دانلود تحقیق کامل درمورد آتشفشان ها

اختصاصی از فی گوو دانلود تحقیق کامل درمورد آتشفشان ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 29

آتشفشان ها

تعریف

آتشفشانها، مکانهایى هستند که به علل مختلف فیزیکى و تکتونیکى مواد مذاب درونى زمین را به شکل گدازه‌هاى آتشفشانى، مواد پیروکلاستیک و گازها از خود خارج و امکان راهیابى آنها را به سطح زمین مى‌دهند. یک انفجار آتشفشانى مى‌تواند همراه با خروج قطعات سنگى جامد، مواد مذاب و گازهاى آتشفشانى باشد. بطور معمول هر یک از ما با شنیدن نام آتشفشان، گدازه‌هاى آتشفشانى سیال و روان را به خاطرمى‌آوریم که با حرکت خود هر چیزى را در روى سطح زمین به کام خود مى‌کشد. عواملى همچون غلظت ماده مذاب سیال، میزان گازها، شیب سطح زمین و سرعت سرد شدن بر روى میزان سرعت حرکت گدازه‌ها تأثیرگذار مى‌باشند. یک فوران آتشفشانى قادر است ستونى از مواد مختلف را تا ارتفاعى حدود 19 کیلومتر (در بالاى قله آتشفشان) به بیرون پرتاب نماید و منجر به تشکیل یک ابر آتشفشانى گردد. در 15 سال اخیر بیش از 80 فروند هواپیماى تجارى در اثر برخورد با ابرهاى آتشفشانى صدمه دیده‌اند. خاکسترهاى آتشفشانى حاصل از یک فوران قادرند تا منطقه وسیعى در اطراف خود را بپوشانند و این وسعت گاه تا 35000 کیلومترمربع را نیز دربرمى‌گیرد.

گازهاى آتشفشانى به صورت مستقیم مى‌توانند بر روى سلامتى انسانها تأثیرگذارند و یا با تسهیل در ایجاد بارانهاى اسیدى مشکلاتى را ایجاد نمایند. جریانهاى مواد پیروکلاستیک، زمین لغزشهاى حاصل از آتشفشانها، جریانهاى گلى (Lahars) از جمله پدیده‌هاى مخربى مى‌باشند که با وقوع آتشفشانها همراهند. در هر سال تقریباً 50 فوران آتشفشانى در جهان رخ مى‌دهد. خطرهاى ناشى از یک آتشفشان خاص، بستگى به نوع عملکرد، نوع ماگما و نیز جایگاه زمین شناسى و جغرافیایى آن دارد.  نظیر زمین لرزه ها، پراکندگى و عملکرد آتشفشان ها توسط شکل هندسى صفحات تکتونیکى کنترل مى شود و آتشفشان ها در سه خاستگاه تکتونیکى دیده مى شوند. در درجه نخست تمرکز آنها در مناطق بین صفحات تکتونیکى بسیار زیاد است. نزدیک به 80% آتشفشان هاى فعال در مناطق فرورانش یعنى جایى که صفحات تکتونیکى توسط صفحة دیگر به زیر مى روند واقع اند. آتشفشان‌هاى واقع در منطقة فرورانش انفجارى ترین نوع هستند. مهمترین نوع این آتشفشان ها استراتوولکانو و آتشفشان مرکب است. نوع دوم، آتشفشان هاى ریفتى مى باشند و در جایى که صفحات از یکدیگر دور مى شوند، رخ مى دهند. این نوع آتشفشان ها با انفجار کمترى همراهند و در کف اقیانوس ها واقع مى شوند. نوع سوم، آتشفشان هاى نقطة داغ (Hot spot)  مى باشند که در مرکز صفحات جایى که پوسته ضعیف بوده و اجازة نفوذ مواد مذاب از درون زمین داده مى شود ایجاد مى شوند. در حدود 80% آتشفشان‌هاى فعال روى زمین در منطقة حلقة آتشین قرار گرفته اند.

 در کشور ما عظیم‌ترین فعالیتهاى آتشفشانى مربوط به دوره ائوسن مى‌باشند که در سه منطقه جغرافیایى، ایران مرکزى (ارومیه – دختر)، البرز و بلوک لوت توسعه دارند. اما از دیدگاه کاربردى آتشفشانهایى فعال شمرده مى‌شوند که در دوران کواترنر فعالیتى را از خود نشان داده باشند. مهمترین این آتشفشانها در ایران خصوصیاتى مانند خروج بخار آب، گازهاى گوگردى را در مرحله گوگردزائى نشان مى‌دهند. البته براى اینکه مشخص گردد که آتشفشانى پتانسیل فعالیت مجدد را نشان مى‌دهد یا نه مطالعات جامعى مورد نیاز است. چنین آتشفشانهائى باید بصورت مداوم تحت بازرسى و کنترل باشند. گروه زمین شناسى مهندسى سازمان زمین‌شناسى کشور، طرح کنترل و مطالعات ادوارى آتشفشانهاى با قابلیت فعالیت را در دستور کار خود قرار داده و مطالعه منظم در مورد فعالیت دماوند در این گروه از مدتى پیش آغاز گردیده است.       

