ساختار کلی نظام آموزش
• آموزش رسمی پیش دانشگاهی
• آموزش پایه
• آموزش پیش دبستانی
• آموزش ابتدایی
• آموزش متوسطه
• آموزش عالی
• آموزش بزرگسالان
• آموزش استثنایی
• آموزش معلمان
• آموزش ضمن خدمت
• آموزش غیر رسمی
آموزش رسمی پیش دانشگاهی
از آن‌جایی که اصل اساسی درساختار آموزشی کشور سوئد بر فراهم آوردن امکانات آموزشی برای کلیه شهروندان سوئدی بدون توجه به پیشینه قومی واجتماعی و تابعیت فردی آنان استوار میباشد، از این روی کلیه مدارسی که از قوانین آموزشی پایه تبعیت می‌نمایند (مدارس ابتدایی و مقدماتی و تکمیلی متوسطه) به صورت فراگیر طراحی شده‌اند تا کلیه نسل جوان را تحت پوشش قرار دهند.
علاوه برمواد درسی، کتب آموزشی مدارس ابتدایی ومقدماتی و تکمیلی متوسطه مراکز آموزشی سراسر کشور یکسان است. قوانین کشوری خاصی نیز در خصوص ساختار آموزشی کشور در قوانین آموزشی کشور توسط مجلس ملی به تصویب رسیده است. تحصیلات ویژه بزرگسالان نیز درکشور سوئد از سابقه تاریخی طولانی برخوردار بوده وگزینه های گوناگونی درسراسر کشور جهت ادامه تحصیلات وجود دارد. تحصیلات ویژه بزرگسالان به صورت یکسان با آنچه در مدارس، از ابتدایی تا متوسطه، ارائه می‌گردد، بخشی از ساختار مدارس عمومی محسوب می‌گردد. این امتیاز خود به هر فرد این امکان را میدهد که به تکمیل تحصیلات خود تا مقطع متوسطه مبادرت نموده و مجددا به ساختار رسمی مدارک آموزشی بپیوندد . بنابراین آموزش در سوئد از نظر ساختاری به صورت دوره‌های آموزشی یکسان از سطح ابتدایی تا آموزش متوسطه وآموزش بزرگسالان برای کلیه شهروندان سوئدی فراهم میباشد. علاوه براین طرحهای مالی گوناگونی نیز اتخاذ گردیده که به دانش آموزان ودانشجویان اجازه میدهد تا درطول سنوات آموزشی خود (آموزش متوسطه و آموزش بزرگسالان) و همچنین تحصیلات عالی منابع مالی مورد نیاز خود را فراهم نمایند.
آمار تحصیلی تعداد دانش‌آموزان و مدارس
طبق آخرین آمار بدست آمده تعداد 305300 دانش‌آموز سوئدی در مراکز تکمیلی آموزش متوسطه آموزش می‌بینند.گفتنی است از %7/4 از این تعداد (14300) درمراکز تکمیلی متوسطه مستقل(خصوصی) ثبت‌نام به عمل می‌آید.سهم مذکور طی سالهای اخیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته و این در حالی‌است که طی سال 1996 تنها از %8/1 دانش‌آموزان در مدارس مستقل ثبت‌نام به عمل می‌آمد.
طبق آخرین آمار بدست آمده طی سال 1996 تعداد 654 مدرسه فعالیت داشته که %15 از این مدارس، مستقل بوده و توسط نهادها و مؤسسات خصوصی اداره شده و 5 در صد نیز توسط شوراهای استانی اداره می‌گردند. طبق آمار مذکور میانگین دانش‌آموزان هر مدرسه به 467 دانش‌آموز بالغ می‌گردد.
تعداد دانش‌آموزان مقاطع آموزش پیش دانشگاهی(15 اکتبر 2000)
برنامه تعداد برنامه تعداد
برنامه‌های هنری……………. . .
برنامه تجارت و مدیریت………. . .
برنامه‌های تفریحی……………
برنامه ساختمان ……. .
برنامه مهندسی الکتریک………. .
برنامه انرژی…………………
برنامه غذا…………………. . .
برنامه صنایع دستی…………. . .
برنامه بهداشتی………………
برنامه هتل‌داری، رستوران و تغذیه 600/14
100/12
100/12
000/7
006/12
000/2
500/1
200/4
800/9
700/13 برنامه صنایع…………………. . .
برنامه رسانه‌ها………………….
برنامه بهره‌برداری منابع طبیعی……
برنامه علوم طبیعی……………. . .
برنامه علوم اجتماعی…………….
برنامه فنی…………………….
برنامه مهندسی خودرو…………. . .
برنامه‌های شخصی……………. . .
برنامه‌های آموزشی……………. . .
سایر برنامه‌ها…………………. . 800/4
300/12
600/6
100/51
400/72
900/6
200/10
400/21
800/24
000/2305
کل 300/305
طبق آخرین آمار بدست آمده تقریباً کلیه آندسته از دانش‌آموزانی که به اتمام مدارس پایه در بهار 2000 نائل آمده‌اند(95 درصد) در اکتبر همان سال به مراکز تکمیلی آموزش متوسطه وارد شده‌اند.
طبق آخرین آمار بدست آمده طی سال 97-96 همچنین حدود سه چهارم دانش‌آموزانی که وارد مراکز تکمیلی متوسطه شدند، (73 درصد) چهارسال بعد این دوره را به پایان رساندند و این در حالی‌است که حدود 38 درصد از دانش‌آموزانی که در بهار سال 97 به اتمام مقطع تکمیلی متوسطه نائل آمده‌اند به تحصیل در مراکز آموزش عالی طی سال بعد تحصیلی مبادرت نموده‌اند که در مقایسه با آمار 10 سال گذشته، که رقم تخمینی 20 درصد را نشان میدهد از افزایش چشمگیری برخوردار بوده است.
دوره‌ها، رشته‌ها و تعداد ساعات آموزشی
کلیه دوره‌های آموزشی از برنامه درسی خاصی برخوردار می‌باشند. برنامه‌های درسی ملی توسط«آژانس ملی آموزش» تعیین می‌گرددو این درحالیست که تدوینگران برنامه‌های آموزش محلی رؤسای مدارس می‌باشند.«قوانین آموزشی» کشور نیز شامل جدول واحدهای آموزشی میباشد که تعداد واحدهای آموزش تکمیلی متوسطه و چگونگی تقسیم‌بندی این واحدها در هسته‌های موضوعی و موضوعات خاص آموزشی در آن ارائه گردیده است.
