جنبشهای اجتماعی یکی از مؤلفه های بسیار تأثیرگذار در عرصه تحولات اجتماعی و سیاسی جوامع نوین به شمار می‌آیند. سرزمین ایران در طی صد ساله اخیر، شاهد جنبش های اجتماعی مختلفی بوده است. بخشی از این جنبش ها با توجه به خاستگاه آن و پایگاه اجتماعی اعضایش تحت عنوان جنبش های دانشجویی مورد مطالعه قرار می‌گیرند.
جنبش دانشجویی در ایران از ابتدای شکل گیری از جنبشهای سیاسی و اجتماعی فعال و اثرگذار در فرایند سیاسی و اجتماعی در دوران معاصر بوده است. از وظایف و کارکردهای اصلی جنبش دانشجویی روشنگری و افشاء است به عبارتی جنبش دانشجویی باید به مثابه سیستم هشدار دهنده برای نظامهای حاکم و گروههای مختلف جامعه عمل کند. به سیاستها و برنامه های نادرست دولت و نظامهای حاکم در جهت اصلاح آنها، انتقاد و اعتراض کند.
لیکن از آسیب های بالقوه جنبش دانشجویی احتمال وابستگی آنان به گروه ها و طیف‌های سیاسی خارج از دانشگاه است. این وابستگی ، کارکرد انتقادی این جنبش را از بین برده و آن را به حرکتی پیرو، دنباله رو و تأیید کننده سیاستهای حاکم مبدل می‌سازد. البته روشن است که استقلال جنبش دانشجویی به هیچ عنوان به معنای عدم همکاری و همفکری با گروههای سیاسی خارج از دانشگاه نیست. جنبش دانشجویی و تشکلهای دانشجویی از یک سو می‌توانند با گروههای سیاسی خارج از دانشگاه و حکومت همکاری و همفکری داشته باشند و از سوی دیگر منتقد سیاستها و برنامه های آنها باشند.
بنابراین می‌توان گفت از وظایف و کارکردهای جنبش دانشجویی دید انتقادی داشتن نسبت به احزاب و نیروهای سیاسی است.
اما جنبش دانشجویی در ایران علیرغم داشتن نقش فعال و برجسته در برخی مناسبات اجتماعی و سیاسی، به دلایلی چون عدم استقلال مالی و سیاسی ،عدم خودآگاهی ، ضعف تئوریک و ضعف ایدئولوژی و ایدئولوگ از یک طرف و از سوی دیگر نیاز گروهها و نیروهای سیاسی به دانشجویان به منظور جلب آراء و حمایت مردمی(با توجه به نفوذ و تأثیر قشر دانشجو بر جامعه) در برخی از مقاطع تاریخی تحت تأثیر و دنباله رو گروههای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 میباشد. برای بررسی این ارتباط این سؤال مطرح می‌شود که :
چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع
76-1357 وجود داشت؟
سؤال و فرضیه اصلی
برای بررسی و مطالعه نقش جنبش دانشجویی در تحولات سیاسی – اجتماعی ،شناخت و فهم ارتباط این جنبش با نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه از اهمیت زیادی برخوردار است.
هدف اصلی این پژوهش، پاسخ به این سؤال است که : چه ارتباطی بین نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه با جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 وجود داشت؟
نگارنده ضمن بیان سه دیدگاه در این زمینه (استقلال ، دنباله روی،تأثیر متقابل)، معتقد است: جنبش دانشجویی در مقطع 76-1357 تحت تأثیر و دنباله رو احزاب و نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه بوده است.
مفاهیم و تعاریف
جنبش های اجتماعی:
در لغت نامه دهخدا ذیل کلمه جنبش (جلد پنجم، صفحه 7867) آمده است: حرکت. مقابل آرام، سکون.
کاربرد اصطلاح جنبش های اجتماعی در اوایل قرن 19 در اروپای غربی معمول شد و یکی از نخستین بحثهای منظم آن را می‌توان در کتاب لورنتس فون اشتاین بنام «تاریخ جنبش های اجتماعی در فرانسه از 1798 تا امروز » یافت.