آتشفشان هاى منفرد

بسیارى از افراد فکر مى کنند که آتشفشان ها از یک دودکش مرکزى از یک منطقه نظیر یک کوه بلند فوران مى کنند. اکثریت فعالیت آتشفشان ها نزدیک به مرکز صفحات زمین ساختارى اتفاق مى‌افتد. همچنین بیشتر آتشفشان ها روى مناطق فرورانش قرار گرفته اند و معرف مکان هایى هستند که ماگماها در عمق در اثر ذوب شدن ورقه (slab) لیتوسفر اقیانوسى یا با ذوب لیتوسفر فوقانى یا استنوسفر در حال فرورانش به سمت بالا صعود مى کنند. مجاورت با یک منطقة فرورانش، معرف یک منطقة آتشفشانى است، همین طور احتمال زمین لرزه و خطرهاى همراه با آن، در این ناحیه وجود دارد.

آتشفشان ها توسط نوع ساختمانى که تشکیل مى دهند، رده بندى مى شوند. ساختمان آنها معمولاً منعکس کنندة نوع مواد آتشفشانى است که فوران مى کند و اغلب نوع جایگاه تکتونیکى نیز از روى آن مشخص مى شود. این ویژگى ها تا حد زیادى در تعیین نوع فوران از چنین آتشفشان هایى که در آینده احتمال آن داده مى شود، کمک فراوانى مى کنند.

در آتشفشان هاى «سپرى شکل» ، مواد مذاب بازالتى که نسبتاً از نظر SiO2 فقیر و داراى میزان بالایى از تمرکز آهن و منیزیم هستند، نسبتاً روان بوده و به آزادى و سهولت جارى مى شوند و فاصلة زیادى را از نقطه فوران طى مى کنند. نوع توپوگرافى و منظر آتشفشانى تشکیل شده بسیار مسطح است. به دلیل شباهت این آتشفشان ها به سپر مسطح، به آنها آتشفشان هاى سپرى (Shield volcano) گویند. هرچند مواد مذاب به صورت متناوب روان مى شوند و ممکن است از نظر ضخامت نازک و کمتر از چند متر ضخامت داشته باشند،‌ولى چندین فوران مادة مذاب باعث به وجود آمدن ضخامت گسترده اى مى شود. براى مثال، جزایر هاوایى از نوع آتشفشان سپرى است. مرتفع ترین نقاط این جزایر، ارتفاعى در حدود 5/3 کیلومتر از سطح دریا دارد اگر اندازه گیرى ها دقیق باشد، این ارتفاع بسیار قابل توجه است.

در آتشفشان هاى گنبدى،‌ مواد مذاب آتشفشانى حاوى SiO2 بیشتر و فقیر از آهن و منیزیم نسبت به مواد مذاب بازالتى هستند، همچنین مواد مذاب ویسکوزیتة بالایى دارند و به آسانى در سطح روان نمى‌شوند. این مواد که به صورت خمیرى به سطح راه مى یابند، ساختمانى متراکم ایجاد مى کنند که داراى پهلوهاى با شیب زیاد است و یک گنبد آتشفشانى را تشکیل مى دهند. گدازه‌هاى ضخیم و متحرک با جریان بسیار کم بسرعت انسجام یافته و باعث مسدود شدن راه دودکش و مجرا مى گردند.

هنگامى که ماگما به طرف بالا حرکت مى کند از فشار بر روى آن کاسته مى شود و گازهاى محلول در آن شروع به خارج شدن و فرار از آن مى کنند. بعضى اوقات گازهاى تحت فشار در ماگماى در حال بالا آمدن، به طور ناگهانى و با قدرت زیاد همراه با انفجار از آن خارج مى شود و بخش هایى از ماگماى محلول به صورت بخش هایى با انفجار توأم خواهد بود. این ماگما قبل از رسیدن به سطح زمین انسجام مى یابد. قطعات مواد آتشفشانى که به صورت ناهنجار فوران مى کنند در مجموع مواد آذرآوارى (pyroclastics) نامیده مى شوند. پرقدرت ترین فوران هاى آذر آوارى معمولاً آتشفشانهایى هستند که داراى مواد مذاب غلیظ با ویسکوزیتة بالا مى باشند. در صورت این ویژگى،‌ مواد مذاب قادر به حبس گازها مى‌باشند.

