اختصاصی از
فی گوو دانلود مقاله اشکانیان که بودند دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
اشکانیان بر آ مده از قومی سکایی به نام پرنی بودند.پرنی ها بنا بر گزارش استرابون یکی از قومهای شرقی سکایی و یکی از قبیله های مهم اتحادیه داهه بودند که در دشت میان گرگان و کرانه های تجن جنوبی در پارت شمالی سکونت داشتند که امروزه محل سکونت ترکمنهای آخال است.نخستین بار نام داهه را در سنگ نبشته خشیارشا در تخت جمشید میبینیم.آنها احتمالا در زمان خشیارشا به تابعیت ایران در آمدند. ودر سال 250 پ م با گزیدن ارشک به فرماندهی خود اعلام استقلال کردند و پایه گذار طولانی ترین دوره حکومت ایرانی در ایران شدندو به فرمانروایی سلوکیان که شدیدا کمر به یونانی کردن ایران بسته بودند پایان دادند.پرنی ها نیز مانند دیگر قومهای سکایی مردمی چادر نشین ،سلحشور،تیرانداز وناآرام بودند که مرگ طبیعی را برای خود شرم میدانستند.به گزارش استرابون این قوم در شمال شرقی ایران میزیستندوهمواره مزاحم همسایگان خود هیرکانیان و پارتها بودند.در سال 250پ م ناگهان به سرداری ارشک از سرزمین امروزی ترکمنستان به جنوب سرازیر شدند و به جلگه های حاصلخیر اترک حمله کردند.اشک در شهر آساک در نزدیکی قوچان به عنوان پادشاه برگزیده شد. جالب توجه اینکه اشک و تیرداد با 5تن از یاران خود هسته قیام را تشکیل میدهند مانندداریوش هخامنشی که با 6یار خود بر علیه گئومات شورید.اشک باسلوکوس دوم مبارزه کرد و او را واردار کرد که اشکانیان را به رسمیت بشناسد. پس از این اشکانیان بر سلوکیان غلبه کردند آنها را از تاریخ سیاسی ایران حذف کردند
سنت گزیدن نام اشک یکی از شاخصهای شاهان اشکانی است که همگی به آن میبالیدند. اشکهای اشکانی پیش از اینکه به شاهی برسند توسط مجلس مهستان تایید میشدند.این مجلس به گزارش تاسیتوس متشکل از 300 مرد برگزیده بود.شاهان اشکانی حاکم مطلق نبودند هر کدام از آنها که به نظر مجلس مهستان دارای مشکلی بودند ،توسط همین مجلس عزل می شدند. البته در همه دوره های سلطنت این خاندان قدرت مهستان یکسان نبوده است. شاید به دلیل ترس از مجلس مهستان است که میتوان گفت نقش دیکتاتوری در خاندان اشکانی در میان همه خاندانهایی که بر ایران فرمان رانده اند کمرنگتر است. سنت برادر کشی در میان شاهان اشکانی رواج داشت.تنها فرهاد چهارم 39 نفر از برادران خود را کشت. شاهان اشکانی با اینکه سلوکیان را شکست دادند و ایران را به شیوه های ایرانی اداره میکردند گاهی خود را یونان دوست مینامیدند، از زبان یونانی استفاده میکردند و گهگاه به خود القابی یونانی میدادند.در شهرهای اشکانی شورای شهر وجود داشت.ناظر شاه، فرمانده سپاه ،خزانه دار از دیگر مسئولین شهرها بودند .شاه مستقیما آنها را انتخاب نمی کرد بلکه آنها را تایید میکرد.
