مردم، این آزمونها را جدی می گرفتند از جمله روان شناسی به نام جیمز مک کین کتل که ایده های گالتون را به امریکا برده است. کتل (1890) آزمون مشابهی را طراحی کرد که شامل فشردن یک ابزار و آوردن فشار تا زمانی که فرد درد را احساس کند، بود. ویسلر (1951) یکی از شاگردان کتل، دریافت که نمره های این آزمون با یکدیگر، با نمرات دانشگاهی مرتبط نمی باشند. این یافته، سؤالی را در مورد اعتبار آزمونهای هوش گالتون و کتل پیش می آورد(استرنبرگ، ترجمه: حجازی و عابدینی، 1385). کتل برای نخستین بار واژه »تست» و اصطلاح «تست روانی» را وارد فرهنگ روان سنجی کرد. او معتقد بود که با تست های تشخیص حسی و زمان واکنش می توان کنشهای روانی را اندازه گیری کرد.(هومن، 1380).
در سال 1904، وزیر آموزش عمومی فرانسه در پاریس برای یافتن راهی جهت تشخیص کودکان عقب مانده ذهنی کمسیونی، اطمینان از این بود که فقط کودکانی در کلاسهای مخصوص عقب ماندگان ذهنیت قرار بگیرند که نمی توانند از آموزشهای معمولی استفاده کنند. آلفرد بینه و همکارش تئودور سیمون آزمونهایی را در این راستا طراحی کردند(استرنبرگ، ترجمه حجازی، عابدینی، 1385).
این آزمون در سال 1905 انتشار یافت که 30 سؤال داشت و به ترتیب سطح دشواری از آسان به مشکل تنظیم شده بود و سه کارکرد شناختن یعنی قضاوت ، درک و فهم و استدلال را اندازه گیری می کرد. (شریفی، 1383)
در سال 1916 یک روانشناسی امریکایی به نام لویس ام. ترمن ، آزمون بینه را به انگلیسی ترجمه کرد و در دانشگاه استنفورد کالیفرنیا بر روی کودکان امریکایی میزان کرد و آن را آزمون استنفورد ـ بینه نامید. ترمن اصطلاح هوشبهر (IQ) را در این آزمون به کار بست. در جنگ جهانی اول، برای سنجش افرادی که وارد ارتش امریکا می شوند، ضرورت یک آزمون هوشی گروهی احساس شد، بدینسان آزمون ارتشی آلفا و بتا ساخته شد. آزمون آلفا یک آزمون کلامی بود که برای افراد باسواد که خواندن و نوشتن زبان انگلیسی را می دانستند به کار می رفت و آزمون بتا یک آزمون غیرکلامی بود که روش نشان دادن آن از راه عمل و پانتومیم بود و برای افراد بی سواد یا کسانی که زبان انگلیسی را نمی دانستند اجرا می شد.(شریفی، 1383)
وکسلر در سالهای دهة 1930 مطالعة تعدادی از آزمونهای استاندارد را آغاز کرد و برای ساختن مجموعة اولیة مقیاس خود، 11 خرده آزمون را انتخاب نمود (شریفی، 1383). آزمونهای وکسلر سه سطح دارد: مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر (WAIS-III) ، مقیاس هوش کودکان دبستانی وکسلر (WISC-III) و مقیاس هوش کودکان پیش دبستانی وکسلر(WPPSI-R).
آزمونهای وکسر منجر به سه نمره اصلی می گردد: یک نمره کلامی، یک نمره عملی و یک نمره هوش کلی (استرنبرگ، ترجمة حجازی و عابدینی، 1385).
در چند دهة گذشته، آزمونهای هوش در راستای رویکردهای مبتنی بر نظریه،‌حرکت کرده اند.
چند آزمون براساس نظریه هوش سیال و هوش متبلور طراحی شده است (کتل، 1971، هارن ، 1994).
هوش سیال شامل تفکر انعطاف پذیر و توانایی حل مسائل جدید است. هوش متبلور بیانگر دانش تراکمی است. آزمونهایی که مخصوصاً برای ارزیابی هوش سیال و متبلور طراحی شده شامل آزمون هوش نوجوانان و بزرگسالان کوفمن (1993) و آزمون های تجدید نظر شدة توانایی شناختی وودکاک ـ جانسون (1989) هستند.(استرنبرگ، ترجمة : حجازی و عابدینی، 1385)
کتل با استفاده از تحلیل عامل و اجرای روش چرخش های متمایل به این نتیجه رسید که این دو عامل از هم متمایز اما وابسته به یکدیگرند. هر دو نوع هوش با «توانایی درک روابط» سروکار دارند، اما هوش سیال در مورد بسیاری از زمینه های متفاوت، کلیت دارد. کتل به این نتیجه رسید که هوش سیال فرد، موقعی که توسط تست های بری از فرهنگ اندازه گیری شود، در 14-15 سالگی به اوج خود می رسد. اما توانش متبلور نتیجة کاربرد هوش سیال در تجارب آموزشگاهی است و تا 25-30 سالگی تکامل می یابد.(هومن، 1380)
آزمون نظریه مدار دیگر، ارزیابی شناختی داس ـ ناگلیری است (1997). این ازمون مبتنی بر نظریة لوریا (1976-1973) است که یک از نظریه های زیست شناختی است و بر طبق آن مغز مرکب از سه واحد است: یک واحد برانگیختگی، یک واحد حسی ـ درون دادی و یک واحد سازماندهی و برنامه ریزی. آزمون داس ـ ناگلیری منجر به نمراتی در حیطة توجه، برنامه ریزی، پردازش همزمان و متوالی می گردد.
جهت گیری که در آزمونهای هوش وجود دارد توجه به سنجش عملکرد نوعی به جای عملکرد حداکثر و پویاست. آزمونهای سنتی هوش بر عملکرد حداکثری تأکید دارند و عبارتند از: بکارگیری تلاش ذهن شدید و جدی برای به حداکثر رساندن نمره فرد. آزمونهای عملکرد نوعی به دنبال تکمیل آزمونهای متعارف هوش با سنجش علاقه و رجحان برای فعالیت های ذهنی هستند(اکرمن و هگستاد ، 1997). سطح تلاش ذهن که بیشتر در عملکرد تکالیف روزانة فرد دیده می شود، بنای آزمونهای عملکرد نوعی هستند. این آزمونها این مزیت را دارا هستند که تنیدگی را کاهش داده و هوش را در موقعیت خاصی که نوعاً در آن موقعیت نشان داده شده است اندازه می گیرند.
سرانجام آزمون پویا، رویکردی است که توانایی بالقوه فرد را ارزیابی می کند. ایدة آزمون پویا از نظریات ویگوتسکی (1978) نشأت گرفته است و توسط فورشتاین (1979)،رند و هی وود ، هوفمن و جنسن (1985) تکوین یافته است. آزمون پویا مبتنی بر این است که تفاوتی بین ظرفیت نهفتة یک فرد و توانایی واقعی رشد یافتة او وجود دارد، که ویگوتسکی آن را تحت عنوان «حوزه مجاور رشد» مطرح می کند. آزمون پویا در تلاش است تا این حوزه را از طریق ارزیابی یادگیری در زمان آزمون اندازه گیری کند(استرنبرگ، ترجمه : حجازی و عابدینی، 1385).
بی شک نیازها، مشکلات و حس کنجکاوری از جمله عواملی است که همواره انسانها را به تفکر و تفحص در زمینه های مختلف کشانده و تغییر و تحولات شگرفی را در زندگی بشر به وجود آورده است. تنوع داشته های بشر شاخصهای مختلف علوم و دیدگاهها و نظریه های مختلفی را در هر حوزه ایجاد و توسعه بخشیده است و در این میان بررسی و مطالعه عملکرد ذهن انسان تاریخ بسیار طولانی دارد و از گذشته های دور فلاسفه و پزشکان به دنبال راههایی برای شناخت و تجزیه و تحلیل رفتارها بوده اند. یکی از مفاهیمی که به لحاظ انتزاعی بودن دچار تغییر و تحول گشته مفهوم هوش است. هوش از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته، عده ای هوش را محصول چند استعداد ذهنی و تعدادی هوش را توانایی یادگیری، سازگاری با محیط ، خوب استدلال کردن، تحلیل اطلاعات می دانند.
بورینگ عقیده داشت «هوش چیزی است که به وسیله آزمونهای هوش اندازه گیری می شود». (شریفی، 1383)
مروری بر تعاریف هوش نشان می دهد که پنج حوزه در تعاریف متعدد هوش مورد تأکید بوده است: تفکر انتزاعی، یادگیری از راه تجربه، حل مسئله از راه بینش، سازگار شدن با موقعیتهای جدید، تمرکز و تداوم در به کار انداختن تواناییها برای رسیدن به یک هدف مطلوب. (مارنات، 1379، ترجمه: شریفی ، نیکخو)
در سالهای 1900 تا 1920 جنبش جدیدی پدید آمد که می خواست وسیله ای برای سنجش هوش پیدا کند. دانشمندان آن زمان میزان IQ را روشی برای شناسایی افراد باهوش یافتند اما مطالعات بعدی محدودیتهای این روشها را آشکار ساخت. بسیاری از افراد باهوش در تواناییهای اداره رفتار و کنار آمدن با دیگران دچار مشکل بودند و عده ای باهوش متوسط در زندگی افراد موفقی بودند. (برادبری، گریور 1384، ترجمه: گنجی)
گاردنر(1989) با این اعتقاد که استدلال، هوش، منطق و دانش معنای یکسانی ندارند، دیدگاهی نو از هوش ارائه کرد که به سرعت مورد پذیرش بسیاری از برنامه ریزان آموزش قرار گرفت. او هوش را به عنوان «استعداد حل مسائل یا تولید محصولاتی که در یک یا چند فرهنگ باارزش شمرده می شوند» تعریف کرد. (گاردنر و هتچ ، 1989)(شریفی، 1383 به نقل از مارنات، 2003)