قطعات آذرآوارى در اندازه هاى متفاوت از بسیار بزرگ تا ریز یا به صورت خاکستر مى باشند. آتشفشان نوع ترکیبى داراى فوران هاى متناوب در زمان هاى مختلف مى باشند. بسیارى از این آتشفشان‌ها ممکن است مقدارى مواد آذرآوارى و سپس مقدارى مواد مذاب و سپس مقدارى مواد آوارى و غیره از خود خارج کنند. آتشفشان هایى که بدین صورت و به شکل لایه اى ساخته مى‌شوند، به استراتوولکانو (stratovolcanoes) یا آتشفشان هاى چینه اى موسوم اند، زیرا از بیش از یک نوع ماده ساخته شده اند.

 بیشتر آتشفشان هاى خطرناک در غرب ایالات متحده و همچنین آتشفشان دماوند در نزدیکى تهران و نیز آتشفشان تفتان در نزدیکى شهرستان خاش در استان سیستان و بلوچستان ،‌ از این نوع اند. این آتشفشان ها طبیعت سختى دارند و گاهى اوقات با فوران گاز همراه اند و گاهى این گازها به حدکافى به تله مى افتند که باعث انفجار شده و مواد آذرآوارى به صورت باران سقوط مى کنند.

ویژگى هاى طبیعى آتشفشان

از مهمترین ویژگى هاى محیطى و سیماهاى زمین شناختى بیشتر آتشفشان ها،‌ وجود چشمه هاى آب گرم، آبفشان، دهانه و مخروط آتشفشانى است. چشمه هاى آب گرم از جمله ویژگى هاى هیدرولوژیکى و سیماهاى زمین گرمایى هستند که در بسیارى مناطق آتشفشانى نظیر دماوند و سبلان دیده مى شوند. آب هاى سطحى و زیرزمینى در تماس با سنگ هاى داغ گرم مى شوند و سپس در اثر چرخه به سطح راه مى یابند و چشمه هاى آب گرم را تشکیل مى دهند. چشمه هاى آب گرم منطقة سرعین در استان اردبیل به علت وجود کوه آتشفشان سبلان است. بهره بردارى از ویژگى هاى طبیعى آتشفشانى در بسیارى از مناطق جهان متداول است و مهمترین آن استفاده از انرژى زمین گرمایى جهت گرمایش، تولید برق، آب درمانى، کشاورزى، پرورش آبزیان و توریسم مى باشد.

بلایاى همراه با آتشفشان

آثار اولیه:

مواد مذاب (Lava) :

اکثر مردم که راجع به آتشفشان ها مطالبى شنیده اند، مواد مذاب را به عنوان مهمترین عامل در ایجاد خطر تصور مى کنند. عملاً مواد مذاب جان انسان ها را به مخاطره نمى اندازد. بیشتر مواد مذاب که پیشرفت مى کنند با سرعت بسیار کمى در حدود چند کیلومتر در ساعت یا کمتر پیش مى روند، و در نتیجه مى توان سرعت حرکت انسان را سریع تر از حرکت آن در نظر گرفت. با این حال، مواد مذاب قادر به تخریب و صدمه زدن به املاک و سرزمین هایى که در سر راه آن قرار مى گیرند خواهند بود. درجة حرارت مواد مذاب اغلب بیش از 500 درجه سانتى گراد است و گاهى به 1400 درجه نیز مى‌رسد. مواد قابل احتراق، خانه ها، جنگل ها در چنین دمایى مى سوزند و بعضى مناطق توسط مواد مذاب که در حال انجماد هستند، احاطه مى شوند.

مواد مذاب آتشفشانى نظیر سیالات دیگر هنگام ورود به سطح زمین در جهت سراشیبى حرکت مى‌کنند. یکى از ساده ترین راه هاى نگهدارى ساختمان ها و منازل، بنا نکردن آنها در نزدیکى شیب ها و در مسیر حرکت مواد مذاب آتشفشانى است. به دلایل گوناگون، در طول تاریخ، انسان ساختمان ها و شهرها را در نزدیکى آتشفشان بنا کرده است. اولین دلیل این بوده که انتظار نمى رفت آتشفشان فعالیت مجدد پیدا کند، همچنین خاکى که بر روى سنگ هاى آتشفشانى تشکیل مى گردد ممکن است بسیار آهسته بوجود آید ولى این خاک بسیار حاصلخیز است.

