18 ص
چکیده
تاریخ شاه صفی تألیف ابوالمفاخر بن فضل‌اللَّه الحسینی سوانح نگار تفرشی، تاریخنگار و سراینده دوره شاه عباس و شاه صفی اوّل، و دربردارنده تاریخ چهارده سال زمامداری شاه صفی از آغاز تا مرگ وی ا ست. از زندگی مؤلّف،اطّلاعی در دست نیست. همین قدر معلوم است که وی برادر میرمحمد حسین تفرشی (از رجال دوره شاه عبّاس اول) و مدّتی نامعلوم شاگرد میرزا ابراهیم حسینی همدانی بوده است.
ابوالمفاخر در تاریخ خود بدون تغییر در منطق تاریخنگاری روزگار خود، درموازات سنّت تاریخنگاری و تحت تأثیر اندیشه سیاسی ـ مذهبی زمان خود قرارداشته و با به کارگیری فراوان از مفاهیم کهن ایران همچون « فر» و «فره یزدانی» درتوصیف ساختار سیاسی عهد شاه صفی، تفسیری قدسی وفرا زمینی ارائه کرده‌است. در کنار نگاه دینی او به ساختار سیاسی صفویان، وجه دیگر قدرت‌زمامداران آن، که بر محور طریقت و ولایت صوفیانه قرار داشت، از نظرش دورنمانده است.
تاریخ شاه صفی افزون بر ارائه آگاهیهای سودمند از اوضاع سیاسی و نظامی
ایران در دوره حکومت شاه صفی، از لحاظ اشتمال بر اطّلاعات پراکنده اجتماعی، شرح حال رجال دوره صفوی، آگاهیهای جغرافیایی درباره شهرها، قریه‌ها وموقعیت آنها و... نیز مهم‌ّ است.
تاکنون سه نسخه خطّی از این اثر، شناخته شده است:
- دستنویس شماره384 کتابخانه چستربیتی 2. دستنویس محفوظ در افغانستان 3. دستنویس شماره2339 کتابخانه آیت اللَّه مرعشی نجفی.
تاریخ شاه صفی