فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 32 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
با سپاس فراوان از پیشگاه خداوند منان که سایه لطف خود را هرگز از سر بندگان خود بر نمی دارد سپاس بی پایان مخصوص اوست و با تشکر از پدران و مادرانی که سالها با رنج و محنت فراوان به ما کمک کرده اند که بتوانیم به این پایان از یک مقطع دیگر دست یابیم تشکر خاصه خود را تقدیم تمام اساتید مجرب ، معلمان و آموزگاران خود می کنم که در تمام سالهای تحصیل درس زندگی و درست زیستن را به من آموختن و سالها برای تربیت من تلاش به عمل آورده اند در پایان برای استاد گرانقدرم جناب آقای ویسه و تمام اساتید گروه حسابداری که در این مقطع مرا یاری کردند نهایت احترام را دارم و امیدوارم در پناه حق پایدار باشند.
مقدمــــــه
حسابداری صنعت برق به معنای علمی و فراگیر آن تحت عنوان "روش متحد الشکل حسابداری" در فروردین ماه 1346 از سوی وزارت نیرو تدوین و با استعانت و نظارت مستقیم کارشناسان مالی وزارت نیرو در شرکتها و سازمان های برق ایران که در کار تولید، انتقال و توزیع فعالیت دارند به مورد اجرا گذارده شد. در طی سالهایی که از اجرای این روش حسابداری می گذرد بر اثر تجارب حاصله پاره ای اضافات حذف، برخی مسائل ایضاح و برحسب اقتضاء نکات و دقایق چندی نیز به متن سابق الذکر افزوده گردید و اینکه حاصل کار در شکل کنونی در دسترس حسابداران، حسابرسان و افرادی که به نحوی در شرکت های برق با موضوعات مالی سروکار دارند گذارده می شود.
با اینکه حسابداری برق در اصول کلی و متنوع با دیگر رشته های حسابداری اعم از عمومی، بازرگانی و صنعتی دارای وجوه اشتراک می باشد، با این همه مسائل و نکاتی در این روش وجود دارد که خاص حسابداری صنعت برق می باشد.
نتیجه مطلوب که این روش حسابداری در جستجوی آن است تحصیل گردد. باشد که اصحاب مالی و خبرگان اهل حساب در صنعت برق با الهام از انقلاب اسلامی و رهنمودهای داهیانه رهبریت انقلاب و نیز کوشش در جهت ارتقاء کیفی وظائف محوله سهم خویش را در امر تحقق اهداف و آرمان های اقتصادی جامعه اسلامی ایران به نحو شایسته و بایسته ادا نمایند.
فــصل اول
شرکت سهامی خاص توزیع نیروی برق استان کردستان
تاریخچه فعالیت شرکت:
کلیات:
شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان در تاریخ 25/2/1370 به صورت یک شرکت سهامی خاص تأسیس شده و طی شماره 89151 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده است.
آخرین اساسنامه آن در تاریخ 25/2/1370 به تصویب رسیده است.
در حال حاظر شرکت جزء شرکت های زیر مجموعه شرکت مادر تخصصی توانیر می باشد و مرکز اصلی شرکت در سنندج واقع است.
اما استان کردستان به بخش های مختلفی تقسیم بندی شده و در هرکدام از بخش ها یک نمایندگی از برق استان در آن بخش وجود دارد که به فعالیت مشغول می باشد.
فعالیت اصلی شرکت
موضوع فعالیت شرکتطبق ماده 5 اساسنامه شرکت سهامی بوده و از تاریخ 1/1/1370 شروع به فعالیت در زمینه های زیر نموده است:
1. بهره برداری شبکه توزیع
2. خدمات مشترکین
3. توسعه و احداث خطوط توزیع
4. اصلاح و بهینه سازی شبکه خطوط توزیع
5. برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر موارد بالا
6. روشنایی معابر
7. و سایر فعالیت ها
وضعیت اشتغال:
در اداره برق استان کردستان کارکنان به سه دسته تقسیم می شوند که هرگروه را با کدی متنفاوت در حساب ها نگهداری می شود.
که شامل موارد زیر است:
کارمندان دائم استخدامی
الف: کارمند بخش شغلی که با کد 10000، 20000، 30000، 40000 نشان داده می شود.
تعداد این افراد در سال 84 بالغ بر 167 نفر بوده که با توجه به سال های قبل یک کاهش 10 نفری را در شرکت مشاهده می کنیم.
ب: کارگر که با کد 70000، 80000 ، 90000 نشان داده می شود.
که تعداد این افراد در سال 84 بالغ بر 159 نفر بوده که تعداد 7 نفر کاهش را نسبت به سال 83 نشان می دهد.
کارکنان قراردادی _ استخدامی
الف: کارمند بخش شغل که با کد های 10000، 20000، 30000، 40000، نشان داده می شود.
که تعداد این افراد نیز نسبت به سال قبل کاهش نشان داده است.
ب: کارگر که با کدهای 70000، 80000 نشان داده می شوند.
که این تعداد نیز در مقایسه با سال 83 دارای کاهش تعداد کارگران است.
کارکنان تأمین شده از طریق قرارداد شاغل در بخش اصلی
این کارکنان نیز با کدهای 10000، و 20000، 30000، 40000 در دفاتر و اسناد نشان داده می شوند.
اهداف شرکت
شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان یکی از شرکت های فعال در امر توزیع نیروی برق در استان می باشد.
شرکت توزیع نیروی برق در راستای نیل به اهداف برق منطقه غرب که مناطق غرب کشور را در زمینه انتقال نیروی برق و تأمین نیروی برق این منطقه از کشور کمک می کند.
