لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:180
فهرست مطالب
موضوع صفحه
مقدمه ...................................................................................................2- 8
چکیده ................................................................................................... 9
پیشگفتار..............................................................................................10 - 11
فصل اول
کلیات
بخش اول : استان هرمزگان .............................................................. 13- 19
- تاریخچه استان هرمزگان ..............................................................12 – 13
- جغرافیای تاریخی استان ...............................................................15 – 16
- وجه تسمیه هرمزگان ....................................................................17
- جغرافیای طبیعی استان ............................................................... 17
- جغرافیای سیاسی – انسانی ......................................................... 18-19
بخش دوم :شهرستان میناب 20 – 41
- پیشینه تاریخی ............................................................................... 20– 22
- وجه تسمیه میناب ......................................................................... 23
- جغرافیای تاریخی میناب ............................................................... 24
- موقعیت کلی شهرستان ................................................................. 25
- جغرافیای طبیعی – انسانی ........................................................... 26
- جمعیت و مذهب .............................................................................27
- گویش مردم میناب ........................................................................ 28
- آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری ........................................... 29 – 32
- صنایع دستی و غذاها و بازی های محلی.....................................33 – 36
- مزیت های اقتصادی « پنجشنبه بازار» ....................................... 37- 41
فصل دوم :
سور
بخش اول : واژه سور
- معنای واژه سور ...............................................................................................43
- معنای سور در میان اقوام دیگر......................................................................44
- شاهد مثال برای واژه سور در میان اشعار شاعران ...................................... 44
بخش دوم :سور در میناب
- در آمد ............................................................................................................ 45
- انتخاب همسر .........................................................................................46 – 48
- خواستگاری ............................................................................................49 – 54
- تعیین مهریه ......................................................................................... 55 – 59
- سور خرج ................................................................................................60
- تدارک وسایل جشن عروسی ............................................................... 61
- مال بران ................................................................................................. 62 – 63
- دعوت عروسی ....................................................................................... 64 – 65
- حنابندان ................................................................................................. 66- 69
- حجله یا تخت ......................................................................................... 70– 71
- حمام داماد ............................................................................................ 72 – 77
- حمام عروس ......................................................................................... 78 – 80
- پذیرایی روز و شب عروسی ................................................................ 81 – 82
- شب پایانی عروسی (بردن داماد به خانه عروس ) .............................. 83- 93
- پاتختی .................................................................................................94
- سراخونی .............................................................................................. 95 – 97
- اشعار محلی .......................................................................................... 98 – 100
بخش سوم :سور در بین اقوام اهل سنت شهرستان میناب ..................... 101- 119
فصل سوم :
سوگ
- درآمد .................................................................................................. 121– 122
- آئین تدفین و خاکسپاری ...................................................................123- 127
- مراسم ختم سه روز............................................................................. 128- 129
- مراسم ختم هفت روز،چهلم ،چهار ماه و سالی .................................130
- مجلس ترحیم ..................................................................................... 131
- چاووش خوانی در میناب ....................................................................132– 133
- تعزیه خوانی در میناب .......................................................................134 - 138
- مراسم شیر و کُتَل ............................................................................. 139
- شام غریبان .................................................................................... 140 – 141
- چهاردهمی ..................................................................................... 142– 144
- نوحه های بومی – محلی .............................................................. 145 – 162
فصل چهارم :
تصاویر
تصاویر مراسم عروسی ........................................................................ 163 – 178
فصل پنجم :
منابع
منابع ................................................................................................... 179 - 180
پیشکش به :
مرحوم پدرم ؛ کسی که جوانی و محبتش را با جان و دل نثارم کرد
و
به مادرم ،آن کوه صبر و استواری
و
به همسر مهربانم که همراه و مشوقم برای ادامه تحصیل بودند.