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید

تحقیق در مورد آتشفشان

اختصاصی از فی گوو تحقیق در مورد آتشفشان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحه8

فهرست مطالب

دید کلی

بزرگترین آتشفشان کرهٔ زمین

بزرگترین آتشفشان کشف بشر

نمونه‌ای از فوران‌های مهم دنیا

اهمیت آتشفشان‌شناسی

پیشگیری از خطرات اجتماعی آتشفشان

رابطهٔ آتشفشان‌شناسی با سایر علوم زمینی

نوع هاوایی: نوع استرومبولی:

می‌دانیم که زمین در ابتدا به حالت کره گداخته‌ای بوده‌است که پس از طی میلیون‌ها سال بخش خارجی آن به صورت قشر سختی در آمد. این پوسته به دفعات بر اثر عبور مواد مذاب درونی سوراخ گردید و سنگ‌های آتشفشانی زیادی به سطح آن رسید. این عمل حتی در عصر کنونی نیز ادامه دارد. تمام پدیده‌هایی که با فوران توده‌های مذاب بستگی دارند، پدیده آتشفشانی می‌گویند و علمی را که هدف آن بررسی این پدیده‌هاست با آتشفشان‌شناسی می‌نامند.

وقتی که از فعالیت آتشفشانی صحبت می‌شود در فکر خود فوران‌های بزرگ، سیل‌هایی از گدازه، بهمن‌هایی از سنگ‌های گرم و خاکستر، گازهای سمی و خطرناک و انفجارهای شدید در نظر مجسم می‌نماییم که با مرگ و خرابی همراه است. به قول ریتمن کسی که این حوادث را می‌بیند هرگز نمی‌تواند فراموش کند و این امر به قدرت عظیم طبیعت و ضعف نیروی انسانی مربوط می‌باشد.

دانلود تحقیق در مورد آتشفشان ها

اختصاصی از فی گوو دانلود تحقیق در مورد آتشفشان ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

• آتشفشانهای حاشیه صفحات همگرا

این آتششانها یا درحاشیه قاره‌ها و یا در داخل جزایر و در کنار دراز گودالهای اقیانوسی قرار دارند مانند ژاپن و اندونزی. در محل مرزهای همگرا جایی که صفحات به هم می‌رسند سه حالت ممکن است اتفاق بیافتد.

▪ فرورانش یک صفحه اقیانوسی به زیر صفحه اقیانوسی دیگر :

مثل فرورفتن صفحه اقیانوس آرام به زیرصفحه اقیانوس هند در شمال زلاندنو.

▪ فرورانش صفحه اقیانوسی به زیرصفحه قاره‌ای :

در این حالت به دلیل نازکی و چگالی بیشتر ، لیتوسفر اقیانوسی در امتداد سطح موربی به زیر صفحه قاره‌ای کشیده می‌شود. در محل برخورد ، دراز گودال عمیق اقیانوسها بوجود می‌آید. این قبیل فرورانش با گسترش عظیم آتشفشانهای آندزیتی و ضخامت زیاد لبه صفحه قاره‌ای توام است. این آتشفشانها غالبا انفجاری‌اند و ابتدا ولکانهایی با مخروط مرتفع و قطر قاعده بزرگ (مانند آتشفشان فوجی یاما در ژاپن ) بوجود می‌آورند.

▪ برخورد قاره با قاره (اشتقاق قاره‌ای) :

وقتی دو توده قاره‌ای به سوی هم حرکت می‌کنند، در محل برخورد یک صفحه ممکن است به زیر صفحه مقابل فرو رود ولی هیچگاه تا گوشته ادامه پیدا نمی‌کند. در محل تصادم ، چین خوردگی و گسل خوردگی اتفاق می‌افتد و بنابراین پوسته جمع و جور شده و صفحات لیتوسفر زیاد می‌شود. ارتفاع زیاد کوه هیمالیا را نتیجه برخورد قاره هندوستان با فلات تبت می‌دانند.

------------

این تحقیق 50 صفحه ای در فرمت word ارائه شده است . 

دانلود مقاله آتشفشان

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله آتشفشان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

آتشفشان یک ساختمان زمین شناسی است که به وسیله آن مواد آتشفشانی (به صورت مذاب ، گاز ، قطعات جامد یاهر 3)از درون زمین به سطح آن راه می یابند. انباشتگی این مواد در محل خروج، برجستگی هایی به نام کوه آتشفشان ایجاد می نماید.
آتشفشان یکی از پدیده های طبیعی و دائمی زمین شناسی است که در طول تاریخ زمین شناسی نسبتا بدون تغییر باقی مانده و در ایجاد، تحول و تکامل پوسته و گوشته زمین نقش اساسی داشته و دارد.
تولید مواد آتش فشانی و پدیده های مؤثر در ایجاد آتشفشان از دوره پرکامبرین تا عهد حاضر تغییر چندانی نداشته است و آنچه در این راستا تغییر کرده است، نوع دانسته ها، چگونگی اندیشیدن و نحوه بهره گیری از آنهاست.آتشفشانها پدیده های جهانی هستند و در سایر کرات منظومه شمسی به ویژه سیارات مشابه زمین یک پدیده عادی محسوب می شود و آتشفشان  بی شک در کیهان نیز رخ می دهد.
همچنین پوشش سطحی ماه اغلب با سنگ های آتشفشانی پوشیده شده است و بارزترین ارتفاعات مریخ توسط آتش فشانها ساخته شده است.
فوران های فومرولی در برخی کرات مانند قمر آیو در سیاره مشتری یک پدیده عادی می باشد. زبانه های آتش و لکه های خورشیدی را جدا از ماهیتشان، می توان نوعی فوران آتش فشانی در خورشید تلقی نمود.