جدول واحدهای آموزشی
هسته‌های موضوعی واحدهای مقطع تکمیلی متوسطه
زبان سوئدی / زبان سوئدی به عنوان زبان دوم و ریاضیات
زبان انگلیسی
علوم اجتماعی
علوم
علوم مذهبی
علوم هنری
تربیت بدنی و بهداشت
واحدهای اختیاری انفرادی 200
100
100
100
50
50
50
300
جمع کل واحدهای آموزشی 2500
واحدهای مقطع تکمیلی آموزش متوسطه دامنه و فعالیت مورد نظر دوره‌های آموزشی را در بر می‌گیرند دوره‌های آموزش مقطع تکمیلی متوسطه با گذراندن تعداد واحدهای درسی لازم به اتمام می‌رسند. دوره معمول آموزش مذکور مدت زمان3 سال به طول انجامیده و این درحالی‌است که در نظام ترمی –واحدی، دانش‌آموزان قادر به گذراندن دوره آموزش درکمتر یا بیشتر از3 سال می‌باشند
ساعات آموزشی
از سال2000 دانش‌آموزان دروس هنر، علوم طبیعی و علوم اجتماعی از حق برخورداری از حداقل 2180 ساعت آموزش60 دقیقه‌ای و دانش‌آموزان دروس فنی و حرفه‌ای نیز از حق برخورداری از حداقل 2400 ساعت آموزش60 دقیقه‌ای برخوردار می‌باشند.
زبان سوئدی به عنوان زبان دوم و زبان مادری
زبان سوئدی به عنوان زبان دوم در کلیه مقاطع به عنوان یک موضوع تخصصی آموزشی به دانش‌آموزان ارائه می‌گردد. دانش‌آموزان مهاجر از حق انتخاب زبان سوئدی به عنوان زبان دوم به عنوان واحد درس عمومی برخوردار می‌باشند.گفتنی است آن دسته از مهاجرینی که علاقمند مطالعه زبان سوئدی به عنوان هسته موضوعی باشند می‌توانند به مطالعه زبان در قالبهای آموزش شخصی و تکمیلی مبادرت نمایند.آشنایی اولیه دانش‌آموزان و برخورداری از دانش قبلی آنان با این زبان در مدارس پایه میباشد. آندسته از دانش‌آموزانی نیز که اخیراً وارد سوئد شده و از دانش پایه در زبان سوئدی برخوردار نمی‌باشند از سن 16 سالگی از حق استفاده از آموزش زبان سوئدی ویژه افراد مهاجر برخوردار می‌گردند.
هدف از آموزش زبان سوئدی به عنوان زبان مادری قادر ساختن کودکان سوئدی به حفظ و کاربرد از زبان مادری خود و فراهم نمودن فرصت دوزبانگی و آشنایی غیر بومی با زمینه‌های فرهنگی کشور به عنوان زبان دوم میباشد. برخورداری ازحق آموزش زبان مادری( زبان سوئدی) درمدارس کشور سوئد به 7 سال اولیه آموزش محدود می‌گردد.
مقطع آموزش پایه
تاریخچه
در سال 1842 همزمان با حکمرانی کارل چهاردهم مدارس ابتدائی درکشور سوئد احداث گردید.
در مورخه 18 ژوئن همان سال، فرمان حکومتی مبنی براحداث مدارس پیش دبستانی توسط کلیساها صادرگردید. مدارس ابتدائی برای مدت زمان مدیدی مختص خانواده‌های کم در‌آمد می‌بود که هیچ راهی به آموزش عالی نداشتند.گفتنی است که عمده مدارس مذکور در قالب مدارس دولتی دستور زبان احداث گردید.در بدو تاسیس، دوره‌های آموزش ابتدائی به صورت مختلط برگزار شده و مدارس گرامر و مراکز مقدماتی متوسطه مختص دانش‌آموزان پسر بوده و دانش‌آموزان دختر روانه مدارس جداگانه‌ای می‌گردیدند. این درحالی بود که مدارس مقدماتی متوسطه از آغاز قرن20 آغاز به فعالیت نمود. اگر چه در آن زمان مدارس دخترانه زیادی وجود داشت اما با این وجود، مدارس دخترانه با سیستم 9 ساله آموزشی از میان برداشته شد.در سال 1962 ، مقطع آموزش پایه با آموزش 11 ساله (ترکیبی از دوره ابتدائی 7 ساله و دوره مقدماتی 4 ساله) سازماندهی گردید. در همان اثناء نخستین برنامه پیشرفته آموزشی مدارس طراحی گردید. برنامه‌های آموزشی نیز طی سالهای1969 و1980 و 1994 تغییر یافت.
مطابق جدیدترین قوانین آموزشی کشور، کلیه کودکان و نوجوانان سوئدی می‌بایستی به طور یکسان و بدون توجه به جنسیت ،محل سکونت و شرایط اقتصادی و اجتماعی از سیستم آموزشی یکسان برخوردار گردند. در اول ژانویه 1998، نوع جدیدی از آموزش پیش دبستانی به ساختار سیستم آموزشی کشور اضافه گردید. مقطع مذکور جانشین فعالیتهای ویژه آموزشی مختص کودکان رده سنی 6 سال که در چارچوب آموزش پیش دبستانی به آنان ارائه می‌گردید شد. هدف از اعمال چنین اصلاحاتی مراقبت از کودکان سوئدی بود. مطابق چنین اصلاحاتی ، شهرداری‌های کشور ملزم به احداث مراکز آموزش پیش دبستانی برای کلیه کودکان رده سنی6 سال می‌باشند و این در حالی‌است که حضور در کلاس‌ها اختیاری است.از حدود 8 درصد از افراد رده سنی6 سال در مدارس پایه و از مابقی در مدارس پیش دبستانی ثبت نام به عمل می‌آید.
چارچوبهای قانونی
سیستم ملی آموزشی کشور سوئد تحت قوانین آموزشی مصوب مجلس ملی سوئد (ریکسدک) اداره می‌گردد. از سال 1995، برنامه درسی مشترکی برای سیستم آموزشی پایه کشور اتخاذ گردیده است. از اول آگوست 1998، برنامه آموزشی مشترک با اعمال تعدیلات مختصری، برای مدارس پایه و مراکز آموزش پیش دبستانی طراحی گردید . در سال 1999 دولت سوئد به بازنگری قوانین آموزشی کشور توسط کمیته پارلمانی مبادرت نمود. بازبینی برنامه‌های آموزشی به کمیته مذکور تفویض گردیده و کمیته نیز به ارائه گزارش کار خود در اکتبر 2001 به وزارت آموزش ملی مبادرت نمود.
ساختار آموزش پایه
شهرداری‌های مناطق مختلف کشور موظف به برگزاری کلاس‌های پیش دبستانی برای کلیه کودکان سوئدی رده سنی 6 سال می‌باشند.با وجودیکه فعالیتهای آموزشی پیش دبستانی اختیاری است، با این حال اکثریت قریب به اتفاق کودکان رده سنی شش سال سوئدی در این کلاس‌ها حضور می‌یابند. مطابق قوانین آموزشی کشور سوئد گذراندن دوره آموزشی 9 ساله برای کلیه کودکان رده‌های سنی 7 تا 16 سال اجباری است. قوانین مذکور هم چنین به بهره مندی کودکان و نوجوانان سوئدی از سیستم مدارس ملی تأکید دارد. آغاز سنوات آموزشی کودکان سوئدی متغیر بوده اما به‌طورکلی از سن 6 سالگی آغاز می‌گردد.
