تئاتر که نام دیگر آن سایکودرام میباشد همان نقشی است که هر کدام از ما در زندگی روزمرهی خود داریم. یکی از ما، در نقش پدر، یکی در نقش مادر، یکی در نقش خواهر و ... و هر کدام در نقش خود و جای خود ثابت میمانیم تا مراحلی را طی کنیم و به رشدی بالاتر برسیم شاید محیط اطراف و گذر زمان ما را دچار تحولاتی کند اما همواره نقشهای ما ثابتند و تنها مرگ است که میتواند این نقشها را تغییر دهد.
پسیکودرام (تئاتر درمانی) همیشه با نام دکتر مورنو همراه است . زیرا اوست که به اثر درمانی درامها در روحیه تماشاگران و بازیگران پی برده و این روش درمانی گروهی را در بیماران روانی توجیه علمی نموده .
از قدیم می دانستند که عمل به تکلم مقدم است، و تکلم عمل سمبولیک حرکات است. بشر اولیه عادت داشته که هیجانات و ناراحتیهای روانی خود را به صورت حرکات نشان دهد و موضوع تکلم در سیرتکاملی موجود انسانی بعداً ظاهر شده .
هنر درمانی یکی از راه های درمان معضلات و مشکلات روحی و روانی است یکی از شاخه های هنردرمانی، بازی درمانی است که خود به شاخه های گوناگونی چون سایکودرام و درام درمانی تقسیم می شود، گروه درمانی را نخستین بار جوزف اچ پرات در ایالات متحده آمریکا از 1915 آغاز کرد. او نخستین شکل گروه درمانی را با هدف درمان پزشکی در بیماران مبتلا به سل به کار گرفت، کار او شباهت زیادی به گروه های خودیاری و گروه درمانی های رفتاری شناختی امروزی داشت که هدف آن ها کاهش استرس مشکل مشترک جسمی یا روان شناختی اعضای گروه است
در اوایل دهه 1930 لوئیس و ندرا از گروه درمانی برای بازسازی خانواده اولیه به کار بردن مفاهیم روان کاوی در گروه درمانی و درمان تلفیقی استفاده کرد. ساموئل سلاوسون که حرفه اصلی او مهندسی مکانیک بود «انجمن روان درمانی گروهی آمریکا» را در 1948 بنیان گذاشت و بیشترین تاثیر را در رشد و توسعه گروه درمانی در آمریکا داشت.
مورنو نخستین کسی بود که در 1939 واژه گروه درمانی را معلوم کرد. از دهه چهرم سده قرن بیستم به بعد گروه درمانی به مثابه یکی از انواع روش های روان درمانی، توجه روانشناسان و روان پزشکان را به خود معطوف کرد. طی شش دهه مطالعه و تجربه روش های گروه درمانی در اشکال متنوعی توسعه پیدا کرد.
تعریف هنر:
هنر مفهوم وسیع و پر رمز و رازی دارد. جنبه‌ای از تعریف هنر، آسمانی و ذهنی است مانند احساسات و افکار خوب داشتن، عاشق بودن، مهر ورزیدن به زیبائی‌ها، لذت بردن از خدمت به دیگران، نوع دوستی و بخشیدن دیگران و...
اما جنبه ای از آن نیز عینی و قابل لمس است. مانند یک انجام خوب؛ مثلاً مهارت در ساختن چیزی، خلاقیت یافتن در امری، شعر خوبی نوشتن، صدای دلنوازی داشتن، نگاه زیبا کردن، حرکت لطیف کردن، خوب راه رفتن، دلنشین بودن و توانایی در برقراری ارتباط. اما مهم‌تر آن که از طریق زبان هنر می توان دیگران را درک کرد؛ البته دامنه هنر بسیار گسترده است و شامل انواع فعالیتهای شخصی میباشد. که افراد می‌توانند از طریق آن با جهان رابطه برقرار سازند از جمله تئاتر درمانی.