در طی ده های اخیر دولت در راستای کم کردن مسئولیت های خویش توانیر را به قسمت های مختلفی تقسیم کرد و کشور را به مناطق مختلفی نیز تقسیم که و سهام شرکت را به تعداد شرکت خاص بفروش رسانید و شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان زیر نظر برق منطقه ای غرب در سال 1370 فعالیت خود را آغاز نمود.
شرکت توزیع نیروی برق استان در راستای ارائه خدمات به مشترکین خود که شامل:
1. مشترکین خانگی
2. مشترکین عمومی
3. مشترکین صنعتی
4. مشترکین کشاورزی
5. مشترکین تجاری
6. مشترکین آزاد
7. و روشنایی معابر شهری و جاده ای می باشد شناسایی نموده و به برق منطقه ای غرب گزارش می دهد.
از آنجا که شرکت توزیع نیروی برق استان نماینده شرکت برق منطقه ای غرب می باشد لذا نیازهای استان را در زمینه های بالا که گفته شد به برق منطقه ای غرب کشور گزارش داده و نیازها را به جزء در گزارش خود یاد کرده و به برق منطفه ای غرب ارائه می دهد.
شرکت توزیع نیروی برق استان در راستای رسیدن به اهداف برق منطقه ای غرب کشور در استان به فعالیت های گوناگونی را انجام می دهد که شامل:
1. بهره برداری از شبکه توزیع برق
2. خدمات مشترکین
3. توسعه و احداث شبکه های توزیع و غیره
4. اصلاح و بهینه سازی شبکه توزیع
5. برنامه ریزی طراحی و نضارت بر طرح های استان (در زمینه توزیع نیروی برق)
6. روشنایی معابر
7. و سایر موارد فعالیت دارد.
شرکت توزیع نیروی برق همچنین در انجام کنتور خوانی خانه به خانه و رفع اشکالات در برق خانگی و غیره جمع آوری و واریز مبلغ فیش های برق مصرفی و واریز آن به حساب وزارت نیرو می باشد و همچنین نماینده شرکت توانیر و برق منطقی غرب در استان نیز می باشد.
چارت سازمانی:
چارت سازمان در هر سازمان نشان دهنده تفکرات مدیریت در آن سازمان است و اینکه مدیر چگونه تفکری را در آن سازمان پرورش می دهد.
از لحاظ تفکر مدیریت ما در کل دو نوئع مدیر را در سازمان های می توان طبقه بندی کرد.
1. مدیرانی با تفکر باز
2. مدیرانی با تفکر بسته
1. مدیران با تفکر باز به مدیرانی گفته می شود که در سازمان به افراد زیر دست خود تفویض اختیار به معنای واقعی کرده و کارها را به افراد شایسته و جوان سازمان می سپارند و خود فقط نضارت می کنند و در این صورت است که راندمان بهره وری سازمان بالا می رود.
2. مدیرانی با تفکر بسته این نوع مدیران که کم هم نیستند مدیرانی هستند که به کارکنان خود ایمان نداشته اند و به توانایی های آنان اعتنا نمی کنند و دیگر کارکنان نیز رغبتی به نو آوری و نشان دادن خلاقیت در خود نمی یابند و خلاقیت ها و استعدادهای کارکنان در نطفه نابود می شود. این دو نوع مدیرت را می توان از چارت سازمانی هر سازمان شناسایی نمود.
شرکت توزیع نیروی برق استان با مدیریت مناسب و تفویذ اختیارات به بخش های مختلف خود توانسته سهم عظیمی از فعالیت های خود را به بخش های مختلفی واگذار نماید تا راندمان بهره وری کار در سازمان به طرز عجیبی بالا رود و شرکت توزیع نیروی برق استان با 200 صفحه چارت سازمانی یکی از مناسب ترین تفکرات مدیریت را دارا می باشد شرکت توزیع نیروی برق استان با تفویذ اختیارات به بخش های که خود شرکت برق استان را به بخش های مختلفی تقسیم کرده و اختیاراتی به آن بخش ها داده و شرکت توزیع نیروی برق سنندج بر آن بخش های دیگر نضارت می کند. و به نظر اینجانب به عنوان یک دانشجوی رشته حسابداری مدیریت شرکت توزیع نیروی برق استان یک مدیریت با تفکر باز می باشد و دیگر مدیر نمی تواند در سازمان های بزرگ تنها به خود اعتماد داشته باشد و تمام کارها را خودش انجام دهد. امروزه مدیریت باید سازمان را به بخش های مختلفی تقسیم کند و به هر قسمت اختیاراتی در حد توانایی های آن قسمت تفویذ نماید.
از آنجا که شرکت توزیع نیروی برق استان یک شرکت خصوص و انتفاعی می باشد و هدف از فعالیت آن کسب سود برای سهام داران خود (تعدادی شرکت خاص که دارای سهام این شرکت هستند) می باشد.هدف خود را از ایجاد این شرکت کسب سود بوده و دیدگاه اشتباه مردم که شرکت توزیع نیروی برق استان یک شرکت دولتی می باشد کاملاً اشتباه بوده و این شرکت فقط پیمانکار اجرای دستورات شرکت توانیر که مرکز آن در تهران بوده است.
مراحل دریافت طرح:
شرکت توزیع نیروی برق استان همانطور که در بالا اشاره شد نماینده برق منطقه غرب می باشد و نیازهای استان را در موارد مختلف گفته شده در بند های بالا به اداره برق منطقه ای غرب گزارش می دهد و پیشنهاد اجرای طرح را به برق منطقه ای غرب می کند. این نیازها به وسیله کارشناسان شرکت شناسایی می شود و در رابطه با برطرف کردن نیازهای استان در رابطه با احداث و نگهداری و تعویض خطوط توزیع و ایجاد مشترکین جدید، احداث خطوط جدید و غیره می باشد.
که به تأیید کارشناسان و معاونت شرکت توزیع نیروی برق استان رسیده باشد.
