اختصاصی از
فی گوو دانلودمقاله شرح حال سید حسن مدرس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
مقدمه:
افتخار هر ملت و کشور به چهره های علمی و شخصیتهای برجسته آن است درخشیدن اختران فروزان در آسمان تاریخ و فرهنگ هر جامعه نشان استعداد ها توانمند ها و بالندگی هایی است که در جوهره و نهاد آن جامعه و مردمش نهفته است این گنجه هایی پنهان و ذخیره های نهفته در سیای مفاخر علمی و مولفان و مصلحان جلوه می کد با این حساب بازنگری به اینگونه شخصیت ها توجه به گنجینه های گران قیمت و پشتوانه های فرهنگی یک امت است و چه چیزی جز این نگاه و شناخت می تواند فرزندان این آب وخاک وارثان یک مکتب و میهن و (غنای شخصیت) و (اعتماد به نفس) بخشد و آنان را در مسیر ایستادن در برابر طوفان های مهاجر و سیلابهای خانمان برانداز به مقاومت و مرزبانی و دفاع از (هویت مستقل) خویش فرا خواند؟ راستی.... دریع نیست که از چهره های افتخار آفرین خویش که (گذشته) تاریخ و علوم فرهنگی اسلامی ما را به (امروز) پیوند بدهند بیگانه باشیم. اینک باغرور و سر بلندی (داشته) های خود را در(بازارجهانی فرهنگ و اندیشه) عرضه می کنیم و دیگر آنچه را (خود) داریم از بیگانه تمنا نمی کنیم و به گوهرهای خویش می نازیم و می بالیم و در پی گم شدگان لب دریا نیستم بر این نعمت بزرگ خدای را سپاس فراوان.
سخن گفتن از تاریخ معاصر ایران حوادث و رویداد ها و تحولات و تغییرها و شرح احوال و بررسی آراء و اعمال رجال و شخصیتهای آن از جمله شهید مدرس بدون در نظر داشتن خطوط اصلی آن چه بر آن سامان حداقل از دوران تاج گذاری فتحعلی شاقاجار (1212ق) مصادف است با تشدید رقابتهای مستعمراتی دولتهای اروپایی و کشیده شدن آن به مرزهای ایران و فروافتادن کشور در دایره سیاست بین الملی و منارعات آن ناممکن می نماید.
ولادت...
سید حسن مدرس با شرح حال مختصری از خود در سن 60 سالگی بنا به خواسته یکی از روزنامه های عصر تحریر فرمود. و در همان روزنامه به چاپ رسیده است وی در سال 1287 ه.ق در قریه سرابه کچو از توابع اردستان دیده به جهان گشود. پدرش سید اسماعیل، جدش میر عبدالباقی از طایقه میر عابدین از سادات طباطبائی و در اصل از اهالی زواره اصفهان مهاجرت کرده و نزد جد پدری خود میر عبدالباقی، جهت فراگیری معلومات اولیه و کسی تربیت دینی سکونت گزید. هشت سال بدین منوال گذشت و مقارن با چهارده سالگی برحسب وصیت پیشین جد خود جهت تحصیل علوم دینی عازم اصفهان شد، مدت سیزده سال درآن شهر سکونت نبوده و در این مدت از قریب سی نفر از استاتید ادبیات عرب، مفقول (فقه و اصول) و معقول (فلسفه) استفاده کرد. از جمله اساتید او در اصفهان، مرحوم میرزا عبدالعی هرندی، جهانگیر خان قشقائی و آخوند ملامحمد کاشانی بودند که مدرس نزد شخص نهضت منقول و نیز دو نفر اخیر علوم معقول را فراگرفت وی هر سه نفر را به ریاضت و زهد توصیف می کند. بعد از واقعه تنباکو، در سال 1272 به عتبات عالیات مهاجرت نموده، به محضر آیت اهلد حاج میرزا حسن شیرازی، مصدر فتوای سیاسی و حرمت تنباکو، شریف حاصل کرده محضر اکثر بزرگان آن سامان را نیز درک کرد و عمدتا از دو استاد بزرگ آن عصر ملامحمد کاظم خراسانی (اصول معروف و مولف کنایه الاصول) و آیت اهل سید محمد کاظم یزدی (فقیه عالیقدر و مولف عروه الوثقی) استفاده کرد وی در این مدت از همسر و فرزندان خود دور بود. در سال 1289 که مقرر شد.
