فرار از مدرسه و راه درمان آن

اختصاصی از فی گوو فرار از مدرسه و راه درمان آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرار از مدرسه و راه درمان آن

فرمت فایل: ورد

تعداد صفحات: 11

بخشی از متن

فرار از مدرسه بیشتر در نوجوانان مبتلا به اختلالات روانی، سایکوپات ها، حالات اضطراب و نظایر آن دیده می شود. در این حالت نوجوان ازمدرسه فرار می کند و به منزل نمی رود. پدر و مادر از غیبت فرزند از مدرسه اطلاعی ندارند، یعنی در حقیقت نوجوان از مدرسه و منزل هر دو فرار می کند.  

ترس از مدرسه را باید با فرار از مدرسه فرق گذاشت. فرار از مدرسه بیشتر در نوجوانان مبتلا به اختلالات روانی، سایکوپات ها، حالات اضطراب و نظایر آن دیده می شود. در این حالت نوجوان ازمدرسه فرار می کند و به منزل نمی رود. پدر و مادر از غیبت فرزند از مدرسه اطلاعی ندارند، یعنی در حقیقت نوجوان از مدرسه و منزل هر دو فرار می کند.

این کودکان با این عمل مقررات مدرسه را زیرپا می گذارند و از قوانین متداول اجتماعی تحصیلی و خانوادگی پیروی نمی کنند. اکثر این کودکان پس از فرار از مدرسه با افرادی نظیر خودشان به عیاشی، دزدی و رفتارهای سایکوپاتیک می پردازند و یا این که بدون هدف معین در خیابان ها پرسه می زنند. این نوجوانان اغلب کم استعداد و اکثراً در تطابق و سازش خود با محیط های تحصیلی و خانوادگی اشکال دارند.

معمولاً شرایط منزل نیز ناگوار است و در واقع نوجوان نه دل خوش ازخانه دارد ونه علاقه ای به مدرسه، و به راحتی هر دو را ترک و کوچه را انتخاب می کند. نوجوانان گریزان از مدرسه اگر هم استعداد خوبی داشته باشند، از نظر عاطفی سالم نیستند و رفتارشان در منزل و مدرسه طبیعی نیست، اما نوجوانانی که از رفتن به مدرسه امتناع می کنند، اکثراً از خانواده های طبقات بالای اجتماعی هستند و رفتارشان در مدرسه بهتر و آرامتر از سایر شاگردان است.

به نظر تایمرمن (۱۹۶۶) نوجوانی که ترس از مدرسه دارد نزد مادرش می ماند، ولی نوجوان فراری از مدرسه در خیابان های شهر گردش می کند. نیمی از این نوجوانان فراری از مدرسه میان همسالان خویش محبوبیتی ندارند و نیم دیگر آنها مرتکب خلاف و لغزش می شوند.

نگاهی به ارزشیابی توصیفی و کاربرد آن در آموزش و پرورش

اختصاصی از فی گوو نگاهی به ارزشیابی توصیفی و کاربرد آن در آموزش و پرورش دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نگاهی به ارزشیابی توصیفی و کاربرد آن در آموزش و پرورش

فرمت فایل: ورد

تعداد صفحات: 5

تأکید بر نقاط قوت به جای رتبه بندی!

از مهر ماه امسال، در هزار کلاس درس دوره ابتدایی، ارزشیابی به شیوه توصیفی صورت می پذیرد و قرار است پس از طی دوره آزمایشی و ارزیابی از چگونگی موفقیت یا عدم موفقیت این طرح، آموزش و پرورش نسبت به سراسری کردن طرح در تمامی مدرسه های دوره ابتدایی اقدام کند. در صفحه فرهنگ و آموزش، کوشیده ایم در تبیین این طرح، مقالاتی را منتشر کنیم که مقاله امروز نیز از آن جمله است.
نظام رایج ارزشیابی تحصیلی در آموزش و پرورش ما، مبتنی بر برگزاری امتحان و آزمون است که از سابقه ای ۸۰ ساله برخوردار است و همواره ملاکی برای سنجیدن میزان فعالیت دانش آموز در کلاس و از همه مهم تر، تعیین کننده لیاقت یا عدم لیاقت دانش آموز در ارتقای سطح تحصیلی است.
روش های سنتی سنجش و ارزشیابی، دانش آموز را در جهت ارایه پاسخ های «صحیح» و از پیش تعیین شده به کار وا می دارد. در این فرایند به رابطه سنجش و یادگیری توجهی نمی شود، آزمون های سنتی باعث ایجاد فاصله بین آموخته ها و واقعیت های زندگی دانش آموز می شود، در حالی که زندگی روزمره او ساختار بسیار پیچیده و مبهمی دارد، آزمون های سنتی به مجموعه های تصنعی، غیرمستقیم و سؤالات روشن «رفتاری» روی می آورند که به سهولت قابل اندازه گیری اند.
آزمون های سنتی به دلیل ساختار خود، به خواست و نیاز افرادی غیر از آزمون شونده پاسخ می دهند و اغلب به رتبه بندی کردن دانش آموز می اندیشند. روش آنها بر نقاط ضعف آزمون شونده تأکید دارد و در مورد پیشرفت دانش آموز حساس نیست.

اطلاعات حاصل از چنین آزمون هایی نیز نه تنها در آموزش دانش آموز نقشی ندارد، بلکه اعتبار قضاوت معلم را هم خدشه دار می کند و در کاهش اعتماد به نفس دانش آموز نقش بسزایی دارد.
ما نیازمند آن نوع سنجش و ارزشیابی هستیم که به هر دانش آموز به دیده حرمت نگاه کند، موهبت های طبیعی و انسانی او را بسیار بیشتر از آزمون های سنتی نشان دهد، باز خوردی مثبت و تکالیفی رشد دهنده به او ارایه کند و باور داشته باشد که هر دانش آموز قابلیت رشد و پیشرفت مدام را دارد.اما آنچه که می توان از آن به عنوان مهم ترین تغییر دنیای امروز در

تحقیق کلی و کامل انرژی هسته ای و تاریخچه آن

اختصاصی از فی گوو تحقیق کلی و کامل انرژی هسته ای و تاریخچه آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق انرژی هسته ای و تاریخچه آن در 23 صفحه فایل ورد قابل ویرایش

قسمتی از متن

مقدمة تاریخی

داستان کشف و گسترش انرژی هسته‌ای، که در مفهوم این پژوهش انرژی‌ای است که در اثر شکافت اوارنیم و احتمالاً عناصر سنگین دیگر آزاد می‌شود، به سال 1311/1932، که چادویک در آزمایشگاه کاوندیش، واقع در کمبریج، نوترون را شناسایی کرد، بر می‌گردد.

این کشف از چند نظر دارای اهمیت بود. اولاً، تشریح ساختار اتم به شکل قابل قبول‌تری امکان پذیر شد و نشان داده شد که هر عنصر بخصوص ممکن است چندین ایزوتوپ مختلف، یعنی گونه‌های مختلفی که تعداد نوترون‌های آنها فرق می‌کند، داشته باشد. ثانیاً، نوترون ذرة جدیدی بود که برای ...

شکافت هسته ای

همانطور که گفته شد کشف شکافت در 1317/1938 در آلمان توسط هان و استرسمن، که ایزوتوپ‌های پرتوزای حاصل از بمباران اورانیم با نوترون برای تولید عناصر فرا اورانیم را مطالعه می‌کردند، صورت گرفت. یکی از عناصری که در فراورده‌های واکنشها شناسایی شد باریم 139 پرتوزا بود، که بیانگر نوعی واکنش، تا آن زمان، ناشناخته بود، که در آن هستة اورانیم به پاره‌هایی شکسته می‌شد که، خود، هسته‌های عناصر با جرم متوسط بودند. تحقیقات بیشتر حضور چندین عنصر با جرم متوسط دیگر را نشان داد، و وجود فرایند شکافت محقق شد. کمی بعد از آن ثابت شد که در این فرایند نوترون هم گسیل می‌شود و امکان انجام واکنش زنجیره‌ای، که در آن نوترون‌های گسیل شده در یک شکافت ممکن است منجر به شکافت دیگری شوند، و واکنش ممتد ایجاد کنند، هم وجود دارد.

ایزوتوپی از اورانیم که اساساً عامل شکافت است اورانیم 235 است، که در اورانیم طبیعی به  ...

پایان نامه سلنیوم و اصلاح آلودگی آن در خاک

اختصاصی از فی گوو پایان نامه سلنیوم و اصلاح آلودگی آن در خاک دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل:word  (قابل ویرایش)

تعداد صفحات :75

فهرست مطالب :

فصل اول- خصوصیات سلنیوم 1
مقدمه: 2
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی: سلینوم 3
خصوصیات و اشکال سلنیوم در طبیعت: 8
حضور و تولید سلنیوم در طبیعت 9
موارد استفاده سلنیوم در صنایع 13
فصل دوم تاثیرات و خطرات سلنیوم 14
تاثیرات سلنیوم جانداران 15
نقش سلنیوم در بدن انسان و بررسی نیاز روزانه به آن 15
نقش فیزیولوژیکی سلنیوم 16
خطرات مصرف بیش از حد سلنیوم 19
خطرات مصرف زیاد سلنیوم برای سلامتی 23
خطرات کمبود سلنیوم در بدن 31
روش اول: تزریق سلنیوم 35
روش دوم: د ادن سلنیوم خوراکی 35
نمونه هایی از خواراکیهای حاوی سلنیوم زیاد 37
فصل سوم- آلودگی سلنیوم و نحوه از بین بردن آن 39
نمونه هایی از خاکهای حاوی سلنیوم زیاد 40
غلظت سلنیوم در خاک 40
آلودگی سلنیوم در خاک 46
نحوه از بین بردن آلودگی به روش گیاه پالایی 48
معرفی برخی از گونه ها و گیاهان مفید در phytoremediation 52
بررسی و نتایج آزمایشهای مربوط به Phytoremediation 56
وارد شدن علم بیوتکنولوژی در phytoremediation 59
نتایج و بحث 61
منابع و ماخذ 63
پیشگفتار:
در این پروژه بر حسب نیاز به تحقیق و مطالعه این موضوع بنا به پیشنهاد و راهنمایی استاد محترم جناب آقای دکتر فتوت در ابتدا با بیان مقدمه ای کوتاه در مورد تاریخچه سلنیوم به بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و نیز اشکال سلنیوم در طبیعت برای آشنایی بیشتر پرداخته شده است. و پس از آن موارد مصرف این عنصر در صنایع مطرح گردیده و با دادن یک دید کلی راجع به ماهیت سلنیوم به بررسی تاثیرات آن بر جانداران از جهت خطرات مصرف زیاد و نیز مصرف کم آن پرداخته شده است و نهایتا به بررسی دقیق نقش سلنیوم در بدن انسان و نیاز روزانه به آن با توجه به سن و شرایط محیطی پرداخته شده در ادامه نیز به روشهای جبران کمبود سلنیوم در دام و همچنین از نمونه خوراکیهای حاوی سلنیوم زیاد یاد گردیده است در قسمت دوم این پروژه به بررسی خاکهای حاوی سلنیوم پرداخته شده و نیز بر آلودگی خاک توسط این عنصر تکیه گردیده است و در آخر به روش گیاه پالایی به عنوان راهی برای از بین بردن این آلودگی از محیط نگاه شده است و در این بین به معرفی برخی از گونه های گیاهی موثر در این روش و همچنین بررسی نتایج آزمایشهای مربوط به مفید بودن گیاه پالایی برای از بین بردن آلودگی سلنیوم از محیط آورده شده است. و در انتها به عنوان راهبردی مفید نتایج و اثرات ورود علم بیوتکنولوژی و مهندس ژنتیک و اصلاح نباتات را در گیاه پالایی معرفی
گردیده است.
امید به اینکه این مکتوب ناچیز آغازی برای ادامه راه مطالعه و تحقیق در این موضوع برای دیگر عزیزان باشد.
مقدمه:
اولین اطلاعات ثبت شده در این مورد توسط مارکو پولو در سال 1295 میلادی بوده است که در مناطق غربی چین ونزدیک تبت و مغولستان حیواناتش بعد از چرای گیاهان آن منطقه شروع به تلو خوردن می‌نمودند که امروزه می‌دانیم ناشی سمیت حاد سلنیومی‌بوده است.
برای اولین بار سلنیوم توسط Berzelius که در سال 1817 یا 1818 رسوبات و لجنهایی که از اکسیداسیون اکسید سولفور سنگ مس بدست می‌آمد را مورد بررسی قرار داد کشف شد وی متوجه شد که در بین آن عنصر جدیدی وجود دارد اما در آن هنگام آنرا با تلوریم اشتباه گرفتند بعد از گذشت ربع قرن Arnold به گوگرد قرمز توجه کرد و متوجه موادی در رسوبات آن شد و آنرا Sulfurrubeum نامید. به هر حال تا سال 1950 کسی متوجه وجود سلنیوم نبود فقط می‌دانستند که درجدول تناوبی عنصری وجود دارد که بار گوگرد (s) و عنصر تلوریم (Ti) هم خصوصیات است. و حتی خصوصیاتی به طور مشترک با هر یک از آنها دارد یعنی هم خصوصیات فلزی و هم غیر فلزی را داراست و در حالت سمیت،5 برابر خطرناک تر از آرسنیک می‌باشد؛ در نهایت آنرا سلنیوم نامیدند و بیان نمودند که این عنصر در محدوده خیلی کوچکی برای جانواران قابل استفاده می‌باشد.
در کل سلنیوم از عناصر کم مصرف می‌باشد که باعث سلامتی فرد یا گیاه یا حیوان می‌گردد، ولی همانطور که گفته شد مقدار نیاز به سلنیوم خیلی کم است.
سلنیوم اغلب در پروتئن ها موجب ساختن سلنوپروتئن ها می‌گردد که برای تولید آنزیمهای آنتی اکسیدان مهم هستند این آنتی اکسیدانها به کمک Se-Pt ها در حفظ سلامتی سلولها که مورد خطر رادیکالهای آزاد اکسیژن می‌باشند موثرند به صورت خلاصه باید گفت رادیکالهای آزاد بطور طبیعی در متابولیسم اکسیژن ساخته می‌شوند که ممکن است در ایجاد بیمارهای مزمن مثل سرطان و بیمار قلبی و عروقی و یا حتی در انجام فعالیتهای منظم غده تیروئید و سیستم دفاعی بدن نقش داشته باشند.
یکی از راههای مطمئن جذب سلنیوم خوردن غذاهای گوشتی وگیاهانی است که در مناطقی با خاکهای سرشار از سلنیوم می‌رویند که در ادامه بطور مفصل راجع به آن بحث خواهد شد. و در نهایت نتجه گیری می‌گردد که کمبود یا سمیت سلنیوم در بدن انسان تحت تاثیر مقدار سلینوم در بدن دامها و حیواناتی است که انسان از آن تغذیه می‌کند و آنها هم به نوبه خود متاثر از گیاهان منطقه و خاک آن نواحی اند البته در این میان عواملی چون اقلیم و pH هم موثر خواهند بود.

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی: سلینوم
همانطور که در جدول شماره یک نشان داده شد سلنیوم عنصری با عدد اتمی‌34 و وزن اتمی‌78.96 و چگالی 79/4 گرم بر سانتیمتر مکعب در 20 درجه سانتگراد است. حجم اتم آن 45/16 سانتیمتر مکعب بر مول می‌باشد و جزء عناصر غیر فلزی و از گروه شش جدول تناوبی است که معروف به chalcogen می‌باشد.
 
جدول 1: خصوصیات عمومی‌سلینوم
همانطور که در جدول شماره دو نشان داده شده است دمای ذوب این عنصر 490.2 درجه کلوین و دمای جوش آن 958 درجه کلوین برابر با 685 درجه سانتیگراد می‌باشد و همچنین انرژی ویژه ذوب آن 6.694 کیلو ژول بر مول است و گرمای ویژه تبخیر آن 37.7 همچنین فشار بخار این عنصر در 494 درجه کلوین برابر 0.695 پاسکال است می‌باشد.

