مقاله بررسی شرایط وصیت سفیه در قانون مدنی و فقه امامیه
چکیده:
در این بررسی که تحت عنوان بررسی شرایط وصیت سفیه در قانون مدنی و فقه امامیه انجام گرفته باید گفت که شرایط مورد بحث در وصی به ترتیب عبارتند از: بلوغ، عقل، اسلام، عدالت، کفایت، حریت، بینایی، ذکوریت. اما همة فرقهها و بلکه علمای هر یک از مذاهب در این شروط اتفاق نظر ندارند و میتوان گفت که تنها سه مسألة بلوغ، عقل و اسلام از شروط متفق علیه همه فرق اسلامی بوده به طوری که میتوان بر آن ادعای اجماع نمود. کلیة فرق اسلامی وجود حالت بلوغ را در شخص وصی لازم میدانند، منتهی بعضی عقیده دارند که اگر به شخص نابالغ، شخص بالغ دیگری ضمیمه گردد وصایت نابالغ، صحیح خواهد بود. دربارة شرط عقل نیز بین فقهای اسلام اتفاق عقیده است و تنها مسألهای که در آن اختلاف نظر وجود دارد، حالت جنون ادواری است که اکثریت اینان، وصی قرارگرفتن شخص مجنون را (خواه ادواری یا اطباقی) را باطل میدانند. در زمینة شرط عدالت میتوان گفت که در تعریف آن بین حقوقدانان، اختلاف رأی وجود دارد؛ به طوری که بعضی، شروط »کفایت« »حریت« »بینایی« و ذکوریت را به هیچ وجه لازم نمیدانند و برخی دیگر وجود آن را در وصی ضروری میدانند و عدهای دیگر فقط بعضی از آن شروط مثل حریت و کفایت را لازم میدانند. در مورد زمان لزوم وجود شرای یاد شده در وصی سه نظریة مهم وجود دارد: 1. نظریهای که این شرایط را در هنگام فوت موصی لازم میدانست. 2. نظریهای که این شرایط را هم در زمان وصیت و هم زمان فوقت موصی لازم میدانست. 3. نظریهای که وجود شرایط لازم را از لحظة انشای وصیت تا لحظة فوت موصی لازم میدانست.
به هر حال با توجه به مباحث ذکر شده در این مقاله و نتیجهگیریهای پایان بحث، موضع درخشان و مستحکم فقه امامیه و تفوق و برتری آن بر آرای دیگر مذاهب اسلامی به خوبی روشن میگردد. اینان در هر موضعی با دسترسی به اخبار فراوان وارده از ناحیة معصومین (ع) و مبتنی بر قواعد محکمة حقوقی به ارائة راههای جامع و همهگیر میپردازند.
واژگان کلیدی:
وصیت ـ موصی ـ وصایت ـ ایصاء ـ عقل ـ کفر ـ عدالت ـ کفایت.
مقاله بررسی شرایط وصیت سفیه در قانون مدنی و فقه امامیه