نظارت پنج نفر از علمای طراز اول بر مصوبات مجلس شورا اعمال شود، عده ای با تأیید علمای نجف انتخاب و معرفی شدند و مدرس نیز یکی از ایشان بود، مدرس پس از قبول این سمت، دریافت که دیگر احتیاجی به خانه موروثی خود در اطراف اصفهان ندارد. آنرا به ساختن حمامی برای اهالی روستای محل سکونت فرزندان خویش اختصاص داد.
در سال 1294 در پی بروز جنگ بین المللی اول و اشغال ایران توسط دول بیگانه در حالی که مدرس به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس سوم خدمت کرده قشون روسها قصد اشغال تهران را داشت. احمدشاه پیشنهاد کرد پایتخت به جای دیگری منتقل شود. اما پذیرفته نشد. سرانجام با پیشنهاد مدرس و موافقت مجلس قرار شد یک دولت سایه در کنار دولت اصلی تشکیل شود، تا پس از سقوط احتمالی دولت مرکزی زمام امور را به دست گیرد. این دولت سرانجام کابینه مهاجرت را تشکیل داد که از سوی متحدین حمایت می شد و مدرس در این دولت که ریاست آن به عهده نظام السلطنه باقی بود و جمعا هفت عضو ثابت داشت پست وزارت عدلیه را عهده دار شد. عضویت در این کابینه در آن موقعیت که اشغالگران با آن مخالف بودند، خاطرات بسیاری داشت، و چون از ابتدا دولت مذکور به این منظور تشکیل شد که در مخارج تهران به صورت سیار و بدون اقدام، منتظر احاله مسئولیت باشد، سرنوشت آن از اول با دربدری و احیانا جدال با نیروهای اشغالگر رقم زده شد. در نتیجه پس از حرکت مهاجران به همراهی عده ای از وکلا و آزادی خواهان قشون روس ایشان را تعقیب کرد در قم کمیته دفاع ملی تشکیل شد و مدرس به عنوان یکی از چهار نفر هیأت رئیسه آن قبول مسئولیت کرد. در قریه رباط کریم نزدیک قم بین مهاجران و اشغالگران برخورد سختی روی داد، مهاجران شکست خوردند و گروهی از ایشان به تهران بازگشتند. مدرس برای جمع آوری پول و امکانات جنگی با جمعی به اصفهان رفت و بدون آنکه توفیقی حاصل کند با مشقت بسیار خود را به باقیمانده مهاجران در کرمانشاه رسانید و عضویت کابینه را که در آنجا رسمیت یافته بود رسما قبول کرد.
بعد از اقدام مهاجران و استقرار در تهران، دولت وثوق الدوله که آزدایخواهان از جمله مدرس او را با مشخص در حضرت عبدالعظیم به جای دولت صمصام السلطنه بختیاری انتخاب کرده بودند تا پریشانیها و نابسامانیهای بعد از جنگ را ترمیم کند، به مردم خیانت کرد و با همکاری نصرت الدوله و مادام الدوله در حالی که هر یک مبالغی از دولت انگلستان رشوه گرفته و قرار داد 1919 را با دولت انگلیس منعقد ساخت.
که این قرار داد سرانجام با مخالفت غالب افراد از جمله مدرس شکست خورد. دوره پنجم مجلسی در 22 بهمن 1302 گشایش یافت. زمزمه تغییر رژیم از مشروطه به جمهوری از اواخر دوره چهارم مجلس به راه افتاده بود و مدرس و یارانش که در مجلس پنجم در اقلیت بودند به این نکته توجه داشتند و از ابتدا مخالفت با اعتبار نامه ها را وسیله قرار دادند تا وقت را بگذرانند و در سال 1302 قبل از طرح مساله جمهوری در مجلس به پایان برسد در ماجرای جمهوری مدرس در مجلس سیلی خورد، اما پایان قضایا نشان داد که سیلی واقعی را رضاخان خورده است . از این جهت به انواع وسایل از جمله تظاهر به اهتمام و ارتباط با علما در تحکیم موقعیت خود کوشید و واقع غم انگیز ارسال تمثال مبارک مولای متقیان به رسم هدیه از سوی علمای نجف برای رضاخان در همین زمان صورت گرفت، مدرس و یارانش که خود را ضعیف و حریف را در طریق وصول به مقصد می دیدند چاره کار را در استیضاح دولت دیدند، و در حاشیه اقداماتی مثل مدیران جرائد در مجلس، مخالفت با حکومت و نطق مفصل و تاریخی، در مجلس و نطق حائری زاده در پی آن سرانجام در جلسه مورخ دوم اسفند 1303 برگه استیضاح را به مجلس تقدیم کردند و مدرس صحبت کوتاهی در این زمینه ایراد کرد. در ماجرای استیضاح بین مدرس و رضاخان در مقابل مجلس برخورد علنی پیش آمد.