سپاس و تقدیر
منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت . »«((سعدی))
تقدیر و تشکر فراوان دارم از کلیه کسانی که در راه علم اندوزی و دانش آموزی بار تعلیم و تربیت اینجانب را بر دوش داشته اند . بر خود واجب می بینم تشکر و قدردانی کنم از زحمات جناب آقای دکتر نجفدری که در به سرانجام رسیدن این رساله به عنوان استاد راهنما از علم و دانش خویش بنده را بی نصیب نگذاشتند. همچنین کمال تشکر دارم از جناب آقای دکتر پور مختار که استاد مشاور این رساله بودند .سپاس و درود خالصانه خود را نثار می کنم به تمامی استادانی که دوره ی کارشناسی ارشد افتخار شاگردی ایشان را داشتم به خصوص جناب آقای دکتر رادفر که جا دارد در اینجا از رهنمودهای سازنده ی ایشان در طول دوره تحصیل سپاسگزاری نمایم .همچنین از استادان ارجمند آقایان دکتر طبسی ،دکتر سیّد صادقی ،دکتر نژاد سلیم ،دکتر علوی مقدم و دیگر استادان و معلمانی که در خدمتشان بودیم . همچنین از کلیه مردمان شریف و غیرتمند میناب که بنده را در جمع آوری این رساله یاری کردند . و اگر نبود همت و تلاش آنان در نگهداری این رسوم کهن چنین کاری هرگز به سر منزل مقصود نمی رسید .
جادارد در این جا از چند نفر از اهالی محترم روستاهای شهرستان میناب که با حوصله و سعه صدر با نگارنده همکاری داشتند جهت تقدیر د تشکر از ایشان نامشان ذکر شود .
- محمد خواجه دادیان 74 ساله روستای بندزرک
- حاج عباس عباس زاده 53 ساله روستای بندزرک
- شعبان قریشی 80 ساله روستای محمودی – گبرانی
- ابراهیم قریشی 47 ساله روستای محمودی – گبرانی
- فاطمه سُنگی زاده 45 ساله روستای بنذرک
- حاج محمد زاهدی 70 ساله روستای دِهو
- احمد درویشی 65 ساله روستای نخل ابراهیمی
- عیس فولادی 39 ساله روستای سید آباد زهوکی
- عباس کریمی 52 ساله روستای کریان
- احمد ذاکری بلیلی 78 ساله روستای کنار ترش
- آمنه درویشی 65 ساله روستای نخل ابراهیمی
- عیسی سالاری 60 ساله روستای زهوکی
- موسی پور آل مهتریان 75 ساله روستای کولغ کاشی
و همچنین کلیه دوستان فرهنگی از جمله آقایان علی ریسانی نژاد ،علی شیخ آبادی ،سهراب سعیدی ،علی محمودی ،محمد سالاری و عباس جنگجو که در گرد آوری این رساله با نگارنده همکاری صمیمانه داشتند .
چکیده
وجود آداب و رسوم مختلف جهت برگزاری مناسبت های مختلف در جوامع گوناگون پژو هشگر را بر آن داشته تا آئین های شادمانی و عزاداری مردم منطقه میناب را تحت عنوان سور و سوگ جمع اوری نماید . در این بین نبودن منابع کافی و اثری جامع در این زمینه ها بنده را برآن داشت تا کار را به صورت میدانی ادامه دهم .
در ابتدای رساله سعی شده است در فصول جداگانه ، مخاطبان را با اوضاع جغرافیای ،طبیعی ،سیاسی و انسانی استان هرمزگان و پیشینه تاریخی آن آشنا کنم و سپس به اوضاع جغرافیای ،طبیعی ،سیاسی و انسانی شهرستان میناب همراه با پیشینه تاریخی و وجه تسمیه آن پرداخته شود . در ادامه فصلی در بیان آداب سور در در شهرستان میناب آمده است و سپس آیین های سوگواری در در منطقه میناب به تفصیل همراه با نمونه های شعری و تصاویر زیبا آورده شده است .
شاید عمده کار و مهم ترین بخش این رساله مربوط به آداب و رسوم سور و شادی و اشعاری باشد که به گویش محلی در مجالس عروسی خوانده شده است که متأسفانه به علت عدم توجه و نبود زمینه های تحقیق ناشناخته مانده بود . ن داشت که کار به صورت میدانی ادامه دهم .