تقسیم بندی جغرافیایی اشکانیان به رغم تکه تکه شدن برخی از ایالات در مجموع با تقسیم بندی کشوربه شش ایالت در زمان سلوکیان مطابقت می کند. ظاهرا بخش علیای امپراتوری اشکانی، متصرفات نخستین پارت ها را شامل می شود و بخش سفلا را در غرب ایران، متصرفات مهرداد . در طول 470 سال حکومت اشکانیان مرزهای کشور تقریبا ثابت بوده است و اگر چند باری هم به تیسفون حمله شده است دیری نگذشته است که مهاجمان عقب نشینی کرده اند.پلینی در تاریخ طبیعی خود بخش سفلای حکومت اشکانی را به 7 قسمت تقسیم کرده است: 1-بین النهرین و بابل 2-آپولونیاتیس در سوریه 3-خالونیتیس که احتمالا اربیل باشد و4-کارینا که احتمالا کرند باشد 5-کامبادنه پیرامون کرمان 6-ماد علیا 7-ماد سفلا . او همچنین بخش علیای حکومت اشکانی را به یازده قسمت تقسیم کرده است که شامل1-خورنه 2-قومس 3-گرگان 4-استان شامل شیروان،بجنوردوقوچان5-پارت که با آن آشنا هستیم 6-اپارتیکنه پیرامون ابیورد 7-مرگیان یا مرو 8-اریا یا هرات 9-اناویا در جنوب هرات 10-سکستان و11-هندوستان سفید یا رخج
این جغرافی دان رومی از شاهک نشین هایی نام میبرد که تابع اشکانیان هستند مانند پارس، الیمایی،مسنه،هتره ،اوسروئنه، آدیابنه ،آتروپاتن و هیرکانی
در سنگ نبشته بزرگ شاپور دوم ساسانی در کعبه زرتشت که از استانهای زمان اشکانیان یاد میکند به نامهای دیگری بر می خوریم.سگان در کرانه دریای سیاه،ویروزان در شرق سگان،آرمن یا ارمنستان، بلاسگان در غرب دریای خزر، گلان یا گیلان ،کرمان، مکران، تورگیستان ، هند، سکستان، مرو و خوارزم. اینها مراکزی هستند که تحت فرمان اشکانیان بوده و در فهرست پلینی قرار ندارند
تیسفون پایتخت زمستانی وهمدان پایتخت تابستانی اشکانیان بوده است.از جمله شهرهای آن دوره ،میتوان به شهرصد دروازه پیرامون دامغان و خبوشان پیرامون قوچان و نیز شهرهای درگز و عشق آباد امروزی اشاره کرد.
اشکانیان پس از سلوکیان بر سر کار آمدند . معماری اشکانی نخست برگرفته از اردوگاههای اشکانی بود و بر گرد دایره ای ساختمانها را بنا می کردند و در تزیینات از هنر یونانی استفاده میکردند ولی در همان آغاز کار هنر سنتی ایرانی را جایگزین هنر یونانی کردند. بناهایی با حیاطهای چهارگوش مرکزی با ایوانهای چهار سوی آن مشخصه معماری اشکانی شد.آنها به نمای ساختمان بسیار اهمیت دادندو برای آن از ترکیب نقاشی و گچکاری استفاده میکردند.آنها از تاق گهواره ای ،قوس و رگچین با سنگ و قلوه،برجسته کاری تزیینی و گاهی ستونهای داخلی
آثار به جا مانده از تمدن اشکانی
بعضی از آثار اشکانی که تا کنون بدست آمده از این قرار است :
خرابة معبد کنگاور که شباهت بسیاری به معابد یونانی دارد و مربوط به خدای دیانا رب النوع ماه بوده است
در همدان نیز معبدی بود به اسم آناهیتا که ستونهای آن شبیه شیوه های ستون سازی است
در الحذر (هاترا) در کنار دجله خرابه هایی است که تقریباً بیش از هزار متر شعاع آن است . این خرابه ها باقیماندة کاخ های اشکانی است که تاقهای آن به سبک رومی زده شده است
در بیستون ، گودرز اشکانی به تقیلد از داریوش کتیبه ای کنده است . این کتیبه به خط و زبان یونانی است
