دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
بیان مسأله
اعتیاد به مواد مخدر به عنوان جدیترین مسأله اجتماعی ایران، وجوه مختلف جامعهشناسی، روانشناسی، حقوقی، سیاسی و ... دارد. به اعتقاد تحلیلگران اجتماعی، اعتیاد به مواد مخدر، بهعنوان یکی از مسائل پیچیده اجتماعی درعصر حاضر است که زمینه ساز بروز بسیاری از آسیبها و انحرافات اجتماعی میباشد. به عبارت دیگر رابطه اعتیاد با مسائل اجتماعی ارتباطی دو جانبه است؛ از یکسو اعتیاد، جامعه را به رکود و انحطاط میکشاند و از سوی دیگر پدیدهای است که ریشه در مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه دارد. اعتیاد گرایش فرد را به اصول اخلاقی و معنوی و ارزشهای اجتماعی کاهش میدهد بهطوری که آسیب شناسان اجتماعی، اعتیاد را به مثابه « جنگ شیمیایی خانگی » و « جنگ بدون مرز » میدانند. سازمان بهداشت جهانی مسأله مواد مخدر، اعم از تولید، انتقال، توزیع و مصرف را در کنار سه مسأله جهانی دیگر یعنی تولید و انباشت سلاحهای کشتار جمعی، آلودگی محیط زیست، فقر و شکاف طبقاتی، از جمله مسائل اساسی شمرده است که حیات بشری را در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در عرصه جهانی مورد تهدید و چالش جدی قرار میدهد. ضرورت شناخت ابعاد و سطوح این مسأله اجتماعی زمانی عمیقتر درک میشود که بدانیم پدیده اعتیاد، متأثر از توسعه فنآوریهای ارتباطی و رایانهای و باندهای مافیایی و دستهای پنهان است و از چنان پیچیدگیهایی برخوردار شده که سازمان ملل متحد آن را از جرایم سازمان یافته تلقی و اقدام به صدور کنوانسیونها و پروتکلهای مختلف برای مقابله با آن ( کنوانسیونهای 1971، 1961، پروتکل اصلاحی 1972 و کنوانسیون 1988) نموده است. حجم گسترده تجارت و چرخش مالی مرتبط با قاچاق مواد مخدر در سطح جهان و نقش مافیای منطقهای و جهانی این موضوع را بسیار قابل تأمل کرده است(علی هاشمی،17:1383).
کشور ایران به دلیل شرایط خاص و همجواری با مراکز عمده تولید کننده مواد مخدر و قرار گرفتن در بهترین و کوتاهترین مسیر ترانزیت، در چند دهه اخیر گذرگاه انتقال مواد مخدر ازافغانستان به اروپا بوده است. وجود زمینههای رشد و گسترش مواد مخدر در ایران و قاچاق آن که هماکنون به یک تجارت زیرزمینی تبدیل شده است، پیچیدگی اوضاع فعلی را فراهم ساخته است و میرود تا به یک بحران اساسی در جامعه تبدیل شود. در عرصه ملی، کشور ایران به جهت ساختار جمعیتی، موقعیت ژئوپولتیکی و فقدان استراتژی و طرح جامع ملی مبارزه با عرضه، کاهش، تقاضا و درمان معتادان، بهعنوان یکی از آسیب پذیرترین کشورهای جهان در مقابل مسأله مواد مخدر است. گزارشهای آماری حاکی از گسترش فزاینده اعتیاد به مواد مخدر در ایران است. بهطوری که اعتیاد بعد از بیکاری و گرانی سومین معضل اجتماعی است. در مورد آمار معتادان در ایران، اعداد و ارقام مختلفی ذکر میشود، بر اساس آخرین اعلام ستاد مبارزه با مواد مخدر، یک میلیون و 200 هزار نفر در ایران معتاد دائمی هستند و حدود 800 هزار نفر نیز به صورت تفننی مواد مخدر مصرف میکنند که البته با توجه به اینکه در همه جای دنیا تعداد افرادی که به صورت تفریحی و تفننی مواد مخدر مصرف میکنند بیش از معتادان دائمی است، اکثر کارشناسان به این آمار به دیده تردید نگاه میکنند(خبرگزاری فارس، 2:1385).