دستور کار:
سپس برق منطقه ای غرب نیز پس از برسی های خود و استفاده از نظرات کارشناسان خود اقدام به فعالیت های زیر می نماید.
1. بودجه بندی طرح پیشنهادی شرکت توزیع نیروی برق
2. عنوان کار (مثلاً برکناری کنتورهای فرسوده شهری)
3. تأیین تاریخ شروع و اطمام کار
4. دادن شرح کالاها یا خدماتی که شرکت باید آنها را انجام دهد.
5. تأیین قیمت واحد جنس بکار برده شده در طرح و کل آن را.
6. تأیین قیمت واحد دستمزدبکار رفته در اجرای طرح.
7. تأیین هزینه های بالاسری
که شامل مواردی چون:
الف: هزینه های مهندسی و نظارت
ب: هزینه های تدارکات و انبارها
ج: هزینه های حمل و نقل
و سایر هزینه های پیش بینی نشده می باشد
که به تصویب مدیر برق شهرستان سنندج و مدیر عامل برق استان می رسد.
اگر طرح توسعه باشد به امضای کمسئول طرح و توسعه نیز می رسد.
کروکی اولیه:
همراه فرم دستور کار کروکی اولیه منطقه جغرافیایی اجرای کار برای شرکت توزیع نیروی برق استان فرستاده می شود که منطقه جغرافیای و مبدأ و انتهای کار را مشخص می سازد.
کدینگ دستور کار:
همچنین برای هر دستور کار کدی تعریف می شود که شامل13 رقم می باشد که هر کدام از آنهامشخصه چیزی است.
از سمت چپ رقم اول نوع کار را معین می کند (مثلا 3 کار برکناری است)
رقم دوم قسمتی که تحت تأثیر قرار می گیرد را نشان می دهد. (مثلاً 8 کنتور است)
رقم بعد کد شناسایی استان می باشد (مثلاً استان کردستان 5 می باشد)
5 رقم بعد کد شناسایی شهرستان می باشد (مثلاً00855 کد شناسایی شهرستان مریوان می باشد)
دو رقم بعد نیز نشان دهنده سال می باشند.
و سه رقم آخر نیز ردیف دستور کار می باشد.
تأمین اعتبار:
سپس برق منطقه ای غرب برای طرح فرستاده شده تأمین اعتبار و با توجه به قوانین و مقررات و بودجه بندی که وزارت نیرو برای هر نوع از طرح های که شامل طرح های :
1. بهره برداری از شبکه توزیع برق
2. خدمات مشترکین
3. توسعه و احداث شبکه های توزیع و غیره
4. اصلاح و بهینه سازی شبکه توزیع
5. برنامه ریزی طراحی و نضارت بر طرح های استان (در زمینه توزیع نیروی برق)
6. روشنایی معابر
7. و سایر موارد فعالیت است. وزارت نیرو بودجه متفاوتی برای هر کدام از موارد بالا تأیین کرده و شرکت توانیر پس از درافت پیشنهاد از شرکت های توزیع نیروی برق جهت اجرای یکی از فعالیت های زیر آن را شرکت برق منطقه ای داده که نماینده توانیر است و توانیر و برق منطقه ای غرب با تصویب آن و بعد از این برای آن تأمین اعتبار می کنند به صوت پشت سر هم یعنی اول وزارت نیرو تأمین اعتبار کرده و سپس شرکت توانیر و برق منطقه ای غرب و سپس اعتبار به شرکت توزیع نیروی برق استان جهت اجرا می رسد.
کد و تاریخ تأمین اعتبار را در دستور کار درج می کند و برای شرکت توزیع نیروی برق استان می فرستد.
دریافت طرح:
شرکت توزیع نیروی برق استان پس از دریافت دستور کار که توسط برق منطقه ای غرب کشور تهیه می شود کار خود را در زمینه دستور کار آغاز می کند.
پس از تصویب اجرای طرح با قیمت پیشنهاد شده از سوی برق منطقه ای غرب که در دستور کار به تفکیک:
1. بهای کل دستمزد
2. بهای کل اجناس
بعلاوه هزینه های بالاسری (مهندسی و نضارت، تدارکات و انبار، حمل و نقل) و سایر هزینه های پیش بینی نشده توسط شرکت توزیع نیروی برق استان صورت گرفت است.
مرحله اول:
شرکت توزیع نیروی برق استان بعد از مطالعه و قرار دادن طرح در یکی از زمینه های :
1. بهره برداری شبکه توزیع
2. خدمات مشترکین
3. توسعه و احداث خطوط توزیع
4. اصلاح و بهینه سازی شبکه خطوط توزیع
5. برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر موارد بالا
6. روشنایی معابر
7. و سایر فعالیت ها
در یکی از تقسیم بندی های بالا جایگذاری می شود.
مرحله دوم:
برآورد دستور کار صورت می گیرد که در برگه برآورد دستور کار انجام می شود و تجهیزات لازم در دستور کار را در این برگه نوشته و قیمت گذاری می شود و این قیمت گذاری توسط کارشناسان شرکت توزیع نیروی برق استان صورت می گیرد.
خدمات بخش حسابداری بهای تمام شده
1. کنترل مداوم و ارائه گزارشات و در خصوص آخرین وضعیت قرار دادهای منعقد شده با برق منطقه ای غرب
توضیح: بخش حسابداری بهای تمام شده با گرد آوری کلیه اطلاعات مالی تهیه شده توسط بخش های دیگر شرکت که اعم از :
بخش حسابداری انبار
حسابداری حقوق و دستمزد
و غیره . . .
که توسط قسمت ممیزی سازمان نیز برسی و اطلاعات را از نظر صحت و درستی اعداد و ارقام تأیید شده است را به در سیستم حسابداری وارد کرده و اطلاعات دسته بندی شده با اسناد و کمدارک مثبته در اختیار واحد حسابداری بهای تمام شده قرار می گیرد.
