مقدمه
شاید یکی از مهمترین فعالیتها در زندگی اجتماعی بشر امروز را بتوان مدیریت دانست. در عصر حاضر به مدد این فعالیت است که ماموریت ها و اهداف سازمانها تحقق می‌یابند، از منابع و امکانات موجود بهره‌برداری می‌شود و توانائی و استعداد انسانها از قوه به فعل در‌می‌آید. مدیران در انجام وظایف خود فرایندی را دنبال می‌کنند که شامل اجزایی چون برنامه ریزی، سازماندهی،نظارت و کنترل، انگیزش، ارتباطات، هدایت و تصمیم گیری است. مجموعة این فعالیتهاست که مدیریت را شکل می دهد و هماهنگی ونیل به هدفها را میسر می سازد.
مدیریت را به گونه های متفاوت تعریف کرده اند. صاحبنظری مدیریت را هنر انجام امور به وسیلة‌دیگران توصیف کرده و بر نقش دیگران وقبول هدف از سوی آنان تاکید ورزیده است. گروهی مدیریت را علم و هنر هماهنگی کوشش‌ها ومساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف معین توصیف کرده‌اند. گروهی دیگر مدیریت را در قالب انجام وظایفی چون برنامه ریزی، سازماندهی، هماهنگی و… بیان نموده اند. یکی از علمای مدیریت و اقتصاد مدیریت را تصمیم گیری دانسته و این وظیفه را بهترین و اصیل ترین نقش مدیر قلمداد نموده است. عالم دیگری بر نقش های مدیر از دیدگاه تازه تری نگریسته و برای مدیر وظایف و نقشهائی چون رهبری سازمان، منبع اطلاعاتی، و عامل تصمیم گیری و روابط با سایر سازمانها برشمرده است.
اما کسانی که مدیریت را تعریف کرده اند، زمانی که به تفسیل و توجیه تعاریف خود پرداخته اند ناگزیر به یک سلسله وظایف اشاره کرده اند که هر مدیری در انجام وظیفة خطیر خودملزم به انجام آنهاست. نویسندگان و عالمان این رشته بنا بر نگرش و تخصص های خود هر کدام به نحوی با این وظایف برخورد نموده اند. گروهی وظایف خاصی را اصلی قلمداد کرده اند و گروهی دیگر بر وظایف دیگری تاکید ورزیده‌اند. آنچه در این مجموعة مختصر چهارچوب بررسی را تشکیل داده، توصیف وبیان وظایفی است که تشکیل دهندة مدیریت می باشد، و کوشش بر آن بوده است که وظایف اصلی و مهم به اجمال مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. البته با توجه به ماهیت و هدف این مجموعه، در شرح هر وظیفه برخوردی عام صورت پذیرفته و اصول کلی بیان شده است، وگرایشهای تخصصی در وظایف مذکور به منابع خاص واگذار گردیده است. به عبارت دیگر نحوة‌تقرب به موضوعات در این مجموعه، به گونه‌ای طراحی شده که بتواند مخاطبان بسیاری را در بر گرفته و انتظارات متنوعی را در زمینه‌های مذکور برآورده سازد.
موضوع دانش مدیریت، موضوعی است که همراه با زندگی اجتماعی انسان و حتی قبل از آن مطرح شده است، ونقش که رهبران و مدیران در تغییر و تحولات تاریخی، پیروزیها و شکستها، هدایتها و گمراهیها، سازندگیها و ویرانگریها و بالاخره رشد و تکامل جامعه انسانی داشته‌آند،همواره نقشی بسیار مهم و اساسی بوده است بطوری که برخی آن را تنها عامل تعیین کننده در همة این تغییر و تحولات می دانند و برخی دیگر آن را کلید پیشرفت جوامع وسازمانها در قرن اخیر معرفی می نمایند.
تا اواخر قرن نوزدهم میلادی، دانش مدیریت نیز مانند بسیاری از علوم دیگر در قلمرو فلسفه قرار داشت. پس از انقلاب صنعتی در غرب و از اواخر قرن نوزدهم دانش مدیریت نیز همچون علوم پزشکی،مهندسی،فلسفه و غیره جای خود را در دانشگاه های معبر باز کرد و بتدریجدر ردیف سایر علوم دانشگاهی قرار گرفت.
