ساختمان های پیش ساخته
ساختمان های پیش ساخته و مبانی فکری
اگر چه ما از دیر باز به نفوذ فنون در سایر زمینه نای زندگی انس گرفته ایم، ولی نفوذ فنون به عرصه معماری هنوز موجب نگرانی معماران می باشد و این سوال را برای آنان مطرح می کند که آیا طرح ریزی عقلانی و عینی و استفاده از سیستم های فنی در معماری اصولا این امکان را برای معماران باقی می گذارد که علاوه بر هویت مهندسی شخص خود هویت معماریشان هم حفظ شود یا نه؟ پاسخ این سوال که چندان تازه هم نیست در اندیشه و افکار پیشتازان معماری نوین به این صورت تبلور یافته که یک مهندس معمار نه تماما مهندس فن است و نه تماما یک هنرمند، زمانی می توان گفت یک مهندس معمار بر حرفه خود مسلط است که داده های فنون را به طور کامل جذب کند و به علاوه قدرت هنری اش به او اجازه خلق فضاهایی را دهد که به راحتی قابل درک و تجربه باشند. مهم، ترجیح یکی از این دو توانایی مهندس معمار بر دیگری نیست، بلکه ترکیب این دو به منظور دستیابی به یک نتیجه درخور دارای اهمیت است. وقتی یک مهندس معمار تعهدی کلی را قبول می کند، معماری وی، یک معماری جامع می شود، چرا که باید کلیه جوانب کار_ چه هنر وچه فن_ را مد نظر قرار دهد. به کار گرفتن سیستم های ساختمانی در مرحله اول کار مستلزم تحلیل عملکرد و امکانات فنی اجرا می باشد و در مرحله دوم به کمال مهارت خلاقه معمار در تعبیر این داده ها بستگی دارد تا بتواند سیستم های مناسبی برگزیند. این روال کار به طور اجتناب پذیری به خلق اثر جامع معماری می انجامد که در چنین حالتی دیگر نمی توان بین چگونگی عملکرد، اجرا و کاربری یک بنا، ترجیحی قائل شد.
« ساختمان پیش ساخته » نتیجه چنین دیدگاهی است، دیدگاهی که فراتر از بعد صرفا طراحی معماری ، کل ساختمان از طرح تا اجرا را به صورت یک کل واحد دیده و در آن طراحی با مسائل فنی و اجرائی کاملا پیوند می خورد و مجموعه ای یکپارچه از معماری و سازه فراهم می شود.
در واقع در اینجا راجع به آن بخش از کار که به صورت سنتی در اجرا طرح و حل می شده است، از پیش اندیشیده شده و راهکار آن ارائه می شود ، به این ترتیب اندیشه جای سیستم آزمون و خطا را گرفته ، در زمان و نیروی انسانی صرفه جویی شده و نتیجه مطمئن تری حاصل می شود.
در چنین سیستمی سهم معمار در طراحی نسبت به سیستم سنتی چند برابر شده و برخلاف ساختمان های عادی که طراحی آن ها در کمترین زمان صورت گرفته و اجرا معمولا طولانی می باشد ، در این جا طراحی طولانی تر و در عوض اجرا بسیار کوتاهتر و ساده تر می باشد.
اما حقیقت اینجاست که تمام این حرف ها بدین معنا نیست که « ساختمان پیش ساخته » راه حل مطلوب و نهایی معماری می باشد چرا که تجربه تا به امروز چنین نشان نداده و راه رسیدن به چنین مطلوبی بسیار طولانی و پر پیچ و خم است.
آن چه امروزه به عنوان « ساختمان های پیش ساخته » می شناسیم ، بیش از هر چیز « کانکس » هایی هستند که در گوشه و کنار شهر ها به عنوان اقامت گاه های موقت بر پا می شوند ، در این فضاهای پیش ساخته معمولا چیزی از زیبایی و راحتی لحاظ نشده است و در واقع هدف اصلی آن ها ، تامین سرپناهی ساده ، موقت و قابل حمل بوده است و نمی توان آن ها را ناشی از هنر معماری دانست بلکه بیشتر تولیدی صنعتی محسوب می شوند. « کانکس » ها به صورت قوطی هایی در کارخانه با تمامی اجزا تولید شده و در محل پروژه قرار داده می شوند و بدلیل این که باید قابل حمل باشند در ابعاد و ارتفاع کم قابل تولیدند.
از انواع دیگر ساختمان های پیش ساخته می توان از ساختمان های « مدولار » یاد کرد که معمولا با تکرار یک یا چند واحد خاص بدست می آیند ، خطر بزرگی که این ساختمان ها را تهدید می کند ایجاد حس یکنواختی و صنعتی بودن در مخاطب است که از تکرار ناشی می شود ، که البته در این زمینه تجربه های موفق و خوبی موجود است .
از لحاظ سازه ای این ساختمان ها به دو صورت فلزی یا بتنی موجودند ، ساختمان های فلزی معمولا به صورت قابی طراحی شده و پوشش سقف و دیوار های آن ها به صورت سبک در نظر گرفته می شود ، اما در ساختمان های بتنی معمولا کل ساختمان به صورت یکپارچه از قطعات پیش ساخته بتنی تشکیل می شود.
تاریخچه پیش سازی :
اولین اتفاق تاریخی که در ارتباط با پیش سازی به وقوع پیوست را می توان ارائه شهر خیالی « مدینه فاضله » ( UTOPIA ) توسط لئوناردو داوینچی دانست.
این طرح در واقع ایده ای بود برای دوباره سازی شهر فلورانس که در آن الگوی شهر به شکل شطرنجی و بناهای آن به صورت پیش ساخته ارائه شده بود.
اتفاق بعدی که بر اساس آن تفکر پیش سازی بطور جدی تری شکل گرفت در قرن هفدهم و در جریان مهاجرت مهاجرین انگلیسی به آمریکا صورت گرفت.
تعداد صفحات: 56
ساختمان های پیش ساخته