نقش اخلاق، اعتقاد، معرفت و معنویت نقشی بنیادین، زیربنایی، سرنوشت ساز وانکارناپذیر در کارامدی نظام است. ترابط اخلاق و معنویت با کارامدی نظام اسلامی وبازشناسی عوامل حدوث و بقای یک انقلاب و در واقع نظام اسلامی یک ضرورت غیرقابل انکار می نماید؛ چرا که تنها با این نگاه است که می توان از نفوذ اندیشه های بیگانه وافکار لیبرالیستی سکولاریستی و اومانیستی به نام اسلام جلوگیری نمود. از دیدگاه اسلام هرگاه در نظام اجتماعی و مدیریت حاکم بر جامعه «ایمان و عمل صالح» حکمفرماباشد آن حکومت دارای برکات و ثمرات ماندگاری خواهد بود.
این مقاله بر آن است تا به بررسی کارامدی نظام سیاسی، نظام اسلامی و ترابط وتعامل متقابل «اخلاق و معنویت» با «کارامدی نظام اسلامی» بپردازد.
پیش از ورود به بحث در بارة «نقش اخلاق و معنویت در کارامدی نظام»، لازم است مفردات موضوع را اندکی توضیح دهیم:
«اخلاق»، از (خُلق) به معنای صورت باطنی انسان است، چنان که (خَلق) صورت ظاهری است؛ چه این که انسان، هم از صورت مُلکی و خَلْقی و هم از صورت ملکوتی و خُلْقی برخوردار است که صورت غیبی انسان، تابع ملکات نفس و خلق باطن است.
بنابراین، اخلاق، مجموعة خُلْقیات یا صفات ثابته و ریشه دار نفسانی است که باعث می شود انسان، بدون نیاز به تفکّر، کارهایی انجام دهد. لذا اخلاق در ارتباط تنگاتنگ با عقل و ارادة انسان است؛ زیرا صفات پسندیده یا ناپسند را انسان به تدریج در وجود و نفس خویش راسخ و ثابت یا ملکه می کند و همة قوای درونی انسان، اعم از قوای ادراکی و تحریکی، در ارتباط با اخلاق هستند و اخلاق از اقسام «حکمت عملی» شد تا مبنایی برای چگونه زیستن و با ارزش و مقدس و عقلانی زندگی کردن باشد که در نظام اخلاقی اسلام، با توجه به نوع انسان شناسی اسلامی، بایدها و نبایدها و حسن و قبح های اخلاقی مطرح شده است که با فطرت، عقل و اختیار انسان همگرایی تام دارد و اخلاق اسلامی در نسبت با کارامدی نظام؛ یعنی مجموعه تجلّیات رفتاری که در قالب مدیریت دینی و حکومت وحیانی بروز و ظهور می کند قرابتی خاص دارد؛ لذا اخلاق سخن گفتن، اخلاق معاشرت با مردم و اخلاق ریاست و مدیریت، اخلاق اقتصاد و تجارت، اخلاق ملی و بین المللی و...، همه در نظام اخلاقی اسلام تبیین شده است. بنابراین، اخلاق، ایجاد محدودیت و مانع برای پویایی مدیریت نیست، بلکه به عکس، مدیریت را در یک نظام و مکانیسم منطقی، عقلانی، عاطفی و ارزشی که حقیقت، سعادت و کمال انسان را منظور نماید، شکل می دهد و تجربة تلفیق اخلاق و مدیریت و اخلاق و سیاست در نظام نبوی و علوی و کارامدی آن، تجربة بسیار گرانبهایی بود و هست و تجربة تلخ تفکیک اخلاق از حکومت و سیاست در قرون متمادی، به خصوص غرب جدید نیز تجربه ای برای بازگشت به توأم سازی اخلاق و حکومت است؛ چه این که اخلاق، تزریق صفات ارزشی همچون صداقت، امانت داری، فروتنی و تواضع، حسن سلوک با مردم و رعایت حقوق شهروندان، عدم مکر و حیله در مدیریت و عدم سودجویی و منفعت طلبی در عرصة سیاست ورزی است. حال آیا بایدها و نبایدهای عقلی وسلامت بخش، مایة تقویت کارامدی است یا تضعیف آن ؟ ما در مقالةپیش روی، نقش اخلاق را در گسترش توسعه و پویایی و بالندگی نظام اسلامی با توجه به آیات، احادیث و تاریخ زندگی معصومان (ع)مورد بررسی قرار می دهیم.
معنویت
معنویت، براساس اعتقاد به ماورای عالم و جهان غیب و باورهای باطنی شکل می گیرد. این که انسان به ماورای حس و جهان فیزیک اعتقاد داشته باشد، جهان ماده و معن، صورت و سیرت و ظاهر و باطن را از هم جدا نداند، بلکه براساس تفکّر اصیل اسلامی، میان ملک وملکوت و شهود و غیب پیوند برقرار نماید و معتقد به تعدیل نسبت ماده و معنا باشد.
معنویت، پاسخ مثبت به نیازهای درونی و گرایش های فطری است. معنویت، پیوند انسان با خدا و عالم باطن است و اصالت را به معنا و متافیزیک دادن. معنویت یعنی انسان براساس جهان بینی توحیدی به مبدأ و معاد باورداشته باشد و انسان را در برابر خدا و خودو جامعه و جهان، مسؤول و پاسخگو بداند. معنویت، ارتباط روحی بامعبود است از طریق نماز و راز و نیاز و در همه چیز و با همه چیز خدارا منظور داشتن و انگیزه و اندیشه را الهی کردن و انگیخته ها را رنگ ورایحة خدایی دادن.
شامل 36 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله نقش اخلاق و معنویت در کارامدی نظام اسلامی