قسمت حسابداری بهای تمام شده نیز کلیه اطلاعات را دوباره کنترل کرده و به رئیس امور مالی گزارش می دهد.
همچنین قسمت حسابداری بهای تمام شده آخرین وضعیت قرار دادهای منعقد شده با برق منطقه ای غرب کشور را نیز نمایش می دهد.
2. نضارت بر کار حسابداری انبار و ارائه گزارشات منظم از وضعیت انبارهای شرکت
یکی از مهمترین قسمت های شرکت توزیع نیروی برق استان قسمت انبار می باشد که یکی از قسمتهای حساس شرکت می باشد و تعدد حسابهای زیادی در انبار صورت می گیرد و ورودی و خروجی زیادی دارد و باعث می شود که یکی از قسمت های مهم در شرکت توزیع نیروی برق استان می شود.
انبارهای شامل:
1. انبار تجهیزات
2. انبار مواد اولیه
1. انبار تجهیزات شامل انبار وسائل الکترونیکی و مکانیکی که در هر طرح به مصرف می رسد و شامل قطعاتی گران قیمت و مخصوص با مارک های مخصوص می باشد که نوع آن را برق منطقه ای غرب کشور در دستور کار اعلام می دارد و شرکت با توجه به مندرجات دستور کار اقدام به خرید آن تجهیزات می باشد مثلاً پست های فشار قوی و تیر های چراخ برق و غیره. . .
که شرکت توزیع نیروی برذق استان این تجهیزات را به صورت مناقصه در اختیار فروشندگان قرار می دهد و هر کدام که در مناقصه موفق شوند می توانندبا فروش این تجهیزات به شرکت توزیع نیروی برق کسب درامد کنند
یکی از درامد های شرکت توزیع نیروی برق استان از مابی تفاوت قیمت گذاری برق منطقه ای غرب بر روی تجهیزات و قیمت خریداری تجهیزات در مناقصه صورت می گیرد.
3. انبار مواد اولیه
مواد اولیه مصرفی در طرح های که شامل 7 نوع طرح
1. بهره برداری شبکه توزیع
2. خدمات مشترکین
3. توسعه و احداث خطوط توزیع
4. اصلاح و بهینه سازی شبکه خطوط توزیع
5. برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر موارد بالا
6. روشنایی معابر
و سایر فعالیت ها
و هر کدام از این فعالیت ها نیاز به مواد اولیه مصرفی اعم از:
1. لوله گالوانیزه 4. نوار پلاستیکی، لوله گالوانیزه
2. آجر نیمه 5. کابل، سکوی مخصوص سرکابل
3. ماسه 6. پیچ و مهره، سرکابل هوائی
که با توجه به هر نوع فعالیت از هر کدام یا از چند نوع آنها استفاده می شود.
و یکی دیگر از منابع درامد شرکت توزیع نیروی برق استان نیز این مواد اولیه می باشد و برق منطقه ای غرب نیز در دستورکار قیمت این نوع از مواد اولیه و مقدار مصرف آن را تأیین نموده و قیمت یک واحد و کل واحد های مصرفی از هر کدام از انواع مواد اولیه را آورده است و مابی تفاوت قیمت خرید این مواد توسط شرکت توزیع نیروی برق استان و قیمتی که در دستور کار آمده است نیز برای شرکت توزیع نیروی برق استان در صورتی که مثبت باشد یک نوع درآمد است.
با توجه به اهمیت انبارها همچنان که در قسمت های بالا اشاره شد باید گروهی باشند که بر روی فعالیت های انبارهای کنترل و نظارت داشته باشند. بر همین اساس این وظیفه به قسمت حسابداری بهای تمام شده محول شده که هم در جریان خرید های سازمان و در جریان خروجی های کالا از انبار می باشد که برای هر طرح انجام می شود و از این لحاظ بخش حسابداری بهای تمام شده یکی از بهترین گزینه ها می باشد :
چون به وسیله صورت وضعیت های پیمان کاران از خروج های کالا از سازمان با اطلاع می شود و این اطلاعات را با حواله های انبار و خرید های سازمان مقایسه کرده و موجودی های انبار را بدست می آورد و می تواند این موجودی هار ار به رئیس امورمالی گزارش دهد.
همچنین می تواند خروجی های کالا را در هر طرح با دستور کار آن طرح مقایسه کند و اشکالات و احتمالاً تقلبات را در آن بیابد.
و تنها قسمت حسابداری بهای تمام شده می باشد که درآمدهای هر فعالیت را جداگانه بدست آورده و در همان طرح به طور جزء گزارش می دهد و مثلاً
درآمد ناشی از مابی تفاوت قیمت محصولات که از طرف برق منطقه ای غرب کشور داده و قیمتی که در مناقصه قبول شده است را تجزیه و تحلیل نموده و درآمد حاصله از خرید مواد اولیه را در قسمت درآمد ها به عنوان درامد خرید مواد اولیه تعیین می نماید.
و پرداختی های را که برای خرید مواد اولیه انجام می دهد به عنوان کد هزینه در قسمت هزینه ها به جزء می آورد و جزء به جزء توضیح می دهد که این مبلغ هزینه مربوط به کدام نوع مواد اولیه می باشد با ذکر تاریخ و شماره فیش های پرداختی و رسید انبار های صادر و حواله انبار های صادر.
از دیگر وظایف قسمت حسابداری بهای تمام شده نظارت بر خرید مواد اولیه می باشد که موالد اولیه به موقع و با قیمت مناسب و مواد لازم طرح خریداری شوند که در دستور کار آمده است و قسمت حسابداری بهای تمام شده تجزیه و تحلیل می کند که چه کالاهای باید خریداری می شد و الان چه کالاهای خریداری شده و وظیفه مقایسه دستور کار و مواد اولیه مصرفی را در دفاتر بر عهده حسابداری بهای تمام شده می باشد.
