مشخصات این فایل
عنوان: فیزیک و فلسفه
فرمت فایل: word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 39
این مقاله درمورد فیزیک و فلسفه می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از مقاله فیزیک و فلسفه
علل کنار گذاشتن متافیزیک و تفحصات فسلفی
دلایل چندی برای جدایی علم از فلسفه میتوان ذکر؛ و ما اکنون به ذکر اهم آنها میپردازیم.
الف. ارتباط متافیزیک با مذهب: از قرن هفدهم به بعد مذهب بیشتر و بیشتر از بحثهای علمی جدا شد و چون متافیزیک را با مذهب مرتبط میدانستند آن را نیز بالتبع کنار گذاشتند. این نوع نگرش تا زمان ما نیز ادامه یافته است.
ب. پیچیدگی مسائل متافیزیکی: مشکلی که بر سر فهم یا یافتن راه حل مسائل مهم متافیزیکی بوده از یک طرف و اختلاف عمیق بین فلاسفه از طرف دیگر، عامل دیگری برای ترک فلسفه بوده است.
ج. توفیق چشمگیر روشهای تجربی و برخی از نظریات علمی: پیشرفت شگرف تکنولوژی و توفیق اعجاب آور بعضی از نظریهها در توجیه حوزة وسیعی از تجارت باعث شده است که غالب فیزیکدانان به فرمالیزم ریاضی و تجارب فیزیکی اکتفا کنند. به قول برنستین: به عقیده من فقدان علائق فلسفی در فیزیکدانان به خاطر این است که فیزیک کنونی خیلی موفق بوده است.
از دید بسیاری از علمای معاصر اشتباه فیزیکدانان کلاسیک این بود که خود را با مسائل و مفاهیم متافیزیک مشغول کرده بودند، و توفیق فیزیک جدید به خاطر حذف این مفاهیم و مسائل است.
د. تخصص گرایی: پیشرفت سریع علم و افروده شدن شاخههای آن و کثرت مسائل هر شاخه باعث شده است که هر روز تعداد بیشتری از دانش پژوهان به کارهای تخصصی روی آورند و بینش وحدت جویانة .....(ادامه دارد)
نقد دیدگاههای تجربه گرایان
مکتب تجربه گرایی که از قرن هفدهم به بعد رشد یافته بود در قرن بیستم به صورت مختلف شیوع یافت و حاکم بر فلسفة علم شد. چیزی که از شقوِ مختلف تجربه گرایی در بین فیزیکدانان قرن بیستم خوب جا افتاد، اصالت دادن به تجربه و پدیدهها بود و این که نظریهها نسخههای مفیدی برای ربط دادن پدیدهها به یکدیگر و پیش بینی آنها هستند و تفحصات متا فیزیکی بی معنا یا بی حاصل است. این نوع بینش باعث شد که فیزیکدانان هرچه بیشتر به مسائل متافیزیکی بی اعتنا شوند و هدف علم را صرفاً ربط دادن پدیدهها بحساب آورند.
- ماکس بوردن در کتاب فیزیک اتمی میگوید:
فیزیکدانان معاصر یاد گرفتهاند که هر سئوالی دربارة حرکت الکترون یا کوانتوم نور قابل جواب نیست، بلکه تنها آن سؤالاتی قابل جوابند که با اصل عدم قطعیت هایزنبرگ سازگار باشند...
آنچه در این محدوده قرار میگیرد قابل شناخت است و شناخته خواهد شد. این جهان تجارت است ک وسیع است و از لحاظ رنگها و طرحهای متغیر آنچنان غنی است که ما را شیفته میسازد آن را از اتمام جوانب کشف کنیم. اما آنچه را که وراء این قرار دارد - یعنی آثار خشک متافیزیک را مشتاقانه به فلسفه نظری میسپاریم.
رواک واوری در کتاب معروفشان اتمها، مولکولها، و کوانتومها که .....(ادامه دارد)
آیا فیزیکدانان در طرد فلسفه موفق بودهاند؟
دیدیم که پذیرش شعارهای ضد متافیزیکی پوزیتویستها توسط فیزکدانان باعث شد که بسیاری از آنان، لااقل در مقام صحبت، تفحصات متافیزیکی را طرد کنند یا لااقل نادید بگیرند. اکنون میخواهیم بگوییم که این کنار گذاشتن متافیزیک یک امر ظاهری بود و در واقع فیزیکدانان ضد متافیزیک یا غیر متمایل به آن، خود متأثر از متافیزیک بودهاند و در واقع نگرش ضد فلسفی آنان، خود مبتنی بر نوعی نگرش فلسفی بوده است.
دلایل ما بر این ادعا به قرار زیر است:
1- بسیاری از فیزیکدانان معاصر، از جمله بنیانگذاران فیزیک کوانتومی، قرار کردهاند که برخی از موضع گیریهای آنان فلسفی بوده است و نه فیزیکی، و ما گهگاه بعضی از فیزیکدانان را میبینیم که به دنبال استدلال ریاضی یا فیزیکی خود به بعضی اصول فلسفی متوسل .....(ادامه دارد)
نقش فلسفه در فیزیک
اکنون میخواهیم بگوییم که فیزیکدانان از چند لحاظ به فلسفه نیازمندند:
1- فلسفه روی جهتگیری تحقیقات ما اثر میگذارد، زیرا هر کاری تحقیقاتی همواره با یک فلسفة خاصی صورت میگیرد. یک تجربهگرا تنها به جمع آوری اطلاعات تجربی و ارائه مدلهیا فنومنولوژیکی اکتفا میکند، بدون آن که بخواهد اطلاعات موجود را توضیح دهد. اما در یک فلسفة بازتر که دنبال کشف طبیعت است، این کفایت نمیکند؛ این نگرش فلسفی و جهان بینی محقق است که هدف تحقیق را تعیین میکند.
2- متافیزیک برای علم، به منزلة چهارچوب است.
در واقع کار هر دانشمند، دانسته یا ندانسته، مبتنی بر بعضی اصول عام است. باز به قول شرودینگر:
علم خودکفا نیست. علم به یک اصل بنیادی نیادز دارد، اصلی که از خارج آن میآید.
از طرف دیگر همین اصلول است که باعث میشود پژوهشگر یک نظریة جدید را بپذیرد یا نپذیرد و یا تحقیقاتی را در جهتی خاص براه اندازد......(ادامه دارد)
بخشی از فهرست مطالب مقاله فیزیک و فلسفه
مقدمه 2
علل کنار گذاشتن متافیزیک و تفحصات فلسفی 10
نقد دیدگاههای تجربه گرایان 14
آیا فیزیکدانان در طرد فلسفه موفق بوده اند؟ 29
نقش فلسفه در فیزیک 32
نتیجه گیری 34
دانلود مقاله فیزیک و فلسفه