مدرس سوانح ایام:
مدرس توسط آخوند ملامحد کاظم خراسانی و ملاعداهلد مازندرانی، نامه ای مورخ سوم جمادی الاول 1328 جزو بیست نفر عالمان دینی ولایات مختلف جهت انتخاب پنج نفر به عنوان هیأت طراز اول به مجلس شورای ملی معرفی می شود، پس از چندین بار رأی گیری بالاخره در جلسه شعبان به حکم قرعه، جز و هیأت طراز اول انتخاب می گردد، در مورخ 28 ذیحجه در مجلس حاضر و 19 محرم 1329 پس از شنیدن توضیحات مسئولین امور مملکتی مبنی برموازنه مثبت تجارت ایران با روسیه برای جلوگیری از مقابله به مثل آن دولت به اتفاق امام جمعه (خویی) تلگرافی به آخوند خراسانی و مازندرانی خواستار توقف حکم تحریم روسی می شود.
مدرس در مجلس دوم:
دوره دوم قانونگذاری در تاریخ دوم ذیقعده شروع به کار کرد و در تاریخ 29 ذیحجه 1329 اندکی پس از انقضای قانون دوره دوم به پایان رسید. مدرس در 28 ذیحجه 1328 در مجلس شورای ملی حضور یافت و مراسم تحلیف را بجای آورد. اولین نطق مدرس در مجلس به تاریخ 19 محرم1329 ایراد گردید و آخرین سخنان او در جلسه علنی مجلس در تاریخ 24 دیقعده 1329 صورت پذیرفت. با استقصاء در صورت جلسات مجلس دوره دوم روشن می شود که مشارالیه در 56 جلسه به ایراد سخن و اظهار نظر و تذکر نکاتی پرداخته است. سیاحه نکات مهم مطروحه از سوی مدرس در جلسات مذکور کهنشانگر خطوط اصلی بینش تفکر و مواضع او می باشد، به شرح ذیل می توان شماره کرد.
1- برخی از ویژگیهای نماینده، قوع مقننه، حدودمجلس، التزام به قانون، و تفکیک قوا.
2- دعوت به اتحاد در غرض، و تکثیر و تقلیل نیروها و هنچنین تحمل یکدیگر و پرهیز از مبانیت که موجب فساد است.
3- تذکر این نکته که مصوبات مجلس شورای می باید محالف با شرع نباشد، نه موافق شرح.
4- دعوت به آوردن معلم خارجی در عوض فرستادن دانشجو به خارج
5- ضرورت امنیت، مالکیت و بهره مند شدن افراد از حاصل کار خود در صورتی که خواهان آبدی کشور باشند.
6- درباده روابط خارجی ایران
مدرس در مجلس سوم:
مجلس سوم پس از سه سال در روز یکشنبه، هفده محرم 1333 افتتاح و با کشیده شدن جنگ جهانی اول به ایران در روز پنجشنبه 25 ذیحجه همان سال پایان گرفت، در این دوره علی رغم کوتاهی مدت آن و تزلزل دولتها و اشتغالات دیگر مدرس از جمله امر تدریس و شرکت در جلسات، تهیه و تنظیم قانون مجازات وی در بحث لوایح و قوانین مطروحه در مجلس حضور فعال داشته و با بیان آرای و افکار خود و دفاع از قانون و منزلت آن و حقوق مردم و کشور و دفاع از افزایش عایدات و تقلیل خارج از مخالفت با:
استقراض خارجی و تمرکز اختیارات در ید واحد و تجزیه نیروی ملت و توجه دادن نمایندگان به مسائل اسامی سیاست خارج مانع از افتتاح مجلس گردید تا در غیاب مجلس با کودتای سوم اسفند 1299 مواد قرار داد مذکور را عملی سازد، پس از تثبیت رضاخان میرپنج در قدرت و کنار رفتن یکی از مهره های بازی به نام سیدضیاء الدین طباطبایی و روی کار آمدن قوام السلطنه، مجلس جهارم پس از 6 سال در تاریخ 15 شوال 1339 افتتاح شد.