جدول 2: خصوصیات فیزیکی سلینوم
همانطور که در جدول (شماره-3) انرژیهای یونش عنصر سلنیوم نشان داده شده است.
اولین انرژی یونش این عنصر490.9 کیلو ژول بر مول و دومین انرژی یونش آن 2044.5 کیلوژول بر مول و سومین انرژی یونش آن 2973.7 کیلو ژول بر مول و چهارمین یونش آن 4144 کیلو ژول بر مول می‌باشد و با توجه به اینکه
گرمای یونیزاسیون آن 227 کیلوژول بر مول اتم است دارای الکترونگاتیوی 2.55 می‌باشد.
جدول 3: انرژی یونش سلنیوم
حضور و تولید سلنیوم در طبیعت
سلنیوم در تعداد کانیهای کمی‌یافت می‌گردد مثل .calusthalite, crooksite که بعد از چند سال در اثر هوازدگی به صورت گرد و غبار وارد محیط می‌گردد. البته انفجارهای آتشفشانی نیز ممکن است سلنیوم را وارد هوا کند اما اغلب مقادیر موجود سلنیوم در محیط حاصل از فعالیتهای بشری مثل سوختن زغال سنگ و نفت و دیگر سوختهای فسیلی می‌باشد سلینوم موجود در این سوختها هنگام سوختن با اکسیژن ترکیب شده که در هنگام برخورد با محیط آبی آنرا به صورت محلول در می‌آورد.
در کل ذرات سلنیوم معلق در هوا مثل آنهایی که در ash وجود دارد می‌توانند در سطح خاک یا آب نشست کنند. این روند در مناطق صنعتی که سلنیوم از طریق دود به هدر می‌رود موجب افزایش مقدار سلنیوم در خاک می‌گردد و این نکته را یاد آور می‌شود که سرنوشت سلنیوم در خاک به pH محیط و واکنش با اکسیژن آن جدا مربوط می‌گردد. اما در روش تولید مصنوعی سلنیوم امروزه آنرا از کنار الکترود آند الکترولیت استخراج مس از سنگ مس بدست می‌آورند و قیمت تجاری آن حدودا 300 دلار برای هر پوند (معادل 456 گرم) می‌باشد و در درجات خلوص بالاتر قیمت آن بیشتر نیز می‌گردد. همانطور که گفته شد یکی از مطمئن ترین منابع سلنیوم سنگهای آتشفشانی، رسوبات آتشفشانی گوگردی، رسوبات گرمابی، رسوبات مس و سنگهای رسوبی از قبیل carboonaceous siltstone, sandstone و سنگهای فسفری و limestone کربن دار سنگ آهن و زغال سنگ هستند.
سلنیوم این سنگها بعد از هوازدگی آزاد شده و به روشهای مختلف به داخل خاک وارد می‌شود و در بین ذرات خاک نفوذ می‌کند تا جایی که توسط ذرات رس یا هیدروکسیدهای آهن و یا ذرات آلی خاک جذب سطحی گردند و در اثر عوامل فرسایشی در سطح خاک تجمع پیدا کند سلنیوم بعد از این شاید وارد چرخه فعالیتهای بیولوژیکی نیز گردد و از طریق قارچها و باکتریها این مناطق اکسید شود.
در همین مورد Sara thchandra & watkinson (1980) گزارش دادند که قدرت باکتریها در طبیعت در حد ایزوله کردن سلنیوم است ولی در آزمایشگاه آنها توانایی اکسید کردن عنصر سلنیوم به سلنیت و سلنات را دارند.
مقدار سلنیوم در پوسته زمین در حدود ppm0.05-ppm0.02 است. سلنیوم یک عنصر chalcophil می‌باشد ومقدار آن در شیلهای سیاه بیشتر از ppm675 می‌باشد. البته مقداری سلنیوم در carbonaceous debris از sandstone ها ممکن است در شرایط احیا آزاد شود.
بطور کلی مقدار سلنیوم خاک مناطق مربوط به سنگهایی است که خاک از آنها تولید شده است مثلا خاکهای مناطقی مثل شمال غربی و جنوب شرقی آمریکا و مناطقی که قبلا دریاچه های بزرگ داشته اند دارای مقادیر کمتر از ppm0.5 سلنیوم هستند ومناطقی که خاک آنها از سنگهای ولکانیک و خاکهایی که از رسوبات شسته شده انباشته شده باشد و نیز خاکهایی که سر منشاء آنها شیلهای حاوی گچ فراوانند مثل داکوتا، مونتانا، نبراسکا و کانزاس دارای مقادیر زیاد تری از سلنیوم هستند که بعدا مفصل راجع به آن بحث
خواهد شد.
در مورد حضور اشکال مختلف سلنیوم در طبیعت باید گفت در خاکهای قلیایی سلنیوم عموما به صورت سلنات و سلنیت دیده می‌شود و در خاکهای اسیدی و خاکهایی با تهویه نامناسب به صورت سلنید و سلنیوم عنصری وجود دارد که این دو فرم دارای حلالیت کمتری نسبت به دو فرم شرایط قلیایی هستند.
غلظت سلنیوم در آبهای زیر زمینی، چشمه ها، رودها و دریاچه ها عموما کم است و به عنوان منابع معنی دار برای تامین سلنیوم یا افزایش غلظت آن در ارگانیزمها و ایجاد سمیت در آنها محسوب نمی‌گردد حتی آبهای مناطق سلنیومی‌که حاوی مقادیر بیشتری از سلنیوم هستند هم نمی‌توانند تامین کننده این خواسته باشد. در جدول (شماره- 11)غلظت سلنیوم در آبهای مختلف نشان داده شده است.
جدول 11: غلظت سلنیوم در آب و ارگانهای مربوط به آن

پایان نامه بررسی خسران و آثار آن در قرآن

اختصاصی از فی گوو پایان نامه بررسی خسران و آثار آن در قرآن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل:word  (قابل ویرایش)

تعداد صفحات :121

فهرست مطالب :