هنر و درمان از طریق هنر:
هنردرمانی یعنی بیان عاطفه در هنر که در جهت رشد و خلاقیت درونی افراد و توانبخشی بیماران و معلولان ذهنی و جسمی، قدم های مناسبی برداشته است. درمان در هنردرمانی که شامل نمایش، موسیقی، نقاشی و... می شود شرایط مناسبی برای بروز و تشخیص مشکلات و درمان آنها فراهم می آورد. دالی می گوید: هنردرمانی راهی برای بیان احساسات مغشوش و به خوبی درک شده، از طریق هدایت آنها به وضوح و نظم است.
ارسطو تاثیر بازی را در روان، تماشاگر مورد جستجو قرار می دهد و عقیده بر آن دارد که تماشای نمایش باعث آرامش تماشاگر و کاسته شدن از بار غم و اندوه و عقده های روانی او می شود و این که تئاتر پالاینده است روح را تسکین می دهد.
به تعبیری می توان گفت زندگی بدل تئاتر و تئاتر بدل زندگی زیرا همه ما نقش بازی می کنیم هر کس نقش خود را بازی می کند و این نقش را خانواده و اجتماع به آنان می دهد و گاه از درون خود انسان شکل می گیرد، گاهی حتی می توان هریک از نقش های آدمی را به مثابه یکی از خصوصیات وی دانست و اگر چنین باشد لزوم ارتباط بسیار حائز اهمیت خواهد بود زیرا ارتباط بستری است که در آن خصوصیات افراد تحقق می پذیرد و عالی ترین شکل ارتباط نمایش(تئاتر) است.
تعریف تئاتر درمانی:
به نظر یالوم نمایش روانی، روش درمانی است که در آن اعضاء به عمل و فعالیت اقدام می‌کنند. از طریق ایفای نقش و فعالیت در موقعیتی شبیه زندگی بیانی دیگر، از طریق نمایش روانی فرد به خودشناسی بهتر نایل می‌آید.
ناپیر و جرشنفلد نمایش روانی را روش عملی می‌داند که برای آن قوانین نوشته شده قبلی وجود ندارد. در یک گروه نمایش روانی، به افراد داوطلبانه به بیان مشکلاتی می‌پردازند که درصدد رفع آنها هستند.
به عقیده اولسن نمایش روانی عبارت از ایفای نقش در مشاوره و روان درمانی میباشد. ایفای نقش خصوصاً در کسانی که قادر به ایجاد رابطه کلامی نیستند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تئاتر درمانی روشی است که برای درمان برخی بیماریهایی روانی که در آن، بیمار نقشی را باز می‌کند که با آنچه او را آزار می‌دهد، رابطه دارد. تئاتر درمانی فن درمانگری براساس به نمایش درآوردن صحنه‌هایی در یک موضوع معین توسط گروهی از افراد است که اختلالهای روانی مشابه دارند.
نگاهی به محدودة تئاتر درمانی:
تئاتر درمانی مکتب فکری مستقلی نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از اصول و روش‌هاست که کامل کنندة رویکرد چند وجهی روان درمانی یا رشد و توسعة فردی است. تئاتر درمانی در موقعیتهای غیر بالینی نیز کاربرد دارد. چنانچه اجرای نقش در تعلیم و تربیت، مشاغل و صنعت و در برنامه های پرورش روحی یا اصلاح ساختار جامعه و حتی پیدا کردن راه حل مسله یا فقط برای تفریح در زندگی روزمره مناسب است. هر چند که تئاتر درمانی بیشترین اثر را در موقعیتهای گروهی (گروه درمانی) دارد اما با انطباق روش‌های آن در فرایندهای درمانی تحلیل خانواده، زوج درمانی و حتی درمان انفرادی نیز به کار می‌آید.
شامل 68 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت نقش هنر در پیشگیری از اعتیاد , تئاتر درمانی (سایکو درام )