در تنگه سائولک در کوههای بختیاری نقش یکی از ملکه های اشکانی دیده می شود که در میان سه مرد که از ایشان دو تن نیزه در دست دارند آرمیده و مغی به خواندن دعا مشغول است . این مجلس حکایت می کند از این که شاه به شکار رفته و ملکه با نگرانی در انتظار شوهر خود می باشد و مغان برای سلامت پادشاه دعا می خواندند . در این حجاری 15 نفر در دو صف و پشت یکدیگر ایستاده اند
در کشفیات شوش مربوط به عهد اشکانی کتیبه هایی به زبان یونانی بدست آمده است
در خرابه های شهر دورا اروپوس در ساحل علیای فرات کتیبه هایی به زبان یونانــی و نقش های دیواری که حاکی از وقایع جنگهای اشکانیان و رومیان می باشد کشف شده است
در سر پل زهاب نقش برجسته ای از گودرز اشکانی وجود دارد که در آن کتیبة ناقصی به زبان پهلوی اشکانی دیده می شود
در سالهای اخیر در ناحیة نسا در نزدیکی عشق آباد واقع در کشور ترکمنستان که مقر پادشاهان اشکانی بوده ، آرشیو بزرگی محتوی اسناد مالی که بر روی پاره های سفال نوشته شده بدست آمد . این اسناد به خط آرامی و زبان پهلوی اشکانی است که نظیر آن برروی سفال در خرابه های شهر دورا اروپوس یافت شده است
دیگر ، ابنیه و گورستانهایی است که در ناحیة نسا در نزدیکی عشق آباد کشف شده و در آنها نقاشی ها و مجسمه ها و مهرها و سکه ها و لوازم زندگی مردم آن زمان یافت شده است .
ارگ نسا، یکی از مهم ترین شهرهای دوره اشکانی،به عنوان میراث جهانی ترکمستان به ثبت رسید.
در فهرست تازه ای که سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به عنوان میراث جهانی اعلام کرده، نام ارگ شهر اشکانی نسا که اکنون در قلمرو ترکمنستان قرار دارد به چشم می خورد.
در زمان پارتیان (اشکانیان) که از اواخر قرن سوم پیش از میلاد تا اوائل قرن سوم میلادی، یعنی بیش از چهارصد سال بر قلمرو آن زمان ایران حکومت کردند، شهر نسا از مهمترین شهرهای ایران به شمار می رفت و به نظر برخی مورخان، ارگ نسا، نخستین جایی بوده است که اشگ اول، بنیانگذار سلسله اشکانی به عنوان مرکز فرمانروایی خود برگزید.
اگرچه نسا پایتخت اشکانیان نبود اما پایگاه این خاندان به شمار می رفت و برخی شاهان اشکانی در این شهر دفن شدند.
نسا در پارسی باستان به معنی آباد و آبادی بوده و هم اکنون روستاهایی با نام نسا در استانهای فارس، کرمان و خراسان وجود دارد.
نام نسا در زمان فرمانروایی مهرداد اول اشکانی (171 تا 138 پیش از میلاد) به مهردادکرت تغییر یافت اما امروزه باستانشناسان و مورخان آن را همچنان با نام نسا می شناسند.
آن گونه که در گزارشهای تاریخی آمده، نسا چند سال پیش از میلاد مسیح بر اثر زمین لرزه سهمگینی ویران شد اما دوباره بازسازی شد و به حیات خود ادامه داد.
پس از آنکه ساسانیان به فرمانروایی اشکانیان پایان دادند، نسا اهمیت خود را از دست داد و رو به زوال نهاد اما پیروز، پادشاه ساسانی این شهر را دوباره احیا کرد.
در شاهنامه فرودسی دست کم در دو جا به نام به این شهر اشاره شده است:
ز گرگان بیامد به شهر نسا
یکی رهنمون پیش پر کیمیا
در داستان لشگرکشی بهرام برای نبرد با خاقان
وبدر بر یکی مرد بد از نسا
پرستنده و کاردار بسا
که در داستان جنگ انوشیروان ساسانی با رومیان از این شهر نام برده شده است.
در متون تاریخی فارسی و عربی پس از اسلام پیوسته از نسا به عنوان یکی از شهرهای مهم خراسان یاد شده است.
