لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه38
فهرست مطالب
طراحی روشنایی محوطه‌ها
روشنایی مطلوب محوطه‌ها
استاندارد روشنایی محوطه‌ها
ارتفاع نصب چراغ
شکل ( ) حالات نامطلوب (بالا) و مطلوب (پایین) تابش نور در چراغهای محوطه‌ای نصب شده روی درایوها
افت روشنایی چراغ
اصول طراحی روشنایی محوطه‌ای
روش طراحی روشنایی محوطه‌ای
ضریب بهره روشنایی چراغ
ملاحظات :
طراحی روشنایی معابر
منحنی قطبی چراغهای معابر
ارتفاع نصب چراغ
طراحی روشنایی محوطه‌ها
مهمترین تفاوت محیطهای سربسته و محوطه‌های باز ، وجود و عدم وجود سطوح انعکاسی است. در داخل اماکن یکی از عوامل توزیع روشنایی، بازتابش سطوح است که خود به عنوان منابع ثانویه در تامین روشنایی ایفای نقش می‌نمایند. در محوطه‌های باز اغلب تنها سطح بازتابشی، زمین است. فضاهای عمومی مانند پارکها، محوطه‌های تفریحی، پارکینگها، نمایشگاهها، محوطه‌های ورزشی، زمینهای ورزشی و فضاهای شغلی مانند کارگاههای روباز، معادن ، ایستگاههای پلیس از این جمله‌اند.
در طراحی روشنایی محوطه‌ای همان اصولی حاکم است که در طراحی داخلی و طراحی موضعی بیان گردید، اما ملاحظات ویژه‌ای نیز باید رعایت گردد که در این فصل به آن پرداخته می‌شود.
در این مبحث، اصول طراحی روشنایی محوطه ای تشریح می‌گردد ولی به دلیل تنوع اهداف و شرایط نیاز مختلف برای طراحی روشنایی محوطه‌ای لازم است که طراح با رعایت تمام ملاحظات فنی، جنبه‌های ارگونومیک و هنری به گونه‌ای عمل نماید که علاوه بر تامین شدت روشنایی مورد نیاز روی سطوح، جنبه‌های روانی و تامین راحتی افراد استفاده کننده را نیز فراهم آورد. خوانندگان محترم استفاده از محوطه‌های تفریحی خصوصاً پارکها، در زیر نور چراغهای سدیمی را که دارای رنگدهی پایین هستند را هنگام صرف غذا تجربه نموده‌اند استفاده کامل از مواهب بصری طبیعت ، مستلزم وجود طیف کامل رنگ نور محوطه می‌باشد.
روشنایی مطلوب محوطه‌ها
سیستم تامین روشنایی محوطه‌ای باید از جنبه‌های ارگونومی،ایمنی،بهداشتی، روانشناسی و هنری به گونه‌ای طراحی شود که ضمن رعایت اصول فنی،از نظر زیبایی و تناسب، راحتی استفاده‌کنندگان را تامین نماید. روشنایی مطلوب محوطه‌ها باید خصوصیات زیر را دارا باشد:
- متوسط شدت روشنایی ناشی از منابع، باید حداقل نیاز استفاده‌کننده را برآورده نماید.
- از منابع روشنایی متناسب استفاده شود.
- طیف نور رنگدهی مطلوب را تامین نماید.
- سایه روشن محسوس نداشته باشد.
- منابع روشنایی در دید مستقیم افراد قرار نداشته باشد
- جنبه‌های هنری در طراحی رعایت شده باشد.
استاندارد روشنایی محوطه‌ها
مقادیر توصیه شده متوسط شدت روشنایی محوطه‌های شهری توسط انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی IESNA ارائه شده است که مهمترین آنها در جدول (1-9) آمده است . شکل منحنی قطبی تابش نور توسط چراغ ونحوه نصب آن از نظر تامین راحتی استفاده کنندگان حائز اهمیت است. منحنی قطبی قائم توزیع نور چراغهایی که روشنایی را در سطح وسیع تامین می‌کنند، باید بین زاویه صفر (زیر چراغ) و 75 درجه حداکثر میزان خود باشد و در زوایای بالاتر حداقل تابش را داشته باشند.