برآوردهای صورت گرفته نشان میدهد که میزان خسارتهای اقتصادی – اجتماعی مستقیم و غیر مستقیم مواد مخدر و قاچاق آن در کشور سالیانه 700 میلیارد تومان است(صادقی ، 155:1382) و به طور متوسط بر اساس آمار سالیانه حدود 200 نفر از اعضای نیروی انتظامی کشور را در جریان مبارزات از دست میدهیم(رئیس دانا، 105:1381)
طبق گزارشات در سال 1382، سن آغاز مصرف مواد مخدر در ایران به 14 تا 16 سال رسیده است(توسلی،9:1379) و سالانه 10٪ به تعداد معتادان افزوده میشود. رشد اعتیاد تزریقی 30٪ است و این میزان تقریباً 5 برابر جمعیت کشور است(عبدی،135:1382).
ضرورت و اهمیت تحقیق
اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر به مثابه یک مسئله اجتماعی، پدیدهای است که همراه با آن توانایی جامعه در سازمانیابی و حفظ نظم موجود از بین میرود و باعث دگرگونیهای ساختاری در نظام اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در یک جامعه میشود. در جامعه امروز ما، مواد مخدر در سیمای یک مسأله یا مشکل اجتماعی رخ نمودهاست. این آسیب اجتماعی تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار داده و به طور روز افزونی در حال تعامل با سایر آسیبهای اجتماعی و تبدیل شدن به یک تهدید شالوده و ساخت شکن است. امروز نخبگان و نهادهای تصمیمساز و تدبیر پرداز ما با نوعی فقر شناخت و ضعف تمهید و تدبیر استراتژیک و فقدان رویکردی فراگیر و همه سونگر و مبتنی بر « تعین چندجانبه » – جستجوی علل و عوامل متنوع در پس این پدیده – مواجه هستند. در نتیجه این فقر، ضعف استراتژی و تاکتیکهای متخذه برای مقابله با این تهدید، قادر به تأمین بهینه اهداف خود نبودهاند و جامعه ما شاهد رشد روز افزون گستره و عمق تأثیرات مخرب مواد مخدر بوده است. مبارزه با این پدیده مستلزم شناخت همه ابعاد آن(اقتصادی، اجتماعی و...) است، بنابراین برنامههایی در امر مبارزه با مواد مخدر موفق خواهند بود که با شناخت واقعگرایانه از این مسئله طرح و اجراشود.
چنانچه بپذیریم در جامعهای با مختصات جامعه ایران بعد از انقلاب، امنیت هستی شناختی و وجودی(امنیت هویتی، ارزشی و هنجاری) مقدم بر امنیت ملی است، طبعاً باید بپذیریم که مواد مخدر، فوریترین و جدیترین تهدید ملی این جامعه است. جامعه ما با داشتن ساختار جمعیتی جوان، به نحو نگران کنندهای مورد تهاجم گسترده مواد مخدر قرار گرفته است. از سوی دیگر علیرغم دستاوردهای حاشیه مرزی که به قیمت رشادت های بی نظیر دست اندرکاران و شهادت بیش از 3300 نفر از رزمندگان و 10000 جانباز این عرصه به دست آمده، در داخل کشور با معضلات پیچیدهای روبرو بوده ایم.
از اینرو ضروری است با بررسی علل اجتماعی مؤثر در بروز پدیده اعتیاد، زمینههای ظهور پدیده اعتیاد مورد توجه واقع شود.
اهداف تحقیق
-بررسی آسیب شناسی اعتیاد وعلل اجتماعی مؤثر بر آن
- راهبرد عملی درعرصه مقابله بامواد مخدروکاهش تقاضای مواد مخدر
- فراهم نمودن تمهیدات لازم برای کاهش اعتیاد
تعاریف و مفاهیم تحقیق
اعتیاد[1]
در لغت به معنای عادت کردن و یا خوی کردن به چیزی است(دهخدا،2949:1338). سازمان ملل متحد (1950) اعتیاد را اینگونه تعریف کرده است: اعتیاد ، مسمومیت حاد یا مزمنی است که برای شخص یا اجتماع زیانبخش میباشد و از طریق استعمال داروی طبیعی یا صنعتی ایجاد میشود. اعتیاد به مواد مخدر دارای سه ویژگی ذیل است:
- احساس نیاز شدید به استعمال دارو و تهیه آن از هر طریق ممکن.
- وجود علاقه شدید به افزایش مداوم میزان مصرف دارو.
- وجود وابستگی روانی و جسمانی به آثار دارو، بهطوری که در اثر عدم دسترسی به آن ، علایم وابستگی روانی و جسمانی درفردمعتادهویدا شود(شهیدی،15:1375)