شامل 29 صفحه فایل word

دانلود مقاله زلزله و آتشفشان

اختصاصی از فی گوو دانلود مقاله زلزله و آتشفشان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه مترجمان
ایران کشوری است زلزله خیز، زلزله های مختلف قرن اخیر گواه این حق اخیر گواه این است که هیچ نقطه ای از خاک سرزمین مان از این حادثه طبیعی مصون نیست. زلزله مثل گردش زمین، باد و طوفان و یا درخشش خورشید و آمدن باران، پدیده ای کاملاً طبیعی ، انکار ناشدنی اما چاره پذیر است .واقعیت تلخ این است که انسانها را زلزله نمی کشد بلکه خانه های سست بنیاد می کشد.
امروزه با آگاهیها و اطلاعاتی که درباره ساختمان کره زمین وزلزله داریم برای ترسیم نقشه ای مناطق در معرض خطر کافی است، اما با این همه،مردم بازهم در همین مناطق خطرناک ،خانه های سست و غیر مقاوم می سازند .در نتیجه بسیاری از شهرهای ما از جمله کلان شهر تهران با تهدید زلزله های بسیار ویرانگر روبرو هستند.
با امید به روزگاری که در آن بتوانیم زلزله را به موقع پیش بینی کنیم .فعلاً تنها راه نجات این است که خانه یمان را در برابر زمین لزره مقاوم و استوارتر بسیازیم.
منشاء زمین
به نظر دانشمندان زمین حدود 6/4 میلیارد سال پیش تشکیل شده است و از آن زمان سطح زمین بصورت تدریجی طی مراحل مختلف شکل گرفته است . به احتمال زیاد زمین میلیونها سال پس از یک انفجار در فضا ایجاد شده است. این انفجار حجم عظیم و وسیعی از گاز وذرات گرد و غبار ایجاد کرده است. دانشمندان فکر می کنند ذرات به یکدیگر متصل شده و به هم جوش خورده اند، تا توده های عظیمی از مواد مذاب شده ، که بالاخره تبدیل به سیارات امروزی شده اند را ایجاد کنند.
به راحتی می توان تصور کرد که زمین ایجاد شده به طور باور نکردنی داغ بوده ودر سطح آن دریایی از سنگهای مذاب وجود داشته است. حدود 4 میلیارد سال پیش به آرامی شروع به سرد شدن کرد وبه لایه های مختلفی تقسیم شد.
سنگین ترین ماده برای تشکیل هسته یا قسمت مرکزی زمین فرو افتاد اما هنوز به طرز باور نکردنی داغ مانده بود ماده کم چگالی تر ، لایه های اطراف هسته را تشکیل داد. در سطح ،ماده مذاب به اندازه کافی سرد شده تا یک پوسته سنگی که به اعتقاد دانشمندان با آتشفشانهای بسیاری پوشیده شده است را تشکیل دهد.
قاره های اولیه احتمالاً از سنگ تشکیل شده است که این سنگ از آتشفشان به روی سطح جریان پیدا کرده و سرد شده و پوسته ضخیم تری را تشکیل داده است. اقیانوسها ممکن است در لایه های زیرین حین فشرده شدن گازهای فرار فورانهای آتشفشانی ظاهر شوند که متشکل از قطرات ریز فشرده آب می باشند. پس اتمسفر اولیه زمین ، احتمالا ً بوسیله گازهای آتشفشانی تشکیل شده است.
وضع موجود زمین
اگر چه سطح زمین ظاهراً جامد وثابت به نظر می رسد ولی هنوز تغییراتی در حال شکل گیری می باشد. سطح زمین به طور مداوم در حین مراحل مختلف تدریجاً به سمت بالا ساخته می شود یا به سمت پایین شکسته می شود. بیشتر تغییرات مشاهده شده بسیار آرام رخ می دهد ، ولی توسط تجهیزات علمی مخصوص قابل تشیخص می باشد. برای تشکیل یک رشته کوه میلیاردها سال طول می کشد. اما یک فوران شدید آتشفشان یا یک زلزله ویران کننده می تواند سطح زمین را طی چند روز، چند ساعت یا حتی چند دقیقه تغییر بدهد.
ساختار زمین
زمین تقریبا شبیه یک کره می باشد اما اندکی در قطب شمال و قطب جنوب پهن بوده و شامل 3 لایه اصلی پوسته ، جبه وهسته است . هر لایه از انواع مختلف سنگ تشکیل شده است.
حرکت سطحی
پوسته و لایه جامد بالایی گوشته ( جبه ) از یک لایه شناخته شده به نام لیتوسفر تشکیل شده است .2 نوع لیتوسفر وجود دارد: لیتوسفر اقیانوسی که پوسته اقیانوسی داردو در هر حدود km 6 ( 4 مایل ) در سطح خود ضخامت دارد.
این پوسته بیشتر به وسیله دریا پوشیده شده است .نوع دیگر لیتوسفر قاره ای است که پوسته قاره ای دارد و بین 35 تا km70 (22 تا44 ماییل ) در سطح ضخامت دارد. بیشتر قسمتهای آن مرتفع تر از آن می باشد که با آب پوشیده شود پس سرزمینها و خشکی ها را ایجاد کرده است.

