یک پارک مناسب باید ابعاد کافی برای هر گونه فعالیت لازم را داشته باشد، دارای وسایل ساده و بی خطر بوده، یعنی ارتفاع وسایل نه بلند و نه کوتاه باشد، برنده و تیز نباشند و همچنین مسافت کافی بین محل بازی کودکان و تردد ماشین ها وجود داشته باشد.
پارک بازی کودکان، هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت اهمیت زیادی دارد. از جنبه های اهمیت پارک کودک می توان به جنبه های روانی، شخصیتی، ارتباطی، جمعی و از همه مهم تر خلاقیت کودک اشاره کرد. حال به نظر شما آیا پارک های کودکان شهر ما با استانداردهای معماری مطابقت دارند؟
آیا می توانیم با خیال راحت کودکان خود را در زمین پارک برای بازی رها کنیم ، بدون اینکه در حین بازی، دویدن و راه رفتن اتفاق بدی برای آنها پیش بیاید و در ضمن لذت کافی و هیجان لازم را تجربه کرده باشند؟
برایمثال، پارکی در شهر پاریس را تصور کنید با مساحتی حدود سی در این پارک مسیری با دنیای عروسکی با موضوعات متفاوت به نمایش درآمده، یک جنگل استوایی با فضایی مملو از گیاهان عجیب و غریب، در ادامه پارک یک تله ببر یک دره بزرگ با یک پل معلق که آبشاری از زیر پل عبور می کند. بعد از این هیجان، بچه ها به دنیای آرام وارد شده و داخل فضایی پر از توپ و درختان بید می شوند، سپس به دنیای هندسی با اشکال مختلف با سر و صدای زیاد وارد می شوند؛ حال محیطی پر از درختان بریده، پرچین ها، درختان توپی، پلکان و موزیکال، کوه آتشفشانی که از جداره های آن دود بلند می شود و در انتظار آنهاست و از بالای آن با سرسره به پایین می آیند و سوار بر الوارهای چوبی از حوضچه عبور کرده و به جزیره می رسند. جزیره ای که با پرده آبی جدا و هر چند دقیقه یک بار باز شده و مجسمه موزیکال در آنجا دیده می شود. راه های پیچ در پیچ نیز در خاتمه این ماجرا قرار دارند. این پارک در طول پنج سال ساخته شد.اما پارک کودک که دارای استانداردهای معماری باشد چگونه پارکی است؟
یک پارک استاندارد و مناسب باید ابعاد کافی برای هر گونه فعالیت لازم را داشته باشد، دارای وسایل ساده و بی خطر بوده یعنی ارتفاع وسایل نه بلند و نه کوتاه باشند، برنده و تیز نباشند و همچنین مسافت کافی بین محل بازی کودکان و تردد ماشین ها وجود داشته باشد. در زمین تقسیمات و جدا کننده ها به مقدار کافی اجرا شده باشند، همچنین وسایل بازی بر حسب سن کودکان انتخاب شده باشد و مکانهای مناسبی برای دوچرخه، توپ، اسکیت، شن، سرسره و چرخ فلک در نظر گرفته شود، به طور کلی صرف نظر از سن و احتیاجات کودکان 3 عنصر مهم در پارک کودکان باید در نظر گرفته شود،زمین،نوع تحرک ،آب و گیاهان.
زمین به عنوان تکیه گاه و فراهم آورنده کل پارک، گیاهان برای به وجود آوردن سایه، تعادل و امنیت، درفضای باز باید از گیاهان که رشد سریع دارند استفاده کرد و از کاشتن گیاهان تیغ دار با میوه های سمی خودداری کرد. آب نیز در فضاهای بزرگ عنصری اساسی است و روح بخش و در صورت داشتن وسایل مناسب، کودکان می توانند آب بازی و آب تنی کنند. حتی اگر آب به طور طبیعی وجود نداشت باید از حوضچه های آب مصنوعی استفاده کرد. حوضچه ها باید ارتفاع 25 تا 30 سانتیمتری داشته باشند، دائم تمیز شوند و دارای فواره باشند، در ضمن باید از آلوده شدن توسط سگ و گربه جلوگیری شود. البته می توان به طور کلی نسبت به احتیاجات، کودکان را به چهار گروه سنی تقسیم بندی و زمین بازی کودکان را نیز به چهار گروه سنی تقسیم بندی کرد
زمین بازی مخصوص کودکان زیر 3 سال: ترجیحاً تا 50 متری محل سکونت باشد، محصور شده و دارای ظرفیت۲۰ کودک به همراه والدین باشد. زمینش چمن با سطح ناهموار ولی کم ارتفاع و دارای یک کلبه کوچک به همراه نیمکت های مخصوص باشد.