از زمان صفویه که در نتیجه جنگ میان صفویان و امرای خیوه، ترکمنان به صورت گسترده از نواحی شمالی تر آسیای میانه به مناطقی که اکنون در جنوب ترکمنستان و شمال شرق ایران قرار دارند کوچیدند، نسا جای خود را به شهر باقر داد که از مراکز خانهای ترکمن بود.
با اشغال آسیای میانه به دست روسها و در قرارداد تعیین سرحد ایران و روسیه که در سال 1885 میان دو کشور منعقد شد، نسا جزو خاک روسیه قرار گرفت، هرچند فاصله چندانی از مرز ایران ندارد.
هم اکنون از نسا تنها بقایای ارگ کهن اشکانی آن مانده که در نوع خود از آثار باستانی منحصر به فرد جهانی به شمار می رود و مورد بازدید عمومی قرار دارد، از خان نشین باقر در نزدیکی آن هم روستایی به همین نام باقی است.
در کاوشهای باستانی ارگ نسا، دخمه ها و پرستشگاههای مربوط به آیین مهرپرستی که پیش از همه گیر شدن کیش زرتشت در ایران رواج داشته به دست آمده است.
برخی از آثار باستانی کشف شده در این ارگ، نشانه های هنر باستانی یونانی را دارند که به دوران سلطه جانشینان اسکندر مقدونی به ایران باز می گردند و اشکانیان فرمانروایی شان را برچیدند.
قلعه ضحاک
این قلعه در 28 کیلومتری جنوب هشترود بر بالای تونل راه آهن تهران تبریز مابین دو رود قرانقو و شورچای قرار دارد. با توجه به آثار جای مانده قدمت این قلعه از هزاره دوم پیش از میلاد تا دوران تیموریان بر پا بوده است و در دوره اشکانیان بسیار پر رونق بوده است. قلعه ضحاک همان قلعه اژدهاک مادها است و آثاری هم از دیوارچینی اورارتوییان در آن دیده میشود. برجهای دیده بانی اشکانی قلعه هم چنان سالم مانده اند
کاخ آشور اشکانی
در کاخ اشکانی آشور دورتادور یک حیاط که شکل چهار گوش منظمی ندارد دو ایوان وجود دارد . حیاط دیگری از جمله حیاط رواقدار با ستون دیده میشود. در قرن دوم میلادی دو ایوان دیگر نیز به ایوانهای قبلی اضافه شده و بنا زا به شکل چهار ایوانی تبدیل کرده است . رنگهای زرد و سرخ و سبز و آبی و قهوه ای در تزیینات بنا به کار رفته اند .در معبد آشور مجسمه بعل خدای بابل پیدا شده است.
احداث معبد را به دوره اشکانیان نسبت داده اند و در اطراف آن سفالهای این دوره و قبور اشکانی بر جای مانده است.گورها که عمدتا در قسمت شرقی دیوار معبد هستند به سه دسته تقسیم میشوند. دسته اول به قرن دوم پیش از میلادتا ابتدای میلاد مسیح تعلق دارد و در بعضی از آنها سکه های اشک پنجم واشک سیزدهم به دست آمده است.دسته دوم متعلق به قرنهای نخستین میلاد مسیح است.در این دوره اجساد را درون تابوتهای سفالی قرار می دادند.دردسته سوم مردگان را درون کوزه قرار می دادند. از دوره ساسانی نیز علایمی بر روی سنگها دیده میشود.شاید در این دوره معبد را مرمت کرده باشند. در دوره های مختلف اسلامی نیز در این محل زندگی جریان داشته است.
معبد با وسعتی کمتر از پنج هکتار بر نقطه ای مشرف به دشت بر روی صفه ای واقع شده است آناهیتا فرشته آب و باروری بوده است و در زمان اشکانیان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. محوطه معبد کنگاور 220متر طول و 210 متر عرض دارد.بر روی دیوار این محوطه ستونهای سنگی با مقطع دایره بر پا بوده که قسمت شمال غربی بنا ستونهای هنوز بر پاست و باستان شناسان آنها را بازسازی کرده اند. ستونها دارای 3.45متر ارتفاع هستند و فاصله محوری آنها از هم در حدود 4.75متر میباشد. ورودی بنا پلکان دو طرفه ای از سمت جنوب است.در بخش مرکزی معبد دیوار مستحکمی در جهت شرقی غربی قرار دارد که 94متر طول دارد و در پای آن آبراهه هایی کنده شده است. سنگهای این معبد از فاصله دو کیلومتری از معدن چل مران آورده شده است.
