بررسی موسیقی شعر در غزلیّات سنایی

اختصاصی از فی گوو بررسی موسیقی شعر در غزلیّات سنایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

482 صفحه

چکیده :

موضوع این فایل با عنوان « موسیقی شعر در غزلیّات سنایی » ، و هدف از این پژوهش ؛ آشنایی با موسیقی شعر در غزلیّات سنایی است . و روش کار ، نظری و بر اساس پژوهش   کتابخانه ای می باشد . ابزار آن کتاب ها و منابع مرتبط با موضوع است . مطلع هر بیت به جهت تعیین انواع موسیقی در آن ، انتخاب شده است . سپس به تقطیع ، استخراج اوزان و نام بحرها ، پس از آن به یافتن قافیه ،‌ حدود واصناف و احیاناً عیوب آن و بررسی موسیقی درونی و معنوی در غزلیّات سنایی ، پرداخته شده   است . و در پایان تحلیلی از یافته ها به عمل آمده و جمع بندی ، بیان شده است . با توجّه به بررسی های به عمل آمده ، شاعر در غزلیّاتش از 9 بحر و 50 وزن استفاده کرده است . بالاترین بسامد بحر ها را رمل و کم ترین آن ها را متقارب دارد . او از 15 زحاف استفاده نموده است ؛ که بیش ترین آن ها حذف و کم ترین آن ها جدع ، نحر و حذذ است . بیش تر اوزان غزلیّاتش مزاحف می باشند . بسامد اوزان دوری ، 30 غزل می باشد. از نظر نوع ردیف های به کار رفته در غزلیّات تنوّع زیادی به چشم می خورد ولی فعل در درجه ی اوّل قرار دارد . شماره ی غزل های مردّف او بیش از غزل های بدون ردیف است . تعداد قافیه های مقیّد نیز بیش تر از قافیه های مطلق می باشد . حدود قافیه ها بر اساس کاربرد به ترتیب عبارت از : مترادف، متواتر ، متدارک و متراکب است ؛ متکاوس وجود ندارد . از نظر موسیقی معنوی بر اساس ابیات بررسی شده به ترتیبِ بسامد تشبیه ، تضاد ، استعاره ، تناسب ، کنایه و مجاز به کار گرفته شده است که تشبیه بیش ترین و مجاز کم ترین بسامد را داراست . موسیقی درونی نیز به ترتیبِ کاربرد ، واج آرایی ، جناس و تکرار می باشد .

فهرست مطالب :

فصل اوّ ل : کلّیّات تحقیق

مقدّمه

برخی مشکلات تقطیع

علائم اختصاری

نکات طرح پیشنهادی

فصل دوم : معرّفی سنایی و آثار او

نام و نسب حکیم

زمان و محلّ ولادت

آغاز شاعری حکیم

دوره های زندگی سنایی

افسانه ای درباره ی علّت تحوّل

مسافرت های سنایی

مذهب سنایی

ارادت حکیم به شیخ یوسف همدانی

وفات سنایی

آثار سنایی

مضامین دراشعار سنایی

خلّاقیّت در اشعار سنایی

مقام سنایی

زبان سنایی

غزل با جلوه های عرفانی

سنایی در غزل زهدیّه و قلندریّه

پژوهش های انجام شده در مورد سنایی و آثارش

فصل سوم : معرّفی غزل

غزل در لغت

غزل در اصطلاح

غزل نام قالب یا مفهوم

حوزه ی غزل

مضامین غزل

زبان غزل 

منشأ غزل

غزل در تاریخ ادبیّات

اقسام اصلی غزلیّات فارسی

دوره های مختلف غزل

سیر غزل

فصل چهارم : موسیقی شعر

شعر ، رستاخیز کلمات

موسیقی

پیوند شعر و موسیقی

انواع موسیقی شعر

عروض

بیت

مصراع

واج

هجا

ارکان

سالم و مزاحف

مثمّن و مسدّس و مربّع

عروض و ضرب ( عجز ) ، صدر و ابتدا

تقطیع

مراحل تعیین وزن یک شعر فارسی

بحر

شش دایره ی مشهور بحر های عروضی

ذوبحرین

وزن

تأثیرات وزن

عواملمؤثّربر چگونگی حالت وزن

عوامل تغییر دهنده کیفیت موسیقی در اوزان

اوزان و مفاهیم

اوزان نا مطبوع.

