نوع فایل: word
قابل ویرایش 35 صفحه
مقدمه:
به دلیل خشکی آب و هوای بخش عمده ای از کشور ایران و عدم ریزش باران کافی در بیش از شش ماه از سال در اکثر نقاط و در نتیجه فصلی بودن آب رودخانه ها و عدم دسترسی به آب، تمهیدات گوناگونی جهت تامین آب شیرین در فصول خشک سال شده است. احداث بند، قنات و آب انبار را می توان از این جمله نام برد. در این رابطه، آب انبار همان گونه که از نام آن مشخص است، برای ذخیره آب در فصول پر آب و استفاده از آن در بقیه ایام سال می باشد.
قدیمی ترین آثار به جای مانده از آب انبار تقریباً با پیدایش اولین تمدن های ایران هم زمان است. مخزن آب شهر ایلامی - دورانتاش در چغازنبیل مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد هنوز باقی است. از دوران حکومت هخامنشیان نیز بقایای آب انبار و آب راه های متعدد در قصر جمشید وجود دارد.
در دوره اسلامی، آب انبار نیز مانند سایر ابنیه شهری در مراکز تجمع، مانند راسته های بازار و مراکز محلات و همچنین در کاروانسرا های بین راهی احداث می شده. در شهر های گرم و خشک ایران هر محله ای اغلب برای خود یک آب انبار داشته که توسط اهالی محل احداث می شده و یا گاهی بانی آن یکی از افراد متمکن و خیرخواه محله بوده است. آب انبار توسط اهالی خود محل اداره می شد و از کسی مبلغی برای استفاده از آن گرفته نمی شد، فقط اهالی محل خرج تعمیرات و نگهداری آن را می پرداخته اند.
در شهر های گرم و خشک آب انبار از ابنیه مهم شهری بوده و بنای آن با بادگیر های بلند و گنبد های حجیم از فواصل دور در سیمای شهر خودنمایی می کرده است. آب انبار های مهم دارای سردر های ورود بسیار زیبا بوده اند که با انواع کاربندی ها و مقرنس ها تزیین می شده و گاهی شعری در جهت سلام بر امام حسین (ع) و لعنت بر یزید و یا یادآوری خیری که بانی آن انجام داده بر روی کاشی های هفت رنگ نقش می بست.
فهرست مطالب:
مقدمه
اقلیم
تهویه
زمین
نحوه اجرا و نوع مصالح
آب انبارهای استان یزد
آب انبارهای یزد نشانگر هنر معماران چیره دست خطه کویر
آب انبار شش بادگیری
آب انبار گلشن
آب انبار میان راهی مسیر چک چک
آب انبار وزیری
آب انبار وقت و ساعت
فهرست اشکال:
شکل 1: یک آب انبار قدیمی سنگی در جاده تهران - گرمسار. در این عکس قسمت های مختلف آب انبار شامل مخزن، گنبد و سردر راه پله مشخص می باشد
شکل 2: سردر راه پله یک آب انبار در روستای کوهستانی ابیانه. مخزن آب انبار، درست پشت راه پله واقع است.
شکل 3: نمای داخلی گنبد و هواکش آب انبار نو در محله آب انبار نو در ساری.
شکل 4: سردر ورودی آب انبار نو در ساری در استان مازندران.
شکل 5: آب انبار سنگی قوام در ساحل خلیج فارس در بندر بوشهر.
شکل 6: مخزن آب انبار سنگی قوام در ساحل خلیج فارس در بندر بوشهر.
شکل 7: یک آب انبار پنج بادگیره با دو منبع ذخیره آب در جزیره کیش در اقلیم گرم و مرطوب.
شکل 8: آب انبار شش بادگیره در شهر تاریخی یزد با اقلیم گرم و خشک و ساخته شده در دوره قاجاریه که از بهترین
نمونه های استفاده از جریان هوا جهت تهویه و خنک نمودن آب از طریق برودت تبخیری است.
شکل 9: پلان و مقطع آب انبار شش بادگیره یزد. این آب انبار دو راه پله دارد یکی برای مسلمانان و دیگری برای زرتشتیان. خاک مجاور مخزن به عنوان پشتبند در مقابل نیروی جانبی آب داخل مخزن و گنبد روی آن عمل می کند.
شکل 10: آبگیری در بندر لنگه
شکل 11: برکه عباسی در بندر لنگه در استان هرمزگان با اقلیم گرم و مرطوب. رنگ سفید بدنه برکه ها مانع ذخیره شدن بیش از حد حرارت در
مصالح می شود.
شکل 12: آب انبار معصوم خانی، آب انبار حاج حسین و آب انبار عبد الحسین که به نام آب انبار های سه قلو معروف است در شهر نایین در استان اصفهان قرار دارند.
شکل 13: آب انبار سردار بزرگ در قزوین ساخته شده در دوره قاجاریه. هواکش مخزن آب انبار در بالای گنبد قرار گرفته است.
شکل 14: پلان زیرزمین و طبقه همکف مسجد و آب انبار میرزا مقیم در مرکز محله درب اصفهان در شهر کاشان.
شکل 15: نما ها و مقاطع مسجد و آب انبار میرزا مقیم در کاشان.
شکل 16: ورودی و مخزن یک آب انبار با بام مسطح در قصر الدشت شیراز.
شکل 17: برش و پلان آب انبار عبد الرزاق خان در مرکز محله خان در کاشان تاسیس شده در سال 1193 هجری.
پروژه رشته عمران با عنوان آب انبار. doc