عوامل مؤثر بر هوش
از عوامل مهم مؤثر بر هوش، تغذیه و دیگر شرایط دوران بارداری است. تغذیه مناسب در این دوران و رعایت بهداشت جسمی و روحی مادر، تأثیر مهمی در هوش نوزاد خواهد داشت. سطح هوش والدین، تغذیه دوران کودکی و نوزادی، شرایط و امکانات محیطی نوع ارتباط والدین با کودک از دیگر عوامل مؤثر در رشد و شکوفایی هوش به شمار می روند. عوامل محیطی مثل وجود محرکات مناسب در محیط پرورش کودک که او را به کنجکاوی و کنکاش وامی دارد در بروز و ظهور و شکوفایی هوش وی نقش اساسی دارد. (عبدالعزیز ـ 85)
از بین عواملی که در پرورش هوش مؤثرند عالم زیر از همه مهمتر و مؤثرتر می باشد:
1- محل سکونت
2- سطح اجتماعی و اقتصادی والدین و شغل آنها
3- حجم و وسعت خانواده.(آموزش و پرورش استثنایی قزوین، 82)

محیط و تأثیر آن در پیشرفت تحصیلی
از مدتها پیش معلوم شده است که تفاوتهای آشکاری بین هوش کودکان برحسب سطح اجتماعی و اقتصادی والدین آنها وجود دارد. هر اندازه، در مقیاس شغلی و اجتماعی بالاتر برویم نتیجة متوسط کودکان در آزمونهای هوش، بر همان اندازه بیشتر خواهد بود.
تعداد کودکان باهوش در محیط های اجتماعی ـ اقتصادی بالا بیشت راز تعداد آنها در محیط های اجتماعی ـ اقتصادی پایین است. برعکس، تعداد کودکان عقب مانده هوشی در محیط های اجتماعی ـ اقتصادی فقیر، بیشتر از تعداد آنها در محیط های اجتماعی ـ اقتصادی غنی است.این مشاهدات ثابت می کند که کودکان در مجموع، به سطح ذهنی موجود در محیط زندگی خود دست می یابند.(گنجی، 1386)

اهمیت خانواده
خانواده یکی از نهادهای اجتماعی است که شالوده حیات اجتماعی محسوب می گردد و گذشته از وظیفه فرزندآوری و پرورش کودک که موجب استمرار و بقاء نوع بشر می گردد وظایف متعدد دیگری از قبیل فعالیتهای اقتصادی، آموزش و پرورش، اجتماعی کردن فرد را نیز بر عهده دارد. خانواده رابطه‌ای است که قبل از ارتباط مستقیم فرد با گروهها، سازمانها و مؤسسات اجتماعی نقش مهمی در انتقال ارزشها، هنجارها و میراث فرهنگی جامعه به عهده دارد. (قرائی، 75)
موقعیت اجتماعی خانواده، وضع اقتصادی آن، افکار و عقاید، آداب و رسوم ایده آل‌ها و آرزوهای والدین و سطح تربیت آنان در رفتار کودکان نفوذ فراوان دارد. چنانکه می دانید خانواده در زمینه اجتماعی، اقتصادی، تربیت دینی، هنری و مانند این‌ها با هم اختلاف دارند. شکل و ساختار خانواده‌ها، طرز ارتباط هر یک از اعضای خانواده با یکدیگر و جامعه ای که خانواده در آن به سر می برد در تمام موارد یکسان نیست بنابراین تأثیر خانواده‌ها در رفتار افراد مختلف است. در یک خانواده شکل کار و طرز ارتباط اعضای خانواده به گونه ای است که محیط خانواده را برای تأمین احتیاجات اساسی کودکان چه در زمینه جسمانی و چه در زمینه روانی مساعد می سازد. رفتار کودکی که در این خانواده پرورش می یابد با رفتار کودکی که محیط خانوادگی وی مانع تأمین احتیاجات اساسی اوست کاملاً متفاوت است. نظر اعضای خانواده نسبت به کودک و شیوه پرورش او از جمله طرز نگرش آنان نسبت به بهداشت، تعلیم و تربیت،‌تغذیه و زندگی جمعی آنان در پرورش کودک مؤثر است. (فرجاد، 83)

خانواده با وضعیت اقتصادی مطلوب
معمولاً کودکان باهوش از خانواده هایی که از لحاظ وضع اقتصادی اجتماعی پیشرفته هستند برمی خیزند. زیرا که محیط خانوادگی بدون شک در پیشرفت قوای فکری آنها مؤثر است. ولی تعداد زیادی از افراد نابغه نیز در خانواده های فقیر و پست اجتماعی پیدا شده اند. (شاملو، 1385)
وضع مالی مناسب خانواده در پیشرفت تحصیلی اثر مستقیم و مثبت دارد و هر چه خانواده در سطح بالاتری از رفاه قرار داشته باشد، میزان مثبت تحصیلی دانش آموزان بیشتر است.
به طور کلی فرزندان طبقات مرفه از محیط و شرایط بهتری برخوردارند و به این علت در تحصیل به نتایج بهتر و موفقیت بیشتری می رسند. هر چند ممکن است فرزندان بسیاری از افراد مرفه، کودکان بی استعداد و فرزندان افراد غیرمرفه بسیار بااستعداد و باهوش باشند ولی از این حقیقت نمی توان غافل شد که نسبت والدین طبقات بالای اجتماعی ( از نظر فرهنگی ـ اقتصادی) که فرزندان آنها از نظر تحصیل و شغل موفق هستند بیشتر از والدین طبقات پایین تر اجتماعی هستند که فرزندان موفقی دارند. لذا تأثیر عواملی چون وضعیت اقتصادی حتی اگر به صورت عامل پروراننده و بارورکننده در حالت مثبت و عامل بازدارنده در حالت منفی نیز فرض می شود بسیار مهم است. (میرزاحسن، 1369)

خانواده با وضعیت اقتصادی نامطلوب
در زمان بحران اقتصادی و کسادی، فقر و بیکاری افزایش می یابد و از دلگرمی افراد کاسته شده و روحیه آنها تضعیف می گردد.
فقر حتماً موجب عقب ماندگی نمی شود ولی امکان آن وجود دارد زیرا در بسیاری از آن موارد فقر به سلامت و آسایش کودک لطمه می زند.
کودکان خانواده های فقیر معمولاً از غذای خوب و کافی استفاده نمی کنند و در وضع کثیف و نابسامانی بسر می برند و مادرانشان آنقدر گرفتار و مشغول به کار هستند که ناتوانند به نحو آبرومندی از آنان مراقبت کنند.(فرجاد، 1383)
تغذیه ناکافی در عدم سلامت ـ خانه شلوغ ـ کمبود و فقدان محرکاتی هوشیارانه و روشنفکرانه و پایه های ضعیف و تجربیات فقیر مکالمه ای، فقدان توجه والدین به تحصیل فرزند و مدرسه ضعیف و آینده اقتصادی نامطمئن، همه عواملی هستند که در پایین آمدن میزان موفقیت تحصیلی افراد مؤثرند.(میرزاحسن، 1383)
موفقیت اجتماعی خانواده

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   75 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله عنصرهای شیمیایی

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله عنصرهای شیمیایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

رادن

رادون یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Rn و عدد اتمی آن 86 میباشد. این عنصر از گازهای بی اثر و رادیو اکتیو است که توسط رادیم به وجود میاید. رادون یکی از سنگین ترین گازها بوده و برای سلامتی مضر میباشد. پایدارترین ایزوتوپ آن Rn222 میباشد که نیمه عمرش 3.8 روز بوده و در پرتودرمانی کاربرد دارد.
خصوصیات قابل توجه

