بررسی رابطه بین هوش هیجانی و وسواس در بین دختران مقطع سوم دبیرستان شهرستان ابهر مقدمه :
مفهوم هیجان موضوعی است که مورد توجه دانشمندان و فلاسفه قدیم بوده است و حتی داروین شواهدی یافت که در آن همراه با تکامل دستگاه عصبی مرکزی ، حلات هیجانی نظیر : ترس ، خشم و لذت جلوه گر می شود ( اتکسیون 1986 ؛ ترجمه براهنی 1380 ) ولی بررسی علمی و دقیق آن به دهه گذشته بر می گردد که ابتدا در سال 1990 پیتر سالوی هوش هیجانی را مطرح کرد و آنرا به صورت توجه به هیجان ها و کاربرد مناسب آنها در روابط انسانی ، درک احوال خو در دیگران ، خویشتنداری و تسط بر خواسته های آن ، همدلی با دیگران و استفاده مثبت از هیجان ها در تفکر و شناخت مطرح کردند بعد گلمن 1995 هوش هیجانی را به عنوان یکی از مولفه های سلامت روان معرفی کردند و بر این باور بود که برای ارتقاء سلامت روال افراد باید مولفه های هوش هیجانی را در افراد پرورش داد . همچنین رون با آن نیز با طرح نظر خود تحت عنوان بهره هیجانی آنرا عبارت از قابلیت ها و مهارت هایی می دانند که بر روی توانایی فرد برای مقابلۀ موثر با احتیاجات محیط و فشارهای آن اثر می گذارد . بطور خلاصه گفته می شود که میزان هوش n افراد ، ضامن موفقیت آنها در دراز مدت و کل زندگی نمی باشد بلکه ویژگی های دیگری برای برقراری ارتباطات مناسب انسانی و موفقیت در زندگی لازم است که هوش هیجانی نامیده می شود . طرفداران اصلی روان شناسی انسان گرایانه در این دهر گوردن آلبورت ، آبراهام ماز اودکارل را جرز عقیده دارند که یکی از احتیاجات ضروری و مبرم انسان این است که نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد هیجان های خود را مستقیماض تجربه نماید و از نظر هیجانی رشد کند ( هرمان 1992 به نقل از سالوی و همکاران 1958 ) در حیطۀ روانشناسی اندیشمندان بزرگ از طرفی به علت شناسی دردهای روانی انسان و از طرف دیگر به طرح روشهایی برای بهره مندی انسان از ظرفیت کامل خود در جهت اختلالات رفتاری به خصوص ضعف روانی و وسواس که توضیحاتی شده که همه در جای خود مقبول و هر یک تکامل بخش ویا حداقل همپوش نظریه های پیشگام شده است .
بیان مسأله :
تجارب هیجانی از دیرباز بعنوان هسته مرکزی درمانگری در نظر گرفته شده است . و درماندگی هیجانی عمده ترین عامل انگیزش برای جستجو درمان است . بر همین اساس نظم جویی عاطفی ، اختلال های عاطفی از مباحث مورد توجه روان درمانگران است .
امروز این امر مورد قبول قرار گرفته است که تنظیم عواطف و طرح یابی زیست شناختی کاملاً وابسته به هم هستند ( شور -1994 ) در دهه های اخیر با تأثیر هیجان در کارکرد شخصیت و سلامت روان تأکید فراوانی شده است و مطالعات روز افزونی به منظور برسی اینکه افراد چگونه با حوادث هیجانی و استرس زا کنار می آیند و تاثیرات ضمن این روشها بر سلامت جسمی و دور از اختلالات رفتاری مانند ضعف روانی و وسواس می شود پروین (1996) در این باره می گوید : دیدگاه مناسب این است که هیجاناتی که توسط افراد تجربه می شود و نیز چگونگی کنار آمدن افراد از نظر هیجانی قسمت مهمی از شخصیت آنها را تشکیل می دهد و دارای تأثیر مهمی بر روی وسواس دارد . انسان ها در موقعیت های متفاوت واکنشهای گوناگون از خود نشان می دهند اما با وجود تمام این تفاوت ها ، راهی که برای کنترل و اداره هیجانات خود انتخاب می کنند باید از نظر اجتماعی مناسب و مقبول باشد ، اگر چنین نباشد اثراتی که رفتارهایشان به دنبال خواهد داشت می تواند ویرانگر باشد . سالووی ومایر (1990-1989 ) با طرح مفهوم تازه هوش هیجانی که بر اساس نظریات گاردنر درباره استعدادهای فردی شکل گرفته بود پاسخ قابل قبولی برای این سوال مطرح نموده است و بر اساس این نظریه انسان دارای توانایی های قابل پرورش است که می تواند او را برای مقابله با شرایط زندگی آماده کند ( سید محمدی 1382).
اهداف تحقیق :
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه بین هوش هیجانی و وسواس در بین دانش آموزان مقطع سوم دبیرستان یا حدود سنی 17 ساله شهرستان ابهر است . واینکه آیا هوش هیجانی افراد و وسواس در اعمال و افکار می تواند با هم رابطه داشته باشد و آیا وسواس عملی یا فکری در هوش هیجانی تأثیر مثبت یا منفی دارد .
اهمیت و ضرورت تحقیق :
باید گفت که بیشتر مهارت ها در اثر تعلیم و تربیت پیشرفته می شود و احتمال دارد که این موضوع حداقل برای بعضی از مهارت های هوش هیجانی صحیح باشد . مهارتهای هوش هیجانی در منزل و با تعامل خوب والد و فرزند شروع می شود .