فصل اول:طرح تحقیق 4
مقدمه 5
اهمیت و ضرورت بحث 6
پیشینه تحقیق 7
اهداف تحقیق 8
سوالهای تحقیق 9
فرضیه ها 9
روش تحقیق 10
فصل دوم:یافته های تحقیق 11
بخش اول:تعریف خسران،ویژگیها و مصادیق آن 12
الف)بررسی معنای لغوی واژه خسران 12
ب) مصادیق خسران 17
ج)ویژگیهای خاسرین 22
بخش دوم:عوامل خسران و راههای جلوگیری از آن 35
الف)عوامل خسران 35
1-تکذیب و انکار 35
2- کفر 44
3-باز داشتن مردم از راه خدا 52
4-ظلم کردن 54
5-شرک ورزیدن به خدا 55
6-پذیرش ولایت شیطان 57
7-دروغ و افتراء به خداوند 62
8-آلوده کردن نفس و اطاعت از آن 62
9-باطل اندیشی و باطل کاری 64
10- شکستن پیمانها 67
11- قطع پیوندها 66
12- فساد در زمین 66
13-سوء ظن داشتن بخدا 66
14-مشغول شدن به دنیا و غفلت از یاد خدا 70
15- فرو رفتن در فسادو بهره برداری از امکانات مادی در مسیر گناهان 72
16-عملکرد ضعیف در مسولیت 73
17- درخواست بدون علم 74
ب:راههای جلوگیری از خسران: 77
1-ایمان آوردن 79
2- انجام اعمال شایسته 81
3-سفارش کردن به حق 82
4- سفارش کردن به صبر 83
5- تزکیه نفس 84
6-هدایت ویژه الهی 86
7- تسلیم در برابر خدا 86
بخش سوم:آثار و نتایج خسران: 87
الف)آثار خسران در دنیا 87
1-حسرت کشیدن و مغلوب شدن 87
2- حبط اعمال 89
3- ندامت و پشمیانی 90
4- نازل شدن عذاب الهی 91
5- گرفتار همنشین بد شدن در دنیا 93
ب) آثار خسران در آخرت: 94
1- ورود به جهنم 95
2- عذاب شدید 95
3- خلود در جهنم 97
4- خوار و ذلیل بودن در آتش جهنم 98
5- فریادهای آنها را پاسخی نیست 99
6- بر دوش کشیدن بار سنگین گناهان 100
7- دچار حسرت گردیدن 101
8- زشت و بد منظر شدن 102
9- درخواست شفاعت و بازگشت به دنیا 103
10- نابود شدن خدایان و سخنان دروغین آنها 104
11- نهایت دوری از رحمت خداوند 105
12- حبط اعمال 106
نتیجه گیری 109
فهرست منابع ومآخذ 110
فصل اول:
طرح تحقیق
مقدمه:
حمد و سپاس خدایی را سزاست که انسان را از خاک آفرید و در او از روح خود دمید ، سپس خود را بر آفریدن او ستود و ملائکه را به سجده بر او امر کرد و بیان کرد که انسان را به هدف عبادت آفرید و او را خلیفه خود در زمین قرار داد .
و درود بر پیامبران الهی که پیوسته برای هدایت انسان مأمور گشتند و او را به نعیم بهشتی بشارت و از عذاب الهی ترساندند .
و درود بر پیامبر خاتم که اشرف پیامبران اوست و درود بر کتاب هدایت الهی قرآن که در بردارنده رطب و یابس است .
انسان طالب هدایت و سعادت ابدی باشد راهی ندارد جزء اینکه پناه ببرد به قرآن مجید که کلام خدای عزیز عالم است و دستورات قرآن مجید را به کار ببندد . زیرا عمیق ترین و زیباترین و فصیح ترین کلام ، کلام خداست و قرآن که معجزء باقی پیغمبر است برای هدایت خلق آمده و تا قیامت کلامی به زیبایی قرآن نخواهد آمد .
اما در راه هدایت ، همواره رهزنانی بوده اند که انسان را از صراط مستقیم بازداشته اند و او را به خسران و زیانکاری کشانده اند و باعث شده اند او تمام سرمایه های وجودی خود را برای حرکتی بی انتها به سوی کمال از دست بدهد .
در آیات متعددی از قرآن کریم به موضوع خسران و مطالب مربوط به آن پرداخته شده است .
نگارنده در این تحقیق می کوشد تا با بررسی آیات مربوط به خسران در حد توان خود ، تصویری جامع از این موضوع در دیدگاه قرآن ارائه کند .
تلاش شده است در توضیح آیات از تفاسیر گوناگون استفاده شود و البته از این نکته غفلت نشده است که تحقیق صرفا به محلی برای نقل اختلافات تبدیل نشود . همچنین در مواردی از کتب اخلاقی استفاده شده است .
اهمیت و ضرورت بحث:
با نگاهی اجمالی به سوره عصر می فهمیم که قرآن همه انسان ها را در خسران و زیانکاری اعلام کرده و در این میان جماعتی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند و تواصی به حق و صبر دارند،از آن مستثنی شده اند.
لذا این خود دلیلی است بر اهمیت و ضرورت مطلب که برای این جانب انگیزه ای گردید که به بررسی و تحقیق در موضوع خسران و آثار آن در قرآن بپردازم.
در این تحقیق مفهوم خسران و مصادیق و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار داده و عوامل آن را با استفاده از آیات قرآنی بیان کرده ام و همچنین راهکارهای قرآنی از ابتلا به خسران آورده شده تا از نتایج سوء آن در دنیا و آخرت مصون مانده و به رشد و سعادت واقعی برسی
ان شاء الله
مروری بر مطالعات انجام شده:
این جانب پس از جستجوی منابع ،تنها دو مورد یافتم که در آنها به صورت خاص به موضوع خسران پرداخته شده بود که عبارتند از :
پایان نامه کارشناسی با عنوان «عوامل و پیامدهای خسران در آیینه قرآن و حدیث» از خانم اکرم دیانی که در هشت بخش تنظیم شده است:
بخش اول:کلیاتی در باب خسران