اوزن شفّاف و اوزان کدر

اوزان خیزابی و اوزان جویباری

اوزان دوری

قافیه

نقش های قافیه

حروف قافیه

حرکات قافیه

عیوب قافیه

اصناف و انواع قافیه

حدود قافیه

انواع قافیه ها از نظر جایگاه

انواع قافیه های هنری

قافیه های مردّف

ردیف 

علّت توجّه ایرانیان به ردیف

عوامل مهم در پیدایش ردیف در شعر فارسی

سود های ردیف

زیان های ردیف

ردیف بدون قافیه

حاجب

فصل پنجم : موسیقی شعر در غزلیّات سنایی

۱-رمل

۱-۱-رمل مثمّن محذوف

۱- ۲-رمل مثمّن مقصور

۱-۳-رمل مثمّن مقصور عروض محذوف ضرب

۱-۴-رمل مثمّن مخبون محذوف

۱- ۵ -رمل مثمّن مخبون محذوف سالم صدر و ابتدا.

۱- ۶ – رمل مثمّن مخبون مقصور .

۱- ۷ -رمل مثمّن مخبون مقصورعروض اصلم مسبّغ ضرب

۱- ۸ -رمل مثمّن مخبون اصلم .

۱-۹ – رمل مسدّس محذوف.

۱- ۱۰ – رمل مسدّس مقصور

۱- ۱۱ -رمل مسدّس مخبون محذوف

۱- ۱۲ -رمل مسدّس مخبون اصلم مسبّغ عروض مقصور ضرب.

۲- هزج

۲-۱ -هزج مثمّن سالم

۲- ۲- هزج مثمّن مسبّغ

۲- ۳-هزج مثمّن اخرب.

۲- ۴-هزج مثمّن مکفوف مقصور.

۲- ۵ -هزج مثمّن اخرب محذوف.

۲- ۶-هزج مثمّن اخرب مقصور

۲- ۷-هزج مثمّن اخرب مکفوف محذوف

۲- ۸ -هزج مثمّن اخرب مکفوف مقصور

۲- ۹ -هزج مسدّس محذوف.

۲- ۱۰-هزج مسدّس مقصور

۲- ۱۱-هزج مسدّس اخرب مقبوض صحیح عروض و ضرب

۲- ۱۲ -هزج مسدّس اخرب مقبوض محذوف

۲- ۱۳ -هزج مسدّس اخرب مقبوض مقصور

۳- خفیف

۴- مضارع

۵- منسرح

۶- رجز

۷- مجتث

۸- سریع

۹- متقارب

۹-۱ متقارب مثمّن سالم

۹- ۲ – متقارب مثمّن محذوف

فصل ششم : نتیجه گیری

منابع و مآخذ

چکیده ی انگلیسی

دانلود تحقیق موسیقی شعر در غزلیّات سنایی

اختصاصی از فی گوو دانلود تحقیق موسیقی شعر در غزلیّات سنایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانشکده ی ادبیّات

گروه علمی زبان و ادبیّات فارسی

عنوان پایان نامه :

موسیقی شعر در غزلیّات سنایی

استاد راهنما :

دکتر علی عسکری

استاد مشاور :

دکتر مهدی خادمی کولایی

نگارش :