والدین به فرزندان خود یاد می دهند که هیجانهای خود را تشخیص داده و آنها را نامگذاری کنند ولی اگر غیر از این باشد ممکن است این نشان ندادن هیجان ها در فرزندان باعث اختلالات رفتاری در فرزندان شود به این شکل که فرزندان ما به خاطر سرکوب شدن این هیجانها دست به اعمالی می زنند مانند وسواس که خواه به صورت عملی است و خواه به صورت فکری و یا حتی هستیری و نشان دادن بیماریهایی مانند سه درد و دل و درد و امثال اینها که امید است با انجام این پژوهش ها بتوانیم میزان این عوامل را از زندگی نوجوانان بکاهیم و همین طور روش درستی در ایجاد هیجان فرزندانمان بیابیم .
فرضیه تحقیق :
بین هوش هیجانی و وسواس در بین دختران رابطه وجود دارد .
متغییرهای تحقیق :
هوش هیجانی متغییر وابسته
وسواس متغییر مستقل
تعریف عملیاتی و نظری واژها و مفاهیم :
هوش هیجانی ( تعریف نظری ) : عبارت است از توانایی شناخت ، درک و تنظیم هیجان ها و استفاده از آنها در زندگی است و همین طور هوش هیجانی برای بیان کیفیت و درک احساسات افراد ، همدردی با احساسات دیگران و توانایی اداره مطلوب خلق و خو به کار برد .
وسواس ( تعریف نظری ) : یکی از اختلالات روانی است که گاهی اوقات با اعمال مستمر و پی در پی مانند دست شستن و راه رفتن و گاهی هم به صورت وسواس فکری و اینکه کاری را انجام نداده و مدام و مستمر کاری را انجام دادن و فکر کردن مداوم .
تعریف عملیاتی هوش هیجانی : عبارتند از نمره ای است که در آزمون هوش هیجانی بدست آورده است .
تعریف عملیاتی وسواس : عبارتند از نمره ای است که آزمودنی از آزمون وسواس بدست آورده است .
فصل دوم
پیشینه و ادبیات تحقیق
هوش هیجانی را بشناسیم
هوش هیجانی (EQ) همان توانایی شناخت، درک و تنظیم هیجانها و استفاده از آنها در زندگی است.اولین بار در سال 1990 روانشناسی به نام «سالوی» ، اصطلاح هوش هیجانی را برای بیان کیفیت و درک احساسات افراد، همدردی با احساسات دیگران و توانایی اداره مطلوب خلق و خو به کار برد. درحقیقت این هوش مشتمل بر شناخت احساسات خویش و دیگران و استفاده از آن برای اتخاذ تصمیمات مناسب در زندگی است. به عبارتی عاملی است که به هنگام شکست، در شخص ایجاد انگیزه می کند و به واسطه داشتن مهارتهای اجتماعی بالا منجر به برقراری رابطه خوب با مردم می شود.تئوری هوش هیجانی دیدگاه جدیدی درباره پیش بینی عوامل مؤثر بر موفقیت و همچنین پیشگیری اولیه از اختلالات روانی فراهم می کند که تکمیل کننده علوم شناختی، علوم اعصاب و رشد کودک است. قابلیتهای هیجانی برای تدبیر ماهرانه روابط با دیگران بسیار حائز اهمیت است.
روانشناسی به نام «گلمن» اظهار می دارد که هوش شناختی در بهترین شرایط تنها ۲۰ درصد از موفقیتها را باعث می شود و 80رصد از موفقیتها به عوامل دیگر وابسته است و سرنوشت افراد در بسیاری از موقعیتها در گرو مهارتهایی است که هوش هیجانی را تشکیل می دهند. درواقع هوش هیجانی عدم موفقیت افراد با ضریب هوش بالا و همچنین موفقیت غیرمنتظره افراد دارای هوش متوسط را تعیین می کند. یعنی افرادی با داشتن هوش عمومی متوسط و هوش هیجانی بالا خیلی موفقتر از کسانی هستند که هوش عمومی بالا و هوش هیجانی پایین دارند. پس هوش هیجانی پیش بینی کننده موفقیت افراد در زندگی و نحوه برخورد مناسب با استرسها است.ا
این هوش بنا به نظر «بار-اون » 5 مولفه به شرح زیر دارد که 15 عامل در آن موثر هستند.افراد تعداد بیشتری از این مولفه ها را در خود بیابند هوش هیجانی بالاتری دارند.
۱- مهارتهای درون فردی شامل:
خودآگاهی هیجانی (بازشناسی و فهم احساسات خود)
جرأت (ابراز احساسات، عقاید، تفکرات و دفاع از حقوق شخصی به شیوه ای سازنده)
خودتنظیمی (آگاهی، فهم، پذیرش و احترام به خویش)
خودشکوفایی (تحقق بخشیدن به استعدادهای بالقوه خویشتن)
استقلال (خودفرمانی و خودکنترلی در تفکر و عمل شخصی و رهایی از وابستگی هیجانی)
۲- مهارتهای میان فردی شامل:
روابط میان فردی (آگاهی، فهم و درک احساسات دیگران، ایجاد و حفظ روابط رضایت بخش دو جانبه که به صورت نزدیکی هیجانی و وابستگی مشخص می شود)
تعهد اجتماعی(عضو مؤثر و سازنده گروه اجتماعی خود بودن، نشان دادن خود به عنوان یک شریک خوب)
همدلی(توان آگاهی از احساسات دیگران، درک احساسات و تحسین آنها)
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 44 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله بررسی رابطه بین هوش هیجانی و وسواس در بین دختران