پژوهشگر این رساله بر این عقیده است که شاید توانسته باشد گوشه ای از آداب و رسوم گذشته ی مردم منطقه را که در حال از بین رفتن است ، جمع آوری کرده و زمینه را برای کارهای بعدی در این خصوص آماده کرده باشد .
پیشگفتار
تاریخ اجتماعی بشر آکنده از آیینها و مراسمی است که انسان کوشیده است به کمک آنها زندگی خود را غنا بخشد. در پس این آیینها میتوان هراسها، امیدها و آرزوهای آدمی را دریافت. آیینها از مهمترین نمودهای هویت اجتماعی اقوام هستند و به ما مینمایانند که هر قوم به زندگی چگونه مینگرد و به کدام مسائل اهمیت میدهد. در این میان، آیینهای سور و سوگ از آنجا که بازتاب پنهانترین خواستها و باورهای بشری هستند و در طول تاریخ، از روزگاران کهن تا کنون تداوم خود را حفظ کرده اند، برای نشان دادن چگونگی حفظ و پیوند باورهای گوناگون نزد هر قوم مجال مناسبی برای پژوهشند.
با توجه به اینکه آئین های سور و سوگ در جوامع مختلف جلوه های خاص خود را داشته اند . مردم شهرستان میناب نیز از دیر باز برای این مراسم ها آداب و رسوم خاص خود را داشته اند . زمانی که وقت همسر گزینی و ازدواج فرا می رسد باید به مبارکی این پیوند خجسته بهترین آداب و رسوم برگزار شود . اهمیت دادن به این موضوع از زمان های گذشته مد نظر مردم منطقه بوده است . هرچند برای جمع آوری آداب و رسوم عروسی و سوگواری به طور ویژه قدم خاصی در این منطقه برداشته نشده بود امّا پژوهشگر این رساله با استفاده از رهنمودهای استادان روشنفکر و علاقمند این وظیفه را بر دوش خود احساس کرده که به جمع آوری این آیین ها بپردازم .
نکته قابل ذکراینکه در شهرستان میناب به هر اندازه که در آداب سور و عروسی تفاوت های زیادی با دیگر مردمان ایران زمین دیده می شود اما در بخش سوگ و سوگواری این تفاوت های به حداقل می رسد . چرا که در آنجاست که مردم منطقه که اغلب شیعیان دوازده امامی می باشند سوگ خود را فراتر از سوگ آل نبی در واقعه کربلا نمی دانند و به همین خاطر مشترکات زیادی در این خصوص با آداب سوگواری در مناطق دیگر کشور دارد .
البته از سختی هایی که در ابتدای کار دیده می شد از جمله پراکندگی روستاهای منطقه ، عدم تمایل افراد برای بازگو نمودن خاطرا ت خود به خصوص در بین بانوان و هم چنین تنگی وقت موانع اساسی جهت ادامه این کار بودند اما اهمیت موضوع و پیگیری های استادان ارجمند و تشویق دوستان و آشنایان راهنما و مشوق بنده در جمع آوری این مطالب بوده است .
امّا در نهایت برای جمع آوری اطلاعات از منطقه ابتدا به سراغ افراد مطلع محلی که در این زمینه اطلاعاتی داشتند رفتم و کم کم از طریق آنان و نشانی هایی که از هر کدام می گرفتم به سراغ نفر دیگر رفته و به این طریق با افراد آگاه بسیاری آشنا شدم .
برای حضور در منزل اهالی ابتدا با یکی از فرهنگیان آن منطقه هم صحبت می شدم و وظیفه هماهنگی با شخص مورد نظر را به او می سپردم . در ادامه همراه با وسایل ضبط دیداری و شنیداری به محل رفته و بادادن پرسشنامه شروع به گردآوری مطالب می نمودم .
فصل اول :
کلیات
بخش اول : استان هرمزگان
- .تاریخچه استان هرمزگان
چشم های عقاب آسایی که عرصه خاک ایران زمین را بر آن نقشه گربه ای شکل می نگرد ، در جنوب آن پیکر پاک هرمزگان را می بیند که چون پرنده ای بال هایش را بر گستره خلیج فارس و دریای عمان گشوده است . استان پهناوری که از یک سو سر بر شانه دریا دارد و دست هایش را برای در آغوش کشیدن خلیج فارس گشوده و از سویی به صخره های کوهستانی زاگرس تکیه کرده است .