ورود مدرس در مجلس چهارم مرهون تغییرات در جو سیاسی کشور بود که به دنبال سقوط دولت وثوق الدوله و پاره ای حوادث اتفاق افتاد. در غیر این صورت مقدمات به گونه ای فراهم آمده بود تا برای نمایندگان واقعی و فهیم و شجاع و آزاده و مستقل، امکان حضور در این مجلس فراهم نباشد. مجلس چهارم در تاریخ اول تیر 1300 افتتاح و پس از برگذاری 294 جلسه علنی در تاریخ 31 خرداد 1302 به کار خود پایان داد. مدرس در این دوره بسیار فعال بود و در 199 جلسه آن به اظهار نظر و رأی و ارائه پیشنهاد و ایراد سخن پرداخت.
مدرس در آغاز کار مجلس چهارم با توحه به وقوع حادثه کودتا و عواقب مترتب برآن می رفت تا به عنوان نقطه عطفی در تاریخ ایران ثبت گردد، خود را موظف می دید جبهه ای وسیع در برابر کودتاچیان پدید آورد و در راه تحقق این مهم مجبور به برخی اعماض ها بود اما اصول و مشی سیاسی خود را فراموش نکرد و هنگام طرح اعتبار نامه ای نماندگان از جمله به سه اقدام مهم پرداخت.
1- افشای ماهیت قرار داد 1919 و دلایل محالفت با آن قرار داد.
2- مخالفت با اعتبار نامه نمایندگان بدوم موکل
3- افشای کودتای سوم اسفند و محالفت با عوامل دخیل و شریک در دولت کودتا
4- تصویر ایران پس از مشروطیت
5- انتقاد از تزلزل دولتها و دفاع از تداوم و ثبات دولتها به عنوان ابزاری برای خروج از بحران.
6- پیشنهاد اظهار خصوصیت نسبت به دول اسلامی در سیاست خارجی کشور
مدرس و گنهکاران سیاسی:
رابطه مستمر مدرس با بعضی از گنهکاران سیاسی و چشم پوشی او از گناه بعضی دیگر در مقاطع خاص از جمله اقدامات سیاسی اوست. که در بسیار جاها مطرح شده و فضاوتهایی همراه با افراط و تفریط را به دنبال داشته است. مهم ترین افرادی که از این جهت دیده شده اند، نصرت الدوله قوام السلطنه و وثوق الدوله هستند. نصرت الدوله و قوام از هم پیمانان رسمی مدرس نبوند، اما مدرس ای دو نفر را مجری سیاستهای خود می دانست و معمولا از کابینه هایی که ایشان به طرفی در آن شرکت داشتند، طرفداری می کرد و همین امر در مجلس چهارم در جریان کابینه مستوفی که به جای کابینه قوام عهده دار امور مملکت می شد مایع گفتگو گردید، مدرس با نصرت الدوله بیشتر نزدیک بود، ولی قوام گوئی خود را شخصیتی در ردیف مدرس می دانست وآن قدر نزدیک می شد تا اطرافی و حاشیه نشین مدرس شمرده شود. وثوق الدوله پس از رسوایی قرارداد 1919 نتوانست در ایران بماند و به خارج رفت، اما پس از برقراری سلطنت رضا شاه به ایران بازگشت و در اولین کابینه عضویت یافت، مدرس با وزارت وثوق الدوله در این کابینه موافقت کرد. اما در اینجا جرو بحث سیاسی دیگری به راه افتاد. وثوق علاوه بر سازش با انگلیسیها در عقد قرار داد ننگین 1919 متهم بود که مبلغ سنگینی از این بابت رشوه گرفته است و اتهامات دیگری مهم داشت.
نصرت الدوله در عقد قرار داد 1919 و اتهام اخذ رشوه باوثوق الدوله شریک بود و نیز متهم بود مبلغ کلانی حدود120 هزار لیره به عنوان خرج مسافرت سیاسی به اروپا از دولت گرفته است و صورت مخارج را تحویل نداده است. قوام رسوائی سیاسی ویژه و بی گفتگویی نداشت، اما روی هم رفته به عنوان سیاستمداری و دیکتاتوری اهل زد و بند شناخته می شد. او از جمله صدر اعظمهایی است بیش از تمام رجال سیاسی هم عصر خود به تهمت ارتجاع متهم شده است و سوسیالیستها مهم ترین گروه مخالف او بودند و او را با هر بهانه ای مرتجع می خواندند.
استیضاح از رضاخان:
استیضاح تاریخی مدرس و شش نفر از افراد اقلیت از رضا خان در واقع گویای یک موضوع سیاسی مهم و آشکار علیه سیاست روز است، استیضاح که در تاریخ سه شنبه هفتم اسد 1303 مقارن، بیست و هشتم ذیحجه در جلسه چهل و دوم مجلس تقدیم شد در واقع یک موضوع جدید نیست.