صفحات زمین
اگر چه تصور می شود زمین یک سطح پیوسته دارد ولی این سطح درچندین قسمت شکسته شده شده که مانند یک راه موئی قطعات را به صورتی که با یکدیگر متناسب و فیکس باشند می برد. این قطعات هرکدام یک صفحه نامیده می شوند و بطور مداوم و بسیار آرام درکنار هم خلاف جهت یکدیگر درحرکت می باشند یک صحفه می تواند از لیتوسفر اقیانوسی یا قاره ای یا هردونوع تشکیل شده باشد. لبه های صفحه ها مرزهای صحفه ای یا حاشیه های صفحه ای نامیده می شوند و در همین نواحی است که هه زلزله ها رخ می دهد و بیشتر آتشفشانها یافت می شوند.
حرکات صفحات
صفحات زمین به طور مستمر در مسیرها وجهات مختلف در حرکت می باشند . اگر چه این حرکت بسیار کند انجام می شود .صفحات بطور متوسط cm5 (2 اینچ) در سال حرکت می کنند که تقریبا برابر میزان رشد ناخن می باشد. به دلیل اینکه همه صفحات به هم متصل هستند، حرکت هر یک از صفحات یک تاثیر برخوردی دارد که حرکت تدریجی همه صفحات اطراف خود را ایجاد می کنند.علائم مسیرهای مختلف حرکات صفحه ای در مرزهای صفحات در مرزهای صفحات اطراف خود را ایجاد می کند .علائم مسیرهای مختلف حرکات صفحه ای در مرزهای صفحات قابل دیدن است دانشمندان مطئمن نیستند چه چیزی موجب حرکت آنها می شود. مراحل برخورد ممکن است هیچ تئوری هایی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه یک نوع حرکت صفحه ای ممکن است یک حرکت دهنده ابتدایی باشد که بطور مداوم حرکات صفحات را نمایان می کند
جابه جائی قاره ها
دانشمندان معقدند از زمانی که اولین پوسته زمین شکل گرفت، حرکات صفحه ای از لحاظ موقعیت ، شکل واندازه قاره ها و اقیانوس ها تغییر کرده اند .دانشمندان این مراحل را تکتونیک صفحه ای می نامند. آنها ایده شان را روی شواهد گوناگون پایه ریزی کرده اند.به عنوان مثال، اشکال چندین قاره امروزی مثل آمریکایی جنوبی وافریقا به نظر می آید که زمانی به هم متصل بوده اند همچنین دانشمندان شباهتهایی در انواع سنگها و سن رشته کوههای قدیمی یافت شده و در دو قاره را کشف کرده اند.
حرکات در مرزهای صفحه ای
مسیری که صفحات زمین حرکت می کنند تعیین می کند که در هر مرز چه چیز پیدا شود. بعضی از صفحات از هم دور می شوند وتعدادی دیگر درکنار هم می لغزند.
حرکت صفحات دور شونده
مناطقی که درآن دو صفحه از هم دور می شوند درمکانهای اصلی کف اقیانوسها یافت می شوند .صفحات دور شونده ،بوسیله رشته کوههای متشکل از سنگهای آتشفشانی مشخص می شوند .آتشفشانها شیب دار ی یا مخروطی شکل نیستند بلکه خط الرأسهای ( ستیغ ها) پیوسته طولانی همراه با شیبهای آرام دارند.
ستیغ های که بوسیله یک شکاف که مرز بین دو صفحه را نشان می دهد از هم جدا می شوند . شکاف به سمت بالا حین بالا آمدن ماگما از استنوسفر باز می شود .هنگامی که ماگما به سطح می رسد سرد می شود وروی لبه های صفحات تشکیل دهنده کف جدید اقیانوس منجمد می شود. همچنین ماگما صفحات را درجهت دور شدن از هم می کشاند.
این مرحله به عنوان گسترش کف اقیانوس شناخته می شود . این گسترش به طور مدوام تا زمانیکه باز شدگی ادامه دارد بطورپایان ناپذیری انجام می شود.ومکانی که این اتفاق در آن می افتد ، به عنوان خط الرأس گسترش دهنده شناخته می شود.
صفحات متحرک به سمت یکدیگر
انواع مختلفی از مرزها هنگام حرکت دو صفحه به سمت یکدیگر وجود دارد وچیزی که در مرز آنها رخ می دهد بستگی به نوع صفحات نزدیک شونده دارد.