این در حالی‌است که می‌توان حضور در آموزش پایه را تا سن 8 سالگی به تعویق انداخت.حضور در آموزش پایه 9 ساله بدون احتساب سن آغازین مدرسه رفتن کودک، الزامی است.
گفتنی است طی سال تحصیلی 98-97 این فرصت درکلیه شهرها فراهم آمد. طی سال تحصیلی 92-93 در70% از شهرها فرصت بهره مندی کودکان رده سنی 6 سال از حضور درمدارس پایه فراهم آمد.در اکتبر1993، 5.3 % از دانش آموزان مدرسه ای6 ساله یا کوچکتر بودند . دولت نیز درقالب کمیسیون ویژه‌ای به تحقیق درخصوص نتایج افزایش سنوات تحصیلی مدارس پایه به مدت زمان10سال مبادرت نموده است. گزارش نهایی کمیسیون درجهت بازنگری به آژانس های ملی و منطقه‌ای ارسال می‌گردد. مدارس ابتدایی سوئد نخستین بار در سال1824 معرفی گردید. در سال1962مجلس ملی سوئد دوره9ساله مدارس پایه فراگیر را تصویب نمود. در سال تحصیلی1973- 1972 این ظرح به طور کامل به مرحله اجرا در آمد. درحال حاضر این طرح بر اساس قوانین تحصیلی مصوب سال 1985به فعالیت خود ادامه داده و طی سالهای1994- 1991 نیز اصلاحاتی در آن اعمال گردید.سیستم آموزش پایه بر آموزش پایه GRUNDSKOLAN ، آموزش پایه SAMI ویژه کودکان سامی زبان ، مدارس استثنایی ویژه کودکان مواجه با معلولیتهای خاص و مدارس پایه ویژه کودکان مواجه با عقب ماندگی ذهنی تقسیم می‌گردد.
کل دوره آموزش پایه بصورت آموزش مختلط و رایگان ارائه شده و هر سال تحصیلی از2 ترم تحصیلی(40 هفته معادل 178روز تحصیلی و12روز تعطیل) متشکل می‌گردد.ترم تحصیلی پاییز از پایان آگوست تا پایان دسامبر وترم تحصیلی بهار نیز از ابتدای ژانویه تا ابتدای ژوئن بطول می‌انجامد.حضور در مدارس پایه برای حداکثر190روز در سال و8 ساعت در روز اجباری است و این درحالیست که درشرایط خاص،دانش آموزان از گذراندن برخی آموزشهای پایه معاف می‌گردند. به عنوان مثال دانش آموزانی که از مذاهب دیگری برخوردار می‌باشند می‌بایستی به مطالعه دروس مذهبی مربوطه مبادرت نمایند.
مطابق قوانین اول ژانویه سال 2002، آندسته از کودکانی که تحت عنوان پناهنده یا به دلایل مشابه درکشور سوئد اقامت دارند نیز مشمول قوانین آموزش پایه ( اجباری )می‌گردند. مطابق چنین قوانین کودکان مذکور نیزمی‌بایستی از فعالیتهای پیش دبستانی،امکانات مراقبتی کودکان و آموزش در نظام آموزشی عمومی برخوردار گردند. نرخ جمعیتی مدارس پایه متغیر میباشد، به نحوی که 3 /1 درصد مدارس تحت نظارت شهرداریها و 3 /2 درصد مدارس خصوصی از کمتر از100 دانش‌آموز برخوردار می‌باشند.
شرایط پذیرش تحصیلی
طبق قوانین آموزشی کشور سوئد امکان حضور در مدارس پایه برای کلیه کودکان مقیم کشور فراهم آمده است. قوانین مذکور با قوانین آموزشی ویژه کودکان رده‌های سنی16-7 سال جهت برخورداری از تحصیل در مدارس دولتی همسو میباشد. دوره آموزشی مدارس پایه در انتهای فصل بهارهنگامی که افراد به رده سنی16 سال و چنانچه در کلاس پیش دبستانی حاضر شده باشد به رده سنی 17 سال می‌رسند، به انتها می‌رسد. تا قبل از سال 1991 سن آموزش جهت ورود به مدارس پایه رده سنی 7 سال می‌بود و این در حالی‌است که در پی تصمیم سال 1991 مجلس ملی سوئد (ریکسدگ) والدینی که مایل باشند می‌توانند به ثبت نام کودکان خود1 سال زودتر از موعد مقررمبادرت نمایند. شهرداریها موظف به تحت پوشش قرار دادن کلیه کودکان سوئدی رده سنی6 سال در مدارس پایه کشور می‌باشند.گفتنی است که تحت شرایط خاصی می‌توان حضور کودکان در مدارس پایه را تا سن 8 سالگی به تعویق انداخت. از کودکان سوئدی معمولا در نزدیکترین مدارس به محل زتدگی آنان ثبت نام به عمل می‌آید.
این در حالی‌است که والدین ممکن است به ثبت نام کودکان در مدارس دیگر اعم از مدارس شهرداری یا خصوصی مبادرت نمایند. شهرداری‌های محلی نیز به تقبل هزینه تحصیلی دانش‌آموزان بدون توجه به نوع مدارس انتخابی والدین مبادرت می‌نمایند.چگونگی اتخاذ این تصمیمات درشهرداری‌ها متفاوت بوده و میزان قدرت انتخاب والدین به شهرداری محل سکونت آنان بستگی دارد.در برخی از شهرداریها نیز والدین به انتخاب مدارس قبل از مبادرت کودکان به تحصیل اقدام می‌نمایند.
در سایر شهرداریها، کودکان ابتدا توسط شهرداری به مدارس منتقل شده و سپس والدین از حق انتخاب سایر مدارس برخوردارمی‌گردند.کودکان سوئدی با والدین شاغل از حق مراقبت ویژه از کودکان مدارس پایه برخوردار می‌باشند.
متدهای آموزشی
در مقطع آموزش پایه، مدارس پایه از امکان اتخاذ تصمیماتی درخصوص نحوه اداره مدارس،تدوین دروس، ابعاد کلاس‌های آموزشی و تعداد دانش‌آموزان و … از آزادی عمل برخوردار می‌باشند. مطابق قوانین آموزشی کشور سوئد، ایده و نظرات دانش‌آموزان نیز در تنظیم دروس آموزشی لحاظ گردیده و با بالاتر رفتن سنوات آموزشی مسئولیت‌های بیشتری به دانش‌آموزان واگذار می‌گردد. ارزیابی‌های ملی نشان میدهد که شیوه تدریس درمدارس سوئد بخصوص طی سالهای پایانی آموزش، نسبت به رده سنی دانش‌آموزان متفاوت میباشد. به عبارت دیگر برنامه‌های درسی بر طبق متد پژوهشی ارائه شده و تدریس موضوعی و میان موضوعی دروس آموزشی رواج یافته است. ساختار برنامه‌های درسی ثابت بوده و این درحالی است که اهداف و خطوط کلی آن تغییر یافته است.
