برای دیدن دموی پروژه های بیشتر در کانال تلگرام یا صفحه اینستاگرام ما عضو شوید
کانال تلگرام : hamrazartgroup@
صفحه اینستاگرام : Hamraz_Art_Group
تماس با ما از طریق آی دی : hamraz_art_group@
دانلود تحلیل کتابهای مجالس صوفیه
فایل ورد و قابل ویرایش
در 223 صفحه
چکیده:
مجلس گویی در تصوّف سابقه ای طولانی دارد و بعضی از مشایخ صوفیه به مجلس گویی و برگزاری جلسات صوفیانه معروف بوده اند؛ در واقع بسیاری از تعالیم مشایخ صوفیه از طریق مجلس گویی ها به مریدان منتقل شده است. پاره ای از یادداشت های مریدان را، در لابلای آثاری که دربارۀ مشایخ خود نوشته اند، می توان ملاحظه کرد؛ مانند: مجالس ابوسعید ابی الخیر، که درکتابهای «حالات و سخنان ابوسعید ابی الخیر» و «اسرار التّوحید فی مقامات شیخ ابی سعید» نقل شده و در مورد مجالس برخی از صوفیان نیز آثار مستقلی در دست است که می توان کتاب «مجالس سبعه» از جلال الدین محمّد مولوی، و نیز کتاب «مناقب العارفین» را نام برد، که در لابلای مطالب آن روایات بسیاری از مجلس گویی مولانا آورده شده است.
در این پژوهش، پس از بیان مبادی تحقیق، در فصل دوم، به بررسی سابقۀ وعظ در اسلام و روش های سخنوری و مجلس گویی صوفیان پرداخته می شود و انگیزۀ برگزاری این مجالس که عبارتند از ارشاد و نصیحت، معرفت گفتن، و وصیت کردن بیان می گردد؛ همچنین محل برگزاری مجالس ابوسعید که عبارت از خانقاه، مدرسه، مسجد و مزار است و مکان برگزاری مجالس او که نیشابور، مهنه، طوس، سرخس و مرو است و نیز مجالس جلال الدین محمّد مولوی که در قونیه برگزار می شده است، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و در آخر این فصل زمان برگزاری مجالس اعم از روزها و اوقات، همچنین ترتیب مجالس که هم به صورت منظم( ادواری) و هم به صورت غیر منظّم برگزار می گردیده، بررسی می شود.
در فصل سوم، که به بررسی واعظان اختصاص یافته است، موضوعاتی از قبیل: سخنران مقیم و مدعو، هیأت ظاهری سخنران، وسیلۀ جلوس، که عبارت از منبر تخت وکرسی بوده است و طرز قرار گرفتن سخنران، نحوۀ شروع و ختم سخن که شامل قرائت قرآن، خواندن خطبۀ عربی، مناجات، صلوات و ... می شود و حالات درونی سخنران از قبیل قبض و بسط، ضمیرخوانی و بیخود شدن، مورد بررسی قرار می گیرد.
در فصل چهارم، محتوای سخنان واعظان، که در برگیرندۀ موضوعاتی نظیر ارشاد مریدان، تفسیرِ قرآن و احادیث، تبلیغ شریعت، فرمان دادن، کرامت، درخواست بخشش، وصیّت کردن، شرح مسائل عرفانی و ... است، بحث می شود؛ همچنین زینت های سخنوری، مانند: آیات قرآن، احادیث، اقوال بزرگان، اشعار فارسی عربی، ضرب المثل ها، حکایات عامیانه، و حکایات انبیاء و اولیاء مورد بررسی قرار می گیرد و در آخر این فصل زبان مجالس که شامل: زبان خطابه و محاوره است، و همچنین واژگان و ترکیبات به کار برده شده در این مجالس و ایجاز و اطناب کلام مطرح می گردد.