معصو مه حجازی

چکیده

موضوع این پایان نامه با عنوان « موسیقی شعر در غزلیّات سنایی » ، و هدف از این پژوهش ؛ آشنایی با موسیقی شعر در غزلیّات سنایی است . و روش کار ، نظری و بر اساس پژوهش   کتابخانه ای می باشد . ابزار آن کتاب ها و منابع مرتبط با موضوع است . مطلع هر بیت به جهت تعیین انواع موسیقی در آن ، انتخاب شده است . سپس به تقطیع ، استخراج اوزان و نام بحرها ، پس از آن به یافتن قافیه ،‌ حدود واصناف و احیاناً عیوب آن و بررسی موسیقی درونی و معنوی در غزلیّات سنایی ، پرداخته شده   است . و در پایان تحلیلی از یافته ها به عمل آمده و جمع بندی ، بیان شده است . با توجّه به بررسی های به عمل آمده ، شاعر در غزلیّاتش از 9 بحر و 50 وزن استفاده کرده است . بالاترین بسامد بحر ها را رمل و کم ترین آن ها را متقارب دارد . او از 15 زحاف استفاده نموده است ؛ که بیش ترین آن ها حذف و کم ترین آن ها جدع ، نحر و حذذ است .     بیش تر اوزان غزلیّاتش مزاحف می باشند . بسامد اوزان دوری ، 30 غزل می باشد. از نظر نوع ردیف های به کار رفته در غزلیّات تنوّع زیادی به چشم می خورد ولی فعل در درجه ی اوّل قرار دارد . شماره ی غزل های مردّف او بیش از غزل های بدون ردیف است . تعداد قافیه های مقیّد نیز بیش تر از قافیه های مطلق می باشد . حدود قافیه ها بر اساس کاربرد به ترتیب عبارت از : مترادف، متواتر ، متدارک و متراکب است ؛ متکاوس وجود ندارد . از نظر موسیقی معنوی بر اساس ابیات بررسی شده به ترتیبِ بسامد تشبیه ، تضاد ، استعاره ، تناسب ، کنایه و مجاز به کار گرفته شده است که تشبیه بیش ترین و مجاز کم ترین بسامد را داراست . موسیقی درونی نیز به ترتیبِ کاربرد ،    واج آرایی ، جناس و تکرار می باشد .

موسیقی شعر در غزلیّات سنایی

اختصاصی از فی گوو موسیقی شعر در غزلیّات سنایی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نکات طرح تحقیق

عنوان تحقیق

عنوان موضوع پایان نامه « موسیقی شعر در غزلیّات سنایی » است .

تعریف مسئله و سؤال های اصلی تحقیق

در مورد تعریف مسئله باید گفت که یکی از اجزای مهم و اصلی تشکیل دهنده ی شعر ، موسیقی شعر است و نقد و تحلیل این موضوع تا حدّ زیادی می تواند میزان قدرت شاعری هر شاعر را نمایان سازد ؛ در این راستا به پرسش های زیر پاسخ خواهیم داد :

سؤال های اصلی تحقیق عبارتند از : سنایی در غزلیّاتش از چه اوزان و بحرهایی استفاده کرده است؟ ؛ تنوّع اوزان عروضی در غزلیّات سنایی در چه حد است؟ ؛ در غزلیّات سنایی از چه اوزان و بحرهایی بیش تر استفاده شده است؟ ؛ چند در صد از غزلیّات سنایی داری قافیه ی میانی یا درونی است؟ ؛ وضعیّت قافیه ها و ردیف ها در غزلیّات سنایی چگونه است؟

ضرورت تحقیق

البتّه ضرورت این تحقیق از این جا مسلّم می شد که با توجّه به مطالعات و بررسی های انجام شده موضوعی با این عنوان کار نشده بود بنابراین ضرورت انجام چنین تحقیقی احساس می گردید .

فرضیه ها

فرضیه هایی در این زمینه وجود داشت از جمله : اوزان عروضی در غزلیّات سنایی متنوّع  است ؛ سنایی از امکانات موسیقی کناری به نحو مطلوبی استفاده کرده است ؛ در غزلیّات سنایی از

از بعضی بحرها از جمله رمل و هزج بیش تر استفاده شده است .