نقاشی فلاندن در سال 1840 از معبد آناهیتای کنگاور
هگمتانه
در کتب تاریخی همواره هگمتانه به عنوان پایتخت مادها معرفی شده است اما جدیدترین لایهنگاری در این تپه باستانی ثابت کرد شهر هگمتانه در دوره اشکانیان مورد استفاده بوده و به احتمال زیاد در همان دوره یا زمانی نزدیک به آن ساخته شده است.
تپه هگمتانه در بخش شمالی شهر همدان قرار دارد. هگمتانه نام باستانی شهر همدان است. این شهر باستانی در طول 550 متر و عرض 350 متر با نقشه ساختمانی سازمان یافته ساخته شده است.
هگمتانه که یونانیان آن را اکباتان میخواندند به معنای جای گرد آمدن و محل تجمع است. در کتابهای یونانی از این شهر به عنوان پایتخت مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان یاد شده است، با این حال تردیدهای بسیاری درباره دوره تاریخی این شهر باستانی وجود دارد. این یافتهها نشان میدهد شهر هگمتانه در دوره اشکانیان مورد استفاده قرار میگرفت.
این یافتهها شامل تعدادی سفال با کاربرد خانگی متعلق به دوره اشکانی و سکههای مفرغی این دوره تاریخی است.
سازههای معماری شهر هگمتانه به احتمال بسیار زیاد در دوره اشکانی یا دوره سلوکی ساخته شدهاند
در زیر سازههای معماری این شهر باستانی یک لایه قطور از خاک دیده شد. به نظر میرسد در دوره ساخت سازههای فعلی، سطح محوطه با خاکریزی در قسمتهای گود یکدست شده است.
در دورههای گوناگون حیات شهر هگمتانه با ساخت و ساز روی دیوارهای اصلی از فضاهای آن دوباره استفاده شده است.لایه اشکانی این تپه در زیر لایه متعلق به دوره ساسانی قرار دارد و بر روی لایه ساسانی تا دوره متاخر هیچ لایهای دیده نشد.لایههای متاخر شناسایی شده در این تپه به دوره قاجار و پهلوی تعلق دارد. لایهنگاری در محوطه 100 متری تپه هگمتانه به شناسایی هیچ نشانهای از دورههای پیش از اشکانی منجر نشد اما نتیجهگیری نهایی درباره دوره تاریخی آن با گسترش مطالعات و لایهنگاری در بخشهای دیگر تپه امکان پذیر است.هر چند درباره زمان دقیق ساخت شهر هگمتانه تردیدهای زیادی وجود دارد اما بسیاری از باستانشناسان هگمتانه را به عنوان یکی از پایتختهای شاهان ماد معرفی میکنند.شهر هگمتانهای که در کتابهای یونانی و ایرانی از آن به عنوان پایتخت مادها یاد شده، ممکن است یکی از تپههای باستانی دیگری باشد که در شهر همدان و در اطراف تپه هگمتانه فعلی قرار دارند. هیچ یک از این تپهها تاکنون مورد کاوشهای باستانشناسی قرار نگرفتهاند.
نقش برجسته خنگ کمال وند
نقش برجسته خنگ یارعلی وند در 15 کیلومتری شمال ایذه پیش از رسیدن به آبادی یار علی وند، بر بستر هموار شده دیواره صخره ایی کوه رشید قرار دارد. در این نقش برجسته پیکره تمام رخ دو نفر در کنار هم با تونیک تا زیر زانو و لباسهای چین داری که از مشخصه های پیکره های الیمایی است، نمایش داده شده است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 30 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود با لینک مستقیم
دانلود مقاله اشکانیان که بودند