قسمت حسابداری بهای تمام شده وظیفه دارد که همانطور که در بالا گفته شد وضعیت هر کدام از بدهکاران و بستانکاران شرکت را که در مورد فعالیت های مشخص شده می باشد و به صورت کاملاً مکانیزه مانده حساب های هر کدام از بدهکاران و بستانکاران را مشخص نموده و در صورت مراجعه هر کدام از آنها مانده حسابهای آنان را که پس از کسر پرداختی های که به صورت پیش پرداخت یا صورت وضعیت صورت گرفته و برداشت های که شرکت توزیع نیروی برق استان بر می دارد ماننده بیمه و مالیات و مانده حساب بستانکاری را به ارباب رجوع اطلاع دهد و آخرین وضعیت قرار داد منعقد شده بین شرکت توزیع نیروی برق و پیمانکار را گزارش دهند و همچنین به سطوح مدیریت گزارش دهند که کدام یک از فعالیت های تا چه اندازه طبق برنامه پیش بینی شده در حال اجرا می باشد و آیا کارفرما طبق برنامه صورت وضعیت های خود را به قسمت حسابداری بهای تمام شده ارائه داده است یا نه و در صورتی که ارائه نداده باشد و طبق برنامه کار نکرده باشدبر حسب مورد قسمت حسابداری بهای تمام شده طبق قوانین و مقررات جرایمی را برای پیمانکار در نظر گیرند.
تهیه صورت وضعیت
یکی دیگر از مهمترین فعالیت های گروه حسابداری بهای تمام شده این است که صورت وضعیت دستور کارهای انجام شده را گزارش دهند و کلیه کالاها و مواد مصرفی و درصد تکمیل کالا و تمام هزینه های را به شرکت برق منطقه ای غرب کشور گزارش دهد.
قسمت حسابداری بهای تمام شده ابتدا خلاصه ای از کل صورت وضعیت های ارسالی برای برق منطقه ای غرب کشور را آماده نموده.
و در آن جمع کل مبلغ قرار دادها را آوده و در قسمت پایین تر جمع کل تجهیزات مصرف شده را تا تاریخ تهیه صورت وضعیت ها آورده.
مبلغ کل هزینه های اجرای طرح را در قسمت پایین تر گزارش نموده و جمع تا این تاریج به مبلغ چه مقدار بوده است.
و اگر قبل از این صورت وضعیت صورت وضعیت دیگری را هم برای برق منطقه ای غرب به عنوان کارفرما فرستاده باشد مبلغ صورت وضعیت قبلی را نیز در آن منعکس کرده و با مبلغ این صورت وضعیت جمع می نماییم.
و کسورات و سپرده های انجام کار را از آن کسر نموده و مبلغ خالص صورت وضعیت را گزارش می دهد برای دریافت این مبلغ از کل قرارداد از برق منطقه ای غرب به عنوان کارفرما و شرکت نیروی برق استان به عنوان پیمانکار.
دریافت فرم حواله صورت وضعیت
شرکت برق منطقه ای غرب پس از دریافت صورت وضعیت و انجام کارشناسی فعالیت های انجام شده توسط نمایندگان قانونی خود در استان اقدام به حواله کردن مبلغ صورت وضعیت به حساب شرکت توزیع نیروی برق استان می شود و مبلغ قابل پرداخت را کارشناسان براساس پیشرفت کار و گزارش صورت وضعیت تأیین نموده و این مبلغ را برای هر نوع فعالیت جداگانه می آورند.
تقسیم بندی فعالیت های قسمت حسابداری بهای تمام شده:
1. فعالیت های که حسابداری بهای تمام شده در طی سال انجام می دهد.
2. فعالیت های که قسمت حسابداری بهای تمام شده در پایان سال انجام می دهد.
فعالیت های که قسمت حسابداری بهای تمام شده انجام می دهد را می توان در یک جمع بندی سازه به دو دوره تقسم نمود.
فعالیت های که قسمت حسابداری بهای تمام شده در طول ساز انجام می دهد که در قسمت های بالا به آن پرداخته ایم و کلیه این کارها را قسمت حسابداری بهای تمام شده انجام می دهد.
اما فعالیت های قسمت حسابداری بهای تمام شده تنها محدود به طی سال نمی باشد.
همانطور که در قسمت های قبل اشاره شد شرکت دارای چندین نوع هزینه می باشد که ما آن را به دو نوع تقسیم می کنیم.
1. هزینه های عملیاتی
2. هزینه های اداری
هزینه های عملیاتی
شامل کلیه هزینه های که به پیمان کار پرداخت می شود و مبلغ کلیه موادی که از انبار شرکت بیرون رفته است برای هر فعالیت یک نوع هزینه عملیاتی محسوب می شود و غیره . . . .
این هزینه ها در طی سال به وسیله صورت وضعیت های که در اختیار قسمت حسابداری بهای تمام شده قرار می گیرد در هر پروژه جداگانه وارد شده و بین پروژه های مختلف تسهیم می شود به همان اندازه که هر طرح از این هزینه ها سهم دارد و در پایان سال معلوم می باشد که هر پروژه چه مقدار مواد و هزینه عملیاتی دربر داشته است و چه مقدار سود از این پروژه عاید شرکت توزیع نیروی برق استان می شود.
اما هر شرکتی نیز دارای هزینه های است که شرکت توزیع نیروی برق به علت بزرگی و بروکراسی بودن خود و تعداد زیاد کارکنان دارای هزینه های زیاد اداری می باشد.
هزینه های اداری:
به هزینه های گفته می شود که در خود شرکت توزیع نیروی برق استان اتفاق می افتد و شامل هزینه حقوق و دستمزد و استهلاک و ملزومات و غیره می باشد که در طی سال اتفاق می افتد و لی روی پروژه ها تسهیم نمی شود.
