سیاست تقسیم سود یکی از موضوعات اساسی در مباحث مدیریت مالی است. با توجه به نوسانات ایجاد شده در شاخص های بورس اوراق بهادار، تقسیم سود به موضوعی مهم برای افزایش ثروت سهامداران تبدیل شده است. از یک طرف مدیران شرکت ها خواهان تقسیم سود کمتر و سهامداران خواهان دریافت سود تقسیمی بیشتری هستند. برای افزایش عایدات، مدیران باید از مدل های تقسیم سود و عوامل موثر بر سیاست تقسیم سود آگاهی داشته باشند.
در این پژوهش تاثیر اهرم مالی، جریان نقد عملیاتی و اندازه شرکت بر سیاست تقسیم سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مورد بررسی قرار می گیرد. بدین منظور سه فرضیه تدوین گردیده است. در فرضیه اول تاثیر اهرم مالی بر سیاست تقسیم سود، در فرضیه دوم تاثیر جریان نقد عملیاتی بر سیاست تقسیم سود و در فرضیه سوم تاثیر اندازه شرکت بر سیاست تقسیم سود مورد آزمون قرار گرفته است. با توجه به مبانی نظری و ادبیات موضوع برای تجزیه و تحلیل داده ها، برای آزمون سه فرضیه یک مدل رگرسیون چند متغیره مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1382 تا 1389 می باشد. برای تعیین نمونه آماری، از روش حذف سیستماتیک استفاده شده است که در نهایت 74 شرکت مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر تایید هر سه فرضیه مورد بررسی با استفاده از داده های تابلویی می باشد. به بیان دیگر رابطه منفی و معنی دار بین اهرم مالی و سیاست تقسیم سود و همچنین رابطه مثبت و معنی دار بین جریان نقد عملیاتی و اندازه شرکت با سیاست تقسیم سود وجود دارد.
فصل اول : کلیات پژوهش
1-1- مقدمه ..........................................................................................................................................................
1-2- شرح و بیان مساله پژوهشی ...........................................................................................................................
1-3- اهداف پژوهش ............................................................................................................................................
1-4 - اهمیت و ارزش پژوهش ..............................................................................................................................
1-5- فرضیه های پژوهش ..................................................................................................................................... 1-6- جامعه آماری وروش نمونهگیری ..................................................................................................................
1-7- روش پژوهش ...............................................................................................................................................
1-8- روش و ابزار گردآوری داده ها .....................................................................................................................
1-9- کلید واژه ها ................................................................................................................................................
1-10- خلاصه فصل ..............................................................................................................................................
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه ..........................................................................................................................................................
2-2- سود ..............................................................................................................................................................
2-2-1-سود تقسیمی هر سهم ................................................................................................................................. 2-2-2- اهداف تقسیم سود توسط شرکت ها ........................................................................................................
2-2-3- اهداف گزارشگری سود خالص ...............................................................................................................
2-2-4- نحوه تخصیص سود .................................................................................................................................
2-3- سیاست های متداول تقسیم سود در شرکت ها ...............................................................................................
2-3-1- تقسیم سود نقدی ......................................................................................................................................
2-3-2- سهام جایزه (سود سهمی) ..........................................................................................................................
عنوان صفحه
2-3-2-1- مزایای تقسیم سود به صورت توزیع سهام ............................................................................................
2-3-3- تجزیه سهام .............................................................................................................................................
2-3-4- بازخرید سهام ..........................................................................................................................................
2-3-4-1- مزایا و معایب بازخرید سهام ................................................................................................................
2-4- نظریه های سیاست تقسیم سود .....................................................................................................................
2-5- محدودیت‌های مؤثر بر تقسیم سود و عوامل کنترل کننده آن .......................................................................
2-5-1- محدودیت قانونی ...................................................................................................................................
2-5-2- وضعیت نقدینگی شرکت .......................................................................................................................
2-5-3- محدودیت‌های قرار داد اوراق قرضه .......................................................................................................
2-5-4- توانایی شرکت در دست یابی به بازارهای پول و سرمایه ..........................................................................
2-5-5- توجه به سیاست های رشد و توسعه شرکت .............................................................................................
2-5-6- تأثیر آثار مالیاتی تقسیم سود بر آینده شرکت ...........................................................................................
