مقدمه
بدن ما برای دستیابی به سلامت جسمی و روانی, انجام فعالیت و اعمال حیاتی باید شرایط مناسب را برای خود فراهم کند. آب, هوا و غذا از جمله نیازهای اوّلیه تامین سلامت می‌باشد که بویژه برخورداری از رژیم غذایی متعادل در این زمینه نقش مهمّی را به عهده دارد. با شناخت بهتر منابع غذایی در انتخاب غذا و تهیه و آماده سازی آن در مراحل مختلف زندگی نه تنها نیازهای تغذیه ای فرد, بلکه نیازهای عاطفی و روانی او را نیز می‌توان تامین نمود و به عبارت دیگر تندرستی و شادابی را همراه با یکدیگر به دست آورد.
خوب زیستن چیست؟
باور هر شخص از خوب بودن می‌تواند با واقعیّت امر متفاوت باشد, به طوری که خانم‌ها این باور را با برخورداری از اندامی متناسب, شادابی و نیز داشتن فرزندانی سالم و مردان با داشتن ظاهری آراسته و اندامی عضلانی و بدون تظاهر به بیماری خاصی می‌دانند. در حالی که در واقع چنین نیست و بسیاری از افراد ممکن است با بیماری‌های غیرقابل رویت روبه رو شوند. برای مثال احتمال دارد مردی فعال به بیماری دیابت و یا خانمی به ظاهر سالم به کم‌خونی خفیف یا متوسط فقر آهن و یا سالمندی به ظاهر تندرست به بیماری‌هایی نظیر افزایش فشار خون و یا آرتریت، مبتلا باشد. در بسیاری از مواقع این مشکلات از طریق درمان با تغذیه مناسب قابل کنترل و پیشگیری است. برای مثال, دریافت بالای سبزی و میوه که حاوی فیبر غذایی است, برای جلوگیری از یبوست یا مشکلات مجرای گوارشی و یا خوردن انواع ماهی به علّت دارا بودن میزان بالای کلسیم, چربی‌های مطلوب و مواد معدنی برای بیماری‌های استخوانی یا قلبی و عروقی موثر می‌باشد.
در واقع خوب زیستن, بیشترین برداشت ما از زندگی است و بنابراین سن بالا و یا برعکس برخورداری از سلامت کامل, مهم نبوده, بلکه آگاهی صحیح, باور قوی و رفتار مناسب تغذیه ای, عامل مهمی برای خوب زیستن و برداشت کامل از شرایط موجود در زندگی می‌باشد و به عبارتی زندگی خوب در گرو تغذیه صحیح است.
اهمیّت ویژگی‌های فردی در تغذیه چیست؟
انسان با توجه به تفاوت جنسی, در دوره های مختلف زندگی قرار می‌گیرد که می‌توان این دوره ها را به دوره جنینی, شیرخواری, کودکی, نوجوانی, بزرگسالی, میانسالی و سالمندی تعریف نمود. هر یک از این دوره ها, نیازهای جسمانی و عاطفی کاملاً متفاوتی را در بر دارد و بالطبع نیازهای تغذیه فرد نیز در هر یک از این دوره ها متفاوت است. جالب آن که با داشتن شرایط یکسان فیزیولوژیک, بین هر یک از افراد تفاوت‌های بسیاری وجود دارد که اصطلاحاً به آن تفاوت‌های فردی می‌گویند. در نتیجه نیازهای تغذیه ای هر فرد با فرد دیگر یکسان نیست. برای مثال در دوره کودکی که بدن کودک پیوسته در حال رشد و تغییر از جمله افزایش قابل ملاحظه قد و وزن می‌باشد, افزایش نیاز تغذیه ای را نیز می‌توان مشاهده کرد, که باید از طریق غذا تامین شود, در عین حال که پذیرش و ظرفیت حجم غذای او در مقایسه با دوره بزرگسالی کمتر است, و یا در دوران بارداری که مادر با داشتن جنین و پرورش آن در شرایط خاص فیزیولوژیک قرار می‌گیرد, نیاز او با دوره غیر بارداری متفاوت است. همچنین در دوره سالمندی نیز مشاهده می‌کنیم که پتانسیل فعالیت بدنی کاهش می‌یابد. بنابراین برای برخورداری از تغذیه صحیح و تامین نیازهای بدن هر فرد, مشاوره فردی, بخش مهمّی از تغذیه درمانی است که باید با رعایت ویژگی‌های فردی انجام گیرد.
