لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:html
حافظ شیرازى
اکنون جلد دوم کتاب داستانهاى کودکى بزرگان تاریخ را مطالعه مىکنیم. کودکى بزرگانى که تاریخساز بوده و هر کدام به نوعى، دنیا را تکان داده و سرگذشتهاى جذاب و سرنوشت سازى از خود بجاى گذاشتهاند.
در این کتاب داستانهاى بزرگانى را مطالعه مىکنیم، تا ببینیم کودکى آنان چگونه بوده؟ آنان چه کردهاند؟ و با چه شیوه هایى از یک دهکده کوچک، از یک سرزمین گمنام، از چنگال فقر و تهیدستى، از میان دردهاى یتیمى و بى کسى و از کابوس وحشتناک آوارگى و پریشانى، خود را نجات داده و در سایه تلاش و پشتکار و با قدرت دانش و ابتکار خویش، در آسمان تاریخ براى همیشه زنده مانده و درخشان گردیدهاند.
آرى، کودکان و نوجوانانى که یک روز مانند سایر همسن و سالهاى خود، در مزرعه و دهکده، در بخش و شهر و در مدرسه و کارخانه قدم بر مىداشتند و زندگى عادى داشتند، اما در روزگار دیگرى بخاطر تحصیل و کوشش و ابتکار و خلاقیت خود بجایى رسیدند، که یکى میکرب را کشف نمود و از این ناحیه بزرگترین خدمت را به جامعه بشریت انجام داد، افرادى در فیزیک و شیمى اختراعات و اکتشافات معجزه آسایى پدید آوردند، اشخاصى در علوم دینى مشعلدار هدایت و راهبر زندگى انسانیت شدند، برخى با شعر و ادب خویش، چون خورشید در آسمان تاریخ درخشیدند، جمعى با قدرت علم و قلم، کتابهاى عمیق و ماندگار خود غذاى فکرى سالم براى نسلها فراهم کردند، بعضى با حکمت و فلسفه خویش، فکر و فرهنگ الهى و معنوى را گسترش بخشیدند، و بالاخره تعدادى هم با مبارزه و فداکارى خود توانستند ملتهایى را از چنگال بردگى و ستم استعمار نجات داده و به فضاى دلاراى آزادگى و امنیت برسانند.
بارى، در این کتاب هم تعداد بیست و سه داستان و سرگذشت از مردان و زنان مبارز و مجاهد و مخترع و مکتشف و دانشمندانى را مىخوانیم، که در طى قرنها هر کدام شخصیت بزرگى گردیده و خدمتهاى فوق العادهاى به جهان انسانیت نمودهاند. اما باید توجه داشته باشیم، این کتاب در مقایسه با جلد اول آن دو تفاوت دارد:
اول: جلد اول کتاب داستانهاى کودکى بزرگان تاریخ داراى پنجاه داستان بود، در حالى که این جلد، با تقریبا همان تعداد صفحه، از بیست و سه داستان تشکیل گردیده و در نتیجه، داستانها طولانىتر تنظیم شده است.
دوم: در جلد اول، داستانها تقریبا بر اساس مراتب تاریخى آورده شده بود، در صورتى که در این جلد، معیار تنظیم داستانها بر پایه حرف اول عنوان آن و ترتیب حروف الفباء تنظیم یافته است.
ولى در این مقدمه، این نکات مهم را هم باید مورد توجه داشته باشیم، که قهرمانهاى این داستانها، که به موفقیتها و مقامهاى بلند انسانى و اجتماعى دست یافتهاند، همگان این جهات مشترک را داشتهاند:
1 - آنان هیچگاه نیروهاى جوانى خلاق و سازنده خود را، به هرز و هدر ندادهاند.
2 - از ولگردى، هوسرانى، تن پرورى، شهوترانى، بى عارى و خلافکارى و کجروى پرهیز جدى داشتهاند.
3 - آنان استعدادها و شخصیت گرانقیمت انسانى خویش را با هوسهاى زودگذر و با هیچ چیز دیگرى مبادله نکردهاند.
4 - از لغزیدن دیگران، درس نلغزیدن و از افتادن دیگران، درس خویشتندارى و خلاصه از بدبختى دیگران، عبرت و درس خوشبختى آموختهاند.
5 - و بالاخره، کوشش و تلاش، دقت و پشتکار، استفاده از فرصت، تحمل رنج نادارى و بیمارى، مبارزه با نگرانى و آوارگى و شکستن موانع راه پیروزى، خصلتهایى بوده که براى آنان کامیابى و سربلندى آفریده است.
همه این درسها را هم امام على (ع) در چند جمله بیان نموده است.
آن حضرت فرموده: هر کس خویشتن را در وادى لذتها رها سازد، راه بدبختى و انحراف را پیموده است. ?
هر کس تجربههاى استوار و محکم بدست آورد، شخصیت خود را از غلتیدن در تباهىها مصون داشته است. ?