سخن گفتن از استان هرمزگان بدون پرداختن به خلیج فارس و دریا وجاهت نخواهد داشت زیرا تاریخ هرمزگان همان تاریخ خلیج فارس است. استان هرمزگان شامل حاشیه شمالی خلیج فارس ودریای عمان بطول 1000 کیلومتر[1]که پهنای آن در خشکی متناوب است ، می باشد.
خلیج فارس ودریای عمان که سراسر جنوب استان را در بر گرفته از روزگار هخامنشیان به همین نام خوانده می شده است[2].
پیش رفتگی اقیانوس هند که امواج آن بر کناره های استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان بوسه می زند از زمان هخامنشیان به نام خلیج فارس خوانده می شده است. در کتیبه ای که از داریوش بزرگ در تنگه سوئز یافته اند در عبارت « درایه تیه هچا پارسا آئی تی » (Draya Tya Hacha Parsa Aity) یعنی « دریایی که از پارس می رود . » منظور از دریای پاری همان خلیج فارس است[3] . نزدیکی خلیج فارس به پایتخت دولت هخامنشی باعث توجه آنها به این محدوده نیلگون شده و تسلط بر آن را در جهت حراست از کیان خود ضروری می دانستند. از اینرو برخی از مورخان بر این باورند که بندرعباس در دوره هخامنشی وجود داشته و دارای اهمیت بوده است. این عنایت تا سلسله های بعدی نیز استمرار یافته به طوریکه طبق اسناد موجود تاریخی در دوران داریوش هخامنشی و انوشیروان ساسانی کشتی های تجاری از خلیج فارس و بنادر آن استفاده کرده و تا مرزهای سبلان و حتی چین را در می نوردیدند.[4]
بعضی از آثار تاریخی به جا مانده در استان که هر کدام مربوط به دوره ای از تاریخ دیرپا و پرفراز و نشیب این خطه است ، منعکس کننده قدمت، دیرنگی و شکوفایی تمدن آن است.هر چند بیشتر آثار باستانی استان مربوط به دوران صفویه و بعد از آن است و اکثر بناهای قدیمی دستخوش تطاول طبیعت شده و یا با هجوم و تاراج اقوام تجاوزگر از میان رفته است، ولی بعضی از این آثار به جا مانده مانند قلعه فین که تاریخ بنای آنرا زمان اردشیر بابکان می دانند و یا خرابه های شهر باستانی خَربَس در قشم که مربوط به دوره مادها[5] است. این حقیقت را که منطقه هرمزگان نیز از گذشته کانون و پذیرای تمدنی کهن بوده، به اثبات می رساند.
- جغرافیای تاریخی استان هرمزگان
تا قرن چهارم پیش از میلاد ،مدارک پراکنده‌ای بر پا نوشتارهای تاریخ نگاری یونانی درباره خلیج فارس وجود دارد . ظاهراً در دوران بسیار کهن ،اقوامی در سواحل غربی خلیج فارس و دشتهای جنوبی و غربی ایران می زیسته‌اند . شواهدی نیز مبنی بر پیدایش و توسعه دریانوردی در آن دوران وجود دارد . از جمله میتوان به دریانوردی بابلیان در قرن هفتم پیش از میلاد ، در خلیج فارس اشاره کرد .[6]
نخستین مدرک قطعی در خصوص دریا نوردی در خلیج فارس ،به زمان «نئا
- 1. عباس عطاری کرمانی ، تاریخ شهرهای ایران ،( تهران : آسیم ،1386) ، ص384.
- 2. منصور جلالی ،بندرعباس در گستره تاریخ و زبان ، ( تهران :دعوت ،1385) ، ص17.
3 . عباس عطاری کرمانی ، تاریخ شهرهای ایران ،(تهران : آسیم ،1386) ،ص 352.
1 . همان ، ص 387.
2 . همان ، 372
[6] . همان ، صص 352 – 355.
دانلود پایانامه آئین سور و سوگ در میناب