تغذیه درمانی و نقش آن در درمان بیماری‌ها
تغذیه مجموعه ای از مراحل متعدّد و گوناگون است که در طی آن موجود زنده مواد لازم و ضروری جهت ادامه حیات, رشد و تجدید سازنده های بدن را از محیط خود دریافت کرده و به مصرف می‌رساند. علم تغذیه ارتباط تنگاتنگی با علوم شیمی, بیوشیمی, فیزیولوژی, کشاورزی, اقتصاد و جامعه شناسی دارد. تغذیه درمانی علمی است که با به کارگیری علوم زیست ـ روان ـ اجتماعی و پژوهش‌های تجربی و تحلیلی, قادر است در زمینه های تشخیصی, درمانی و پیشگیری بیماری‌های تغذیه ای فعالیت کند. یکی از شاخه های مهم تغذیه درمانی, رژیم درمانی است که به وسیله آن رژیم غذایی اصلاح و یا با شرایط مورد نیاز فرد تطبیق و به اجرا در می‌آید. رژیم درمانی آمیزه ای از علم و هنر است که تغذیه افراد یا گروه های مختلف جامعه را در شرایط مختلف اقتصادی, اجتماعی و بهداشتی, با پیروی از اصول تغذیه و مراقبت‌های آن عملی می‌سازد. به زبان ساده تر می‌توان گفت که به کمک این فن, الگوی غذایی افراد سالم و بیمار با رعایت اصول علم غذا و تغذیه در انتخاب, ذخیره و تهیه غذا و در نظر گرفتن شرایط اقتصادی, اجتماعی و روانی، برنامه ریزی می‌گردد.
تجربیات طولانی نشان داده است که تغذیه نامتعادل و یا نقش در هضم, جذب و سوخت و ساز مواد غذایی نه تنها سبب بروز بیماری‌های ناشی از کمبود یا اسراف مواد غذایی می‌گردد بلکه به دلیل تضعیف مقاومت بدن, زمینه ابتلا به بیماری‌های دیگر با منشاء غیر تغذیه ای را نیز به تدریج فراهم می‌سازد. از طرف دیگر اکثر بیماری‌ها, بویژه بیماری‌های عفونی یا جراحات و آسیب‌ها و یا اختلالات متابولیکی در طول استقرار خود در بدن, حتی در افرادی که از وضع تغذیه ای خوب و مطلوبی برخورداری هستند, موجب کمبودهای غذایی می‌گردند. علّت این امر، متعدّد است, زیرا در مراحل مختلف بیماری گاهی جذب مواد غذایی دچار اشکال می‌شود, زمانی احتیاج بیمار به بعضی یا تمام مواد مغذّی افزایش می‌یابد و یا بیماری شخص را برای مدّت کم و بیش طولانی بی‌اشتها می‌کند. در هر حال احتمال دارد بیماری با دوره سخت و نقاهت طولانی و سوء تغذیه همراه گردد. از این رو نقش تغذیه درمانی به عنوان قسمتی از مراقبت‌های ضروری در هر بیماری از اهمیّت ویژه ای برخوردار است که در فصول مختلف, اصول آن به تفصیل در بیماری‌های مختلف شرح داده خواهد شد.
شامل 179 صفحه word و 57 صفحه pdf
دانلود تحقیق تغذیه و بهداشت