در یک مرز صفحه ای بین لیتوسفر اقیانوسی وقاره ای صفحه اقیانوسی به زیر صفحه دیگر قاره ای رفته ویک گودال در سطح ایجاد می شوند . همان طور که صفحه بیشتر به درون گوشته فرو می رود شروع به ذوب شدن می کند. در این مرزها کوهها روی صفحه رویی همانند پوسته فشرده شده ، شکل می گیرند. برخی از کوهها آتشفشانی هستند که در حین بالا آمدن ماگما از لیتوسفر تشکیل شده اند.
صفحه های اقیانوسی
گودال های عمیق در مرزها جائی که دو صفحه اقیانوسی به سمت هم حرکت می کنند، شکل می گیرند . یکی ار صفحات با فشار زیر دیگری می رود واین صفحه حین رفتن به درون گوشته ذوب می شود .یک خط از آتشفشان روی صفحه رویی نزدیک مرز ، همانطور که ماگما از گودال داخل لیتوسفر بالا می آید، تشکیل می شود.
صفحه های قاره ای
در نواحی که دو صفحه لیتوسفرقاره ای از سربه هم متصل هستند رشته کوه های بلندی شکل می گیرند. در مرز ، پوسته قاره ای روی هر دو صفحه فشرده می شود، ترک بر می دارد وبا فشار صفحات چروکیده می شود
همان طور که صفحات حرکت خود را به سمت یکدیگر ادامه می دهند، رشته کوه ها به دلیل اینکه تمام منطقه دچار بالا آمدگی می شود، بلند تر می شود.
سرخوردگی صفحات
تمام صفحه ها ازهم دور نمی شوند و یا به هم نزدیک نمی شوند، بلکه بعضی از صفحه ها در خلاف جهت یا به جهت یکسان ولی با سرعتهای متفاوت در کنار هم سر می خورند.در این نوع مرز صفحه ای که ممکن است روی زمین ( خشکی ) یا زیر آب باشد هیچ لیتوسفر جدیدی ساخته یا تخریب نمی شود.
گودال های اقیانوسی
گودال هایی که در مرزها ایجاد می شوند عمیق ترین مکانهای یافت شده روی سطح زمین می باشند .گودال ها ماریانا در اقیانوس آرام ، بطور یقین ترین گودال می باشند که 10961 متر زیر سطح دریا عمق دارد واین عدد بزرگتر از ارتفاع قله اورست ، بلندترین قله جهان با ارتفاع 88متر بالاتر از سطح دریا، است.
علت بروز زلزله چیست ؟
زلزله زمانی اتفاق می افتد که سنگهای ناحیه ای از پوسته جامد زمین مقاومت خود را در مقابل خود را در مقابل نیروهائی که از داخل زمین به آنها وارد می شود از دست داده و بطور ناگهانی شکسته شوند وشکستگی توام با جابجائی سنگها را گسل نامیده وتکانهای ناشی از آنرا زمین لرزه می گویند .
بنابراین امروزه مهمترین علت زلزله را نیروهائی می دانند که از درون زمین منشا گرفته و پس از تجمع باعث شکسته شدن ناگهانی لایه های سنگی می شوند و در نتیجه حرکت لایه ها در محل گسل باعث لزره می شود.
البته علل دیگری در بروز این حادثه وجوددارند از قبیل لغزش لایه های زمین ، ریزش غارها ،ریزش بهمن انفجار گلوهای توپ ،انفجار مین که می توانند در ابعاد محدودی ایجاد زمین لرزه نمایند.
بطور کلی عوامل که ایجاد زلزله می کنند بر سه گونه اند و برحسب اینکه کدامیک از این سه عامل موجب زلزله شده باشند زلزله را بدان اسم می نامند این سه گونه زلزله به قرار زیر است:
1- زلزله رمبشی ( سقوطی ) این زلزله مربوط به شکستگی وفرو ریختن حفره ها و غارهایی است که در توده های بزرگ سنگهای آهگی بر اثر انحلال آهک در آبهای نافذ ایجاد می شوند. گاهی اوقات بر اثر انحلال گچ ونمک در زمینهای که از مارنهای گچی بوجود آمده اند تولید می شوند. ( به سنگ آهنگی که بیش از 35% مواد رسی داشته باشد مارن گفته می شود ) وسعت تاثیر این گونه زلزله ها خیلی کم است . وعمق کانونشان نیز کم می باشد اما برعکس خرابیها و خسارتهای ناشی از آنها خیلی زیاد می باشد.