زمین بازی برای کودکان 3 تا 7 سال: تقریباً جدا از محل بازی بزرگترها باشد، برای هر کودک 10 متر مربع زمین در نظر گرفته شود تا یک سوم آن چمن یا زمین کوبیده و یک سوم نیمه سفت با تجهیزات مثل تاب و نردبان و یک سوم باقیمانده زمین سفت مثل آسفالت برای تیله، دوچرخه و توپ بازی همراه با یک کلبه و دستشویی باشد.
زمین بازی کودکان 7 تا 9 سال: در این سن کودکان احتیاج به روابط بیشتر، تحرک بیشتر و محیط مناسب دارند، یعنی زمین نیمه سفت یا چمنزار با یک مسیر دوچرخه از آسفالت که با گیاهان احاطه شده باشد و برای هر کودک 10 متر مربع از زمین اختصاص داده شود.
زمین بازی کودکان 9 تا 12 سال: کودکان در این سن مستقل تر شده و فضایی وسیع تر با حصار کمتر احتیاج دارند. زمین های ورزشی از آسفالت با خط کشی های متعدد برای بازی و نرمش و میز پینگ پنگ که با توری های فلزی 3 متری احاطه شده باشد ساخته می شود. ابعاد این زمین ها باید حداقل 12 در 20 متر باشد و زمین همراه با مانع برای پرش، حرکات تعادلی، بالا رفتن و دویدن و خزیدن باشد. برای کودکان بالای 12 سال، زمین های ماجراجویی مشترک با کوچکترها و مکانی برای فعالیت های اجتماعی، فرهنگی به وسعت 150 متر مربع برای شب و روز و فضای ورزشی برای هر نفر 20 متر مربع که باید تا فاصله 500 یا 800 متری محل سکونت واقع باشند مناسب است.
با این تعاریفی که گفتیم چند تا از این پارک های استاندارد را می توانیم در شهر خود پیدا کنیم؟
در ارتباط با فضاسازی برای کودک- یا معماری برای کودک- ما بیشتر دنبال اینیم که کودک در چنین فضایی احساس آرامش و امنیت نماید. سن مطرح نیست. ابعاد یک فضا باید بتواند به رشد کودک کمک کند. هرآنچه که دراطراف کودک است باید به‌صورت کاربردی در رشد او موثر و مثبت باشد، منظورم رشد در تمام جوانب است، رشد جسمی، رشد کلا‌می، رشد شناخت و.. من مثالی می‌زنم: دیدید که بچه‌ها می‌روند زیر میز و آنجا بازی می‌کنند. برای خودشان داستان می‌سازند و باخودشان حرف می‌زنند. یا با پارچه چادری درست می‌کنند وخانه برای خودشان می‌سازند. این‌ها برای یک معمار می‌تواند الگویی از مقیاس مناسب برای معماری کودک بدهد. و این جور چیزها درشهرهای ما اصلا رعایت نشده است. توجه نمی‌شود که احساس بچه در برابر بیلبوردهایی چنین بزرگ یا ساختمانی‌هایی چنین بلند چه می‌تواند باشد
بچه معمولا دوست دارد از مسیریکه رد می‌شود فرم وحال وهوای تونل را داشته باشد محفوظ و دارای سقفی قابل حس و لمس. توی شهر، معابر، پله‌ها، و مسیرهای خاص کودک باید داشته باشیم. کودک را نباید درمعماری بیگانه با مقیاس کودک رها کنیم.
یکی دیگر از نیازهای بچه‌ها درشهر و پارک ، علا‌ئم است. علا‌ئمی که با تصویر و گرافیک به تمام بچه‌ها محیط را آشنا نمایند. بچه بتواند راه را تشخیص دهد، مسیر را پیدا کند. آبخوری یا توالت را پیدا کند. جایی را که برایش خطرناک است، تشخیص دهد. این علا‌ئم هم باید کاملا گویا باشند وهم زیبا. از حالت دستوری کمتر استفاده کرده باشد و بیشتر حالت اطلا‌ع‌رسانی و ارتباط داشته باشند.
پارک های بازی و تجهیزات بازی در فضای آزاد همواره برای بچه ها سرگرم کننده و مفرح هستند. از دیگر مزایای این وسایل حرکت و پویایی در هوای آزاد می باشد. اما این وسایل گاهی اوقات خطراتی را نیز به همراه دارند.