هدف ها

هدف از این تحقیق آشنایی با موسیقی شعر در غزلیّات سنایی و تبیین و تحلیل قدرت و جایگاه شاعر در این زمینه و در دسترس قراردادن آن برای مراکز تحقیقاتی وفرهنگی ، مؤسسات ، رسانه ها ، اهل فن ، دانشجویان و افراد علاقه مند دیگر است .

کاربرد های تحقیق

کاربردهایی از انجام این تحقیق متصوّر است و آن در دسترس قراردادن آن برای مراکز تحقیقاتی وفرهنگی ، مؤسسات ، رسانه ها ، اهل فن و دانشجویان می باشد.و آنان می توانند از   نتایج پایان نامه استفاده کنند.

جنبه ی جدید بودن و نوآوری طرح

جنبه ی جدید بودن و نوآوری طرح این می باشد که برای اوّلین بار بررسی و تحلیل       همه جانبه در زمینه ی موسیقی شعر در غزلیّات سنایی به این شیوه و در حدّ گسترده ، صورت     می گیرد که سبب نوآوری و ارائه ی اطّلاعات جدیدی در این حیطه می گردد 

روش انجام تحقیق

روش انجام تحقیق ، روش نظری و بر اساس پژوهش کتابخانه ای است .

روش و ابزار گردآوری اطّلاعات

روش و ابزار گردآوری اطّلاعات ، مطالعه و فیش برداری با استفاده از کتابخانه و سایت های مختلف می باشد. .

روش نمونه گیری

مطلع هر بیت به جهت تعیین انواع موسیقی در آن ، به عنوان نمونه ، انتخاب شده است .

روش تجزیه و تحلیل اطّلاعات    

روش تجزیه و تحلیل اطّلاعات عبارت است از : استخراج ، طبقه بندی ، تطبیق ، تجزیه و تحلیل ، استنباط و استنتاج و در نهایت نتایج ثبت و به چاپ رسیده است

فصل دوم

معرّفی سنایی و آثار او

نام و نسب حکیم

نام و کنیه و تخلّص سنایی چنان که تذکره نویسان ذکر کرده اند « ابوالمجد مجدود سنایی » و نام پدر او به قول مورّخین و خودش در مثنوی « کارنامه ی بلخ » ، « آدم » است . او از خاندان بزرگ و دودمانی شریف بوده و رضی الدّین علی لالا که از مشایخ بزرگ صوفیّه است از همین خاندان بوده و پدر رضی الدّین شیخ سعید با حکیم سنایی ، پسر عمّ بوده است . سنایی در بعضی اشعارش به نژاد و دودمان خویش افتخار می کند و به پاکی نژاد و نیای خویش اشاره می نماید       ( مدرّس رضوی ، 1385 : سی و سه ) .

زمان و محلّ ولادت

حکیم ابوالمجد مجدودبن آدم سنایی، شاعر بزرگ و عارف عاشق در اوایل یا اواسط نیمه ی دوم قرن پنجم هجری قمری درغزنین چشم به جهان گشود امّا تاریخ تولّد سنایی به درستی معلوم نیست . مدّت عمر نقل شده در مجمل فصیحی خوافی حدود شصت و دو سال ذکر شده است که به حقیقت نزدیک است ( همان ) .

آغاز شاعری حکیم

پس از آگاهی از فنون زبان و سخنوری، به عادت شاعران زمان به دربار روآورد و در دستگاه غزنویان به جرگه ی شاعران مدّاح درآمد و با رجال مشهور آن حکومت آشنایی حاصل کرد .          « قدیمی ترین سلطانی که مدح وی در دیوان سنایی دیده می شود ؛ مسعودبن ابراهیم( 492– 508 ) است و بعد از او ذکر یمین الدّوله بهرامشاه بن مسعود ( 511 – 552 ) را در دیوان وی و در حدیقه مشاهده می کنیم » ( صفا ، 1372 . ج 1 : ص 273 ) .

