رشد ناموزون و گسترش فزاینده ی شهرها از جمله مسائل و مشکلات شهرهای امروزی است که به پدیده ی حومه نشینی منجر شده است.
رشد سریع جمعیت شهری ناشی از مهاجرت روستائیان به شهر،توسعه ی بی رویه و اضافه شدن مناطق و محلات جدید به محدوده ی شهرها گسترش شتابان مشاغل خدماتی و بازرگانی و تحول بافت کالبدی تحت تاثیر شهرسازی مدرن و اجرای طرح های جدید شهری است.
این رشد طی چهل سال گذشته دو جهش عمده داشت،اولین جهش بعد از اصلاحات ارضی صورت گرفت که به فروپاشی بخش کشاورزی در اقتصاد کشور و تقویت بخش صنعت و خدمات در شهرها و به دنبال آن سیل مهاجرت روستایی به شهرها منجر گردید. در دومین جهش علاوه بر مهاجرت روستایی مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ نیز افزایش یافت،این مهاجرتها باعث رشد بی قواره ی شهرهای بزرگ شد.
توسعه ی شهر سقز نیز در دو دهه ی اخیر ناشی از دو پدیده ی اصلی:مهاجرت روستائیان و رشد طبیعی جمعیت شهری بوده است.چنانچه جمعیت شهر از 12729 نفر در سال 35 به 115364 نفر در سال 75 افزایش پیدا کرده است.همچنین بررسی جمعیتی شهر نشان می دهد که دهه65-1355 دارای بیشترین نرخ جمعیتی(2/10%) می باشد. به طوری که جمعیت شهر از 30661 نفر در سال 55 به81351 در سال 65 می رسد و فرایند این افزایش جهت گسترش توسعه ی فیزیکی شهر است به طوری که مساحت شهر از 15 هکتار در سال 1325 به 8/1474 هکتار در سال 1383 افزایش می یابد. این توسعه باعث هضم روستاهای"صالح آباد" و "علی آباد" در داخل محدوده و روستای "قوخ" همچنین در آستانه ی هضم قرار گرفتن در داخل محدوده ی شهر بر اثر توسعه شهر می باشد.
در این تحقیق با توجه به عکسهای هوایی موجود و نقشه ی توسعه ی شهر در ادوار مختلف به بررسی روند توسعه شهر و جهات آن طی دوره ی 83-1325 می پردازیم.
ظهور و پیدایش علوم مرتبط با شهرسازی و برنامه ریزی شهری باعث گسترش و رشد افکار و تئوری های مختلفی در باب شهر و توسعه ی شهری گردیده است.
در امر شهر و توسعه آن دو نوع نظریه مطرح می گردد؛یکی نظریه های مهاجرتی و دیگری نظریه های رشد و ساخت شهر.از نظریه های مهاجرتی می توان به نظریه ی مطلوبیت مهاجرت و نظریه ی درآمد مورد انتظار مهاجر در مقصد،نظریه ی تحلیل توسعه یافتگی اشاره کرد.این نظریه ها عموماً رشد و توسعه ی شهر را ناشی از افزایش نیروی انسانی در روستا و عدم جواب گویی روستا،بالابودن درآمد شهر نسبت به روستا در بخش های خدمات و صنعت،کنترل مرگ و میر،افزایش مهاجرت و برتری جاذبه های شهری نسبت به روستا می داند
روند توسعه ی شهر سقز از سال 1325 تا 1383