2- زلزله های آتشفشانی : زلزله ممکن است بر اثر انفجار ویا خروج گازهای متراکم در مجاور کوههای آتشفشان ایجاد شود. این زلزله ها همیشه پیش از آتشفشان ویا همزمان با آن وقوع می یابند و نسبتاً شدید می باشند. زلزله های آتشفشانی اغلب مخرب و ویران کننده اند منطقه تاثیر آنها زیاد وسیع نیست و عمق کانون آنها نیز کم است .
3- زلزله های زمین ساختی : زمینهایی که زیاد در معرض زلزله می باشند آنهایی هستند که در زیر انها طبقات زمین در حال حرکت و جنبشند. هر تغییر ناگهانی درسرعت این طبقات متحرک تولید لرزشی در زمین می ند به این لزله ها که مربوط به جنبش های زمین ساختی زمین است زلرله های زمین ساختی می گویند. تعداد آنها خیلی بیشتر از دو نوع دیگر زلزله است و اغلب بسیار شدید وتولید خرابیهای زیاد می کند برای زلزله های زمین ساختی دو علت متمایز از هم می توان ذکر کرده
الف- حرکتهای تعادلی: برخی از زلزلهای امروزه در مناطقی ایجاد می شوند که با حرکتی خیلی آرام به طور قائم بالا یا پایئن می روند این حرکت قائم به واسطه واکنش حرکتی است که برای برقراری وضع تعادل بوجود می آید.
قاره های بزرگ بر روی محیط سیال خمیری شکلی شناورند و ریشه آنها بیشتر در این محیط فرود می رود. تعادلی برقرار می باشد هرگاه وزن قاره بواسطه عمل فرسایش تغییر کند این تعادل بهم می خورد وموجب بالا آمدن ویا پایین رفتن آن می شود . بهترین نمونه برقرار شدن وضع تعادل را امروزه در کرانه های دریای بالتیک وکانادا می توان مشاهده کرد. این نواحی بر اثر از بین رفتن یخهای یخچالهای اوایل دوران چهارم زمین شناسی که ضخامت آنها به چندین صدمتر می رسیده است سبک گردیده و در نتیجه از آب خارج شده اند وهنوز هم این عمل خارج شدن ادامه دارد . زلزله های کرانه های کانادا و کرانه های دریای بالتیک ناشی از این امر است.
به این نوع زلزله ها زلزله های قائم گفته می شود.
ارتعاشات شدید زمین لرزه سال 1906 سانفرانسیسکو حدود 40 ثانیه به درازا کشید اگر چه اغلب جابه جایی در طول شکستگیها در همین زمان کم اتقاق افتاد، ولی تا بر قراری تعادل در سنگها پس از زمین لرزه اصلی معمولاً با تولید زمین لرزه های کوچکتری به نام پس لرزه ها همراه است با اینکه پس لرزه ها بسیار ضعیف تر از لرزه اصلی هستند اما گاهی سبب خرابیهای عمده در بناهای سست می شوند . ضمناً به زمین لرزه های اصلی اتفاق می افتند. پیش لرزه foeshock می گویند.شناخت این پیش لرزه ها در پیشگویی زمین لرزه های بزرگ و قریب الوقوع اهمیت دارد.
ب- جنبشهای کوهزایی : طبقات تدریجی فشار، کم کم وخیلی به آهستگی تغییر مکان پیدا می کنند این تغییر مکانهای تدریجی موجب جا به جا شدن طبقات رسوبی می گردند وتولید چین خوردگیها و گسلها را می کنند. در بعضی نواحی طبقات رسوبی برحسب جنس سنگهایی که ازآن تشکیل گردیده اند تحت تاثیر فشارهای کوهزایی ، چین خوردگی حاصل می کنند . در بعضی از نواحی دیگر طبقات مزبور تاب تحمل فشارهای کوهزایی را نمی آورند و در نتیجه در آنها به جای چین خوردگی ،شکستگی ایجاد می گردد در محل این شکستگی ها حرکتهایی همراه با لرزشهایی نسبتاً شدید هستند به این حرکتها کوهزایی می گویند منطقه تاثیر لرزهای ناشی از این حرکتها که به لرزهای کوهزایی موسوند متغیر است و کانون انها نیز در اعماق مختلف قرار گرفته است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   60 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید