ideas; Athens: Ohio university special report, no.9.
Rogers, E.M. and F.F. Shoemaker (1971); communication of innovations; New York: Macmillan publishing co.
مقدمه :
در دنیای پیچیده ، هیچکس بی نیاز از تعلیم وتربیت نیست . امروز فعالیت در مدرسه ودر امر آموزش ، خود بخش عظیمی از زندگی انسآنها شده است . لحظاتی را به خاطر می آوریم که چگونه نشستن در کلاس، گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ،حفظ کردن بدون فهم مطالب درسی ، دلهره واضطراب ناشی از امتحان، وسرزنش معلمان ووالدین موجب نفرت وگریز ما از کلاس درس ومحیط آموزشی می شد .راستی چرا ؟! چرا فعالیتهای آموزشی نتوانست مارابا محیط آموزش مأنوس ، وبه یاد گیری علاقه‌مند کند ؟ چرا فعالیتهای مدرسه با تهدید اصرار معلمان صورت می گرفت؟ چرا شاگردان از تعطیل شدن مدرسه احساس رضایت وخوشحالی می‌کردند؟ مقصر اصلی جه کسی بود؟ معلم ناتوان وناآگاه یا شاگرد بی‌علاقه و بی‌استعداد؟ آیا معلمان تعلیم وتربیت، نتوانسته‌اند امکانات مطلوب یادگیری و زمینه‌های شکوفایی استعداد شاگردان را فراهم کنند؟ و یا انتخاب روشهای تدریس به درستی انجام نشده است؟ اگاهی و شناخت معلم از اصول و روشهای تعلیم و تربیت عامل مهمی است که می‌تواند اورا در کار خود موفق و موید سازد. معلم باید قادر باشد با شناخت شاگردان وآگاهی از فرایند تدریس، نیازهای آنان را مشخص کند و با در نظر گرفتن توانا‌یی‌های ایشان به ایجاد وضعیت مطلوب آموزش اهتمام ورزد .
بیان مسئله : چه رابطه‌ای بین نوع انتخاب روش تدریس و تأثیر آن در یادگیری دانش‌آموزان وجود دارد؟
فرضیه : بین نوع انتخاب روش تدریس و تأثیر آن دریاد گیری دانش‌آموزان همبستگی وجود دارد.
اهداف :
- معرفی روشهای سنتی و جدید تدریس در نظام آموزش .
- نقد و بررسی روشهای مختلف تدریس و تأثیر نوع انتخاب آنها در یادگیری دانش‌آموزان.
- بررسی محاسن ومعایب استفاده از روشهای مختلف تدریس.
جامعه آماری: جامعه مورد مطالعه، دانش‌آموزان دختر مقطع راهنمایی منطقه ۹ تهران هستند .
تقسیم بندی دانش‌آموزان درسه پایه اول ، دوم ، وسوم راهنمایی می‌باشد .
تحقیق مورد نظر در بررسی روشهای تدریس مختلف وتأثیر آنها برروی دانش‌آموزان است.
نمونه گیری: تعداد کل دانش آموزان۳۰۰نفر می‌باشد .ودرهرپایه۳ کلاس وجود دارد .
تعداد دانش آموزان هرکلاس تقریبأ ۳۳ نفراست .
تعاریف ، اصلاحا‌ت وواژه‌ها :
تدریس : تعریف اول : بیان صریح معلم در باره آنچه باید یاد گرفته باشد .
تعریف دوم :همورزی متقابلی که بین معلم و شاگرد ومحتوا در کلاس درس جریان دارد.
تعریف سوم : فراهم آوردن موقعیت واوضاع واحوالی که یادگیری ر‌ابای دانش آموزان
آسان کند.
روش تدریس : به مجموعه تدابیرمنطقی که معلم برای رسیدن به هدف‌هاباتوجه به شرایط وامکانات اتخاذ می‌کند،
یادگیری :یادگیری یعنی تغییردر رفتار ، یعنی تغییریکه بر اثر تعادل شاگرد با محیط حاصل میشود .
ارتباط ورابطه : آنچه که بین دو چیز و یا دو نفر همبستگی را ارتباط میدهد .
تأثیر : اثر گذاشتن درچیزی-نفوذ کردن .
نوع انتخاب روش تدریس: یعنی اینکه بین انواع روش های تدریس کدامیک را انتخاب می‌کنید .
دانش آموز: کسی که به فراگیری علم ویا چیزی می پردازد .
تعریف عملیاتی: انتخاب اینکه کدامیک از انواع روشهای تدریس در یادگیری دانش آموزان موثر است. روشهای سنتی و متداول یا روشهای تدریس جدید .
نوع انتخاب روش تدریس در یادگیری دانش‌آموزان بسیار موثروحائز اهمیت است .