قسمت حسابداری بهای تمام شده کلیه هزینه های اداری خود را که شامل هزینه های حقوق و دستمزد و ملزومات مصرفی و هزینه های اداری غیره می باشد در طی سال جمع آوری نموده و در سیستم نگهداری می کند.
سپس در پایان سال بعد از اعلام سود ناخالص قسمت حسابداری بهای تمام شده اقدام به تسهیم هزینه های اداری و غیره روی پروژه های انجام شده می نماید.
چون بر طبق اصول تنها هزینه های مواد و تجهیزات و طراحی و غیره صرف یک پروژه نشده است و هزینه های کارکنان و هزینه های اداری نیز برای پیشبرد اهداف شرکت مصرف شده اند و هزینه های اداری و استهلاک و غیره نیز ایجاد شده است و این سود خالص نمی باشد اما قسمت حسابداری بهای تمام شده با تسهیم هزینه های اداری و استهلاکات و غیره اقدام به خالص سازی سود می نماید و سود خالص را به مدیریت و هیئت مدیره گزارش می دهد.
و این تسهیم به چه صورت صورت می گیرد:
این تسهیم بندی با توجه به مبالغ هر قرارداد صورت می گیرد و هر قرارداد که مبلغ آن بیشتر باشد هزینه بیشتری را به تناسب به خود می گیرد و هزینه بیشتر به فعالیت بیشتر تعلق می گیرد.
با توجه به اینکه سیستم حسابداری شرکت توزیع نیروی برق استان در اولین سال تغییرات خود به سیستم حسابداری صنعتی می باشد و هنوز به جایگاه خود نرسیده است و این نوع هزینه ها را به هزینه های سربار تعلق داده اند و در سالهای آینده هزینه های اداری را به عنوان سربار بین فعالیت ها تقسیم نموده و برای هر نوع فعالیت یک نرج جذب سربار تأیین نموده و هزینه های را در سال آینده به عنوان سربار با توجه به نرخ های مختلف هر فعالیت به ثبت رسانده و از درآمدهای هر نوع فعلیت کسر نموده..
و در پایان سال برای شرکت معلوم می شود که کدام یک از طرح ها سود آور بوده و کدامیک از طرح های زیان داشته و دلیل زیان پروژه به چه دلیل بوده است و مدیریت می تواند بر اساس اطلاعات حسابداری بهای تمام شده تصمیمات جدیدی را برای فعالیت های سال آینده خود برنامه ریزی کند. مقدار خالص سود را قسمت حسابداری بهای تمام شده به مدیریت سازمان گزارش می دهد و مقدار سودی را که قسمت حسابداری بهای تمام شده بدست آورده در صورت های مالی سازمان نشان میدهند.
ومبنای تصمیم گیری های مدیریت سازمان می باشد.
مشکلات و نواقص سیستم حسابداری بهای تمام شده:
یکی از مهمترین این مشکلات حجم فراوان فعالیت های انجام شده توس قسمت حسابداری بهای تمام شده می باشد.چون قسمت حسابداری بهای تمام شده وظیفه جمع اموال را نیز دارد و جدای از فعالیت های که انجام می دهد و این باعث می شود که حجم زیادی از فعالیت ها و مسئولیت ها به عهده قسمت حسابداری بهای تمام شده باشد.
تعداد زیاد ارباب رجوع: قسمت حسابداری بهای تمام با توجه به مسئولیت ها و فعالیت های که انجام می ده تقریباً با کلیه قسمت های شرکت توزیع نیروی برق در ارتباط می باشد و و گستردگی و تنوع اطلاعات باعث اشتباهاتی می شود که قسمت حسابداری بهای تمام سعی در رفع این اشتباهات دارد. و تعداد زیادی از افراد که به قسمت حسابداری بهای تمام شده مراجعه نموده و اعلام صورت وضعیت ها و به حسابداری بهای تمام شده و دریافت آخرین وضعیت بستانکار پیمانکارن شرکت توزیع نیروی برق استان می باشد و این به حجم فعالیت های این سازمان افزوده می شود.
کم بودن کنتزل داخلی
با توجه به حجم فعالیت زیاد قسمت حسابداری بهای تمام شده و تعداد کم کارکنان این بخش باعث می شود که اشتباهاتی ذاتی صورت گیرد و خطر ریسک ذاتی اشتباهات ذاتی را افزایش می دهد و ریک بالای برای مدیریت دارد اما قسمت حسابداری بهای تمام شده با توجه به مکانیزه کردن سیستم های خود و کامپیوتری کردن فعالیت های خود این مشکل را تا حد زیادی کاهش داده اند.
البته این مشکلات را می توان با تقسیم فعالیت های قسمت حسابداری بهای تمام شده به اجزاء مختلف و افزایش تعداد کارکنان این بخش تا حد قابل قبولی کاهش داد.
2- شماره گذاری و کدینگ حسابها
شماره کدهائی که برای حسابها در نظر گرفته شده باید جزئی از عنوان آن حسابها تلقی شده و در صورتهای مالی، ترازهای آزمایشی تراز نامه ها و صورتحساب های درآمد و هزینه که توسط شرکت های برق تنظیم و برای وزارت ارسال میگردد قید شود.
به منظور تسهیل در تشخیص حسابهای سرمایه ای یا هزینه های عملیاتی مربوطه شرکت های برق می توانند از سیستم شماره گذاری فرعی در دفاتر یا برنامه های کامپیوتری خود که به طرز مناسبی ارقام و مبالغ حسابها را تفکیک و تشریح نماید استفاده کنند.