بخش دوم:حوزه های خسران
بخش سوم:تعابیر گوناگون خسران در قرآن کریم
بخش چهارم: شناخت خاسرین و ویژگیهای آنان
بخش پنجم:عوامل خسران از دیدگاه قرآن
بخش ششم: آثار و نتایج خسران
بخش هفتم:زمان بروز و ظهور خسران
بخش هشتم:راه های جلوگیری از خسر
و همچنین در کتاب «حدیث هدایت» از علی لطفی که در باب اول به بررسی معنای خسران و زیانکاران واقعی می پردازد.
اهداف تحقیق:
هدف کلی تحقیق:
بررسی خسران و آثار آن در قرآن
اهداف جزئی:
1- آشنایی با مفهوم خسران و مصادیق آن
2- بررسی ویژگی های خاسرین از منظر قرآن
3- بررسی عوامل خسران
4- بررسی راههای جلوگیری از خسران زدگی
5- بررسی آثار دنیوی خسران
6- بررسی آثار اخروی خسران
سوالهای تحقیق:
سوالهای اصلی:
1-آیا از منظر قرآن کریم رابطه ای میان اعمال افراد و خسران وجود دارد؟
2- آیا از منظر قرآن کریم تفاوتی بین خسران و حبط اعمال وجود دارد؟
سوالهای فرعی:
1- ویژگی های خاسرین در قرآن چیست؟
2- مصادیق خسران در قرآن چه مواردی است؟
3- آیات قرآن چه عوامل را برای خسران نام می برد؟
4- قرآن چه راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به خسران ارائه می دهد؟
5- آثار دنیوی خسران چیست؟
6- آثار اخروی خسران چیست؟
فرضیه ها:
1- از منظر قرآن خسران تحت تاثیر اعمال و رفتار بد انسان شکل می گیرد.
2- از منظر قرآن گر چه میان خسران و حبط اعمال رابطه وجود دارد ولی این دو مترادف نیستند.
روش تحقیق :
روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای از طریق یادداشت هایی که از منابع و ماخذ مختلف به دست آمده می باشد.
بدین صورت که ابتدا ، آیات مربوطه را مشخص نموده و از طریق تفاسیر مختلف به بررسی آیات پرداختم و روایات و احادیث مرتبط با این بحث را از بین کتب روایی استخراج نمودم ، و از کتاب های اخلاقی نیز استفاده کردم.
فصل دوم:
یافته های تحقیق
بخش اول : تعریف خسران و ویژگیها و مصادیق آن:
با نگاهی به سوره عصر درمی یابیم که قرآن کریم عموم انسانها را در خسران و زیان اعلام می نماید مگر کسانی که ایمان و عمل صالح انجام دهند و یکدیگر را به حق و صبر سفارش کنند . دنیا بازاری است که انسان در آن سرمایه عمر را از دست می دهد تا سرمایه ای به دست بیاورد و حال گروهی هستند که نه تنها سرمایه ای به دست نمی آورند بلکه سرمایه ای را هم از دست می دهند و اینها هستند که گرفتار خسران و زیان هستند . همانطور که خداوند می فرماید
پس گروهی از انسانها هستند که سرمایه های عظیم خود را به بهایی اندک می فروشند و ضلالت را به جای هدایت می خرند .
و ما در این فصل بر آنیم که با شناخت معنای دقیق خسران در قرآن ، با مصادیق آن و ویژگی های خسران در قرآن نیز آشنا شویم .
الف : بررسی معنای لغوی واژه «خسران»
در معنای اصلی «خسر» نظرات مختلفی وجود دارد و برخی برای آن چندین وجه معنایی در نظر گرفته اند.
برخی معنای اصلی خسر را به معنای ضرر و زیان ، ضد سود آورده اند .
مصطفوی در التحقیق می نویسد: «معنای اصلی در این ماده آن چیزی است که مقابل سود قرار می گیرد یعنی کم شدن در مقابل سود کردن و اما نقص و گمراهی و هلاکت و ضرر ، هر یک از این موارد گاهی بر بعضی از موارد این معنا منطبق می شوند و گاهی از آثار این معنا هستند یا از اسباب و مقدمات آن هستند 000»
برخی معنای اصلی «خسر» را کم شدن ، کم کردن و نقصان دانسته اند .
قرشی در قاموس می نویسد : «باید دانست که خسر ، خسران و خسار یک معنی بیشتر ندارند و آن نقصان و کم شدن است چنانکه صریح آیه «وَلَا تُخْسِرُوا الْمِیزَانَ » (رحمن / 9) و آیه ی «وَإِذَا کَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ یُخْسِرُونَ» (مطفضین / 3) است و اینکه ضلالت و هلاکت را از معنای آن شمرده اند بدان جهت است که ضلالت و هلاکت یک نوع نقصان و زیان است ».
برخی از منابع لغوی اصل ماده «خسر» را بر همین معنا گرفته اند و همین نظر را دارند .
در برخی از منابع خسران به معنای کم شدن سرمایه آمده است که گاه به انسان نسبت داده می شود و می گویند فلان کس زیان کرد و گاه به خود عمل نسبت داده می شود و می گویند تجارتش زیان کرد .
گاه واژه خسران درباره دستاوردهای زندگی یه به عبارتی دیگر درباره سرمایه های برونی مانند مال و مقام دنایی است و گاه درباره ی سرمایه های درونی یا نتایجی که از حالات نفسانی حاصل می شود مثل از دست دادن صحت و سلامتی و عقل و ایمان و ثواب .
گرچه راغب معتقد است که خسران به معنای زیان در سرمایه های درونی است نه زیان در امور دنیوی و تجارت بشری . نویسنده الموسوعة القرانیة هم همین نظر را دارد .