ارزیابی تحصیلی
در طول مدت تحصیل دانش‌آموزان درمدارس پایه، روسای مدارس می‌بایستی مداوما دانش‌آموزان و والدین آنان را در جریان پیشرفت تحصیلی کودکان قرار دهند. شکل اصلی ارتباط میان اولیاء و مربیان به صورت مشاوره‌های شفاهی درخصوص پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان درمدارس و تلاش درجهت افزایش دانش و مهارت دانش‌آموزان میباشد.این گونه مشاورات همچنین در صورت درخواست والدین به صورت مشاورات کتبی نیز صورت می‌گیرد.از سوی دیگر، معلمین پیوسته به ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان از طریق برگزاری امتحانات پیاپی مبادرت می‌نمایند. از ترم تحصیلی پاییز 1995،سیستم نمره‌‌ای جایگزین سیستم نمره‌گذاری نسبی سابق گردید.گفتنی است که سیستم مذکور بر اساس سیستم نمرات سه تایی محاسبه می‌گردد. حضور در آزمون دروس مذکور طی سال 9 آموزش اجباری است. آزمون‌های ملی زبان سوئدی، انگلیسی و ریاضیات در سال 5 آموزش و همزمان با ارائه نز تحقیقاتی برگزار می‌گردد. طی سالهای اولیه آموزش، آزمون‌های گزینشی ویژه زبان سوئدی و ریاضیات به صورت اختیاری برگزار می‌گردد.
ارتقاء تحصیلی
ارتقاء تحصیلی دانش‌آموزان به رده‌های بالاتر آموزشی به طور خودکار صورت می‌گیرد.با این حال امکان تکرار مجدد یک سال تحصیلی برای دانش‌آموزان وجود دارد. به عبارت دیگر پس از مشاوره با والدین، مدیران مدارس به تصمیم‌گیری درخصوص ارتقاء یا عدم ارتقاء تحصیلی دانش‌آموزان به کلاس‌های بالاتر مبادرت می‌نمایند. مدیران مدارس نیز ممکن است که در طول سال تحصیلی به انتقال دانش‌آموزان به کلاس‌های بالاتر مبادرت نمایند.لازم به ذکر است که ارتقاء تحصیلی منحصرا در صورت توانایی دانش‌آموزان در سازگاری با کلاس‌های بالاتر و رضایت والدین با اجرای آن میسرمی‌باشد.
اعطاء مدارک آموزشی
گواهینامه اتمام دوره آموزشی پایه پس از پایان دوره آموزش پایه به دانش‌آموزان اعطا می‌گردد.
مدرک پایان دوره آموزش پایه بر جزئیاتی از وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان سال آخرو نمرات پایانی دروس اجباری و اختیاری دانش‌آموزان مشتمل می‌گردد.گفتنی است که مدرک پایانی توسط مدیران مدارس پایه تایید می‌گردد.
سطوح آموزشی
از سال 1995 تقسیم‌بندی مدارس پایه به سطوح ابتدائی،متوسطه و تکمیلی منسوخ گردید.
سهم عمده‌ای از کودکان سوئدی به گذراندن تحصیلات خود در یک مدرسه مبادرت می‌نمایند. پس از گذراندن سالهای اولیه آموزشی،کودکان سوئدی معمولا تحت تعلیم معلم جدید قرار می‌گیرند.
طی سالهای اولیه آموزش پایه، کودکان معمولا تحت تعلیم معلمینی آموزش می‌بینند که در دو یا سه رشته متخصص می‌باشند. قانون خاصی جهت گروه‌بندی دانش‌آموزان در مراکز اوقات فراغت وجود ندارد.گفتنی است که مراکز مذکور به فراهم آوردن فعالیتهای خارج از ساعات آموزشی مدارس برای دانش‌آموزان کلاس‌های مختلف در سنین مختلف مبادرت می‌نمایند. طی سالهای اخیر، به طور روزافزونی در مراکز خصوصی اوقات فراغت برای کلیه دانش‌آموزان کلاس‌های 6-4 تدارک دیده شده است.
اهداف نهایی آموزشی
اهداف نهایی مدارس پایه در فصل اول قوانین آموزشی کشور لحاظ گردیده است.کلیه مدارس پایه بی‌توجه به جنسیت، محل سکونت و شرایط اجتماعی و اقتصادی دانش‌آموزان ملزم به ارائه امکانات آموزشی یکسان به آنان می‌باشند.لازم به ذکر است که برنامه‌های درسی و جدول زمانبندی آموزشی به صورت ملی طراحی می‌گردد.کلیه فعالیتهای آموزشی مدارس می‌بایستی با ارزش‌های بنیادی محلی منطبق باشد. کادر آموزشی کشور سوئد ملزم به احترام گزاردن به ارزش‌های درونی و محیطی کودکان بویژه اجرای سیاستهای برابری جنسی و مبارزه با نژادپرستی می‌باشند.
برنامه‌های آموزشی مدارس پایه توسط عالی‌ترین مقام تصمیم‌گیرنده شهرداریها تدوین و نبیین می‌گردد. کمیته‌های محلی شهرداری‌های سراسر کشور به تعیین معیارهای لازم جهت حصول اهداف آموزش ملی درمدارس پایه کشور مبادرت می‌نمایند. برنامه‌های محلی، بیانگر چگونگی اجرا و اداره فعالیت‌ها میباشد. برنامه‌های درسی مدارس پایه از سال 9/1998 اصلاح گردیده و کلاس‌های آموزش پیش دبستانی و مراکز اوقات فراغت را نیز در بر می‌گیرد. این درحالی است که برای کلاس‌های آموزش پیش دبستانی، سیلاب آموزشی خاصی وجود ندارد. طی سال1999 در سوئد اولویت به اجرای ارزش‌های بنیادی آموزشی در مدارس معطوف شده و از این سال به عنوان سال ارزش‌های بنیادی یاد می‌گردد.
برنامه‌های آموزشی، دروس و تعداد ساعات آموزشی
از اول آگوست 1998 برنامه آموزش مشترکی ویژه مدارس پایه، مدارس پیش دبستانی و مراکز اوقات فراغت طراحی گردید. برنامه مذکور بر اساس برنامه پیشین آموزش مدارس پایه طراحی شده و ساختار اصلی و نقطه تمرکز آن ثابت باقی مانده است. تنها برخی از اهداف در جهت نیل به دیدگاه یکسانی از رشد و یادگیری کودکان تدوین یا تغییر یافته است.برای کلیه دروس پایه، سیلابس آموزشی واحدی توسط دولت تدوین می‌گردد.تصمیم گیری در خصوص تعیین نوع و شیوه تدریس موضوعات آموزشی بر عهده شخص معلمین میباشد. جدول زمانبندی که بخشی از قوانین آموزشی کشور را تشکیل میدهد، بیانگر تعداد ساعات آموزش لازم در طول 9 سال آموزش پایه به مدت (ساعت 665 /6) میباشد.