در فصل پنجم، به بررسی مستمعانِ این گونه مجالس و طرز قرار گرفتن، تعداد حاضران، شهرهای مستمعان، گروه های اجتماعی، گروههای سنّی اعمّ از نوجوانان، جوانان، کهنسالان، و نیز جنسیّت مستمعان از نظر مرد و زن بودن می پردازد و به وضعیّت حاضران که عبارت است از شنونده، سؤال کننده و درخواست کننده و همچنین، یادداشت برداری مستمعان، و حضور مخالفان و معاندان در مجالس، و سرانجام به تحوّل درونی شنوندگان پرداخته می شود.
در فصل ششم نیز نتایج حاصل از بحث بیان می گردد.
کلمات کلیدی:
نثر فارسی ، مجلس گویی، ابوسعید ابی الخیر، مولوی، تصوّف.
فهرست مطالب
پیشگفتار أ
فصل اول: مبادی تحقیق
شرح پایان نامه 2
الف)تعریف موضوع 2
ب) سابقه تحقیق 3
ج) کلمات کلیدی (فارسی و انگلیسی) 4
د) سؤالات پژوهشی 4
هـ) روش تحقیق 4
فصل دوم: آیین وعظ
2-1 تاریخ وعظ در اسلام 6
2-2 روش های سخنوری و وعظ 15
2-3 وعظ صوفیان 21
2-3-1 قدمت مجالس صوفیه 28
2-4 انگیزه ها 46
2-4-1 ارشاد کردن 46
2-4-2 معرفت گفتن 48
2-4-3 وصیّت کردن 50
2-5 محل برگزاری مجالس 51
2-5-1 مسجد 51
2-5-2 مدرسه 53
2-5-3 خانقاه 54
2-5-4 مزار 58
2-5-5 مشهد مقدس 59
2-6 مکان برگزاری 61
2-6-1 نیشابور 61
2-6-2 مهنه 63
2-6-3 طوس 65
2-6-4 مرو 66
2-6-5 سرخس 67
2-7 زمان برگزاری 69
2-7-1 روزها 69
2-7-2 اوقات 70
2-8 ترتیب 71
فصل سوم: واعظان
3-1 سخنران مقیم و مدعو 74
3-2 هیأت ظاهری سخنران 75
3-3 وسیله جلوس 76
3-4 طرز قرار گرفتن سخنران 79
3-5 نحوة شروع و ختم مجالس 80
3-6 حالات درونی سخنران 83
3-6-1 قبض و بسط 83
3-6-2 ضمیرخوانی 86
3-6-3 بیخود شدن 90
فصل چهارم: سخنان واعظان
4-1 محتوا 93
4-1-1 ارشاد مریدان 93
4-1-2 تفسیر قرآن 97
4-1-3 تفسیر حدیث 100
4-1-4 تبلیغ شریعت 102
4-1-5 فرمان دادن 103
4-1-6 کرامت 105
4-1-7 درخواست بخشش 109
4-1-8 وصیّت 111
4-1-9 شرح مسائل عرفانی 113
4-1-10 مناجات 114
4-1-11 شطحیات 115
4-1-12 طنز 117
4-2 زینت های سخنوری 118
4-2-1 آیات قرآن 119
4-2-2 احادیث 122
4-2-3 اقوال بزرگان 126
4-2-4 اشعار فارسی 128
4-2-5 اشعار عربی 133
4-2-6 ضرب المثل ها 135
4-2-7 حکایات 137
4-2-7-1 حکایات انبیاء و اولیاء 141
4-3 زبان 143
4-3-1 زبان خطابه و زبان محاوره 143
4-3-2 واژگان 146
4-3-3 ترکیبات 148
4ـ3ـ4 ایجاز و اطناب 150
فصل پنجم: مستمعان
5-1 طرز قرار گرفتن 153
5-2تعداد حاضران 156
5-3 شهرهای حاضران 158
5-4 گروه های اجتماعی 159
5-5 سنّ مستمعان 162
5-6 جنسیت مستمعان 164
5-7 وضعیت حاضران 166
5-8 یادداشت برداری 170
5-9 مخالفان و منکران 173
5-10 تحول درونی شنوندگان 175
فصل ششم: نتیجه گیری
نتیجه 179
منابع و مآخذ 195