جدول () متوسط شدت روشنایی محوطه‌های شهری توصیه انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی IESNA
نام محدوده
متوسط شدت روشنایی Lux
عمومی:
محوطه ساختمانها: پر رفت و آمد
50
محوطه ساختمانها: کم رفت و آمد
10
مکانهای روزنامه خوانی
500
نمایشگاه یا محل عرضه کالا
150
فضای سبز
100
محوطه‌های تفریحی فعال
50
محوطه‌های تفریحی غیر فعال
30
محدوده‌های امنیتی
50
محوطه پارکینگ پر رفت و آمد
36
محوطه پارکینگ :رفت و آمد متوسط
24
محوطه پارکینگ کم رفت و آمد
8
روشنایی تزیینی روی سطوح بنا
150
نام محدوده
متوسط شدت روشنایی Lux
ورزشی :
بدمینتون
300
بیس بال
1500
بسکتبال
500
والیبال
200
کروکت
100
فوتبال – درجه یک – بالای 30 متر
1000
فوتبال – درجه دو- بین 15 تا 30 متر
500
فوتبال – درجه سه – بین 9 تا 15 متر
300
فوتبال – درجه چهار – زیر 9 متر
200
فوتبال – درجه پنج – بدون تماشاگر
100
گلف
50
هندبال
500
هاکی
200
اسکیت
100
تنیس
200
استخر
200
شکل () حالتهای مطلوب و نامطلوب تابش نور در ارتفاع پایین
ویژگی ذکر شده برای کنترل منحنی قطبی توزیع نور چراغ هم از نظر کنترل خیرگی ناشی از نور و هم از نظر بهره نوری سیستم روشنایی مهم است . بهتر است که در تابش محوطه‌ای در صورتی که تابش نور از کنار محوطه است، زاویه تابش حداکثر 90 درجه باشد.
ارتفاع نصب چراغ
با توجه به این که ارتفاع نصب چراغ در تعیین سایر مقادیر نقش تعیین کننده دارد، طراح باید دقت لازم را در انتخاب آن مد نظر داشته باشد. هر چه توان نوری چراغهایی که روی یک تیر نصب می‌شوند بیشتر باشد، طبعاً دانسیته نور در زیر آن به صورت مخروطی بیشتر خواهد بود و چراغ مذکور می‌توان در ارتفاع بالاتر محدوده وسیعتری را در زیر خود با حفظ شدت مناسب روشن نماید. بدیهی است که شکل منحنی قطبی توزیع نور چراغ در محوطه‌های افقی و عمودی نیز در این نگرش باید مدنظر قرار گیرد.
شکل ( ) حالات نامطلوب (بالا) و مطلوب (پایین) تابش نور در چراغهای محوطه‌ای نصب شده روی درایوها
قبلاً نیز عنوان گردید که برای طراحی مطلوب روشنایی محوطه‌ای، منحنی قطبی باید متقارن و وسیع باشد. همچنین در منحنی قطبی عمودی دانسیته نور باید تا زاویه 75 درجه نسبت به خط عمود زیر چراغ بیشترین دانسیته را داشته باشد. در غیر این صورت به دلیل انتشار غیر ضروری نور به سایر زوایای عمودی، امکان آزار استفاده کنندگان و مجاورین محوطه افزایش می‌یابد.
شکل ( ) ارتفاع مناسب نصب چراغ را با توجه به شدت نور منبع نشان می‌دهد. شکل ( ) نمونه‌هایی از نحوه چیدمان و مقایسه فواصل و ارتفاع چراغها را در تامین روشنایی محوطه‌ای نشان می‌دهد.
شکل ( ) حالتهای مطلوب در تابش کناری نور عمومی محوطه‌ها در ارتفاع بالا
شکل ( ) نمودار تعیین ارتفاع مناسب نصب چراغ با توجه به شدت نور منبع
محاسبات شدت روشنایی
شدت روشنایی روی سطح افق در هر نقطه از محوطه، تابعی از جمع جبری شدت روشنایی نسبی ناشی از منابع مجاور است . اگرچه منابع روشنایی دور به میزان محدودی موثر هستند ولی با توجه به قاعده کلی فقط مجموع شدت روشنایی ناشی از 4 چراغ نزدیک محاسبه می‌شود:
Et =
مقاله در مورد طراحی روشنایی محوطه‌ها