جدول شماره گذاری حسابها
حسابهای 100-199 دارائی و سایر اقلام بدهکار
حسابهای 200- 299 بدهی و سایر اقلام بستانکار
حسابهای 300-399 تأسیسات
حسابهای 400-439 درآمد و هزینه
حسابهای 440-469 درآمد عملیات
حسابهای 500-599 هزینه های تولید، انتقال و توزیع
حسابهای 900-949 هزینه های مشترکین، فروش، اداری و عمومی
3- دوره حسابداری
حسابهای شرکت برق باید به طور ماهانه تنظیم و نگاهداری شوند به طوری که کلیه عملیات و ارقام هر ماه در حسابهای همان ماه منظور گردد سال اول مالی شرکتهای برق پایان اسفندهر سال بوده و در تاریخ مزبور حسابها باید بسته شوند مگر آنکه وزارت نیرو ترتیب دیگری را مقرر کرده باشد.
4- پرسش و تفسیر
به منظور هم آهنگی و رعایت یکسان اصول و موازین این روش حسابداری هر نوع شبهه و ابهامی در مورد تعبیر متن حسابها بروز نماید باید با نظر و صلاحدید وزارت نیرو مرتفع گردد.
5- متن حسابها
وجود یک قلم در یک حساب فقط موقعی منظور نمودن آنرا در حساب مربوطه ایجاب می نماید که در متن آن حساب قلم مزبور یا مشابه آن تعیین شده باشد.
6- اقلام معوقه
کلیه اقلام مربوط به عملیات سنوات قبل که قبلاً به حسابها منظور نشده باید بنا به مورد به حساب های 434 بستانکاری های متفرقه بمازاد با 435 بدهکاری های متفرقه بمازاد منظور گردند.
7- اقلام ممیزی نشده
در صورت عدم تغایر با مقررات مالی و معاملاتی و سایر قوانین موضوعه هنگامی که گزارش مالی شرکت تهیه می شود چنانچه داد و ستدی انجام شده باشد که در حساب های مالی مؤثر باشد ولی مبلغ مورد داد و ستد را در موقع بستن حسابها در اختتام دوره حسابداری نتوان به طور دقیق تعیین نمود باید برآورد آن مبلغ را در حسابهای مربوطه منظور نمود. بدیهی است برآورد نمودن اقلام جزئی که تأثیر قابل ملاحظه ای در حسابها نخواهد داشت ضروری نمی باشد.
8- توزیع حقوق و هزینه های کارکنان
هزینه های حقوق، دستمزد و مزایای کارکنان مربوط به حسابهای مختلف از قبیل نوسازی، تعمیر و نگاهداری و عملیات باید بر مبنای زمان واقعی صرف شده توزیع شود. چنانچه توزیع هزینه ها با این ترتیب امکان نداشته باشد می توان زمان صرف شده برای عملیات مشابه را مبنای توزیع این قبیل هزینه ها قرار داد.
اطلاعات حسابداری لازم برای این امر از قبیل گزارش اوقات کار باید به ترتیبی تنظیم شود که توزیع هزینه های کارکنان به حساب های مربوطه به سهولت امکان پذیر باشد.
9- ذخیره های عملیاتی
چنانچه وزارت نیرو مقرر دارد شرکت های برق می توانند به منظور تأمین بیمه اموال، صدمات و خسارات وارده، تعمیرات عقب افتاده و غیره از ذخیره عملیاتی استفاده نمایند. پیش بینی میزان ذخیره های مزبور را نیز وزارت نیرو تعیین خواهد کرد.
10- مدارک و سوابق
شرکت ها باید مدارک، سوابق و اسناد مربوط به واحدهای عملیاتی حوزه فعالیت خود را به تفکیک و به طور جداگانه برای نیروگاه ها خطوط انتقال و شبکه توزیع از جهت قیمت تمام شده، افزایش های انجام گرفته، برکناری ها، هزینه های عملیات و تعمیر و نگهداری نگاهداری نمایند.
تأسیسات برق
الف: این حساب شامل قیمت تمام شده تأسیساتی خواهد بود که در تملک سازمان یا شرکت برق بوده و در عملیات بهره برداری مورد استفاده میباشد و طول عمر خدمتی آن نیز بیش از یک سال از تاریخ بهره برداری است و طبق اصول و ضوابط ثبت گردد.
ب: بهای افزایش ها و اصلاحات اموال استیجاری منظور در این حساب باید در کدهای فرعی جداگانه که قابل تمیز و تفکیک از تأسیسات متعلق به شرکت باشد ثبت گردد.
تأسیسات برق نگاهداری شده برای استفاده آتی
این حساب شامل بهای تأسیسات برق متعلق به شرکت است که تحت برنامه معینی جهت استفاده آتی نگاهداری می شود. در ضمن حساب مزبور شامل تأسیسات تحویلی و خریداری شده که به عللی پس از تاریخ تحویل و خریداری مورد بهره برداری قرار نگرفته و جهت استفاده آتی نگاهداری شده است می گردد. همچنین تأسیساتی که قبلاً توسط شرکت موره بهره برداری قرار گرفته و بعداً از خدمت خارج شده ولی در نظر است که در آینده مورد استفاده مجدد قرار گیرد در این حساب منظور می شود.
ذخیره استهلاک تأسیسات برق مشغول به کار
الف: اقلام مشروحه زیر باید در بستانکار این حساب منظور شود:
1- مبالغی که در بدهکار حساب 403 هزینه استهلاک یا در حسابهای تصفیه شده برای هزینه استهلاک جاری منظور شده است.
2- مبالغ دخیره استهلاک مربوط به تأسیسات خریداری شده که به عنوان واحدهای عملیاتی تحویل گردیده است.
ب: موقعی که یک واحد از تأسیسات مشغول به کار استهلاک پذیر از رده خدمتی برکنار می شود، قیمت دفتری واحد مذکور به علاوه هزینه برداشت مربوطه در بدهکار این حساب منظور می گردد و همچنین ارزش بازیافتنی (قیمت اسقاط) یا سایر مبالغ قابل وصول از قبیل بیمه در بستانکار این حساب ثبت می شود. در موقع برکناری هزینه های برداشت و ارزش بازیافتی ابتدا در دستور کارهای برکناری محاسبه و منظور می شود. سپس پس از اتمام عملیات برکناری، توزیع هزینه های مزبور در کدهای فرعی این حساب بشرح مندرج در بند ذیل انجام می گیرد.