بلکه عکس العملی است که توسط اعمال دولت و در پناه اکثریت مجلس نسبت به مدرس و یارانش اعمال می شد.
شرح این جریان مستمر در کلیه تواریخ آمده و داستان ویژه روزبرگذاری استیضاح نیز خود دلیل زنده ای برحقانیت استیضاح کنندگان بود.
در این روز مدرس، حائری زاده و کازرونی هنگام ظهر پس از خروج از مجلس مضروب شدند و استیضاح به دلیل عدم تأمین که توسط بهاریه ما اعلام گردیده بود علنی شد.
داستانهای مدرس:
شهید آیت اهله مدرس در سنین جوانی به مقامی اجتهاد رسید و در توصیف مقام فقهی اش همین بس که در نجف اشرف هم مباحثه او و هم ردیفش آیت اهلا سید ابولحسن اصفهانی بود که به مقام مرجعین رسید مرحوم آیت اهلس العظمی، مرعشی نجفی(ره) مدرس را از اجله علمای عصر و رجال نامی ادوار اخیر معرفی می کند، علامه سید محسن امین در کتاب، گرانسنگ «اعیان الشیعه» او را مردی دانشمند فاضل، با شهامت، نترس معرفی می کند. مدرس با شهامت ترین مردان در مجلس و پایدارترین افراد در پیمان خویش بوده در میان فقها و مجتهدین که امام خمینی(ره) به تعظیم و تکریم آنها پرداخته است، از هیچکس به اندازه مدرس تجلیل ننموده و آنچنان عظمتی، برای این انسان والامقام قائل است که دستور احداث زیاردگاهی باشکوه برای وی می دهد.
یکی از برجسته ترین ویژگیهای شهید مدرس، قناعت و ساده زیستی او بود. خصوصیتی که کمتر در افرادی که همچون او به مقام برجسته و سیاسی رسیده اند روش زندگی قرار می گیرد. او از ابتدای زندگی تا انتهای عمر پر برکتش از ساده زیستی دست برنداشت و این عامل او را در مبارزه پیگیریا استعمار و استبداد موفق می ساخت، غزت و قناعت و اعراض از مظاهر دنیوی هر گونه بیم و هراس از قلب پاک و باصفای وی زدوده بود. مناعت طبع و بی اعتنایی مدرس برامکانات دنیایی از همان فقری حکایت می کند که باعث فخر پیامبر اسلام (ص) بود و می فرمود: الفقد فخری، همان فقری که عین بی نیازی و تانگری بود. یکی از ویژگیهای آن مجتهد ژرف اندیشیدن و شجاعت معنوی بود. این قدرت روحی او از توجه قلبی وی به ساحت قدس پروردگار و راز و نیاز او با خداوند و توسل به پیشگاه مقدس اهل بیت عصمت و طهارت منشأ می گرفت. او نه تنها از تعلقات مادی وارسته بود، بلکه خود را از تعلقات روحی هم نجات داده و از آنچه غیرخدا بود، دل کنده بود، دل روشن او به نورایمان، حکمت و معرفت را برایش به ارمغان آورده بود. شهید مدرس در پیش بینی حوادث آینده قدرتی قوی داشت و با درک نتیجه آنها بسیاری از دردهای سیاسی را درمان می کرد و در پایان اندیشه خردمندانه خویش را که منطقی و مستدل بود ابراز می داشت. او در تحلیل مسائل اجتماعی تاریخی و سیاسی دارای صاعقه برق آسای فکری بود. به همین جهت در دوران تحصیل و حتی در سنین جوانی به مسائل پیرامون خویش توجه داشت و وقتی احساس کرد، آسمان اصفهان باابر تیره آلوده شده با مبارزه با وی برخاست و درمیدان نقش جهان برعلیه او سخنرانی نمود. مدرس بخاطر آنکه تسلیم ظلم و جور نگردید، سالها در تبعیدگاه خواف به سر برد، و این موقعیت مشقت زا را برسازش با کژی و ناراستی برتری داد.
«پای در زنجیر پیش دوستان به که با بیگانگان در بوستان»
مجموعه داستانهای نوشته شده در این کتاب که از 270 قصه متجاوز است، علاوه بر آنکه نکات پند آموز و عبرت انگیزی را دارد، خواننده را با بخشی ازتاریخ معاصر و نیز پرتوی از سیمای شهید آیت اهلا مدرس و بسیاری از یاران و همراهانش آشنا می سازد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 37 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود با لینک مستقیم
دانلودمقاله شرح حال سید حسن مدرس 