در مجمع البیان ذیل آیه 27 بقره «خسر» را به معنای نابودی تمام سرمایه آورده است و می نویسد : « خاسرون کسانی هستند که نفس خویش را هلاک کردند و به منزله ی کسانی هستند که سرمایه شان نابود شده است».
در المعجم الوسیط ذیل ماده «خسر» آمده است : «خسر التاجر : تاجر در تجارت خود مغبون شد و کلاه بر سرش رفت . زیان کرد در آن. خسر فلان : فلانی نابود شد . گمراه شد (خسر) الشی ء : آن چیزی کم و ناقص کرد . گویند خسر ، المیزان و الکیل : ترازو و پیمانه را کم داد و ناقص گردانید.»
و در لسان العرب آمده است : خسر به معنای نابودی است و الخسار و الخسارة و الخیسری به معنای گمراهی و هلاکت است .
در وجوه القرآن برای «خسر» چندین وجه معنایی در نظر گرفته اند : غبن ، ضلال ، عقوبت و عجز و نقص
1- به معنای غبن یعنی زیان در آیه :« إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ» (شوری / 45). در این آیه خاسر یعنی معجون و زیان دیده .
2- به معنای گمراهی و ضلال در آیه : « فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُّبِینًا». (نساء / 119)
3- به معنای عقوبت در آیه : « لئن أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ » (زمر / 65) و همچنین در آیه : « لَئِن لَّمْ یَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَیَغْفِرْ لَنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ ». (اعراف / 149)
4- به معنای عجز و ناتوانی در آیه : « لَئِنْ أَکَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذًا لَّخَاسِرُونَ » (یوسف / 14) در این آیه خاسرین یعنی ناتوانان .
فهرست منابع و مآخذ
1- قرآن،ترجمه فولادوند محمد مهدی دار القرآن الکریم تهران 1415 ق چاپ اول
2- نهج البلاغه،انتشارات شاکر،قم،1386 ش،چهارم،(امیر المومنین علی علیه السلام)سید رضی،ترجمه محمد دشتی
3- اخلاق از دیدگاه قرآن و چهارده معصوم علیهم السلام راز توکل مشهد 1383 ش اول احمد امیری پور
4- اخلاق در نهج البلاغه موسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض کاشانی بی جا 1376 ش اول سید کاظم ارفع
5- ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن دار التعارف للمطبوعات بیروت 1419 ق اول سید محمود آلوسی
6- از مفاهیم قرآن راه کمال بی جا 1385 ش دوم مصطفی اسرار
7- اصول کافی اسوه قم 1375 ش سوم ترجمه کمره ای کتابفروشی علمیه اسلام تهران بی تا اول ترجمه مصطفوی
8- اطیب البیان فی تفسیر القرآن،اسلام،تهران،1387 ش دوم سید عبدالحسین طیب
9- الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل مدرسه امام علی بن ابی طالب قم 1421 ق اول ناصر مکارم شیرازی
10- ایمان و کفر ترجمه ایمان و کفر بحار الانوار انتشارات عطارد تهران 1378 ش اول عزیز الله عطاردی
11- بحار الانوار ترجمه جلد 67و 68 کتابخانه مسجد ولی عصر تهران بی تا اول سید ابوالحسن موسوی همدانی
12- بحرالمحیط فی التفسیر،دار الفکر،بیروت،1420 ق،ابوحیان محمد بن یوسف اندلسی
13-برگزیده تفسیر نمونه دراالکتب الاسلامیه تهران 1382 ش سیزدهم احمد علی بابایی
14- به سوی او موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی قم 1382 ش اول محمد تقی مصباح یزدی
15- تفسیر ابن عربی دار احیاء التراث العربی بیروت 1422 ق اول ابوعبدالله محیی الدین محمد ابن عربی
16- تفسیر اثنا عشری میقات تهران 1363 ش اول حسین بن احمد حسینی شاه عبدالعظیمی
17- تفسیر احسن الحدیث بنیاد بعثت بی جا 1377 ش سوم سید علی اکبر قرشی
18- تفسیر آسان اسلامیه تهران 1398 ق اول محمد جواد نجفی خمینی
19- تفسیر انوار درخشان کتابفروشی لطفی تهران 1404 ق سید محمد حسین همدانی
20- تفسیر بحرالعلوم بی نا بی جا بی تا نصر بن محمد بن احمد سمرقندی
21- تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور تهران 1372 ش اول سلطان محمد گنابادی مترجم خانی رضا حشمت الله ریاضی
22- تفسیر پرتوی از قرآن شرکت سهامی انتشار تهران 1362 ش چهارم سید محمود طالقانی
23- التبیان فی تفسیر القرآن داراحیاء التراث العربی بیروت بی تا محمدبن حسن طوسی
24- تبیین القرآن دار العلوم بیروت 1423 ق دوم سید محمد حسینی شیرازی
25- تحف العقول عن آل الرسول آل علی علیه السلام بی جا 1382 ش اول ابو محمد حرانی
26- التحقیق فی کلمات القرآن الکریم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران 1374 ش اول حسن المصطفوی
27- تربیت روشها اخلاق طراحان نشر بی جا 1378 ش اوم علی فایضی
28- تفسیر جامع،صدر،تهران،1326ش،ششم،سید محمد ابراهیم بروجردی
29- تفسیر جوامع الجامع بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی مشهد 1377 ش دوم فضل بن حسن طبرسی مترجم مترجمان