جنبش های اجتماعی حرکتهایی است با گروههای سازمان یافته که در صددند تا عناصری از جامعه را تغییر دهند یا آنها را حفظ کنند.
مهمترین و جامعترین تعریف (به نظر نگارنده) در فرهنگ واژگان آکسفورد آمده است:
«جریان یا مجموعه ای از کنشها و تلاشها از سوی مجموعه ای از افراد که به شکلی کم و بیش پیوسته به سمت هدف خاصی حرکت می‌کنند یا به آن گرایش دارند. (رجوع کنید به ذیل عنوان جنبش های اجتماعی، اصول و کارکردهای آن)
جنبش دانشجویی:
حرکت مستمری که از دل دانشگاه بیرون می‌آید و به تدریج به تکامل می‌رسد اما در این جا باید بین آن حرکتی که اصالت دارد و مستقل از گروههای سیاسی خارج از دانشگاه است با حرکتی که وابسته به نهادها و گروههای سیاسی خارج از دانشگاه است و به نوعی پیرو و دنباله رو آن گروههاست، تمایز قائل شد.
مقدمه1
طرح مسئله پژوهش2
سؤال و فرضیه اصلی3
مفاهیم وتعاریف3
روش پژوهش و تحقیق5
سابقه پژوهش و بررسی ادبیات موجود5
سازماندهی پژوهش9
فصل اول (چارچوب مفهومی)
جنبش های اجتماعی، اصول و کارکردها14
طبقه بندی جنبشهای اجتماعی18
چارچوب مفهومی20
پی نوشت های فصل اول31
فصل دوم
سیر و تاریخچه جنبش دانشجویی در ایران34
1- جنبش دانشجویی قبل از انقلاب اسلامی‌ایران34
جنبش دانشجویی قبل از تأسیس دانشگاه تهران34
جنبش دانشجویی پس از تأسیس دانشگاه تهران تا پیروزی انقلاب اسلامی:37
الف ) دوره تأسیس دانشگاه تهران تا سقوط رضا شاه38
ب) دوره سالهای 1320 تا کودتای 28 مرداد 133241
پ) دوره پس از کودتای 28 مرداد 1332 تا 134046
ت) دوره سالهای آغازین دهه 1340 تا اوایل دهه 135049
ث) دوره سالهای 1350 تا پیروزی انقلاب اسلامی51
2- جنبش دانشجویی پس از انقلاب اسلامی‌تا سال 137653
الف ) جنبش دانشجویی در مقطع 59-1357 54
ب) جنبش دانشجویی در مقطع 62-1359 (انقلاب فرهنگی)64
پ ) جنبش دانشجویی در مقطع 68-136267
ت ) جنبش دانشجویی در مقطع 76-136872
اتحادیه انجمن های اسلامی‌دانشجویان سراسر کشور (دفتر تحکیم وحدت)79
جامعه اسلامی‌دانشجویان83
انجمن های اسلامی‌دانشجویی85
بسیج دانشجویی86
جریانها و نیروهای سیاسی سالهای 76-135788
روشنفکران88
روحانیون90
جناحها و نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی‌تا1376 :91
جناح چپ سنتی93
جناح راست سنتی94
جناح راست مدرن95
جناح راست سنتی افراطی (رسا)95
جناح چپ مدرن96
جناح روشنفکر تلفیقی97
پی نوشت های فصل دوم99
فصل سوم
نسبت و ارتباط نیروهای سیاسی با جنبش دانشجویی در سالهای 76-1357
1-احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 59-1357 و ارتباط آنها باجنبش دانشجویی113
2- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 62-1359 و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی117
3- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 68-1362 و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی120
4- احزاب و نیروهای سیاسی سالهای 76-1368 و ارتباط آنها با جنبش دانشجویی123
پی نوشت های فصل سوم126
نتیجه گیری128
کتابنامه132
منابع فارسی133
الف ) کتابها133
ب ) مقاله ها 137
پ ) کتابچه ها، جزوات و بولتن های تشکلهای دانشجویی138
ت) روزنامه ها و نشریات138
منابع انگلیسی139
شامل 150 صفحه فایل word
دانلود پایان نامه جنبش دانشجویی و نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه