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق :
مقدمه:
انتخاب روش تدریس یکی از مراحل مهم طراحی آموزشی است. معمولاً علم بعد از انتخاب محتوا و قبل از تعیین وسیله، باید خط‌مشی و روش مناسب تدریس خود را انتخاب کند؛ چون خط‌مشی معلم و روش تدریس او چگونگی فعالیت شاگردان را برای رسیدن به هدفهای آموزشی مشخص می‌سازد.
در واقع، به مجموعه تدابیر منظمی که معلم برای رسیدن به هدف، با توجه به شرایط و امکانات، اتخاذ می‌کند روش تدریس می‌گویند.
معلم بدون شناخت روشهای مختلف تدریس، هرگز به انتخاب صحیح آن نخواهد بود. او هر اندازه که با روشهای تدریس آشنا باشد در موقعیت‌های مختلف برای رسیدن به مقاصد آموزشی، آزادی عمل بیشتری خواهد داشت.
معرفی روشهای مختلف تدریس:
امروزه روشهای تدریس تحت دو عنوان «روش‌هاس تدریس سنتی» و «روشهای تدریس جدید» مسطوح شده است.
روشهای تدریس سنتی که شاید بیشترین حاکمیت را بر فعالیتهای مدارس دارد در بخش اول تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش روشهای تدریس سنتی همچون روش حفظ و تکرار، روش سخنرانی، روش پرسش و پاسخ، روش نمایش‌نامه‌ای، روش گردش علمی، روش گروهی، و روش آزمایشگاهی معرفی شده و به نقد و بررسی روشها پرداخته شده و همچنین محاسن و معایب و چگونگی کاربرد آنها و تأثیر آنها در یادگیری دانش‌آموزان مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم نیز روشهای تدریس جدید را مورد بحث قرار داده است و به معرفی و نقد و بررسی روش‌هایی همچون روش آموزش انفرادی ، از قبیل آموزش تا حد تسلط، تدریس خصوصی ، آموزش رایآنهای ، آموزش برنامه‌ای ، آموزش انفرادی تجویز شده ،آموزش انفرادی هدایت شده، پرداخته است و همچنین تأثیر استفاده از این روشها را در یادگیری دانش‌آموزان مورد تحقیق قرار داده است.
بخش اول: (بررسی روشهای سنتی و تأثیر آنها در یادگیری دانش‌آموزان) روشهای سنتی روش‌هایی هستند که اکثر مدارس دنیا ، در طول تاریخ آموزش و پرورش از آن استفاده کرده‌اند و امروزه نیز یکی از متداول‌ترین روشهای حاکم بر مدارس هستند. مهم‌ترین این روشها ، روش حفظ و تکرار ، سخنرانی ، پرسش و پاسخ، روش نمایش ، ایفای نقش ، گردش عملی، بحث گروهی و روش نمایش است.
روش حفظ و تکرار:
روش حفظ و تکرار یکی از قدیمی‌ترین روشهای آموزشی است . در این روش، به حافظه سپردن مطالب و تکرار و پس دادن آن مهم‌ترین کار به شمار می‌رود. معلمی که بر محتوای درس مسلط است ، تمام یا قسمتی از آن را بیان می‌کند و سپس انتظار دارد که شاگردان همان مطالب را به وسیله تمرین و تکرار به خاطر بسپارد تا در جلسه آینده یا در هنگام امتحان به او پس بدهند. در واقع ، در این روش ، تدریس عبارت است از ارائه مفاهیم به صورت شفاهی یا کتبی از طرف معلم و تکرار و حفظ کردن و پس دادن ان توسط شاگردان. اقلب پاداش و تنبیه از عوامل ایجاد انگیزه در این روش است، بویژه ترس از امتحان از وسایل مهم تحریک یادگیری شاگردان محسوب میشود. ارزشیابی در این روش تنها به منظور سنجش حافظه و میزان تسلط شاگردان بر محتوا صورت می‌گیرد. در این روش ، انضباط بسیار سخت و آمرانه است. روابط معلم و شاگرد رسمی و بر اساس احترام و ترس بنا میشود. هدف اصلی در این روش ، پرورش نیروهای مجرد ذهنی است. مفاهیم حفظ شده در این روش ، ارتباطی با دنیای کار و فعالیت ندارد و یادگیری بیشتر بر اساس تمرین و تکرار صورت می‌گیرد.
تمرین‌های حافظه‌ای موجود در بسیاری از کلاس‌های ما از این نوع است. این روش معمولاً انسان خلاق ، مبتکر، کارآمد و نقاد تربیت نمی‌کند و رقبت یادگیری را از بین می‌برد و روحیه‌ای نامطلوب ایجاد می‌کند.