هر کس دوست مىدارد به مقامهاى بلند قدم گذارد، حتما باید خواستههاى خودسرانه نفسانى خویش را مهار سازد. ?
هر کس از سرگذشتهاى دیگران عبرت بیاموزد، مثل این است که با گذشتگان تاریخ مىزیسته است. ?
هر کس از نردبان ترقى و پیشرفت بالا رود، مورد تعظیم و ستایش همه ملتها قرار مىگیرد. ?
در پایان، یادآورى این نکته هم لازم خواهد بود، که کار تنظیم تعدادى از داستانهاى این مجموعه را، فرهنگى خدمتگزار، آقاى حسین تمنایى به عهده داشته، که ضمن سپاس، بهبودى و سلامت و موفقیت ایشان را از درگاه خداوند متعال خواستاریم.
تهران، 25/12/1372
احمد صادقى اردستانى
فاطمه دختر اسد با عجله خود را به نزدیک خانه کعبه رسانید و در حالى که دست به دعا برداشته بود، اینطور به راز و نیاز پرداخت:
اى خداى من! من به تو ایمان دارم، به همه کتابهاى آسمانى و همه پیامبرانت نیز ایمان دارم، من سخن جدم ابراهیم خلیل را هم تصدیق مىکنم، او این خانه کهن را به پاى داشت، تو را به حق آن که این خانه را ساخت و به حق کودکى که در شکم من است سوگند مىدهم وضع زایمان را برایم آسان به گردان. ?
سیزدهم ماه رجب، سى سال بعد از حمله ابرهه پادشاه یمن با سپاه فیل سوار او به خانه کعبه و مطابق با سال 600 میلادى بود، در حالى که نه قبل از آن و نه بعد آن چنین حادثهاى رخ نداده بود. حادثه اینست که:
وضع زایمان فاطمه در خانه کعبه واقع شده و على (ع) در خانه خدا به دنیا آمده است. ?
وقتى کودک به دنیا آمد، پدر او ابوطالب هم از ولادت این کودک به قدرى شادمان شد، که دست به دعا برداشت: اى خداى من! اى خداى کعبه و طواف! تو را به حق این کودک که او را پاکى و درستى بخشیدهاى، سوگند مىدهم، قبل از آنکه مرگ من فرا برسد، جوانى زیبا و دلدائى او را مشاهده کنم.
ابوطالب غیر از على (ع) سه پسر دیگر هم به نامهاى: عقیل، طالب و جعفر داشت، اما تولد آخرین فرزند او برایش شادى و خرسندى فوق العادهاى به وجود آورده بود، بدین خاطر براى تولد او جشنها گرفت، شترها قربانى کرد و افراد دسته دسته به خانهاش مىآمدند و به او تبریک و تهنیت مىگفتند.
زندگانى ابوطالب با داشتن چهار پسر و یک دختر به نام ام هانى طراوت و شکوه زیادى داشت، اما این طراوت و شادابى چندان طولى نکشید و خشکسالى و قحطى که در مکه به وجود آمد، زندگى ابوطالب را هم مانند بسیارى از افراد از لحاظ مادى تحت فشار قرار داد و او که مرد عائلهمندى بود، طعم تلخ تنگدستى و کمبود مخارج زندگى را بیش از دیگران مىچشید.
در چنین وضعى حضرت محمد (ص) که سى و هشت ساله بود، و خود هم درد یتیمى و سختى معیشت را به خوبى احساس کرده بود، مشکل زندگى ابوطالب را با عموى دیگر خود عباس بن عبدالمطلب که از ثروتمندان مکه بود، در میان گذاشت و چاره جوئى آن، مورد قبول او هم واقع شد.
حضرت محمد (ص) و عباس به اتفاق نزد ابوطالب رفتند، مذاکره انجام شد، ابوطالب، عقیل و طالب را نزد خود نگاهداشت و عباس، جعفر را انتخاب کرد و على (ع) را که از همه کوچکتر بود و هفت سال داشت، براى سرپرستى و نگهدارى به حضرت محمد (ص) سپرد.
على (ع) خود در این باره مىگوید: به هنگام کودکى، پیامبر اسلام مرا در دامان خویش پرورش مىداد، مرا در آغوش خود مىگرفت، نوازش مىداد و کنار خود مىخوابانید، من بوى خوش او را استشمام مىکردم، او غذا در دهان من مىگذاشت، او هرگز از من دروغ و خلافى مشاهده نکرد. من پیوسته دنبال او حرکت مىکردم و از اخلاق و رفتار پسندیده او استفاده مىبردم. مرا به کارهاى نیک وادار مىساخت. هر سال هم که به غار حرإ؛ مىرفت جز من کسى او را نمىدید و از کارش اطلاعى پیدا نمىکرد.
البته این در حالى بود که آئین اسلام هنوز در هیچ خانهاى وارد نشده بود. ?