2-5-7- وضعیت درآمدی سهامداران ....................................................................................................................
2-5-8- علایق سهامداران .....................................................................................................................................
2-5-9- کنترل و اداره امور شرکت .......................................................................................................................
2-5-10- هزینه‌های انتشار ( هزینه فروش سهام جدید ) ..........................................................................................
2-5-11- فرصت های سرمایه گذاری سود آور .....................................................................................................
2-5-12-نوع سهامداران ........................................................................................................................................
2-5-13- علامت دهی و محتوای اطلاعاتی تقسیم سود ..........................................................................................
2-5-14- درجه اهرم مالی .....................................................................................................................................
2-6- دیدگاه های موجود درباره سود تقسیمی ......................................................................................................
2-6-1- نظریه عدم ارتباط سیاست های تقسیم سود با قیمت سهام .........................................................................
2-6-2- نظریه ارتباط سیاست های تقسیم سود با قیمت سهام .................................................................................
2-6-2-1- مدل گوردون .....................................................................................................................................
عنوان صفحه
2-6-2-1- 1- الزامات مدل گوردون ...................................................................................................................
2-6-2-2- مدل پرنده در دست ...........................................................................................................................
2-6-2-3- مدل والتر .........................................................................................................................................
2-6-2-4- تئوری مشتری سود سهام ...................................................................................................................
2-6-2-5- تئوری علامت‌دهی سود سهام ...........................................................................................................
2-7- بازده سهام ................................................................................................................................................
2-7-1- بازده سهام از دیدگاه سرمایه گذار ( سهامدار ) ........................................................................................
2-7-2- بازده سهام از دیدگاه شرکت .................................................................................................................
2-7-3- بازده تحقق یافته ...................................................................................................................................
2-7-4- محاسبه نرخ بازده مورد انتظار سهامدار ..................................................................................................
2-7-4-1- ارزشیابی در شرایط ثبات سود سهام ..................................................................................................
2-7-4-2- ارزشیابی در شرایط ثبات رشد سود سهام ...........................................................................................
2-7-4-3- ارزشیابی در شرایط رشد متغیر سود سهام ...........................................................................................
2-7-5- تاثیر تغییرات سود سهام بر قیمت و بازده سهام ........................................................................................
2-7-6- تأثیرتئوری های مختلف سیاست های تقسیم سود بر بازده سهام ..............................................................
2-8- عوامل تاثیر گذار بر سیاست تقسیم سود ....................................................................................................
2-8-1- اهرم مالی و سیاست تقسیم سود ............................................................................................................
2-8- 2- جریان نقد عملیاتی وسیاست تقسیم سود ..............................................................................................
2-8-2-1- رابطه جریان نقد عملیاتی و سیاست تقسیم سود ..................................................................................
2-8-3- اندازه شرکت و سیاست تقسیم سود .......................................................................................................
2-8-3-1- رابطه اندازه شرکت وسیاست تقسیم سود ...........................................................................................
2-9- پیشینه پژوهش ..........................................................................................................................................
2-9-1- پژوهش های خارجی .............................................................................................................................
2-9-2- پژوهش های داخلی ..............................................................................................................................
عنوان صفحه
2-10- خلاصه فصل ..........................................................................................................................................
فصل سوم : روش پژوهش
3-1- مقدمه ........................................................................................................................................................
3-2- نوع پژوهش ..............................................................................................................................................
3-3- فرضیه های پژوهش ....................................................................................................................................
3-4- قلمرو پژوهش ...........................................................................................................................................
3-4-1- قلمرو موضوعی پژوهش .......................................................................................................................
3-4-2- قلمرو مکانی پژوهش .............................................................................................................................
3-4-3- قلمرو زمانی پژوهش ..............................................................................................................................
3-5- نمونه آماری پژوهش و روش نمونه گیری .................................................................................................
3-6- روش و ابزارگردآوری داده های پژوهش ..................................................................................................
3-7- مدل و متغیرهای پژوهش ............................................................................................................................
3-8- مراحل محاسبه متغیرها ................................................................................................................................
3-8-1- جمع آوری داده ها .................................................................................................................................