جدول زمانبندی همچنین به تبیین دامنه انتخاب دانش‌آموزان و مدارس مبادرت می‌نماید.این در حالی‌است که تصمیم‌گیری در خصوص چگونگی تقسیم ساعات آموزشی میان دروس و گردهمایی آموزشی و انتخاب زبان آموزشی توسط هیئت امنای مدارس و بر اساس پیشنهادات مدیران مدارس و مراکز آموزشی کشور صورت می‌گیرد.گفتنی است که تصمیم‌گیری درخصوص تنظیم جدول زمانبندی نیز بر عهده مدیران مدارس میباشد. این درحالیست که مدارس کشور خود قادر به تصمیم‌گیری در خصوص زمان‌های اختصاص یافته در جدول زمانبندی جهت سال تحصیلی می‌باشند. علاوه بر این ارزیابی مقایسه‌ای از نتایج بدست آمده توسط دانش‌آموزان و در رابطه با اهداف برنامه‌های درسی و سیلاب‌های آموزشی در سال پنجم آموزشی صورت می‌گیرد. زبان سوئدی نیر به عنوان زبان دوم به خودی خود در کلیه سطوح آموزشی به عنوان یک درس در نظر گرفته شده و دانش‌آموزان مهاجر از حق آموختن زبان سوئدی به عنوان زبان دوم برخوردار می‌باشند.
نهادهای مرکزی آموزش پایه
دوره‌های آموزش پایه، دوره تکمیلی آموزش متوسطه و آموزش بزرگسالان در کشور سوئد توسط شهرداریها و شوراهای استانی سازماندهی می‌گردد. از ریاست مدارس آموزش در سوئد تحت عنوان رکتور (rektor) یاد می‌گردد که عهده دار مسوولیت مدیریت سیاستهای آموزشی مدارس کشور می‌باشند.
وزارت آموزش و علوم سوئد به تشکیل گروهی از کارشناسان آموزشی در جهت تبادل نظر در خصوص نقش رؤسای مدارس در نظام آموزشی ،تمرکز بر عملکرد کارشناسان آموزشی در جهت شناسایی وظایف و قدرت اجرایی روسای مدارس و خلق شرایط بهتر جهت مدیریت موثرتر و برقراری ارتباطات میان دولت، شهرداریها و رؤسای مدارس مبادرت می‌نماید.گفتنی است که برای آخرین بار ، طی سالهای اخیر کارشناسان مذکور در اوت سال 2001 به ارائه گزارشی از عملکرد خود به وزارت آموزش و علوم سوئد مبادرت نمودند.شهرداری‌های سوئد همچنین مسوولیت عضوگیری و انتصاب رؤسای مدارس را بر عهده دارند.پیش شرط انتخاب افراد به سمت ریاست مدارس، برخورداری از اطلاعات آموزشی مناسب و تجارب قبلی میباشد. رؤسای مدارس و مراکز آموزشی سوئد، مسوولیت نظارت برعملکرد پرسنل مدارس کشور را بر عهده دارند. رؤسای مدارس همچنین مسوولیت ترسیم طرح کاری شامل انتشار جزئیاتی درخصوص چگونگی عملکرد وسازماندهی فعالیت‌ها به منظور دستیابی به اهداف ملی و محلی آموزشی را بر عهده دارند. رؤسای مدارس همچنین مسوولیت پی‌گیری دستاوردهای آموزشی و ارزشیابی چنین دستاوردهایی در ارتباط با اهداف ملی و کسب اطمینان از اعطای حقوق آموزشی مساوی به دانش آموزان و حمایت از دانش آموزان نیازمند را بر عهده دارند. والدین آندسته ازکودکان سوئدی که درمدارس پایه حضورمی‌یابند ازحق انتخاب مدارس کودکان خود برخوردارمی‌باشند. به عبارت دیگروالدین ودانش آموزان سوئدی ازحق انتخاب آزاد تحت نظارت شهرداریها برخوردار می‌باشند.گفتنی است که شهرداریها نیز ملزم به پرداخت وتقبل هزینه‌های آموزشی دانش آموزان می‌باشند. گفتنی است موردفوق حتی درصورتی که دانش آموزان تمایل به انتقال ازیک مدرسه شهرداری به مدرسه دیگر و شهرداری یا حضوردرمدارس مستقل داشته باشند مصداق می‌یابد. لازم به ذکراست که برخورداری حق انتخاب مدارس توسط کودکان و والدین، تضمینی درجهت وجود ظرفیت باز مدارس منتخب نمی‌باشد، چراکه امکان تکمیل ظرفیت مدارس و یا بروز محدودیت‌های دیگری نظیراعطای اولویت ثبت نام به دانش آموزان مستقردرمحل نزدیکتر به مدارس و یا بروز مشکلات عمده مالی و سازمانی برای شهرداریها وجود دارد. در مقاطع آموزش پایه و آموزش پیش دبستانی، علاوه بر مساعدت‌های آموزشی وکمکهای مالی، شهریه‌ای از دانش‌آموزان دریافت نمی‌گردد. علاوه بر این دانش‌آموزان از وعده‌های غذایی رایگان وکتاب‌ها و ابزارآلات آموزشی رایگان در طول دوران تحصیل خود برخوردار می‌باشند. شهرداریها نیز موظف‌اندکه امکان ایاب و ذهاب رایگان را برای دانش‌آموزان فراهم آورند.گفتنی است که مورداخیرمنحصراً به آندسته از دانش‌آموزانی تعلق می‌گیرد که درمدارس تعیین شده توسط شهرداریها آموزش می‌بینند. علاوه بر این کلیه کودکان سوئدی رده‌های سنی 3 ماهه تا 16 سال از کمکهای تحصیلی فوق‌العاده برخوردار می‌باشند.
مدارس سامی
از سال 1962، تعداد6 مدرسه پایه سامی درسطح کشور فعالیت داشته و دولت سوئد نیز به تقبل هزینه اداره مدارس مذکور اعم از حقوق معلمین، هزینه اقامت شبانه روزی دانش‌آموزان، هزینه ایاب و ذهاب و سایر امکانات مبادرت می‌نماید. آژانس ملی آموزش مسوولیت نظارت بر عملکرد مدارس مذکور را برعهده دارد. برنامه‌های آموزشی مدارس سامی تا سال ششم با برنامه‌های آموزشی مدارس آموزش پایه مشترک میباشد، با این تفاوت که در مدارس سامی، دروس زبان سامی و فرهنگ و تاریخ سامی نیز تدریس می‌گردد. آموزش در مدارس سامی به زبان سوئدی و سامی ارائه شده و زبان سامی در تمامی سالهای تحصیل به عنوان رشته‌ای جداگانه تدریس می‌گردد. دانش‌آموزان مدارس سامی پس از پایان آموزش6 ساله در مدارس، به تحصیل (طی سالهای 7 تا 9) در مدارس پایه ادامه می‌دهند.