30- تفسیر جلاء الاذهان و جلاء الاحزان دانشگاه تهران تهران 1377 ش اول ابوالمحاسن حسین بن حسن جرجانی
31- تفسیر خسروی اسلامیه تهران 1390 ق اول علی رضا میرزا خسروانی
32- تفسیر روان جاوید برهان تهران 1398 ق سوم محمد ثقفی تهرانی
33- تفسیر روح البیان دارالفکر بیروت 1423 ق دوم سید محمد حسین شیرازی
34- تفسیر روشن مرکز نشر کتاب تهران 1380 ش اول مصطفی حسن
35- تفسیر رهنما کیهان تهران 1364ش چاپ ندارد زین العابدین رهنما
36- تفسیر سور آبادی فرهنگ نشر نو تهران 1380 ش اول سور آبادی ابوبکر عتیق بن محمد
37- تفسیر شریف لاهیجی دفتر نشر داد تهران 1373 ش اول محمد بن علی شیرف لاهیجی
38- تفسیر الصافی انتشارات الصدر تهران 1415 ق دوم ملامحسن فیض کاشانی
39- تفسیر صراط المستقیم،انصاریان،قم،1416ق،اول،سید حسین بروجردی
40- تفسیر عاملی صدوق تهران 1360 ش ابراهیم عاملی
41- تفسیر علیین اسوه قم 1382 اول سید عباس کریمی حسینی
42- تفسیر القرآن الکریم دار البلاغه للطباعه بیروت 1412 ق اول سید عبدالله شبر
43- تفسیر القرآنی للقرآن بی نا بی جا بی تا عبد الکریم خطیب
44- تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب وزارت ارشاد اسلامی تهران 1368 ش اول محمد بن محمد رضا قمی مشهدی
45- تفسیر کوثر بی نا بی جا بی تا یعقوب جعفری
46- تفسیر مفاتیح الغیب دار احیاء التراث العربی بیروت 1420 ق سوم ابوعبدالله محمدبن عمر فخر الدین رازی
47- تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین کتابفروشی محمد حسن علمی تهران 1336 نوبت چاپ ندارد ملا فتح الله کاشانی
48- تفسیر مواهب علیه اقبال تهران 1369 ش چاپ ندارد حسین بن علی کاشفی سبزواری
49- تفسیر المیزان دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم قم 1374 ش پنجم سید محمد حسین طباطبایی مترجم سید محمد باقر موسوی همدانی
50- تفسیر نمونه دار الکتب الاسلامیه تهران 1374 ش اول مکارم شیرازی ناصر
51- تفسیر نور الثقلین،اسماعیلیان،قم،1415 ق،چهارم،عبد علی بن جمعه عروسی حویزی
52- تفسیر نور مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن تهران 1383 ش یازدهم قرائتی محسن
53- تفسیر هدایت بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی مشهد 1377 ش اول مترجمان
54- الجدید فی تفسیر القرآن المجید دار التعارف للمطبوعات بیروت 1406 ق اول سبزواری نجفی محمدبن حبیب الله
55- الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین مکتبه الالفین کویت 1407ق اول شبر سید عبد الله
56- الحدیث دفتر نشر فرهنگ اسلامی بی جا 1370 ش اول مرتضی فرید تنکابنی
57- الحیاه،دفتر نشر فرهنگ اسلامی،تهران،1380 ش،مکرر،احمد آرام.
58- روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم دار الکتب العلمیه بیروت 1415 ق اول سید محمود آلوسی
59- روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی مشهد 1408 ق حسین بن علی ابوالفتوح رازی
60- شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه بنیاد پژوهشهای اسلامی مشهد 1381 ش اوم جعفر شریعتمداری
61- طرائف الحکم یا اندرزهای ممتاز کتابخانه صدوق تهران 1362 ش سوم میرزا احمد آشتیانی
62- فرهنگ المعجم الوسیط انتشارات اسلامی تهران 1381 ش اول ابراهیم انیس ودیگران
63- قاموس قرآن دار الکتب الاسلامیه تهران 1381 ش نهم سید علی اکبر قرشی
64- قلب سلیم دارالکتب الاسلامیه تهران 1370 ش یازدهم سید عبد الحسین دستغیب شیرازی
65- کشف الاسرار و عده الابرار امیر کبیر تهران 1371 ش پنجم احمد بن ابی سعد رشید الدین میبدی
66- لسان العرب دار صادر بیروت 1414 ق سوم محمد بن مکرم ابن منظور
67- مجمع البیان فی تفسیر القرآن ،فراهانی تهران 1360 اول فضل بن حسن طبرسی ترجمه مترجمان
68-______________ ناصر خسرو تهران 1372ش سوم فضل بن حسن طبرسی
69- مخزن العرفان در تفسیر قرآن نهضت زنان مسلمان بی جا 1361 ش سیده نصرت امین بانوی اصفهانی
70- معجم مقاییس اللغه مرکز نشر مکتب الاعلام السلامی قم 1404 ق ابوالحسین احمدبن فارس بن زکریا
71- معراج السعاده دهقان بی جا بی تا ملا احمد نراقی
72- المفردات فی غریب القرآن رضوی مشهد 1375 ش ذوم ابوالقاسم حسین بن محمدبن فضل معروف به راغب اصفهانی مترجم سید غلامرضا خسروی حسینی
73- منتخب الغرر انتشارات مفید بی جا 1387 ش دوم فضل الله کمپانی
74- الموسوعه القرآنیه موسسه سجل العرب بی جا 1405 ق ابراهیم آبیاری
75- النجاه من الذنوب نشر الهادی قم 1416 ق اول حسین شاکری
76- نهج الخطابه کتابخانه صدر تهران 1374 ش دوم علم الهدی خراسانی
77- نهج الفصاحه فرایض قم 1385 ش اول ابوالقاسم پاینده
78- وجوه القرآن مجمع البحوث الاسلامیه مشهد 1380 ش اول اسماعیل بن احمد میری نیشابوری