3-8-2- نحوه محاسبه متغیرهای پژوهش ..............................................................................................................
3-9- روش های آماری مورد استفاده در پژوهش .................................................................................................
3-9-1- مزایای استفاده از داده‌های ترکیبی ...........................................................................................................
3-9-2- معایب استفاده از داده‌های ترکیبی ...........................................................................................................
3-9-3- روش های تخمین با استفاده از داده های ترکیبی ......................................................................................
3-10- آزمون های آماری ...................................................................................................................................
3-10-1- تحلیل رگرسیون ..................................................................................................................................
3-10-1- فروض مدل رگرسیون خطی کلاسیک .................................................................................................
3-10-1- 1-آزمون خود همبستگی ....................................................................................................................
3-10-1-2-هم خطی ..........................................................................................................................................
عنوان صفحه
3-10-2- آزمون معنی دار بودن ضرایب رگرسیون (آزمون t ) ...........................................................................
3-10-3- آزمونF (معناداری مدل) ...................................................................................................................
3-13-4- ضریب تعیین ......................................................................................................................................
3-10-5- آزمون مانایی .....................................................................................................................................
3-10-6-آزمون F لیمر ....................................................................................................................................
3-10-7- روش های تخمین مدل با داده های تابلویی ........................................................................................
3-10-7-1- آزمون هاسمن ...............................................................................................................................
3-11- خلاصه فصل .........................................................................................................................................
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه .......................................................................................................................................................
4-2- آمار توصیفی ...........................................................................................................................................
4-3- مانایی متغیرهای پژوهش ...........................................................................................................................
4-4- روش های بر آورد مدل ............................................................................................................................
4-5- آزمون فرضیه های پژوهش .......................................................................................................................
4-5-1-آزمون فرضیه اول ..................................................................................................................................
4-5-2- آزمون فرضیه دوم ................................................................................................................................
4-5-3- آزمون فرضیه سوم ...............................................................................................................................
4-6- خلاصه فصل ............................................................................................................................................
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه ......................................................................................................................................................
5-2- خلاصه موضوع پژوهش ...........................................................................................................................
5-3- نتایج آزمون فرضیه ها ..............................................................................................................................
5-4- نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول .............................................................................................................
5-5- نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم .............................................................................................................
عنوان صفحه
5-6- نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم ..............................................................................................................
5-7- محدودیت های پژوهش .............................................................................................................................
5-8- پیشنهادهای پژوهش ...................................................................................................................................
5-8-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر فرضیه های پژوهش .................................................................................
5-8-2- پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی .......................................................................................................
5-9- خلاصه فصل .............................................................................................................................................
فهرست منابع ......................................................................................................................................................
پیوست 1: آمار توصیفی متغیرهای پژوهش ..........................................................................................................
پیوست 2: آزمون مانایی متغیرهای پژوهش ..........................................................................................................
پیوست 3: نتایج آزمون F لیمر برای بررسی روش برآورد مدل رگرسیونی ...........................................................
پیوست 4: نتایج آزمون هاسمن برای انتخاب بین روش اثرات ثابت و تصادفی ......................................................
پیوست 5: نتایج برآورد مدل با استفاده از روش داده های تابلویی – اثرات تصادفی ..............................................
فهرست جدول ها
جدول (3-1): شرکت های عضو نمونه آماری ....................................................................................................
جدول (4-1): آمار توصیفی متغیرهای پژوهش ...................................................................................................
جدول (4-2): آزمون مانایی متغیرهای پژوهش ....................................................................................................
جدول (4-3): نتایج آزمون F لیمر برای بررسی روش برآورد مدل رگرسیونی .....................................................
جدول (4-4): نتایج آزمون هاسمن برای انتخاب بین روش اثرات ثابت و تصادفی ................................................
جدول (4-5): نتایج برآورد مدل با استفاده از روش داده های تابلویی – اثرات تصادفی ........................................
فهرست نمودارها
شکل (2-1): تقسیم مبلغ ثابت سود بین سهامداران .............................................................................................
شکل (2-2): سیاست تقسیم سود متغیر ..............................................................................................................
پایان نامه تاثیر اهرم مالی، جریان نقد عملیاتی و اندازه شرکت بر سیاست تقسیم سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