زندگی سنایی در آغاز آمیخته با آلودگی های اهل دربار بود ؛ تا این که شاعر بزرگ به     جذبه ی حق ، صید کمند عشق شد و جمال دوست ، غارتگر جان و دلش گردید. سودای عشق، انگیزه ی پشت کردن و بریدن او از امور و اوهام دنیوی بود.

دوره های زندگی سنایی

دکتر شفیعی کدکنی زندگی سنایی را به سه دوره ی متفاوت تقسیم کرده است :

« 1- سنایی مدّاح و هجا گوی ( قطب تاریک وجود او )

2- سنایی واعظ و ناقد اجتماعی ( مدار خاکستری وجود او )

3 - سنایی قلندر و عاشق ( قطب روشن وجود او ) » ( شفیعی کدکنی ، 1385 : 25 ) 

افسانه ای درباره ی علّت تحوّل سنایی

درباره ی تحوّ ل درونی و رویکرد او به عالم عرفان ، اهل خانقاه به افسانه‏ای معتقد بودند که جامی در نفحات‏الانس آن را چنین روایت می‏کند :

« سلطان محمود سبکتکین در فصل زمستان به عزیمت گرفتن بعضی از دیار کفّار از غزنین بیرون آمده بود و سنایی در مدح وی قصیده‏ای گفته بود ؛ می‏رفت تا به عرض رساند. به در گلخن رسید که یکی از مجذوبان و محبوبان که از حدّ تکلیف بیرون رفته و مشهور بود به " لای خوار " ؛ زیرا که پیوسته لای شراب خوردی، در آن جا بود. آوازی شنید که با ساقی خود می‏گفت : " که پر کن قدحی به کوری محمودک سبکتکین تا بخورم ! " ساقی گفت : " محمود مرد غازی است و پادشاه اسلام ! " گفت : " بس مردکی ناخشنود است. آنچه در تحت حکم وی درآمده است در حیّز ضبط نه درآورده می‏رود تا مملکت دیگر بگیرد ". یک قدح گرفت و بخورد. باز گفت : " پرکن قدحی دیگر به کوری سنائیک شاعر ! " ساقی گفت : " سنایی مردی فاضل و لطیف طبع است " . گفت :   " اگر وی لطیف طبع بودی به کاری مشغول بودی که وی را به کار آمدی . گزافی چند در کاغذی نوشته که به هیچ کار وی نمی‏آید و نمی‏داند که وی را برای چه کار آفریده‏اند". سنایی چون آن بشنید، حال بر وی متغیّر گشت و به تنبیه آن لای خوار از مستی غفلت هشیار شد و پای در راه نهاد و به سلوک مشغول شد »( صفا ،1372 . ج 1 : ص273 ) .

تغییر رویّه ی شاعر چه به صورت ناگهانی و آنی باشد و چه از روی علم و آگاهی و معرفت و شناخت ، عملاً زندگی و اندیشه ی او را متحوّ ل و دچار دگرگونی کرد.

مسافرت های سنایی

سال هایی از دوره ی نوجوانی وی در شهرهای بلخ، سرخس ، هرات و نیشابور سپری شد و احتمالاً در همان ایّام راه کعبه در پیش و به زیارت حج مشرّ ف شد و در همین سفر معنوی بود که بسیاری از شیفتگان حقیقت و عرفان را شناخت و مقدّمات انقلابی درونی در وی پدید آمد. به هر تقدیر، شاعر شوریده بقیه ی عمر را در کنج خلوت و انزوای صوفیانه در غزنین گذراند و به تدوین و تنظیم اشعارش پرداخت و از جمله، مثنوی مشهورش به نام حدیقه ‏الحقیقه و شریعه ‏الطریقه را به اتمام رساند.