علاوه بر این، نوع دیگری از آموزش ادغام شده سامی در تعدادی از مدارس پایه شمال سوئد ارائه می‌گردد. آموزش ادغام شده سامی طی9 سال آموزش پایه به دانش‌آموزان ارائه می‌گردد.
تعداد دانش‌آموزان مدارس سامی بر163 و تعداد دانش‌آموزان مدارس ادغام شده سامی در مدارس پایه بر150 دانش‌آموز بالغ می‌گردد.تعداد5100 مدرسه در کشور فعالیت دارند که از جولای 1992 به میزان 10 درصد افزایش یافته و با تغییر شرایط مدارس مستقل تعداد این مدارس به بیش از دو برابر بالغ گردیده است.
مقطع آموزش پیش دبستانی
تاریخچه
با وجودیکه مراکز آموزش پیش دبستانی (کودکستان‌ها و مهد‌های کودک) از اوایل قرن 19 در سراسر کشور سوئد فعالیت داشته‌اند، آموزش فراگیر آن طی دهه1970 به وقوع پیوست.
در ابتدا، طی سال 1975 قانون ویژه مقطع آموزش پیش دبستانی در پی قبول پیشنهادات ارائه شده از سوی کمیته تحقیق ، به تصویب رسید. متعاقب تصویب قانون مراقبت از کودکان طی سال 1977 ، قانون قبلی لغو گردیده و بعدها در سال1980 با قانون تامین اجتماعی ادعام گردید.
در سال 1995، قانون تضمین مراقبت از کودکان در زمره قوانین تامین اجتماعی کشور به تصویب رسید. از این روی شهرداری‌های مناطق مختلف کشور مسوولیت فراهم نمودن امکانات لازم در جهت مراقبت از کودکان رده‌های سنی 12-1 سال را عهده‌دار گردیدند.طبق قانون، کلیه کودکان سوئدی برخوردا از والدین شاغل حتی کودکان رده‌های سنی 4-3 ماه نیز در مراکز آموزش پیش دبستانی پذیرش می‌گردند. از سال1996 مسوولیت رسیدگی برکلیه فعالیتهای مراکز پیش دبستانی به وزارت آموزش و علوم تفویض گردید. این در حالی‌است که از اول ژانویه 1998 آژانس ملی آموزش مسئولیت رسیدگی و نظارت بر فعالیتهای مراکز آموزش پیش دبستانی و کودکان دبستانی را عهده دار گردیده است.
طی سالهای اخیر، در نتیجه ادغام روز افزون مراکز آموزش پیش‌دبستانی و مراکز ویژه مراقبتی کودکان،امکانات آموزشی و غیرآموزشی مورد نیاز مراکز مذکور بازبینی شده و به اعمال تغییراتی در قوانین آموزشی ویژه مقطع آموزش پیش‌دبستانی منجر گردیده است.
سیاستهای مقطع آموزش پیش دبستانی
حضور نمایندگانی از والدین دانش آموزان درمراکز آموزش پیش دبستانی در قوانین آموزشی کشور منظور نگردیده است. این درحالیست که برنامه‌های آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی فرصت تاثیر گذاری بر فعالیتهای آموزشی به ویژه درخصوص برنامه ریزی آموزشی برای والدین را فراهم آمده است. ارتباط روزانه والدین با مراکز آموزش پیش دبستانی از اهمیت استراتژیگ برخوردار میباشد.لازم به ذکر است که جلسات رسمی اولیا- مربیان در جهت برقراری ارتباط هر چه نزدیکتر میان والدین و مسوولان مراکز آموزش پیش دبستانی سالانه 3 مرتبه برگزارمی‌گردد
چارچوبهای قانونی
از سال 1998، به علت ادغام روز افزون مراکز آموزش پیش‌دبستانی و مراکز ویژه مراقبتی کودکان، فعالیتهای آموزشی مراکز مذکور تحت نظارت قوانین آموزشی کشور قرار گرفت.مطابق قوانین آموزشی، کلیه شهرداری‌های کشور موظف به ارائه فعالیتهای پیش دبستانی به کودکان رده‌های سنی 5-1 سال که از والدین شاغل یا دانشجو برخوردار می‌باشند، گردیده‌اند.گفتنی است که امکانات آموزشی فوق حداقل 3 ساعت در روز یا 15 ساعت در هفته به کودکان ارائه می‌گردد.کلیه شهرداری‌های کشورمسوولیت شناسائی کودکان نیازمند دوره‌های آموزشی پیش دبستانی را بر عهده دارند.تا اواخر سال 1997 انجمن رفاه ملی و انجمنهای ایالتی عهده‌دار مسئولیت نظارت و ارزیابی بر کیفیت و دامنه عملکرد مراکز آموزش پیش دبستانی و مراکز ویژه مراقبتی کودکان در سطح ملی، ایالتی و شهرداریها بودند. این در حالی‌است که از اول ژانویه 1998 آژانس ملی آموزش عهده‌دار مسئولیت فوق گردیده است. در سال 1999 دولت سوئد تصمیمی مبنی بر بازنگری قوانین آموزشی کشور توسط کمیته پارلمانی اتخاذ نمود.
اصلاحات آموزشی
بنا بر تصمیمات اتخاذ شده توسط مجلسی ملی سوئد در کلیه مراکز آموزشی پیش دبستانی ملزم به ارائه خدمات آموزشی و تفریحی کودکان رده‌های سنی 1 سال تا 4 سال میباشد. طبق اصلاحات به عمل آمده موازی پیش دبستانی به ویژه مدارس بین‌المللی رایگان بوده و حداقل 525 ساعت آموزش در سال برابر با 3 ساعت در روز مبادرت می‌نمایند. گفتنی است که مدارس پیش دبستانی بین‌المللی از اول ژانویه 2003 آغلز بهه فعالیت نموده‌اند. بنابر قوانین اصلاحی مصوب مجلس ملی سوئد کودکان والدین فاقد شغل از اول ژانویه 2001 و کودکان بی‌سرپرست از ژانویه سال 2002 از آموزشهای پیش دبستانی مدت حداقل 3 ساعت در روز و یا 15 ساعت در هفته برخوردار می‌گردند
اهداف آموزشی
از جمله مهم‌ترین اهداف مراکز آموزش پیش دبستانی و مراکز ویژه مراقبتی کودکان سوئدی می‌توان به رشد ذهنی کودکان از طریق تشویق و تهییج آنان درگرایش به فعالیتهای گروهی آموزشی و ایجاد شرایط مناسب جهت رشد سطح یادگیری کودکان اشاره نمود. از اول آگوست سال 1998، اهداف و وظایف مراکز آموزش پیش‌دبستانی در قالب برنامه‌های آموزشی ویژه، جایگزین برنامه‌های آموزشی پیشین گردید. دولت سوئد نیز به تعیین اهداف و خطوط کلی مقطع آموزش پیش دبستانی به موازات ساختار‌ها و سیاستهای معین مقطع آموزش پایه مبادرت نمود.از این روی در سال 1998 برنامه آموزش مدارس پایه در جهت هماهنگی با برنامه‌های آموزشی مراکز پیش دبستانی و مراکز مراقبتی - تفریحی ویژه کودکان تغییر یافت. گفتنی است که شهرداریها مسئولیت تضمین شرایط لازم ویژه مراکز پیش دبستانی جهت نیل به اهداف تعیین شده فوق را بر عهده دار می‌باشند. از جمله اصلی‌ترین اهداف مقطع آموزش پیش‌دبستانی می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود :
1. شناساندن نرم‌ها و ارزش‌های اجتماعی به کودکان و تمرکز بر رشد ذهنی کودکان به واسطه تاثیرگذاری آموزشی برکودکان
2. برقراری همکاری میان اولیاء و مربیان مراکز پیش دبستانی
گفتنی است که طراحی اهداف مذکور به افزایش تمرکز دولت به مراکز آموزش پیش دبستانی و نیل به هدف غائی (رشد فردی و آموزشی کودکان) منتهی گردیده است.
