موضوع این رساله معرفت شناسی دینی از دیدگاه صدرا است. موضوع اساسی در معرفت شناسی دینی، توجیه باور به خدا است. در این رابطه، مسئله بر سر رابطه بین عقل و ایمان است. آیا باور به خدا توجیه عقلانی برمی تاباند؟ پنج رویکرد در رابطه با این سوال مطرح است که عبارتند از: الهیات طبیعی، ایمان گرایی، تفسیر احتیاطی از باور دینی، معرفت شناسی اصلاح شده و تجربه دینی. در رویکرد نخست عقل شرط ایمان به خدا است و براهینی که در این باره اقامه شده اند گواه این مهم است. در رویکرد دوم آن ها قائلند که عقل در توجیه وجود خدا ناتوان است ، بنابراین آن ها ایمان را جانشین عقل برای باور به خداوند قرار می دهند. در سومی عنصر اراده وظیفه اصلی را در باور به وجود خدا برعهده دارد. معرفت شناسی اصلاح شده بر این است که وجود خدا بدون قرینه و ادله مؤیدی موجه و توجیه عقلانی لزومی ندارد. در نهایت ایمان گرایان تجارب دینی شخصی را به عنوان راهی برای توجیه باور به خدا قرار می دهند. در این روش هر شخص می تواند خدا را به طور مستقیم بشناسد. در این رابطه صدرا دو رویکرد را در پیش می گیرد که تا حدودی با رویکرد نخست و آخر موافق است. وی ابتدا وجود خدا را نظری و عقل را شرط ضروری برای ایمان به خدا قرار می دهد و در این باره براهین مختلف منطقی ارائه می دهد. ولی در ادامه تفسیر شهودی از خداوند به دست می دهد و وجود او را به عنوان اصلی پایه قرار میدهد. به طوری که شناخت خدا مهم ترین شناخت پایه برای انسان است. برهان صدیقین صدرا دقیقاً در رابطه با توجیه باور به خدایی اقامه شده است که وجودش مورد شهود واقع شده است. بنابراین صدرا بر بعد معرفتی ایمان تأکید می کند.
واژگان کلیدی: معرفت شناسی دینی، معرفت، عقل، شهود، ایمان، ایمان گرایی، عقل گرایی
معرفت شناسی دینی از دیدگاه صدرا