آنگاه که بعثت پیغمبر (ص) واقع شد و اسلام ظهور کرد على (ع) نه ساله شده بود، در دامن پیامبر پرورش یافته بود و در چنین سن و سالى که خدیجه هسمر پیامبر هم اسلام آورده بود، على (ع) هم به دامن پرمهر اسلام وارد شد. ?
على (ع) به خود مىگوید: نور وحى را که به پیامبر (ص) نازل مىشد من مىدیدم و بوى دلاراى نبوت را احساس مىکردم. ?
عفیف کندى مىگوید: یک روز براى خریدن عطر و لباس وارد مکه شدم، در مسجد الحرام کنار عباس بن عبدالمطلب که یکى از بازرگانان مکه بود نشسته بودم، خورشید به وسط آسمان نزدیک مىشد، ناگاه مشاهده کردم مردى که حدود چهل سال داشت وارد مسجد الحرام شد و در حالى که به آسمان نگاهى انداخت، کنار خانه کعبه قرار گرفت، بعد نوجوانى وارد شد و در عقب سر او سمت راستش ایستاد، سپس زنى آمد و عقب سر او سمت چپ قرار گرفت و هر سه نفر به عبادت و نماز مشغول شدند.
این صحنه براى من تعجب آور و تماشائى بود، از عباس پرسیدم این مرد کیست؟ من امروز چیز تازهاى مىبینم!
عباس گفت: این مرد برادرزاده من محمد بن عبدالله و آن پسر على بن ابیطالب پسر برادر من و آن زن هم خدیجه همسر محمد (ص) است.
محمد (ص) عقیده دارد آئینى را از جانب خداوند آورده است و تاکنون در زیر این آسمان همین سه نفر طرفدار و پیرو این آئین هستند. عظمت و ارزش این آئین هم براى آنان به قدرى است، که آن را از همه خزینههاى کسرى و قیصر براى خود بالاتر مىدانند.
البته عفیف کندى خود هم بعد مسلمان شد، اما پیوسته افسوس مىخورد که اگر من هم از همان روز اسلام آورده بودم، پس از على بن ابیطالب (ع) دومین مرد مسلمان محسوب مىشدم. ?
به هر حال پیغمبر (ص) دوشنبه به رسالت مبعوث شد و على (ع) روز سه‌شنبه به او ایمان آورد و پیوسته براى ترویج اسلام در کنار رسول ? خدا قرار داشت، فداکارىها کرد، و جانفشانىها نمود.
بارى، على (ع) از هفت سالگى تحت سرپرستى و تربیت پیامبر قرار گرفته بود، اولین مردى است که در نه سالگى اسلام آورد و به همراه رسول خدا در مسجد الحرام نماز جماعت خواند.
او از ظهور اسلام در مکه پیوسته همراه و همراز پیغمبر بود، پس از هجرت به مدینه هم برادر و یاور پاکباخته رسول خدا بود و در همه صحنهها و جنگهاى تبلیغى و دفاعى پیامبر حضور داشت.
امام على (ع) در جنگهاى: بدر، احد، خندق، خیبر و سایر جنگها به غیر از جنگ تبوک - که جانشین آن حضرت در مدینه گردید - شرکت داشت و عموما فرمانده و پرچمدار سپاه اسلام محسوب مىگردید، شجاعتها به خرج داد و پیروزىها براى اسلام بدست آورد.
آرى، على (ع) که از کودکى یارى اسلام را عهده دار شده بود، در همه مدت بیست و سه سال نبوت در کنار پیامبر و همدوش او بود، براى حفظ اسلام و گسترش تعالیم زندگى ساز این آئین مقدس نهایت خلوص و فداکارى را از خود نشان داد و همه سختىها و مشکلات طاقت فرسا را تحمل نمود و همیشه طرفدار حق و درستى بود و هیچگاه از اجراى عدالت و انسانیت غفلت نداشت.
به همین جهت پیامبر اسلام درباره او فرموده است:
على (ع) همراه حق است و حق هم همراه على (ع) است، هرجا حق وجود دارد، على (ع) هم آنجا حضور دارد، هرکس هم از على (ع) اطاعت کند، از حق پیروى کرده است. ?
موضوع خلافت و جانشینى على (ع) از پیامبر (ص) هم، از همان روزهاى آغازین گسترش اسلام روشن بود، زیرا در سال سوم بعثت که آیه قرآن نازل شد: اى پیامبر! خویشان نزدیکتر خود را بیم بده و به اسلام دعوت کن رسول خدا در چند نوبت قوم و خویشان خود را در مجلسى دعوت ? نمود و مسئله رسالت خویش و لزوم اطاعت از خود را اعلام داشت و اضافه کرد: هر کس از شما در این راه مرا کمک دهد، او برادر من وصى من و خلیفه من در بین شما مىباشد.
على (ع) مىگوید، من آن روز از همه کوچکتر بودم، برخاستم و دعوت پیامبر (ص) را پذیرفتم، آن حضرت هم گردن مرا به دست گرفت و فرمود:
داستانهاى کودکى بزرگان تاریخ جلد 2