آژانس ملی آموزش، نهاد ملی است که به تبیین خطوط کلی و اهداف مراکز ویژه مراقبتی کودکان، مراکز تفریحی و مراکز پیش دبستانی مبادرت می‌نماید.
تعداد ساعات آموزشی
مراکز آموزش پیش دبستانی کشور سوئد ازسیلابس تحصیلی و مقررات ویژه‌ای جهت چگونگی اختصاص وقت به فعالیتهای مختلف آموزشی برخوردار نمی‌باشند. مراکز آموزش پیش دبستانی ملزم به فراهم نمودن فعالیت‌ها آموزشی و برقراری هماهنگی میان آموزش و پرورش کودکان جامعه می‌باشند. مسئولیت تربیت کودکان با مشارکت والدین و مراکز آموزش پیش دبستانی و مربیان متعهد صورت می‌پذیرد. برنامه‌های آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی بر رشد زبان‌آموزی کودکان سوئدی تاکید عمده‌ای دارند. برنامه‌های آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی به طرق مختلفی اعم از آموزش از طریق عکس، آواز و موزیک، نمایش ریتمیک، رقص و همچنین آموزش گفتاری و نوشتاری به کودکان ارائه می‌گردد.
برنامه‌های آموزشی
روند رشد و یادگیری کودکان به صورت فردی می‌بایستی با حمایت و برقراری هم‌کاری‌های نزدیک میان خانه و مدرسه بر این پیش فرض استوار باشد که کودکان مقطع پیش دبستانی بیشتر از طریق فعالیت درمحیط‌های طبیعی به آموزش علوم مبادرت می‌نمایند. با استفاده از روشهای موضوعی، فرصت کنکاش، جستجو و کسب تجارب شخصی از طریق پرداختن به بازی،گفتگو، آواز،موزیک، نمایش، هنر، کاردستی و غیره برای کودکان فراهم می‌آید. ارائه بازیهای مختلف در اشکال مختلف آن، هدف اصلی مقطع آموزش پیش دبستانی در جهت آموزش صحیح و رشد ذهنی کودکان میباشد. مطابق فرایند یادگیری درمراکز آموزش پیش دبستانی، حداکثر بازیهای گروهی می‌بایستی در محیط‌های طبیعی صورت پذیرد.ارائه بازیها به صورت گروهی،خود عامل مهمی درجهت یادگیری متقابل کودکان و پرورش حس مسئولیت پذیری آنان محسوب می‌گردد.درمقطع آموزش پیش دبستانی،کودکان به کشف و یادگیری موضوعات خاص به طرق گوناگون مبادرت می‌نمایندکه از آن جمله می‌توان به بازیهای گروهی،مطالعه کتاب و گوش دادن به داستانها اشاره نمود. تعداد محدودی از مراکز پیش دبستانی کشور سوئد نیز از روشهای آموزشی خاص خود بهره می‌گیرند که از آن جمله می‌توان به مدارس Montessor و waidorf با افراد متخصص و برنامه‌های آموزشی گوناگون نظیر ورزش،هنر، کاردستی،کامپیوتر و اردوهای تفریحی اشاره نمود.
ارزیابی تحصیلی مقطع آموزش پیش دبستانی
عملکرد مدارس پیش دبستانی و سایرمراکز مراقبتی کودکان در دو سطح ایالتی و محلی توسط شهرداریها و مدارس ارزیابی می‌گردد. مدارس پیش دبستانی به‌طور منظم مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. ارزیابی‌ها همچنین ممکن است توسط بازرسین مستقل و یا توسط اولیاء کودکان و یاپرسنل و مدیریت مدارس صورت پذیرد. مشارکت کودکان و والدین ازجمله اهداف اساسی مراقبت از کودکان میباشد. ارزیابی مربوطه با اهداف و چگونگی ادارة مراکز آموزش پیش دبستانی مرتبط میباشد. تکنیک‌های ارزیابی بسته به نوع شاخص‌های تعیین شده توسط شهرداریها ویا مدارس انتخاب می‌گردد.
دولت سوئد مسئولیت پی گیری و ارزیابی عملکرد مدارس پیش دبستانی در سطوح ملی و محلی را عهده‌دار میباشد و این درحالی است که آژانس ملی آموزش عهده‌دار مسئولیت پی گیری و ارزیابی میزان موفقیت شهرداریها در اجرای اهداف قانون‌گذاران آموزشی و تخصیص صحیح بودجه آموزشی میباشد. پی‌گیری وارزیابی‌های تحصیلی بصورت پیوسته و سالانه صورت می‌گیرد. گفتنی است که ارزیابی‌ها با دو هدف اعطای فرصت به دولت در جهت کسب اطمینان از شهرداریها و انجام تعهدات آن درمقطع آموزشپیش دبستانی صورت می‌گیرد.
ارزیابی پیشرفت تحصیلی
با وجودیکه عملکرد کودکان درمراکز آموزش پیش دبستانی و مهد‌های کودک مورد ارزیابی واقع می‌گردد، نمرات و نتایج آزمونها اعلان نمی‌گردد.مراکز آموزش پیش دبستانی می‌بایستی متضمن برقراری روابط منظم و دائمی میان خانه و مدرسه درخصوص رفاه، رشد ذهنی و آموزش کودکان باشند. علاوه بر ارتباطات روزانه میان کادر آموزشی و والدین به طور معمول، 2 بار در سال گفتگوهایی میان کادرمراکز فوق و والدین جهت بحث در خصوص رشد و پیشرفت تحصیلی کودکان پیش دبستانی برگزار می‌گردد.