بچه های کوچک (حتی بچه های بزرگتر) همیشه نمی توانند فاصله ها را درست اندازه گیری کنند و قادر نیستند موقعیت های خطرناک را پیش بینی کنند. وسایل بازی مهد کودک و پارک ها باید طوری طراحی شوند که مربیان و والدین قادر باشند به راحتی بچه ها را کنترل و نظارت کنند
اصول ایمنی:
مهمترین فاکتورهای ارزیابی ایمنی در مهدکودک ها، سطح فضای بازی، طراحی وسایل، مراقبت و نگهداری از وسایل می باشد
●سطح زمین بازی:
سطح زمین بازی یکی از مهمترین عوامل کاهش دهنده میزان جراحت هنگام افتادن از وسایل بازی می باشد. سطح زیر وسایل بازی باید به اندازه کافی نرم و حجیم باشد تا هنگام سقوط بچه ها مانع آسیب دیدگی شود.
سیمان، آسفالت، سنگفرش غیرایمن و غیرقابل قبول هستند. چمن، خاک و خاک فشرده نیز نامناسب هستند چرا که آب وهوا و نوع پوشش بچه ها باعث کم شدن قابلیت این مواد در محافظت از بچه ها می شوند.
سطح بازی باید عاری از آب و نخاله های مختلف نظیر صخره، شاخه ریشه درخت باشد تا باعث زمین خوردن بچه ها نشود همچنین این سطح باید فاقد موادی نظیر چوب شکسته و آهن زنگ زده باشد.
سطح محوطه بازی باید از مواد نرمی مانند خاک اره، شن، ماسه نرم، کانوچوی نرم شده پر شده باشد. سنگفرش ساخته شده از مواد کائوچوئی که از نظر ایمنی تست شده باشد نیز مناسب است. سطح زیر وسایلی که کمتر از ۵.۲ متر ارتفاع دارند باید حداقل ۰۳ سانتی متر از موادنرم ذکر شده پر شده باشد. در ضمن مواد نباید به صورت بسته بندی مورد استفاده قرار گیرند چون خاصیت نرم بودن و انعطاف پذیری آنها کم می شود.
اگر ارتفاع بچه ها و سطح (مثلاً پریدن از سکو) بالاتر از ۷.۳ باشد، این سطح مناسب و ایمن نیست و باید از هرگونه پریدن و با استفاده از تجهیزات با ارتفاع بلند خودداری کرد. تا ۲ متر پشت تجهیزات نیز باید از مواد نرم استفاده کرد با توجه به بلندی سرسره و تاب استفاده از مواد نرم در اطراف وسایل قابل افزایش می باشد.
به خاطر داشته باشید استفاده از مواد نرم از بروز حوادث نمی کاهند همچنین هر قدر که ارتفاع تجهیزات بیشتر باشد خطر جراحت و سقوط از آن بیشتر است.
طراحی و فضا:
تجهیزات مهد کودک برای دو گروه سنی متفاوت باید طراحی شوند ۲ الی ۵ سال (پیش دبستانی و ۵ الی ۲۱ سال (کودکان مدرسه ای). در مهد کودکهای استاندارد و ایمن فضای محیط بازی این در گروه سنی کاملا متمایز از یکدیگر می باشد. به منظور جلوگیری از اغتشاش، بچه های کوچک نباید از تجهیزات بچه های بزرگتر استفاده کنند چرا که ممکن است منجر به آسیب دیدگی آنها شود به علاوه بچه های بزرگتر نیز نباید از وسایل بچه های کوچکتر استفاده کنند چرا که وسایل کوچک و فضای اختصاص یافته به آنها ممکن است برای بزرگترها دردسر ایجاد کند. چند نکته که باید به آنها توجه کرد.
حفاظ و نرده های ایمنی باید برای وسایلی که در ارتفاع قرار دارند مانند سکو و نصب شود وسایل با ارتفاع بالاتر Cm۶۷ باید حداقل ۰۷.۲ از یکدیگر فاصله داشته باشند.
تاب، الاکلنگ و دیگر تجهیزات دارای حرکت باید در فضای جدای از محل بازی بچه ها قرار داده شوند. تاب باید حداقل ۲ حفاظ داشته باشد. هر تاب باید حفاظ مخصوص به خود را داشته باشد.
هر تاب باید حداقل ۰۶ سانتی متر از دیگری فاصله داشته باشد و حداقل ۶۷ سانتی متر از فضای سایر وسایل و نرده ایمنی فاصله داشته باشد.
این وسایل نباید دارای قسمتی باشند که خدای ناکرده سر، دست، پا، عضو دیگر آنها داخل وسیله گیر کند کلیه منافذ و جاهای باز (مثلا پله های نردبان سرسره) باید کمتر از ۹ سانتی متر باشند یا اینکه بیشتر از ۳۲ سانتی متر باشند.