رادون که یک گاز بی اثر است از گازهای اصیل بوده و یکی از سنگین ترین گازها در دمای اتاق میباشد. (سنگین ترین گاز tungsten hena fluride WF6 میباشد.) رادون در دما و فشار استاندارد یک گاز بی رنگ است ولی با سرما دادن به آن تا زیر درجه انجماد به رنگ سبز فسفری و درخشانی در میاید که با پایین آوردن بیشتر دما به رنگ زرد و در نهایت در دمای ذوب به رنگ نارنجی مایل به قرمز تغییر میابد. برخی از تجربیات نشان میدهند که فلور میتواند با رادون واکنش دهد و فلورید رادون کلاثریت های clathrates رادون را گزارش کرده اند .
تمرکز رادون طبیعی درجو بسیار ناچیز بوده و آبهای طبیعی در تماس با جو همچنان رادون را در عمل تبخیر از دست میدهند. بنابر این ابهای زیر زمینی در مقایسه با آبهای سطحی تمرکز بیشتری از رادون 222 را در خود دارند به علاوه مناطق اشباع شده یک خاک معمولا مقدار بیشتری رادون در برابر مناطق اشباع نشده دارند که این به دلیل کمبود انتشار رادون در جو میباشد.
کاربردها
برخی بیمارستانها با انجام عمل پمپاژ گاز رادون از یک منبع رادیومی و ذخیره آن در لوله های بسیار کوچک که سوزن یا دانه نامیده میشود رادون تولید میکنند که در موارد درمانی کاربرد دارد.

رادون به دلیل از بین رفتن سریعش در هوا در مطالعات آب شناسی «هیدرولوژیک) برای مطالعه در خصوص فعل و انفعالات در آبهای زیرزمینی نهرها و رود خانه ها استفاده میشود.
تاریخچه
رادون در سال 1900 توسط Friedrich Ernst Dorn که آن را Darium Emanation نامید کشف شد. در سال 1908 William Ramsay و Robert Whytlaw-Gray که آن را نیتون نامید) آن را جدا کرده و چگالی آن را تعیین کردند و فهمیدند که رادون سنگین ترین گاز شناخته شده در آن زمان میباشد. این گاز از سال 1923 رادون نامیده شد.
پیدایش
به طور میانگین در هر 1 x 10^21 مولوکول هوا یک مولوکول رادون وجود دارد. و در هر یک مایل مربع از خاک به عمق 6 اینچ یک گرم رادیوم وجود دارد که به رادون تجزیه شده و مقادیر بسیار ناچیزی از این گاز کشنده را در هوا منتشر میکند. رادون همچنین در برخی از چشمه های آب گرم نیز یافت میشود.

اطلاعات اولیه
کریپتون ، یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که دارای نشان Kr و عدد اتمی 36 می‌باشد. کریپتون که گازی نجیب و بی‌رنگ است، به مقدار بسیار کم در اتمسفر وجود داشته ، بوسیله شکنش هوای مایع جدا می‌شود. همچنین از کریپتون به همراه سایر گازهای کمیاب در لامپهای فلورسنت استفاده می‌شود. این گاز برای بسیاری از اهداف عملی بی‌اثر است، اما ترکیباتی را با فلوئور ساخته است.
تاریخچه
کریپتون را ( از واژه یونانی kryptos به معنی پنهان ) ، "Moris Travers" و "by William Ramsay" در سال 1898 در پس‌مانده‌های حاصل از تبخیر تقریبا" تمامی اجزاء هوای مایع کشف کردند. در سال 1960 و با یک توافق بین‌المللی ، متر بر اساس نور خارج شده از یک ایزوتوپ کریپتون تعریف شد. این توافق ، جایگزین standard meter پاریس شد که یک میله فلزی ساخته شده از آلیاژ ایریدیم- پلاتین بود، ( در ابتدا این میله یک ده میلیونیم ربع محیط قطبی زمین برآورد می‌شد). در اکتبر 1983 ، آژانس بین‌المللی اوزان و مقیاسات ، جایگزین معیار کریپتون شد. اکنون متر را بعـنوان مسافتی که نور در مـدت 458,1 ، 792 ، 299 ثانیه در خلاء طی می‌کند، تعریف می‌کنند.

خصوصیات قابل توجه

کریپتون گازی کم بو ، کم رنگ که تحت تاثیر ولتاژ بالا ، رنگ سبز روشن دارد . این عنصر توسط دانشمند اسکاتلندی William Ramsay کشف گردید . گازی با قیمت مناسب است .کریپتون در حدود ppm1 در هوا وجود دارد ودر اتمسفر کمتر( در حدود ppm0.3 )است . این خصوصیات بوسیله برلیان سبز و خطوط طیفی نارنجی مشخص شده است . خطوط طیفی از کریپتون به آسانی تولید و مشخص می شود.
کریپتون دارای بلورهای سفید با ساختار مکعبی مستحکم است که از گازهای نادر دیگر متداول تر است.
کریپتون به مقدار کم در اتمسفر است وجدایش آن از هوا صورت می گیرد . وبه صورت سیلندر های تحت فشار بالا عرضه می شود.

نام عنصر شیمیایی کریپتون از کلمه یونانی kryptos به معنای پنهان گرفته شده است. این عنصر در سال 1898 توسط Ramsay و Travers در بقایای باقی مانده در هوای مایع نزدیک به دمای جوش، کشف شد. در سال 1960، به صورت بین المللی پذیرفته شد که برای واحدهای اصلی متر که برای اندازه گیری طول به کار میرود، با عنوان طیف نارنجی – قرمز در خط 86Kr به کار رود. این عنوان جانشین استاندارد متر پاریس شد که یک میله آلیاژی پلاتینیم – ایریدیم بود. در اکتبر 1983، متر، که به عنوان یک ده میلیونیم ربع محیط قطبهای زمین میباشد، تصحیح شد. این تصحیح توسط اندازه گیری و وزن بارو بین المللی صورت گرفت. بر اساس این تصحیح طول مسیری که توسط نور در خلا در فاصله زمانی 299/1، 792، 458 در ثانیه طی میشود به عنوان واحد متر در نظر گرفته شد.
حداکثر مقدار موجود کریپتون در هوا برابر 1 ppm میباشد. اتمسفر مریخ دارای 0.3 ppm کریپتون است. کریپتون جامد ماده بلوری سفید رنگی است که ساختار مکعبی مرکز وجوه پر دارد و همین مسئله باعث میشود که کریپتون به عنوان گاز نایاب شناخته شود.
خصوصیات کریپتون جز گازهای نجیب است. کریپتون با رنگ سبز درخشان و خطوط طیفی نارنجی رنگ قابل تشخیص است.
به طور طبیعی کریپتون دارای شش ایزوتوپ است. علاوه بر این، هفده ایزوتوپ ناپایدار دیگر نیز شناخته شده است. خطوط طیفی کریپتون به آسانی تولید میشوند و برخی از آنها بسیار تیز هستند. اگر چه چنین تصور میشود که کریپتون جز گازهای نایاب است و به طور طبیعی با سایر عناصر ترکیب نمیشود، اما به تازگی دانشمندان متوجه شدند که برخی از ترکیبات کریپتون در طبیعت وجود دارد. دی فلوئورید کریپتون با استفاده از روشهای متعددی به اندازه چند گرم تهیه شده است. مقدار بیشتری از فلوئورید کریپتون و نمک آن یعنی اکسید کریپتون گزارش شده است. یونهای مولکولی ArKr+ و KrH+ نیز شناخته شده اند و شواهدی از آرایشهای KrXe یا KrXe+ نیز وجود دارد.
ترکیبات قفسی کریپتون هیدروکینون و فنول هستند. 85Kr برای آنالیزهای شیمیایی به کار برده میشود. زمانیکه 85Kr با ایزوتوپهای مختلف جامد احاطه میشود، برای آنالیزهای شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرد. طی این فرآیند، کریپتونات تشکیل میشود. فعالیت کریپتونات نسبت به واکنشهای شیمیایی که در سطح محلولها اتفاق می افتد حساس میباشد. کریپتون در لامپهای عکاسی که برای عکاسی های با سرعت بالا مورد استفاده قرار میگیرند، به کار میرود. کریپتون از کاربرد کمتری در مقایسه با سایر عناصر شیمیایی برخوردار است، زیرا کریپتون قیمت زیادی دارد. در حال حاضر گاز کریپتون 1/30 دلار است.

عنصر کریپتون در طبیعت

اثرات کریپتون بر روی سلامتی
این گاز ساکن و نامتحرک است و به عنوان ماده ای اختناق آور می باشد. استنشاق غلظت بالای آن موجب سرگیجه، تهوع، استفراغ، کاهش هوشیاری و مرگ می شود. مرگ در اثر اشتباه در تصمیم گیری، یا کاهش هوشیاری رخ می دهد. پایین بودن غلظت اکسیژن، ناهشیاری و حتی مرگ ظرف چند ثانیه و بدون عارضه قبلی رخ می دهد. اثرات گازهای خفه کننده بستگی به میزان کاهش اکسیژن هوا توسط آن گاز (فشار جزئی) بستگی دارد. قبل از این که علائم مشخصی ایجاد شود، اکسیژن موجود در هوا به 75% میزان طبیعی خود کاهش می یابد. در این شرایط باید غلظت گاز خفقان آور در مخلوط هوا و گاز 33% باشد. وقتی میزان گاز خغفان آور به 50% برسد، علائم حادی ایجاد می شود. غلظت 75% ظرف چند دقیقه انسان را می کشد. علائم: نخستین علامتی که توسط گازهای خفقان آور ایجاد می شود، تنفس شدید و احساس خفگی است. هوشیاری کاهش می یابد و هماهنگی ماهیچه ها مختل می شود. سپس تصمیم گیری مختل می شود. تزلزل عاطفی رخ می دهد و به سرعت احساس خستگی به وجود می آید. هرچه گاز خفقان آور بیشتر می شود ،حالت تهوع و استفراغ، درماندگی، کاهش هوشیاری و در نهایت تشنج، کمای شدید و مرگ رخ می دهد.

اثرات زیست محیطی کریپتون
کریپتون گازی است که در جو بسیار کم است و گازی غیر سمی و از نظر شیمیایی ساکن است. در دمای بی نهایت پایین (244- درجه سلسیوس) جانداران در اثر تماس با آن منجمد می شوند اما اثرات زیست محیطی طولانی مدتی ندارد.
تجهیزات آزمایشگاهی مورد استفاده در تجزیه
اسپکترومتر جرمی ، میکروسکوپ ، کرماتوگرافی مایع و گازی ، اشعه x ، جذب اتمی ، مادون قرمز ، کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و اسپکترومتر نشری.

خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر کریپتون
عدد اتمی:36
جرم اتمی:83.798
نقطه ذوب : C° -157.36
نقطه جوش : C° -153.2
ظرفیت: کامل
رنگ: بی رنگ
حالت استاندارد: گاز
نام گروه: 18
انرژی یونیزاسیون : Kj/mol 1520.6
شکل الکترونی: 4P 6 2 1s22s2p63s23 p63d 104s
الکترونگاتیوی: 2.91
گرمای فروپاشی : Kj/mol 1.188
گرمای تبخیر : Kj/mol 6.447
گرمای ویژه: J/g Ko 0.52
دوره تناوبی:4

شماره سطح انرژی : 4
اولین انرژی : 2
دومین انرژی : 8
سومین انرژی : 18
چهارمین انرژی : 8
ایزوتوپ :
ایزوتوپ نیمه عمر
Kr-78 پایدار
Kr-79 1.45 روز
Kr-80 پایدار
Kr-81 210000.0 سال
Kr-82 پایدار
Kr-83 پایدار
Kr-83m 1.86 ساعت
Kr-84 پایدار
Kr-85 10.73 سال
Kr-85m 4.48 ساعت
Kr-86 پایدار
Kr-87 1.27 ساعت
Kr-88 2.84 ساعت
Kr-89 3.15 دقیقه
Kr-90 32.3 ثانیه
ایزوتوپها
کریپتون بطور طبیعی متشکل از شش ایزوتوپ پایدار می‌باشد. نشانه طیفی کریپتون به‌راحتی با تعدادی خط بسیار باریک بوجود می‌آید.Kr-81 ، ایزوتوپ رادیواکتیو با نیمه عمر 250000 سال ، محصولی از واکنشهای جوی با سایر ایزوتوپهای طبیعی کریپتون است. کریپتون همانند زنون ، نزدیک آبهای سطحی به‌شدت ناپایدار است، بنابراین از Kr-81 برای تاریخ گذاری ( 000، 00 8 تا 000، 50 سال ) آبهای زیرزمینی استفاده می‌شود.Kr-85

گاز نجیب رادیواکتیو بی‌اثر ، با نیمه عمر 76، 10 سال است که بر اثر شکاف اتمی اورانیم و پلوتونیم تولید می‌گردد. منابع آن عبارت است از: آزمایش بمب اتمی ، رآکتورهای اتمی و رها شدن Kr-85 از رآکتورهای اتمی در خلال فرآیند مجدد میله‌های سوخت.

درجه شیب زیادی بین نیمکره شمالی و جنوبی وجود دارد که به‌علت مخلوط همرفتی ، چگاله‌ها در قطب شمال 30% بیشتر از قطب جنوب است.

روبیدیم فلزی نرم به رنگ سفید- نقره ای و جزء فلزات قلیایی است .این فلز بسیار واکنش پذیر است و به همین دلیل به صورت غیر ترکیبی در طبیعت یافت نمی شود.این عنصر درسال1861 توسط R. Bunsen, G. Kirchoff دانشمندان آلمانی کشف گردید .
به صورت گسترده ای در لپیدولیت، کارنالیت، پلوسیت وتعدادی از سنگهای معدنی کمیاب و همچنین همراه لیتیم در آب دریا ، شورابه ها و آب چشمه های طبیعی موجود است . روبیدیم در پوسته زمین فراوان تر از کروم ، مس ، نیکل یا روی است و حدود دو برابر فراوان تر از لیتیم در آب دریا است.این فلز از طریق الکترولیز یا کاهش شیمیایی کلرید مذاب آن بدست می آید. روبیدیم- 87 ایزوتوپ رادیو اکتیو این فلزاست.15 ایزوتوپ دیگر برای این عنصر شناخته شده است.

واژه rubidus به معنای قرمز پر رنگ است. روبیدیم در سال 1861 توسط Bunsen و Kirchoff در کانی لپیدولیت در هنگام استفاده از اسپکتروسکوپ کشف شد.
در ابتدا تصور میشد که عنصر روبیدیم از فراوانی کمی در طبیعت برخوردار است اما در حال حاضر تحقیات نشان میدهد که مقدار عنصر روبیدیم زیاد است. از لحاظ فراوانی در پوسته زمین، روبیدیم شانزدهمین عنصر محسوب میشود. روبیدیم در پولوسیت، لوسیت و زینوالدیت وجود دارد. این کانی ها حدود 1 درصد اکسید روبیدیم دارند. درصد روبیدیم در کانی لپیدولیت 1.5 درصد میباشد و استخراج روبیدیم از این کانی مصرف تجاری دارد. کانی های پتاسیم دار، مانند نمونه هایی که در دریاچه Searles کالیفرنیا یافت میشود، و کلرید پتاسیم از شورابهای میشیگان جز منابع تامین کننده این عنصر شیمیایی در آمریکا میباشند. همچنین عنصر روبیدیم همراه سزیم در نهشته های Bernic Lake مانیتوبا وجود دارد.
در دمای اتاق، روبیدیم به صورت مایع درمی آید. روبیدیم عنصر فلزی سفید – نقره ای و نرم میباشد که جز گروه آلکالی ها میباشد و دومین عنصری است که دارای خاصیت الکتروپزتیو و آلکالی است. روبیدیم در هوا میسوزد و با آب به شدت واکنش میدهد. با واکنشی که روبیدیم در آب انجام میدهد، هیدروژن ازاد میشود. همانند سایر فلزات گروه آلکالی، همراه عنصر جیوه، تشکیل آمالگام میدهد و همراه با طلا، سزیم، سدیم و پتاسیم آلیاژ تشکیل میدهد. رنگ روبیدیم بنفش مایل به زرد است. فلز روبیدیم از احیا کلرید روبیدیم با کلسیم و با استفاده از روشهای دیگری بدست می آید. روبیدیم باید در نفت یا در خلا یا در محیط خنثی نگهداری شود.
بیست و چهار ایزوتوپ روبیدیم شناخته شده است. به طور طبیعی روبیدیم از دو ایزوتوپ تشکیل شده است 85Rb و .87Rb روبیدیم 87 دارای 27.85 درصد روبیدیم طبیعی است و با نیمه عمر 4.9 x 1010 اشعه بتا متصاعد میکند. روبیدیم عنصر رادیواکتیو است و برای ظهور فیلمهای عکاسی حدود 30 تا 60 روز مورد استفاده قرار میگیرد. روبیدیم 4 اکسید تشکیل میدهد. این اکسیدها عبارت هستند از: Rb2O، Rb2O2، Rb2O3 و Rb2O4.
از آنجاییکه روبیدیم به راحتی یونیزه میشود، در ماشینهای یونی فضاپیماها مورد استفاده قرار میگیرد. سزیم در مقایسه با روبیدیم برای استفاده در فضاپیماها از کارآیی بیشتری برخوردار است. همچنین، روبیدیم به عنوان سیال در توربینهای بخار و ژنراتورهای ترموالکتریک که از اصول مگنتوهیدرودینامیک تبعیت میکنند، به کار برده میشود. در این ماشینها، یونهای روبیدیم با استفاده از گرمای دما بالا و عبور از میدان مغناطیسی تشکیل میشوند. یونهای روبیدیم توانایی هدایت الکتریسیته را مانند ژنراتور دارند و در نتیجه جریان الکتریکی از آنها تولید میشود. در لوله های خلا از روبیدیم به عنوان گاززدا استفاده میشود. همچنین، روبیدیم از اچزا سازنده سلولهای نوری است. روبیدیم برای ساختن عینکهای مخصوص استفاده میشود. RbAg4I5 از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا از بالاترین میزان هدایت در هر بلور یونی برخوردار است. در دمای 20 درجه سانتیگراد، هدایت آن مانند اسید سولفوریک رقیق است. همین خاصیت سبب میشود که از روبیدیم در باطری ها استفاده شود.
قیمت حال حاضر روبیدیم در مقادیر اندک 25 دلار در گرم میباشد.

ساختار بلوری عنصر روبیدیم

اثرات روبیدیم بر روی سلامتی
در آب فعال است. نسبتا سمی است. اگر روبیدیم مشتعل شود، سوختگی ایجاد می کند. روبیدیم به آسانی با رطوبت پوست واکنش داده و هیدروکسید روبیدیم تشکیل می دهد که باعث سوختگی شیمیایی چشم و پوست می شود. علائم و نشانه های مسمومیت: پوست و چشم می سوزد. جلوگیری از افزایش وزن، بی نظمی، حساسیت بیش از اندازه، زخم شدن پوست و عصبیت بیش از اندازه. آسیب قلبی، عدم توازن پتاسیم.
کمکهای اولیه: بلافاصله برای مدت 15 دقیقه در شرایطی که پلک را باز نگه می دارید، چشم را بشویید. فوریتهای پزشکی را بلافاصله اجرا کنید. پوست: ماده را از روی پوست بردارید و پوست را با آب و صابون بشویید. لباسهای آلوده را درآورید. کمکهای پزشکی را فورا اجرا کنید. خوردن: باعث استفراغ نشوید. بلافاصله کمکهای اولیه را اجرا کنید.

اثرات زیست محیطی روبیدیم
روبیدیم بر روی محیط زیست اثر منفی ندارد.

عنصر روبیدیم در طبیعت

خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر روبیدیم :
عدد اتمی: 45
جرم اتمی:102.9055
نقطه ذوب : 1964 C°
نقطه جوش : C° 3695
شعاع اتمی : Å 1.83
ظرفیت: 3
رنگ: سفید نقره ای متالیک
حالت استاندارد: جامد
نام گروه: 9
انرژی یونیزاسیون : Kj/mol 719.7
شکل الکترونی: [Kr]5s14d8
شعاع یونی : Å 0.68
الکترونگاتیوی:2.28
حالت اکسیداسیون:3
دانسیته: 21.5
گرمای تبخیر : Kj/mol 493
مقاومت الکتریکی : Ohm m 0.0000000451
گرمای ویژه: J/g Ko 0.242
دوره تناوبی:5

شماره سطح انرژی : 5
اولین انرژی : 2
دومین انرژی : 8
سومین انرژی : 18
چهارمین انرژی : 8
پنجمین انرژی : 1
ایزوتوپ :
ایزوتوپ نیمه عمر
Rb-81 4.57 ساعت
Rb-82 2.25 دقیقه
Rb-83 86.2 روز
Rb-84 32.9 روز
Rb-85 پایدار
Rb-86 18.65 روز
Rb-87 4.8E10 سال
Rb-88 17.7 دقیقه
Rb-89 15.44 دقیقه
Rb-90 2.6 دقیقه
Rb-90m 4.3 دقیقه

اشکال دیگر :
هیدرید روبیدیم RbH
اکسید روبیدیم Rb2O
کلرید روبیدیم RbCl
کاربرد :
به عنوان عاملی برای فعل و انفعالات شیمیایی ، تهیه پیلهای فتو الکتریکی و لوله جارو مورد استفاده قرار می گیرد .

روبیدیم فلزی نرم به رنگ سفید- نقرروبیدیوم یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Rb و عدد اتمی آن 37 میباشد. روبیدیوم یکی از عناصر فلزی نرم به رنگ سفید مایل به نقره ای است که از گروه فلزات قلیایی میباشد. ایزوتوپ Rb-87 که به صورت طبیعی به وجود می آید کمی رادیواکتیو است. روبیدیوم مانند دیگر عناصر گروه اول بسیار واکنش پذیر میباشد مثلا در آزمایش‌های مربوط به هوا فورا آتش میگیرد.

خصوصیات قابل توجه
روبیدیوم دومین عنصر از عناصر قلیایی است که الکترون مثبت دارد و در دمای اطاق به صورت مایع میباشد. مانند دیگر عناصر گروه اول به سرعت در آزمایش‌های مربوط به هوا آتش میگیرد و با شدت بسیار زیاد در آب واکنش نشان داده و هیدروژن های آتشین از خود آزاد میکند. مانند دیگر فلزات قلیایی با مس ترکیب شده و Amalgam به وجود می آورد. همچنین باطلا وسزیم وسدیم و پتاسیوم آلیاژ میشود. این عنصر در هنگام مجاورت با آتش شعله بنفش رنگی به وجود می آورد.
کاربردها
روبیدیوم به راحتی یونیزه میشود و از این رو در موتورهای ینی (در وسایل نقلیه فضایی) استفاده میشود. ولی سزیوم و گزنون بیشتر در این موارد مورد استفاده قرار میگیرند. دیگر کاربردهای این عنصر عبارتند از :
• به عنوان ماده سیال در توربینهای بخار.
• به عنوان دریافت کننده در لوله های خلاء
• به عنوان اجزاء فتوسل
• در ساخت شیشه های مخصوص
• RbAg4I5 خاصیت رسانایی بالایی در کریستالهای ینی دارد. این ویژگی میتواند در باطریهای فیلمهای نازک و دیگر موارد استفاده شود.
• این عنصر همچنیند در Magnetohdrodynamic که در آن ینهای روبیدیوم با افزایش دما شکل میگیرند و به Magnetic Field فرستاده میشوند کاربرد دارد و در ژنراتورهای ترمومتریک استفاده میشود. این اتصال الکتریکی که مانند یک آرمیچر عمل میکند میتواند جریان الکتریسیته تولید کند.
تاریخچه
Rubidium در سال 1861توسط Robert Bunsen و Gustav kirchhoff در معدن Lepidolite توسط Spectroscope کشف شد. با این وجود این عنصر تا دهه 1920 مصرف صنعتی زیادی نداشت. قبلا مهمترین کاربرد روبیدیوم استفاده آن در مطا لعات و تحقیقات بود و امروزه بیشترین کاربرد آن در شیمی و الکترونیک میباشد.
پیدایش
این عنصر شانزدهمین عنصر از نظر فراوانی در سطح پوسته زمین میباشد. که به صورت طبیعی در معادن Leucite pollucite و Zinnwaldite به وجود می آید که حدوداً یک در صد آن اکسید میباشد. Lepidolite حدودا 1.5 درصد روبیدیوم دارد و منبع تجاری این عنصر به شمار میرود. برخی از کانی های پتانسیم و کلریدهای پتاسیم نیز حاوی مقدار زیادی از این عنصر میباشند. یکی از منابع قابل توجه این عنصر ذخایر Pollucite در Bernic Lake میباشد. فلز روبیدیوم از طریق کم کردن کلرید روبیدیوم با کلیسیم به دست می آید. روبیدوم حداقل شش اکسید به وجود می آورد. در سال 1997 هزینه این فلز در مقیاس کم هر گرم 25 دلار بود.

ایزوتوپها
24 ایزوتوپ روبیدیوم شناخته شده است. روبیدیومی که به صورت طبیعی به وجود می آید در دو ایزوتوپ Rb-85 (72%) و Rb-87(27.8%) رادیواکتیو وجود دارد. مخلوط معمولی روبیدیوم به قدری رادیو اکتیو است که میتواند فیلم عکاسی را در حدودا 30 تا 60 روز ظاهر کند.

روبیدیوم 87 نمیه عمری معادل 48 x 10^9 دارد که به راحتی جانشین پتانسیم در کانی ها میشود و به همین دلیل در همه جا گسترده شده است. Rb در انداز گیری عمر سنگها موثر است Rb-87 توسط عمل حذف ذرات بتا به Stron ciom 87 پایدار تبدیل میشود. در طی تبلور Fractional در Plagioclase غلیظ شده و روبیدیوم را در مایع آزاد میکند. بنابراین میزان Rb/Sr در ماگما در طی زمان افزایش میابد که باعث به وجود آمدن سنگهایی میشود که میزان تفکیک پذیری و Rb/Sr آنها افزایش میابد. میزان بالاتر آن (بیشتر از 10) در Pegmatites به وجود می آید. اگر مقدار اولیه Sr مشخص باشد عمر آن میتواند با اندازگیری تمرکز Rb و Sr و میزان Sr-87/Sr-86 تعیین شود. تنها زمانی این تاریخها سن واقعی کانی را مشخص نشان میدهد که سنگها متعاقبا دگرگون شوند. برای اطلاعات بیشتر ملاحظه کنید: Rubidium-Strontium dating
هشدارها
روبیدیوم به شدت با آب واکنش نشان میدهد و میتواند تولید آتش کند. برای نگهداری امنیت بالا به صورت خالص این عنصر میبایست زیر روغن معدنی خشک در خلاء یا آزمایشات مربوط به هوای بی اثر نگهداری شود. ه ای و جزء فلزات قلیاییسدیم یک عنصر شیمیایى جدول تناوبی است که نماد آن Na و عدد اتمی آن 11 میباشد. سدیم یک فلز واکنش دهنده نرم و مومی شکل است که به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند(خصوصا آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنش دهنده میباشد و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشات مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود.

پیدایش سدیم ( Sodium ) :
سدیم عنصری فلزی نرم به رنگ سفید- نقره ای است و شدیدا" از لحاظ شیمیایی فعال است. این عنصر در سال 1807 توسط Humphry Davy دانشمند انگلیسی کشف گردید سدیم به صورت غیر ترکیبی در طبیعت یافت نمی شود.ترکیبات این عنصر در سنگها, خاک, اقیانوسها , دریاچه های نمک و آب های معدنی یافت می شود.این فلز معمولا" از طریق الکترولیز کلرید سدیم ، بوراکس و کریولیت مذاب تهیه می شود.

فراونی فلز سدیم در ستاره ها و خورشید زیاد است. خطوط D فلز سدیم در طیف های خورشیدی به صورت برجسته ای دیده می شود. سدیم چهارمین عنصر از نظر فراوانی در طبیعت است که میزان 2.6 درصد از ترکیب پوسته زمین را شامل می شود. این عنصر بیشتر در فلزات آلکالی یافت می شود. این عنصر توسط الکترولیز کلرید سدیم حاصل می شود. این روش ارزانترین روش برای تولید فلز سدیم در چندین سال گذشته می باشد.
بیشترین ترکیب این فلز کلرید سدیم است که در مواد معدنی مثل جوش شیرین و نیترات سدیم و فلوئورید آلومینیوم و سدیم ، آمفیبولها ، زئولیت و غیره وجود دارد.
سدیم فلزی واکنش پذیر است که به صورت آزاد در طبیعت یافت می شود. سدیم عنصری نرم، شفاف، با رنگ نقره ای و شناور در آب می باشد. این عنصر به علت میل ترکیبی شدید با اکسیژن هوا به خودی خود و به سرعت آتش می گیرد. ولی در حرارت پایینتر از 1150 درجه آتش نمی گیرد.
فلز سدیم عنصری حیاتی در ساختارهای استرها و ترکیبات آلی است. این فلز در ساخت آلیاژها، و تصفیه فلزات آلوده مورد استفاده قرار می گیرد. آلیاژ سدیم و پتاسیم عامل مهم انتقال گرما هستند .
ترکیبات سدیم در صنایع مهمی چون کاغذسازی، شیشه، صابون سازی، پارچه، صنایع شیمایی و فلزی کاربرد دارد. در صنایع صابون سازی نمک سدیم به همراه اسیدهای چرب کاربرد دارد. نمک طعام برای تغذیه جانوران بسیار با اهمیت است.
مهمترین ترکیبات سدیم دار در صنایع عبارتند از NaCl نمک طعام، Na2CO3 خاکستر جوش شیرین، NaHCO3 بی کربنات سدیم، NaOH سود سوز آور، NaNO3 نیترات سدیم، در و تری فسفات سدیم، تری سولفات سدیم و بوراکس Na2B4O7 . 10H2O.
برای این عنصر 13 ایزوتوپ شناخته شده است.
قیمت این فلز در صنعت حدود 15 تا 20 سنت د ر lb است. این فلز در بین فلزات دیگر عنصر ارزانی است.
در موقع کار با این عنصر باید بسیار دقت نمود این عنصر را در نفت نگهدارای می کنند چون با اکسیژن هوا به سرعت واکنش داده و اکسیده می شود.
اثرات سدیم بر سلامتی انسان
سدیم یکی از ترکیبات تشکیل دهنده مواد غذایی به شمار می رود. معمولترین شکل استفاده سدیم در مواد غذایی نمک است. سدیم عنصر شیمیایی است که بدن انسان به آن نیازمند است زیرا سدیم تعادل سیستم های مایعات بدن را ایجاد میکند. همچنین سدیم در سیستم عصبی و عضلات بدن مورد استفاده قرار میگیرد. مقدار زیاد سدیم باعث آسیب شدید به کلیه ها میشود و باعث افزایش فشار خون میگردد.
تماس سدیم با آب مثلاً در هنگام عرق کردن بدن باعث تشکیل بخار هیدروکسید سدیم میشود. بخار هیدروکسید سدیم به پوست، چشمها، گوش و گلو آسیب میرساند. بخار هیدروکسید سدیم باعث عطسه و سرفه شده و باعث سختی تنفس و در نهایت برونشیت شیمیایی میشود. بر اثر تماس با پوست در بدن انسان خارش، سوزش، یا سوختگی جزئی و گاهی اوقات آسیب دائمی ایجاد میکند. اگر بخار سدیم وارد چشم شود باعث آسیب دائمی در چشم شده و سبب کاهش دید میشود.
اثرات سدیم بر محیط زیست
مقدار سدیمی که انواع مختلف ماهی میتوانند تحمل کنند برابر 125 ppm در 96 ساعت (در آب شیرین) و مقدار سدیمی که آبشش ماهی ها میتواند تحمل کند 88 میلی گرم در 48 ساعت (آب شیر) میباشد.
در حالت جامد، سدیم فاقد تحرک است، اگر چه در این حالت به سرعت رطوبت را جذب میکند. در حالت مایع هیدروکسید سدیم خاک شسته شده، وارد منابع آب شده و آنها را آلوده میکند.
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی عنصر سدیم :
عدد اتمی: 11
جرم اتمی: 22.98977
نقطه ذوب C° 98.7
نقطه جوشC° 883
شعاع اتمیÅ 2.23
ظرفیت: 1
رنگ: سفید نقره ای
حالت استاندارد: جامد در 298 k
نام گروه:1- قلیایی
انرژی یونیزاسیون Kj/mol 495.8
شکل الکترونی: 11s2 2s2p6 3s1
شعاع یونیÅ 1.02
الکترونگاتیوی: 0.93
حالت اکسیداسیون: 1
دانسیته: 0.971
گرمای فروپاشی Kj/mol 2.598
گرمای تبخیر Kj/mol 96.96kJ
مقاومت الکتریکی Ohm m 4.89
گرمای ویژه: J/g Ko 1.23
دوره تناوبی:3

شماره سطح انرژی : 3
اولین انرژی : 2
دومین انرژی : 8
سومین انرژی : 1
شماره ایزوتوپ : 1
ایزوتوپ :
ایزوتوپ نیمه عمر
Na-22 2.6 سال
Na-23 پایدار
Na-24 14.96 ساعت
اشکال دیگر :
اکسید سدیم Na2O
هیدرید سدیم NaH
کلرید سدیم NaCl

کاربرد
در پزشکی ، کشاورزی و عکاسی به کار می رود . سدیم مایع برخی مواقع برای خنک کردن راکتور هسته ای به کار می رود . در ساخت باطریها ، نمک طعام و شیشه به کار می رود .
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر میباشد. سدیم حدودا 2.6% از پوسته زمین را به خود اختصاص داده است که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی میباشد. این عنصر هم اکنون به صورت اقتصادی از عمل الکترولیزکلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزان تر از روش الکترولیز هیدرواکسید سدیم میباشد. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدودا 15 تا 20 سنت (در سال 1997) میباشد. ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدودا 35 دلار قیمت دارد که از نظر حجمی ارزان ترین فلز میباشد.

ترکیبات
نمک طعام یا کلرید سدیم معمول ترین ترکیب سدیم میباشد. اما سدیم در ;کانی های بسیار دیگری از قبیل, , soda niter,آمغییول کربولیت زئولیت و ... بوجود می آید. ترکیبات سدیم برای صنایع شمیایی شیشه سازی فلزی ساخت کاغذ صنعت نفت ساخت صابون و نساجی کاربرد دارد. صابون معمولا یک نمک سدیم از اسیدهای چرب میباشد.

ترکیبات سدیم که برای صنایع گوناگون بسیار مهم میباشند عبارتند از: (NaCl), soda ash (Na2CO3), baking soda (NaH))CO3), caustic soda (NaOH), Chile saltpeter (Na((NO3), di- and tri-sodium phosphates, sodium thiosulfate (hypo, Na2S))2O3 * 5H2O), and borax (Na2((B4O7 * 10H2O).

ایزوتوپها

برای این عنصر 13 ایزوتوب شناسایی شده است که تنها ایزوتوپ پایدار آن Na-23 میباشد . سدیم همچنین دو ایزوتوپ رادیو اکتیو نیز دارد که عبارتند از: Na22 با نیمه عمر 2.605 سال و Na24 با نیمه عمر 15 ساعت.
هشدارها
سدیم در حالت پودر در آب خاصیت انفجاری خواهد داشت و با عناصر دیگر به راحتی تجزیه و ترکیب میشود. همیشه باید با ان عنصر با مراقبت کامل کار کرد. سدیم همیشه با است .این فلز بسیار واکنش پذیر سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Na و عدد اتمی آن 11 است. سدیم یک فلز واکنش دهنده نرم و مومی شکل است که به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند(بویژه آب نمک وهالیدها ) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنش دهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایش‌های مربوط به هوا اکسید می‌شود و به شدت با آب واکنش می‌دهد از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود.


اطلاعات اولیه
نئون یک عنصر شیمایی جدول تناوبی است که نماد آن Ne بوده ، عدد اتمی آن 10 می‌باشد. نئون تقریباً یک گازنجیب بی‌حرکت و بی‌رنگ می‌باشد که اگر در لوله‌های خلاء و یا لامپهای نئون بکار برده شوند، نور مایل به قرمز واضحی را تولید می‌کند.
تاریخچه
نئون که یونانی آن ، Neos به معنی جدید می‌باشد، توسط "William Ramsay" و "Morris Travers" در سال 1898 کشف شد.
پیدایش
نئون معمولا به شکل گاز با مولکولهایی که حاوی یک نئون می‌باشند، یافت می‌شود. نئون که از گازهای نادر است، در قسمت اول اتمسفر زمین در ارتفاع 65000 متری یافت میؤ‌شود که با سرد کردن هوا و تقطیر آن ، می‌توان مایع برودتی نئون را بدست آورد.
خصوصیات قابل توجه
نئون دومین گازنجیب سبک بوده که در لامپهای خلاء ، نور نارنجی مایل به قرمز از خود ساطع می‌کند. نئون در بیشتر موارد به‌عنوان خنک کننده ارزانتری در مقایسه با هلیوم در نظر گرفته می‌شود. نئون در میان گازهای کمیاب در ولتاژ معمولی بیشترین تخلیه را دارد.
کاربردها
• نور نارنجی مایل به قرمزی که لامپ نئون ساطع می‌کند، به‌طور بسیار گسترده ای در علائم تبلیغاتی استفاده می‌شود. نئون معمولا برای بوجود آوردن این گونه نورها استفاده می‌شود و این در حالی است که بسیاری از گازهای دیگر برای تولید نور با رنگهای دیگر استفاده می‌شود.
• شاخص اندازه‌گیری ولتاژ بالا
• بازدارنده برقی
• تونل اندازه گیری موج
• لامپ تلویزیون
• نئون و هلیوم برای تولید گازهای لیزری نیز استفاده می‌شوند.
• نئون مایع ، مصرف اقتصادی داشته ، به‌عنوان عامل خنک کننده در سیستمهای برودتی استفاده می‌شود.
ترکیبات
اگر چه نئون در بسیاری از موارد عملی یک گاز بی‌اثر است، اما در ترکیب بافلوئور در آزمایشگاه ، ترکیبات رنگین جالبی را بوجود می آورد. این عمل باعث شده که تصور شود که ترکیب نئون بصورت طبیعی وجود دارد، اما مدارک و شواهد می‌گویند که این فرضیه ممکن است درست باشد و ممکن است صحیح نباشد. یونهای +Ne و +NeH و +NeAr و +HeNe نیز درطیف سنجی جرمی مشاهده شده‌اند. همچنین نئون می‌تواند یک هیدرات ناپایدار را بوجود آورد.
ایزوتوپها
نئون سه ایزوتوپ پایدار دارد: Ne-20 (%90.48) , Ne- 21(%0.27) , Ne-22(%9.25).
Ne- 21 و Ne- 22 نوکلئوژنیک (nucleogenic) بوده ، اختلاف آنها به‌خوبی مشخص می‌شود. اما Ne- 20 به‌صورت نوکلئوژنیک (nucleogenic ) شناخته نشده و تغییرات آن در زمین مورد بحث و بررسی می‌باشد. اصلی‌ترین واکنشهای شیمیایی که ایزوتوپهای نئون را بوجود می‌آورند، عبارتند از: واکنشهای ارسال نوترون ، فروپاشی آلفا ( انتشار بار الکتریکی خنثی و از بین رفتن آلفا ) در Mg-24 و Mg-25 که Ne- 21 و Ne- 22 را تولید می‌کنند.

ذرات آلفا ازاورانیوم حاصل می‌شوند، در حالی‌که نوترون ها از طریق واکنش دوم ذرات آلفا تولید می‌شوند. تجزیه ایزوتوپی سنگهای خاکی ، پیدایش اولیه Ne-21 را نشان می‌دهد. این ایزوتوپ توسط واکنشهای هسته‌ای بر Mg ، Na ، Si و Al بوجود می‌آیند. با تجزیه سه ایزوتوپ ترکیبات اولیه از نئون ماگمایی و نئون هسته‌ای تعیین می‌شود. این عمل به ما نشان می‌دهد که نئون ، یک ابزار مناسب جهت تعیین دوره زمین شناسی سنگی و شهاب سنگی می‌باشد.

نئون نیز همانند زنون از گازهای آتشفشانی بوده که با Ne-20 و Ne-21 غنی شده‌اند. حجم ایزوتوپی نئون با توجه به نمونه‌های بدست آمده به ما نشان می‌دهد که نئون منبعی غیر جوی دارد. ترکیبات غنی شده Ne-20 از عناصر اولیه گازهای نادر در زمین بوده که احتمالاً معرف نئون خورشیدی می‌باشند. Ne-20 غنی شده همچنین در الماس ها وجود دارد که دلیلی دیگر بر وجود نئون خورشیدی در زمین می‌باشد

زنون عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Xe و عدد اتمی 54 وجود دارد. زنون گازی است بی رنگ ،بی بو، بسیار سنگین و جزو گازهای نجیب که در جو زمین به مقدار بسیار کم وجود دارد و قسمتی از اولین ترکیب گاز بی اثر سنتز شده می باشد.
خصوصیات قابل توجه:
زنون از اعضاء عناصر صفر ظرفیتی است که گازهای نجیب یا بی اثر نامیده می شوند. کلمه" بی اثر " دیگر برای توصیف این گروههای شیمیایی بکار نمی رود چون برخی از عناصر صفر ظرفیتی تشکیل ترکیب می دهند. در لامپ خلا هنگامیکه این گاز بوسیله تخلیه الکتریکی تحریک شود نور آبی رنگ زیبایی بوجود می آورد.با استفاده از چند صد کیلوبار فشار ، زنون فلزی ساخته شده است.
کاربردها:
از این گاز در سطحی وسیع در وسایل تولید نور از قبیل لامپهای باکتری کش ، لامپهای الکترونی ، لامپهای چرخان ، فلاشهای عکاسی و لامپهایی که برای تحریک لیزرهای سرخ تولیدکننده نورهم نوسان بکار می روند استفاده می شود.

سایر کاربردها :

بعنوان بیهوش کننده عمومی
• در مصارف انرژی هسته ای از آن در گنبد حبابی ، رد یاب و سایر موارد که وزن مولکولی زیاد کیفیتی مطلوب محسوب می شود بهره می برند.
• در شیمی تحلیلی ازپرزنات آن بعنوان یک عامل اکسید کننده استفاده می شود.
• ایزوتوپ Xe-133 یک رادیوایزوتوپ مفیدی به حساب می آید.
• تاریخچه:
William Ramsay و Morris Travers در سال 1898 زنون را ( واژه یونانی xenon به معنی غریب) در پس مانده های حاصل از تبخیر ترکیبات هوای مایع کشف کردند. پیدایش:
به مقدار بسیار کم یک بخش در 20 میلیون دراتمسفر زمین وجود دارد. این عنصر را بصورت تجاری از باقی مانده های هوای مایع استخراج می کنند. این گاز نجیب بطور طبیعی در گازهایی که از چشمه های معدنی خارج می شوند دیده می شود. Xe-133 و Xe-135 با روش برتابش نوترون در رآکتورهای اتمی خنک شونده با هوا تولید می کنند.

ترکیبات:
تا قبل از سال 1962 عموما" گاز زنون و سایر گازهای نجیب را از نظر شیمیایی بی اثربه حساب می آوردند که قادر به تولید ترکیب نیستند. از این تاریخ به بعد دلایلی بدست آمد که نشان می داد زنون به همراه سایر گازهای نجیب به واقع تولید ترکیب می کنند.برخی از تر کیبات زنون عبارتند از : دی فلورید ، هگزافلورید ، پرزنات سدیم ،تترافلورید ، دوترات زنون و هیدرات زنون. تری اکسید زنون که بسیار انفجاری می باشد نیز ساخته شده است. حداقل 80 ترکیب زنون وجود دارد که در آنها فلوئور یااکسیژن به زنون چسبیده اند. برخی ترکیبات زنون رنگی اما بیشتر آنها بی رنگ هستند.
ایزوتوپها:
زنون بطور طبیعی دارای 8 ایزوتوپ پایدار و یک ایزوتوپ تا حدی رادیواکتیو است . بجز این شکلهای پایدار 20 ایزوتوپ ناپایدارهم مورد بررسی قرار گرفته است . زنون 129 توسطفروپاشی بتایI-129 تولید می شود « نیمه عمر 16 میلیون سال)؛ زنون 131، زنون132، زنون 134و زنون 136 محصول شکافش اتمی ))U-238 و Pu-244 هستند. چون زنون یک ردیاب برای دو ایزوتوپ والد می باشد.
نسبتهای ایزوتوپ زنون در ««شهابسنگها ابزار مفیدی برای بررسی شکل گیری منظومه شمسی می باشد.روش تعیین قدمت Xe-I زمان سپری شده بین نوکلئوسنتز و تراکم یک ماده جامد از سحاب خورشیدی را مشخص می کند.همچنین ایزوتوپهای زنون ابزاری قوی برای فهم تمایزات زمینی هستند. گمان می رود منشاء زنون 129اضافی که درگازهای چشمه دی اکسید کربن در ))New Mexico یافت شده حاصل فروپاشی گازهای جبه زمین اندکی پس از شکل گیری زمین باشند.
اثرات زنون بر روی سلامتی
تنفس: این گاز ساکن است و جزء گازهای خفقان آور می باشد. تنفس مقدار زیادی از این گاز موجب سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، کم شدن هوشیاری و مرگ می شود. مرگ ممکن است ناشی از اشتباه در تشخیص، گیجی یا کاهش هوشیاری باشد که مانع از نجات می شود. با پایین آمدن غلظت اکسیژن، ظرف چند ثانیه و بدون هشدار قبلی، بیهوشی و مرگ رخ می دهد.
اثرات گازهای خفه کننده بستگی به میزان کاهش اکسیژن هوا توسط آن گاز (فشار جزئی) بستگی دارد. قبل از این که علائم مشخصی ایجاد شود، اکسیژن موجود در هوا به 75% میزان طبیعی خود کاهش می یابد. در این شرایط باید غلظت گاز خفقان آور در مخلوط هوا و گاز 33% باشد. وقتی میزان گاز خفقان آور به 50% برسد، علائم حادی ایجاد می شود. غلظت 75% ظرف چند دقیقه انسان را می کشد. علائم: نخستین علامتی که توسط گازهای خفقان آور ایجاد می شود، تنفس شدید و احساس خفگی است. هوشیاری کاهش می یابد و هماهنگی ماهیچه ها مختل می شود. سپس تصمیم گیری مختل می شود. تزلزل عاطفی رخ می دهد و به سرعت احساس خستگی به وجود می آید. هرچه گاز خفقان آور بیشتر می شود ،حالت تهوع و استفراغ، درماندگی، کاهش هوشیاری و در نهایت تشنج، کمای شدید و مرگ رخ می دهد.
زنون سرطان زا نیست.

سزیم(سیزیم) عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Cs و عدد اتمی 55 مشخص می باشد.این عنصرنرم ونقره فام از فلزات قلیائی بوده و یکی از سه فلزی است که در حرارت اطاق به حالت مایع می باشند.قابل توجه ترین کاربرد این عنصر در ساعتهای اتمی است.
سزیم بخصوص در "انگلیسی آمریکایی" گاها به شکل cesium (با تلفظ سیزیم) نوشته می شود ، اما بر اساس نظر IUPAC نام رسمی این عنصر ، caesium (سزیم) است ، گرچه از سال 1993 نوع نوشتاری cesium هم رسمیت یافته است.
خصوصیات قابل توجه :
طیف الکترومغناطیس سیزیم دارای دو خط روشن در ناحیه آبی طیف وچندین خط دیگر در نواحی قرمز ، زرد و سبز می باشد.این عنصر به رنگ طلائی مایل به نقره ای بوده ، و هر دو ویژگی نرمی و چکش خواری را دارد. سیزیم الکتروپوزیتیو ترین و قلیایی ترین عنصر شیمیایی است و همچنین دارای کمترین پتانسیل یونیزاسیون در بین عناصر می باشد. فراوانی سیزیم از پنج فلز قلیایی غیر رادیواکتیو دیگر کمتر است.( از نظر فنی ، فرانسیم ، پائینترین فلز قلیایی در جدول می باشد ، اما چون بسیار رادیواکتیو بوده ، و در یک زمان کمتر از یک گرم در کل زمین وجود دارد ، فراوانی این عنصر را می توان عملا"صفر در نظر گرفت.)
سزیم به همراه گالیم و جیوه تنها فلزاتی هستند که در دمای اطاق به حالت مایع می باشند. سیزیم در آب سرد بصورت انفجاری واکنش می کند و در حرارتهای بالای منهای 116درجه سلسیوس با یخ نیز واکنش دارد. هیدروکسید سیزیم (CsOH) قوی ترین قلیای شناخته شده است و شیشه را مورد حمله قرار می دهد.

کاربردها:
چشمگیر ترین کاربرد سیزیم در ساعتهای اتمی است که دقت آنها 5 ثانیه در 300 سال است.
• Cs-134 در آب شناسی ، بعنوان معیار سنجش خروجی سیزیم توسط صنعت نیروی اتمی به کار می رود. از این ایزوتوپ به این علت استفاده می گردد که کمتر ازCs-133 یا Cs-137 متداول است ، ایزوتوپ ( Cs-134) را می توان به تنهائی با واکنشهای اتمی تولید کرد . Cs-135 نیز در مورد فوق کاربرد دارد.
• سیزیم مانند سایر عناصر گروه 1 میل ترکیبی زیادی با اکسیژن دارد و بعنوان "گیرنده" در لامپهای الکترون به کار می رود.
این عنصر همچنین در باطریهای – نوری کاربرد دارد.
• علاوه بر اینها سزیم بعنوان کاتالیزوردر هیدروژنه کردن ترکیبات آلی خاصی مورد استفاده قرار می گیرد.
اخیرا" از این عنصر در سیستم رانش یونی استفاده شده است.
تاریخچه:
سیزیم ( واژه لاتین caesius به معنی آبی آسمانی) در سال 1860 بوسیله Robert Bunsen و Gustav Kirchhoff در آب معدنی Durkheim وبصورت طیف نمایی کشف شد.هویت آن بر اساس خط آبی درخشان در طیف آن بود و اولین عنصری است که بوسیله تحلیل طیف کشف گردید.اولین فلز سزیم در سال 1881 تولید شد. از سال 1967 سیستم بین المللی اوزان ومقیاس ( SI ) ، ثانیه را بعنوان چرخه های 770، 631، 9،192 تشعشع تعیین کرد که مطابق با جابجایی بین دو سطح انرژی حالت پایه اتم Caesium-133 است.از نظر تاریخی مهم ترین کاربرد سزیم در تحقیق و توسعه و اساسا" در کاربردهای شیمیایی و الکتریکی بوده است.
پیدایش:

فلز قلیایی سیزیم در لپدولیت ، پلوسیت ( هیدرات سیلیکات آلومینیوم و سزیم ) و منابع دیگری یافت می شود. یکی از مهمترین و غنی ترین منابع این فلز در دریاچهBernic واقع