ارزیابی در سطح محلی
نهاد های اداره کننده آموزش، عهده دار مسئولیت ارزیابی در سطح محلی می‌باشند. شهرداریها مسئولیت طرح ریزی و اجرای فعالیتهای پیش دبستانی را عهده دار می‌باشند. علاوه بر این پی‌گیری و ارزیابی فعالیتهای آموزشی به صورت پیوسته بواسطه معیارهای ارزیابی سالانه از جمله دیگر مسئولیت های شهرداریها میباشد. ارزیابی‌های مذکور برچگونگی تخصیص و استفاده از منابع مالی و ارزیابی کیفیت تحصیلی مدارس مشتمل می‌گردد. عمده شهرداریها از مشارکت والدین به عنوان بخشی از ارزیابی استقبال می‌نمایند که از آن جمله می‌توان به انتشار پرسش نامه‌ها اشاره نمود. فعالیتهای پیش دبستانی می‌بایستی براساس اهداف تعیین شده دربرنامه طرح ریزی، اجراء شده و ارزیابی و توسعه یابد. دراین مرحله، برنامه براهمیت پیشرفت روشهای ارزیابی تاکید دارد.
خدمات پیش دبستانی
1- مراکز پیش دبستانی که به ثبت نام از کودکان رده های سنی1 تا 5 سال مبادرت نموده و فعالیتهای آموزشی خود را به آنان عرضه می‌نمایند. به طور کلی این مراکز در تمام طول سال و کلیه ایام هفته فعال بوده و زمان کاری آنها با ساعات کاری و مطالعه والدین و همچنین با نیاز کودکان مطابقت دارد.
2- مراقبت ازکودکان درمنازل ـ پرستاران کودک درطول مدت زمان اشتغال والدین به فعالیت یا تحصیل به مراقبت ازکودکان درمنازل مبادرت می‌نمایند. به طورکلی درچنین شرایطی کودکان می‌بایستی از خدماتی که درمراکز پیش دبستانی ارائه میشود برخوردار گردند.
3- روش موسوم به نظام سه خانواده‌أی ـ این شیوه نیز به عنوان یکی از روشهای مراقبت روزانه از کودکان به حساب می‌آید، به نحوی که یک پرستار واجدالشرایط از دو یا سه کودک درمنزل یکی از آنها مراقبت می‌نماید.
4-مراکز پیش دبستانی آزاد ـ دراین مراکز، به پرستاران و یا والدین کودکان که درمنازل هستند این امکان داده میشود تا با کمک کارکنان آن مرکز ، فعالیتهای آموزش گروهی کودکان را پرورش و توسعه دهند. جهت برخورداری از این شرایط، ثبت نام لازم نیست. در بسیاری از شهرداریها، مراکز پیش دبستانی آزاد با بهره مندی از خدمات شهری و یا خدمات ارائه شده در زمینه های بهداشت و سلامت کودکان و مادران ، با یکدیگر همکاری می‌نمایند.
نهادهای مرکزی آموزش پیش دبستانی (ECE)
در سال 1968 هیأت ملی مراقبت از کودکان به نمایندگی از دولت عهده‌دار مسولیت ارائه پیشنهاداتی درخصوص چگونگی ارتقاء عوامل آموزشی ، اجتماعی ونظارتی درکشور سوئد گردید.
در آن اثناء درخواست گسترش طرحهای مراقبتی کودکان همزمان با مطالبات زنان جهت کسب برابری و دمکراسی از راه مشارکت در زندگی اجتماعی با شرایط یکسان با مردان به طور گسترده‌ای مطرح گردید. در همان اثناء هیأت ملی مراقبت از کودکان با ارسال گزارشی به دولت به بررسی دیدگاه‌های قدیمی مراقبتی کودکان من جمله برطرف نمودن فقر و ارائه فعالیتهای آموزشی به کودکان کلیه شهروندان سوئدی مبادرت نمود. بر همین اساس قانون آموزش ملی پیش دبستانی بر پایه گسترش اختیارات محلی، گسترش قاعده‌مند مراقبت همگانی کودکان وتهیه گزارش رسمی از برنامه‌های آموزشی مراکز مراقبتی کودکان به تصویب رسید. علاوه بر این دولتهای محلی به فراهم آوری حداقل 525 ساعت آموزش پیش دبستانی برای کلیه کودکان رده سنی 6 سال سوئدی ملزم گردیدند. این در حالی بود که کودکان نیازمند حمایتهای ویژه از اولویت مشارکت در فعالیتهای پیش دبستانی برخوردار بودند.
به طور کلی می‌توان گفت که مقطع آموزش پیش دبستان با وجود اختیاری بودن ، از مراحل آغازین فعالیت خود کلیه کودکان رده سنی6 سال سوئدی را تحت پوشش قرارداده است. راهبرد ملی آموزش پیش دبستانی به صورت یک سیاست در اوایل دهه70 تعریف و مشخص گردید. برنامه‌های آموزشی مقطع مذکور با برخی تغییرات تدریجی طی سه دهه گذشته پی گیری و به اجرا در آمده است. حمایت گسترده مجلس ملی سوئد از پیشنهادات دولت درخصوص مراقبت از کودکان و پشتیبانی خانواده‌های سوئدی به تحقق اهداف گنجانده شده در راهبرد ملی فوق منتهی گردیده است. در ژانویه 1995 طرح جدیدی به تصویب مجلس رسید که برخلاف روشهای پیشین به تعیین وظایف حکومتهای محلی درخصوص فراهم‌آوری فعالیتهای پیش دبستانی و اجرای طرحهای مراقبتی کودکان تأکید می‌نمود. طی قوانین قبلی حکومتهای محلی موظف به اجرای طرحهای توسعه مراقبتی کودکان بوده اما درحال حاضر آنها موظف به عهده‌داری مسئولیت مراقبت از کلیه کودکان رده های سنی12-1سال سوئدی برخوردار از والدین شاغل یا محصل می‌باشند. به تدریج دوره‌های پیش دبستانی، دوره های آموزش رسمی و دوره‌های مراقبتی ویژه کودکان مدرسه‌ای ارتباط نزدیک‌تری با یکدیگر یافته اند. مسئولیت آموزش پیش دبستانی در سال 1996 از وزارت امور اجتماعی به وزارت آموزش وعلوم تفویض شده و در سال 1998 نیز سازمان ملی آموزش عهده‌دار مسئولیت رسیدگی و نظارت بر فعالیتهای پیش دبستانی در سطح ملی گردید.
به دنبال آن در پژوهشی‌های به عمل آمده توسط سازمان ملی آموزش طی سال 1998 بیش از 95% از حکومتهای محلی به تدارک مراکزی جهت مراقبت از کودکان مبادرت نمودند. طرح همگانی مراقبت از کودکان به عنوان بخشی از ساختار آموزشی کشور مطرح شده و در آگوست 1998 نخستین دروس آموزشی ویژه مقطع آموزش پیش دبستانی به مورد اجرا در آمد.
در صد کودکان مقطع آموزش پیش دبستانی (بر مبنای رده
دانلود مقاله نظام اموزشی سوئد