در دفتر کل و ترازنامه تنظیمی یک رقم کلی و مرکب برای حساب ذخیره استهلاک تأسیسات برق در نظر گرفته می شود. اما شرکتهای برق موظفند جهت مقاصد تجزیه و تحلیل، جزئیات سوابق کدهای معین این حساب را بر اساس انواع طبقات تأسیسات موجود 1 تولید بخاری 2) تولید گازی 3) تولید هیدرولیک 4) تولید دیزلی 5) خطوط انتقال 6) شبکه توزیع 7) تأسیسات عمومی نگاهداری نمایند.
موقعی که یک واحد عملیاتی تأسیسات از حسابی به حساب دیگر از یک شرکت برق به شرکت برق دیگر و یا احیاناً از یک حساب به حساب اموال غیربرقی انتقال می یابد، نحوه محاسبه ذخیره استهلاک مربوطه باید به طریقی که در بند 11 دستورالعمل تأسیسات برق آمده است انجام گیرد.
شرکتهای برق مجازند فقط جهت مقاصدی که در بالا شرح داده شد از ذخیره استهلاک استفاده نمایند. هر نوع انتقال قسمتی از این حساب به مازاد یا استفاده از آن به طریقی، منوط به کسب مجوز از وزارت نیرو می باشد.
سرمایه گذاریها و وامها
این حساب شامل قیمت دفتری سرمایه گذاری و وامهای اعطائی در سایر شرکتهای تابع وزارت نیرو نظیر ساتکاب و غیره و همچنین سایر شرکتها و سازمانهایی که به تشخیص مجمع عمومی وزارت نیرو ضروری نماید خواهد بود.
دارائی های جاری
دارائی جاری عبارت است از وجوه نقدی، موجودی کالا، حسابهای دریافتی و به طور کلی دارائی هایی است که در شرایط عادی کار و در آینده نزدیک به سهولت قابل تبدیل به وجه نقد می باشد.
صندوق
این حساب شامل موجودی های بانکی و نیز وجوه نقدی در صندوق شرکت به استثنای وجوه تنخواه گردان خواهد بود که شرکت می تواند به طور جاری و روزمره از آن برداشت نماید.
تنخواه گردان
این حساب شامل پیش پرداخت وجوه نقدی خواهد بود که برای احتیاجات خاص، به عنوان تنخواه گردان، در اختیار متصدیان یا اشخاص مسئول گذارده می شود.
نکته: به طور سهولت کنترل، وجود پرداخت شده به عنوان تنخواه گردان باید مبلغی ثابت باشد.
اسناد دریافتنی
این حساب شامل قیمت دفتری کلیه سفته ها و سایر اسناد دریافتنی خواهد بود.
حسابهای دریافتنی مشترکین
این حساب شامل مبالغ بدهی مشترکین در ازاء فروش برق به آنها خواهد بود.
سایر حسابهای دریافتنی
این حساب شامل کلیه مطالبات شرکت از کارکنان و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی به استثنای بدهی های ناشی از فروش برق به مشترکین خواهد بود.
پیش پرداخت های پیمانهای خرید
این حساب شامل پیش پرداختهای مربوط به سفارش خرید کالا و ماشین آلات بر اساس پیمانهای منعقده خواهد بود. پیش پرداختهای مزبور تا زمانی که کالا و ماشین آلات سفارش شده تحویل شرکت نگردیده در این حساب نگاهداری خواهد شد. برای هر یک از پیمانهای خرید مربوط به ساتکاب باید حسابهای فرعی جداگانه ای نگاهداری شود.
محاسبه و ثبت ارقام مربوط به مواد و مصالح بازیافتی به طریق ذیل خواهد بود.
1- در این روش حسابداری ارزش لوازم و مصالح بازیافتی بر اساس قیمت صادره و در صورت عدم امکان بر مبنای برآورد تعیین خواهد شد.
2- لوازم اسقاط و غیر قابل استفاده باید بر مبنای مبلغ خالص تقریبی فروش در این حساب منظور گردد- فروش منهای هزینه فروش اختلاف بین مبلغ واقعی حاصل از فروش لوازم اسقاط یا مبلغ خالص تقریبی که قبلاً در این حساب ثبت گردیده در حساب 163 منظور و اصلاح خواهد شد.
ثبت های مربوط به انتخاب پیمانکار و اجرای پروژه به شرح ذیل می باشند :
1- فروش اسناد شرکت در مناقصه :
بانک -----------------------
سایر درآمد ها --------------------------
2- دریافت سپرده یا ضمانت نامه شرکت در مناقصه دریافت سپرده:
بانک -----------------------
حسابهای پرداختنی -----------------------
دریافت ضمانت نامه ثبتی ندارد .
3- اعلام برنده و آزاد سازی سپرده یا عودت ضمانت نامه
حسابهای دریافتنی -----------------
بانک ------------------------
4- دریافت سپرده یا ضمانت نامه حسن آنجام قرارداد از پیمانکار برنده :
بانک -------------------------
حسابهای پرداختنی ----------------------------
یا
حسابهای انتظامی ----------------------
طرف حسابهای انتظامی -----------------------
5- تایید صورت وضعیت توسط پیمانکار و ناظر و الصاق فرم 101 توسط
حسابدار تاسیسات :
کاردرجریان برنامه _طرح /محل اجرا/شماره پرونده/اندیکس پیمانکار/ردیف
پروژه
مالیات(5%) --------------------
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 32 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
بررسی سیستم حسابداری حقوق و دستمزد اداره برق استان کردستان