رهبری و مدیریت می‌تواند از محدودة یک انسان شروع شود و تا تمامی جهان گسترش یابد. بین این دو سطح نیز سطوح مختلفی می‌تواند مطرح شود و تقسیم‌بندیهای متنوعی صورت پذیردکه افراد، گروهها و سازمانها، و جهان چهار سطح از این تقسیم‌بندی است.
مدیریت و رهبری سازمانهای پیچیده و بوروکراتیک دنیای امروز، که برخی آن را جهان سازمانی و عهد مدیریت نامیده‌اند، فراگیری دانش مدیریت را بیش از هر زمان دیگر طلب میکند. دیگر زمان آن سپری شده است که در انتخاب مدیران تنها به استعداد و لیاقت ذاتی آنها اکتفا شود.
سازمانها و موسساتی که عهده دار وظایفمختلف با هدفهای متفاوت و گاهی متضاد هستند،گسترش روزافزون دارند و پیشرفت دائمی علوم و تکنولوژیو تاثیری که این پیشرفت در شکل و عملکرد سازمانها و موسسات دارد و نیز مشکلاتی که با خود در زمینة انسان و ماشین پدید می‌آورد،سازمانها و موسسات را پیچیده تر می سازد.
بدنبال این تغییر و تحولات و پیچیدگی و تکامل روزافزون، مسئولیت مدیران سنگین‌تر، کارشان تخصصی‌تر و نقش آنان در هماهنگی و اداره سازمانها حساس تر می‌شود.
فهرست
مقدمه
فرآیند مدیریت
تاریخچه
هدف
تعیین اولویت هدفها
چگونگی آشتی پذیری هدفها از طریق هدف غایی
فصل اول
تعاریف و وظایف مدیریت
تعریف مدیریت
عناصر مدیریت- وظایف مدیریت
فصل دوم
برنامه ریزی
تعریف برنامه ریزی
برنامه ریزی تاکتیکی و استراتژیکی
بهینه سازی
اجزای برنامه ریزی
شناخت و تعیین هدفها
سیاستها یا خط مشیها
رویه ها و روشها
برنامه ریزی جامع (استراتژیک)
اهمیت و ضرورت برنامه ریزی جامع در سازمان
مزایا و محدودیتهای برنامه ریزی جامع
فصل سوم
سازماندهی
مبانی سازماندهی
سازمان بر مبنای وظیفه (هدف)
سازمان بر مبنای نوع تولید
مزایا و محدودیتهای سازمان بر مبنای نوع تولید
تقسیم کار و طبقه بندی اساسی در سازمان
ساخت سازمانی ماتریسی و پروژه‌ای
واحدهای فعالیت استراتژیک
محسنات و معایب تقسیم کار
انتخاب یک ساختار سازمانی
حیطه مدیریت یا کنترل
روش لاک هید برای ارزیابی و تعیین حیطة مدیریت یا کنترل
1- تشابه وظایف:
2- مجاورت جغرافیایی:
3- پیچیدگی وظایف:
4- هدایت و کنترل:
5- هماهنگی:
6- برنامه ریزی:
صف و وظایف آن
ستاد و وظایف آن
1- سازمان صف
2- سازمان ستاد
سازمان صف و ستاد
روابط بین صف و ستاد
بهبود روابط صف و ستاد
فصل چهارم
طراحی سیستم کنترل
1- تعیین نتایج مورد انتظار (بایدها) در کنترل
2- تعیین شاخص برای سنجش نتایج مورد انتظار
3- تعیین استاندارد یا الگوی مطلوب
استانداردهای تاریخی
استانداردهای تطبیقی یا خارجی
استانداردهای مهندسی یا کارسنجی
استانداردهای نظری
4- تعیین نحوه و روش جمع‌آوری اطلاعات یا طراحی شبکة اطلاعاتی در کنترل
5- ارزیابی اطلاعات و نتیجه گیری
نقاط استراتژیک یا کلیدی در کنترل
فصل پنجم
برنامه ریزی نیروی انسانی
برنامه ریزی احتیاجات نیروی انسانی
فصل ششم
تصمیم گیری
فرایند تصمیم گیری
استفاده از مدل در تصمیمگیری
انواع مدلها
انتخاب مدل مناسب
طبقه بندی تصمیمات
قواعد تصمیم گیری
نمودار فرآیند تصمیم ( درخت تصمیم گیری)
کارآفرینی و پروژه اصول مدیریت - 103 صفحه کامل