وسایلی با قسمتهای متحرک نظیر تاب، الاکلنگ نباید دارای قسمتی باشند که دست یا سایر قسمتهای بدن بچه ها را اصطلاحا گاز بگیرند
●نگهداری و مراقبت
فرقی نمی کند که بچه در خانه بازی کند یا در یک مهد کودک یا پارک، تمیز بودن و ایمن بودن وسایل جزء نکات ضروری می باشند. هیچ وسیله ای نباید شکسته یا خراب باشد وسایل فلزی نباید زنگار داشته باشند، وسایل چوبی نباید ترک داشته باشند، یا تراشه ریز باشند حصار اطراف محوطه باید مرتب باشد تا مبادا بچه ها به طور ناگهان از آن خارج یا وارد آن شوند. با حالت دو .
مواد پوشاننده سطح محیط بازی (علی الخصوص اطراف تاب، سرسره، چرخ وفلک، باید به طور مرتب کنترل شوند تا حالت نرمی خود را حفظ کنند.) تجهیزات مهد کودک باید از مواد بادوام ساخته شده باشند که از هم جدا نشوند و در اثر تغییرات آب و هوا خراب نشوند. بخش هایی نظیر قسمتهای سفت، قسمتهای قلاب مانند، پیچ ها و یا لبه های تیز و انتهایی را کنترل کنید و مراقب باشید مبادا لباس بچه ها به آنها گیر کند
تاب و ایمنی بیشترین جراحت در مهدکودک ها، هنگام استفاده از تاب صورت می گیرد اما رعایت چند نکته ساده احتمال خطر را هنگام استفاده از این وسیله کاهش می دهد.
۱- ب باید از او وسایلی نظیر کانوچو و پلاستیک ساخته شود نه فلز و چوب.
۲- چه ها همواره باید روی تاب بنشینند و ایستادن روی پا یا زانو هنگام تاب بازی خطرناک است آنها باید با دو دست درست تاب را محکم نگه دارند و تا ایستادن کامل تاب پیاده نشوند.
سایر بچه ها نیز باید از تاب فاصله بگیرند از راه رفتن و دویدن اطراف تاب خودداری کنند.
استفاده همزمان از تاب توسط ۲ نفر غیر مجاز است. مگر این که تاب برای دو یا چند نفر طراحی شده باشد
● ایمنی و الاکلنگ
از آنجا که این وسیله حداقل نیاز به در برای نفر دارد و هر دفعه بخش از آن با شدت به زمین برخورد می کند، استفاده از آن در مهدهای کودک توصیه نمی شود مگر اینکه دارای فنر محافظ و ضربه گیرد باشند برای استفاده از این وسیله موارد زیر توصیه می شود.
الاکلنگ دو صندلی دارد هر صندلی برای یک بچه اگر بچه ای سبک است نباید در طرف دیگر دو نفر را نشاند بلکه باید بچه هم وزن او را پیدا کنیم.
۲- نگام بازی بچه ها باید روبروی هم بنشیند و نباید به هم پشت کنند.
۳- چه ها باید وسیله محافظ را محکم نگه دارند و از لمس کردن زمین خودداری کنند.
سایر بچه ها نیز نباید پشت یا کنار الاکلنگ هم بازی کنند
● ایمنی در سرسره سواری
سرسره می تواند یک وسیله ایمن باشد اگر درست استفاده شود.
۱-بچه ها باید هنگام بالا رفتن از نردبان سرسره میله های دو طرف را محکم نگه دارند و هر بار پا روی یک پله بگذارند.
نباید از خود سطح سرسره برای بالا رفتن استفاده کنند.
پایین آمدن با سر یا شکم کاری بس خطرناک و غیرمنطقی است.
۴-هر بار باید یک نفر روی سطح سرسره باشد و استفاده گروهی از سطح سرسره خطرناک است.
خود بچه ها باید سطح سرسره و قسمت خود را کنترل کنند تا کثیف، خیس یا نامناسب نباشد.
بعد از اینکه در هر مرحله سر خوردن تمام شد و عمل فرود انجام شده بچه ها باید بلافاصله از جایشان بلند شوند تا نفر بعدی به آنها اصابت نکند.وسایلی که استفاده از آنها در مهدکودک جایز نیست.
تاب های زنجیری
تاب با ارتفاع بالا
حلقه های آموزش ژیمناستیک
۴-وسایلی که امکان سقوط دارد مانند جانگل جیم و چرخ وفلک بلند
▪ نکته آخر:
بخشی از پیشرفت فیزیکی، اجتماعی، ذهنی و عاطفی کودک را تشکیل می دهد اگر ایمنی در مهدکودک ها و پارک ها لحاظ شوند شما مطمئن شوید که بازی نقش موثری در شکل گیری شخصیت بچه ها خواهد داشت
انواع وسایل بازی
مجموعه های متنوع وسایل بازی کودکان با خاصیت آنتی باکتریال از جنس چوب اشباع شده
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 14 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله محل بازی کودکان
